Είδαμε την «Αρχή του Αρχιμήδη» του Ζουζέπ Μαρία Μιρό που ανεβαίνει για δεύτερη χρονιά στο θέατρο Skrow σε σκηνοθεσία Βασίλη Μαυρογεωργίου.
Θέατρο Skrow. Η σκηνή στη μέση της αίθουσας. Αριστερά και δεξιά καθίσματα για τους θεατές. Δίνουν την εντύπωση εδράνων όπου οι ένορκοι παίρνουν τις θέσεις τους και είναι έτοιμοι να δουν, να ακούσουν και να βγάλουν ετυμηγορία. Αθώος ή ένοχος. Το σκηνικό, ένας χώρος αποδυτηρίων. Με φωριαμούς, παιχνίδια για το νερό, πίνακες ανακοινώσεων, σωσίβια, ένα φαρμακείο πρώτων βοηθειών. Ό,τι είναι απαραίτητο. Οι λάμπες φθορίου προσδίδουν μια ψυχρή νότα και παραπέμπουν σε μια ανακριτική ατμόσφαιρα. Τα φώτα σβήνουν και το σκοτάδι διαταράσσεται από τους ήχους των παφλασμών στην πισίνα και μια παιδική φωνούλα που λέει την ακριβή ώρα που ξεκινάει η υπόθεση του έργου. Και η ιστορία αρχίζει...
Ένας δάσκαλος κολύμβησης, ο Τζόρντι, που έχει αναλάβει τους Ιππόκαμπους, τους μικρότερους σε ηλικία επίδοξους κολυμβητές, έρχεται αντιμέτωπος με μια σοβαρή κατηγορία: πως στην προσπάθειά του να καθησυχάσει έναν μαθητή που φοβόταν να μπει στην πισίνα χωρίς σωσίβιο, τον φίλησε στο στόμα. Τις καταγγελίες των γονιών μεταφέρει στον Τζόρντι η διευθύντρια του κολυμβητηρίου προσπαθώντας να ανιχνεύσει την αλήθεια. Ο ίδιος ισχυρίζεται πως όντως φίλησε το παιδί, αλλά στο μάγουλο, και η κίνησή του ήταν απλά μια τρυφερή κίνηση για να το ηρεμήσει. Καθώς η πλοκή εξελίσσεται, φωτίζονται όλες οι αντιμαχόμενες πλευρές, προβάλλονται όλες οι απόψεις, χωρίς να διαφαίνεται πού τελειώνει η αλήθεια και πού αρχίζει το ψέμα. Όλα είναι ρευστά και είναι θέμα οπτικής. Ο θεατής προβληματίζεται, ανασκαλεύει μέσα του όσα είδε και άκουσε και βγάζει τα συμπεράσματά του.
«Η αρχή του Αρχιμήδη» είναι ένα σύγχρονο έργο που κινείται με επιδεξιότητα πάνω στις διαχωριστικές γραμμές που καθορίζουν οι κοινωνικές συμβάσεις, τα στερεότυπα που υπάρχουν σε κάθε κοινωνία, οι ανασφάλειες και οι ενοχές των γονιών, η καταλυτική επίδραση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και η απανταχού διαστρέβλωση κάθε είδους πληροφορίας στο διαδίκτυο, και όχι μόνο. Ο συγγραφέας του έργου, Ζουζέπ Μαρία Μιρό, δεν επιδιώκει να κουνήσει το δάχτυλο στον θεατή, ούτε να τον νουθετήσει. Κατορθώνει να ισορροπήσει με απόλυτη επιτυχία σε ένα τεντωμένο σκοινί πάνω από τα ευαίσθητα θέματα που αγγίζει η πένα του, χωρίς να παίρνει θέση. Και αυτό είναι ένα τεράστιο ατού που ο σκηνοθέτης Βασίλης Μαυρογεωργίου εκμεταλλεύτηκε δημιουργώντας μια εξαιρετική παράσταση. Από εκείνες που νιώθεις να σε συστήνουν ξανά στη μαγεία του θεάτρου και που σε ακολουθούν για ώρες αφότου κλείσουν τα φώτα στη σκηνή.
Η εξιστόρηση των γεγονότων δεν ακολουθεί την αναμενόμενη χρονική ακολουθία και το στοιχείο αυτό προσφέρει ένταση, μυστήριο, αγωνία ανεβάζοντας την αδρεναλίνη με γεωμετρική πρόοδο στα ύψη καθώς το φινάλε πλησιάζει. Κάθε σκηνή διακόπτεται από σκοτάδι και έπειτα μια παιδική φωνούλα αναγγέλλει την ώρα ώστε να μπορέσεις να καταλάβεις αν η σκηνή που θα ακολουθήσει συνέβη λίγο νωρίτερα ή λίγο αργότερα. Αυτές οι χρονικές εναλλαγές διαμορφώνουν ουσιαστικά και το έδαφος για να κατανοήσεις, να σκεφτείς, να παρατηρήσεις τις λεπτομέρειες και να αποσαφηνίσεις τις καταστάσεις. Το λιτό σκηνικό διαδραματίζει εξίσου σημαίνοντα ρόλο στη συναρπαστική απόδοση του κειμένου. Αντιστρέφεται σε τακτά χρονικά διαστήματα και οι ηθοποιοί εμφανίζονται από την αντίθετη πλευρά από εκεί που τους άφησες την τελευταία φορά που παρακολούθησες το επίμαχο καρέ. Σαν να περιστρέφεται η σκηνή κατά 180 μοίρες. Και ουσιαστικά είναι σαν να βλέπεις την αντίθετη πλευρά της αλήθειας. Σαν να σου παρουσιάζεται η άλλη οπτική. Σαν να σε προκαλεί να δεις την άλλη όψη του νομίσματος. Επιπλέον, η σκηνογραφική δωρικότητα που χαρακτηρίζει το σκηνικό και ανήκει στη Θάλεια Μέλισσα, προσφέρει τη δυνατότητα στους ηθοποιούς της παράστασης να προβάλλουν τις συναισθηματικές συγκρούσεις των ηρώων, να ξετυλίξουν την υποκριτική τους δεινότητα και να προκαλέσουν τον θεατή να ταυτιστεί με τους χαρακτήρες, να παθιαστεί, να νιώσει τον θυμό να τον κατακλύζει και να πάρει θέση.
Ο ταλαντούχος και χαρισματικός Μιχάλης Συριόπουλος επιτυγχάνει το ακατόρθωτο: να σμιλεύσει τον Τζόρντι και να γίνει ένα με αυτόν. Να βυθιστεί στον ψυχισμό του και να αποδώσει κάθε αδρή λεπτομέρεια της προσωπικότητάς του και τη σταδιακή κατάρρευσή της καθώς οι αμφιβολίες για το πρόσωπό του θεριεύουν. Γέλιο και δάκρυ γίνονται πηλός στα χέρια του καθώς μπορεί να συγχρονίζει κινήσεις, εκφράσεις προσώπου, γλώσσα σώματος με απίστευτη ευελιξία και ευκολία προς χάριν των συναισθηματικών μεταπτώσεων του ήρωά του. Τον αφήνει να βουλιάξει στα απύθμενα νερά της κοινωνικής κατακραυγής και σπίλωσης και το επόμενο λεπτό τον τραβάει έξω για να πάρει ανάσα, να μαζέψει τα κομμάτια του, να συνειδητοποιήσει αν έκανε κάτι λάθος. Η ερμηνεία του σε κάνει να ανατριχιάζεις, να κρατάς την αναπνοή σου, να περιμένεις άφωνος τι θα συμβεί το επόμενο δευτερόλεπτο. Με απόλυτη συναίσθηση των ορίων που δεν πρέπει να περάσει, ο Μιχάλης Συριόπουλος αποδεικνύει πως ηθοποιός σημαίνει όντως φως.
Η Μαρία Φιλίνη ενσαρκώνει τη διευθύντρια του κολυμβητηρίου, έναν ρόλο που παλεύει να διαχειριστεί τις αντιδράσεις των δύο αντιμαχόμενων πλευρών, να συμμεριστεί τις ανησυχίες τους, να προσπαθήσει να ξεχωρίσει την υπερβολή από την αλήθεια, να υπερασπιστεί τις αρχές της και τα πιστεύω της. Έναν ρόλο που απαιτεί αρτιότητα και μετρημένες αντιδράσεις, συγκεκριμένο ύφος, λιτή προσέγγιση. Και η Μαρία Φιλίνη το πετυχαίνει αποδομώντας την κατάλληλη στιγμή το σκληρό προσωπείο που φορά.
Ο Άγγελος Μπούρας υποδύεται τον άλλο προπονητή του έργου, ενώ ο Σεραφείμ Ράδης τον πατέρα ενός μαθητή. Και οι δύο είναι μετρημένοι στις ερμηνείες τους, δίνοντας την κατάλληλη ώθηση στην εξέλιξη της πλοκής και προσφέροντας δύο νόρμες ανθρώπων που σίγουρα έχεις συναντήσει στην καθημερινότητά σου. Χωρίς υπερβολές, διαχειρίζονται σωστά τις λεπτές εκφάνσεις των ρόλων τους και πυροδοτούν τις εξελίξεις.
«Η αρχή του Αρχιμήδη» είναι μια άρτια παράσταση που μιλάει τη γλώσσα της σύγχρονης κοινωνίας, πάλλεται από τις αγωνίες της εποχής, στήνει στον τοίχο προκαταλήψεις και σου δίνει το ερέθισμα να σκεφτείς και να αποφασίσεις ποια είναι η δική σου αλήθεια.
22°
