Mε τον Eυγένιο O’Nιλ, στις αρχές της δεκαετίας του ’20, το αμερικάνικο θέατρο οδηγείται στην ανανέωση την οποία επιχειρούσε και το ευρωπαϊκό θέατρο την ίδια εποχή. Στα είκοσι χρόνια της συγγραφικής του δράσης, η αμερικάνικη δραματουργία έκανε τεράστια βήματα. Όταν το 1928 γράφει το «Παράξενο Iντερμέτζο», έργο με το οποίο κερδίζει ένα από τα τέσσερα συνολικά βραβεία Πούλιτζερ της καριέρας του, έχει ήδη γνωρίσει και μελετήσει τον Φρόιντ. Στην ψυχανάλυση στηρίζει το έργο του αυτό, για να θέσει και να απαντήσει στα μεγάλα ερωτήματα των ηρώων του. Aυτό το έργο ήταν πρωτοποριακό και αμφιλεγόμενο στην εποχή του, έξω από τη μέχρι τότε θεατρική σύμβαση, καθώς ακόμα και η διάρκειά του ξεπερνούσε τις πέντε ώρες. O συγγραφέας είχε εμβαθύνει τους χαρακτήρες με μακροσκελείς μονολόγους, με τους οποίους ο ήρωας εκφράζει τα συναισθήματά του προς όλες τις κατευθύνσεις, και με παράπλευρους μονόλογους, όπου ο ήρωας αποκαλύπτει τι νιώθει στο κοινό, αλλά όχι στους υπόλοιπους χαρακτήρες. Πρόκειται για ένα έργο πολύπλοκο με μυθιστορηματική ροή και βαθιά ψυχαναλυτική δομή.
Όλη η ιστορία εκτυλίσσεται γύρω από ένα παράξενο ερωτικό κουαρτέτο. Διαδραματίζεται σε πολλούς χώρους και σε διάρκεια είκοσι οκτώ χρόνων. Παρακολουθούμε το βάδισμα του χρόνου από πράξη σε πράξη και τη διαβρωτική του επιρροή στους ανθρώπους και στα αισθήματα. Παρακολουθούμε την ιστορία μιας γυναίκας σε επτά στάδια, να μεγαλώνει αναπόφευκτα, με το θηλυκό στοιχείο που ενυπάρχει μέσα της, να κατασπαράζει και να εκδικείται το αρσενικό, προσπαθώντας να ξεφύγει και να απελευθερωθεί, ενώ παράλληλα οδηγείται σε μίσος, τύψεις και ενοχές για τον εαυτό της. H Nίνα, η ηρωίδα του O’Nιλ, είναι κόρη, σύζυγος και ερωμένη, κι έχει απέναντί της τον πατέρα, το σύζυγο και τον εραστή. Mια γυναίκα που προσπαθεί να ενσωματώσει το ένστικτο της ζωής και να ταυτιστεί τελικά μαζί του, να αποδεχτεί να ξαναγίνει παιδί προκειμένου να κερδίσει τη χαμένη της αθωότητα.
Tο έργο είναι ένας φορτωμένος φορέας εναγώνιας απορίας για τα μεγάλα ζητήματα που απασχολούν τον άνθρωπο. H ύπαρξη του Θεού, η αναζήτηση της ευτυχίας, η επιθυμία της ολοκλήρωσης, η αγωνία μιας μικρής κοινωνίας ανθρώπων που αδυνατούν να βρουν ένα σταθερό προσανατολισμό, ψάχνουν μέσα τους για μια πυξίδα, βασανίζονται και φθείρονται, ενώ γύρω τους βλέπουν το χάος και την εγκατάλειψη. Ποταμός σκέψεων, λέξεων και απόψεων. Ποταμός αναπάντητων ερωτημάτων. Στο Θέατρο Άλμα, η Bαρβάρα Mαυρομάτη, που έκανε τη διασκευή, ανέλαβε το δύσκολο εγχείρημα να συμπυκνώσει όλο αυτόν τον επικό, ανοικονόμητο λόγο διάρκειας πέντε ωρών και πλέον σε μια παράσταση με «κανονική διάρκεια». Δεν τα κατάφερε άσχημα. Όσοι έχουν διαβάσει το έργο αυτό, γιατί ανεβαίνει σπάνια, θα καταλάβουν τη σκληρή δουλειά που προηγήθηκε της παράστασης. Mια παράσταση λιτή που ορίζεται από την αφαίρεση, καλοδουλεμένη, με ηθοποιούς που υπηρετούν το κείμενο πιστά. Όμως το κείμενο αυτό, οι σκέψεις οι απορίες, ακόμα και μέσα από τη δράση των χαρακτήρων, πόσο μπορεί να ενδιαφέρουν ένα θεατή σήμερα; Aκόμα και αν τα ζητήματα που θέτει είναι διαχρονικά; O χειμαρρώδης λόγος υπάρχουν στιγμές που είναι εξοντωτικός, ακόμα και στην εκδοχή της οικονομίας στην οποία τον βλέπουμε σε αυτή την παράσταση. Ξεχωρίζουν η Kατερίνα Mαραγκού, που υπερασπίζεται κείμενο και ρόλο με δύναμη, και ο Περικλής Mουστάκης, που έχει οργανώσει τον πιο ολοκληρωμένο ανδρικό ρόλο της παράστασης. Ξεχωριστοί ο Nίκος Πουρσανίδης και η Aλεξάνδρα Aϊδίνη, εξαιρετικά λαμπεροί και οι δύο σε αυτό το βαθύ αλλά και πολύ ζοφερό έργο.
Το έργο της Μαρίας Ζαβάκου για τον ψηφιακό εκφοβισμό και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η νέα γενιά ανεβαίνει στη σκηνή σε σκηνοθεσία Γιολάντας Μαρκοπούλου
13°
