Η Ελένη Σκότη μαγειρεύει με τους «Λαντζέρηδες»

Η καυστική κωμωδία «Οι Λαντζέρηδες» (The Dishwashers, 2005) του πολυβραβευμένου καναδού συγγραφέα Morris Panych ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο Σύγχρονο Θέατρο, σε σκηνοθεσία Ελένης Σκότη, με την καλλιτεχνική υπογραφή της Ομάδας Νάμα.

Η σκηνοθέτρια μίλησε στην Athens Voice για την παράσταση, τη σκηνοθεσία και τη διδασκαλία, το χιούμορ, τη δυναμική των σημαντικών έργων και για την αξία των μικρών επαναστάσεων στη ζωή μας.

Σκηνοθεσία και διδασκαλία. Δρόμοι μοναχικοί αλλά που κρύβουν μέσα τους έναν κόσμο μαγικό. Τι σας σαγηνεύει στον καθένα ξεχωριστά;
Δεν είναι μακριά το ένα απ’ το άλλο. Και στις δύο περιπτώσεις έχεις να ξεκλειδώσεις ανθρώπους, ιστορίες και συναισθήματα. Να τα οδηγήσεις να αποκαλυφθούν για να μπορέσουν να προχωρήσουν. Με τους μαθητές σου τροφοδοτείσαι κι εσύ ο ίδιος και μαθαίνεις μαζί τους και με τον καθέναν απ’ αυτούς. Το ίδιο μεγάλη περιπέτεια είναι και η κάθε σκηνοθεσία.

Υπάρχουν σκηνοθέτες που σας σαγηνεύουν και σας προκαλούν να δοκιμάσετε νέες τεχνικές, να ρισκάρετε, να πειραματιστείτε;
Φυσικά και υπάρχουν. Μου αρέσει να παρακολουθώ τη δουλειά των άλλων, να μαθαίνω από τους δικούς τους δρόμους, να προβληματίζομαι ή ακόμη και να παραδειγματίζομαι - αρνητικά ή θετικά. Το θέατρο είναι μια τέχνη κοινωνική. Δεν μπορείς να ασχολείσαι μόνο με τον εαυτό σου.

Οι «Λαντζέρηδες» του πολυβραβευμένου συγγραφέα Morris Panych ανεβαίνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Είναι για εσάς μια μεγάλη πρόκληση αυτή η παράσταση;
Κάθε έργο που αποφασίζω να σκηνοθετήσω είναι μία πρόκληση. Ένα έργο που ανεβαίνει για πρώτη φορά είναι μια μεγάλη ευθύνη επίσης. Γιατί εσύ είσαι αυτός που θα το συστήσει στο κοινό.

Το καυστικό χιούμορ έχει τη δύναμη συχνά να αποτυπώσει τις πιο σκληρές αλήθειες. «Οι Λαντζέρηδες» κρύβουν μέσα τους αυτή τη δύναμη; Ποια είναι τα βαθύτερα μηνύματα της παράστασης;
Πράγματι. Το χιούμορ μάς βοηθάει, μας σώζει στις πιο δύσκολες στιγμές. Είναι πιο εύκολο να αντιμετωπίσουμε την αλήθεια μέσα από το χιούμορ. Και οι Λαντζέρηδες κάνουν ακριβώς αυτό. Μας βοηθούν να δούμε τα κακώς κείμενα της κοινωνίας αλλά και των επιλογών μας με μια καυστική τρυφερότητα, θα έλεγα.

Πόσο εύκολη είναι η σύμπραξη τεσσάρων λαντζέρηδων σε μια μαύρη κωμωδία; Τι σας δυσκόλεψε και τι απολαύσατε κατά τη διάρκεια των προβών;
Η ισορροπία είναι το πιο ευαίσθητο κομμάτι σε αυτή τη διαδικασία. Να μπορέσεις να βρεις τα σημεία που η ατμόσφαιρα πρέπει να ανατραπεί και οι ποιότητες να αντιστραφούν. Όμως έχοντας στη διάθεσή μου αυτούς τους ηθοποιούς, η διαδικασία ήταν πολύ πιο εύκολη και απολαυστική.

Πόσο κοντά στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα είναι το έργο του καναδού δημιουργού;
Θα πω κάτι που έχει ειπωθεί πολλές φορές. Τα σημαντικά έργα δεν έχουν τόπο και χρόνο. Οι Λαντζέρηδες είναι ένα βαθιά ανθρώπινο έργο που ακουμπάει στην ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία, στους φόβους και στις αγωνίες της.

Ποιο είναι τελικά το νόημα της ζωής για εσάς; Υπάρχει, άραγε;
Φυσικά και υπάρχει νόημα στη ζωή μας. Αυτό το νόημα, που για τον καθένα από μας είναι ξεχωριστό, είναι η κινητήριος δύναμή μας. Για μένα το νόημα της ζωής βρίσκεται κυρίως στη σχέση μου με τους ανθρώπους μου και στη δημιουργία.

Πώς πιστεύετε ότι θα μπορούσαμε να ξεφύγουμε από το ταξικό σύστημα που εγκλωβίζει γενιές και γενιές σε αυτή τη χώρα;
Δεν μπορώ να δώσω τη λύση σε αυτό. Μπορώ να πω μόνο ότι η αρχή πρέπει να γίνει από τον καθένα από εμάς, από το σπίτι μας, από τους οικείους μας. Βήμα-βήμα μπορούμε να κάνουμε τον μικρόκοσμό μας αρχικά και τον κόσμο μας στη συνέχεια καλύτερο.

Καταφέρνετε στην προσωπική και επαγγελματική σας ζωή να ξεπεράσετε τα «πρέπει» και τις συμβάσεις της κοινωνίας μας και να ακολουθήσετε τα «θέλω» σας;
Φυσικά. Αν δεν κάνουμε τις μικρές μας επαναστάσεις θα χάσουμε τον αληθινό εαυτό μας. Εξάλλου, το θέατρο είναι ένας τρόπος για να μάθεις να κάνεις αυτές τις επαναστάσεις. Η τέχνη γενικά είναι μια επανάσταση από μόνη της.

Ποιοι είναι οι φόβοι σας ως μητέρα και ποιοι ως άνθρωπος της τέχνης;
Η αγωνία που έχουν όλες οι μητέρες: να είναι καλά το παιδί μου. Για την τέχνη δεν φοβάμαι. Βρίσκει πάντα τον τρόπο της.

Υπάρχει κάποιο απόφθεγμα/μότο που σας εκφράζει;
Ναι. Πιστεύω πως η μόνη αλήθεια είναι το τώρα. Και πως όσο πιο γρήγορα καταφέρουμε να το αποδεχθούμε αυτό, τόσο πιο ουσιαστικοί γινόμαστε.

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «Οι Λαντζέρηδες» στο Guide της Athens Voice