Εδώ και αρκετό καιρό βρίσκεται διαρκώς στο επίκεντρο της εγχώριας και διεθνούς επικαιρότητας, εγείροντας σχόλια θαυμασμού και εγκώμια για μία πλειάδα λόγων που δικαιώνουν απόλυτα τις τεράστιες προσπάθειες που έχουν καταβληθεί τα τελευταία τρία χρόνια για την «ανάστασή» της κυριολεκτικά μέσα από τις στάχτες.
Ο λόγος για την Εθνική Λυρική Σκηνή, έναν από τους πλέον ιστορικούς πολιτισμικούς φορείς της χώρας μας, που ιδρύθηκε το 1939 αρχικά ως παράρτημα του Εθνικού Θεάτρου, ο οποίος δεν σταματά να μας εκπλήσσει με τον άνεμο ανανέωσης, «υγείας» και καινοτομίας που αποπνέει.
Και, πράγματι, τι μπορεί να πει κανείς για έναν κρατικό φορέα που τη διετία 2010-2011 τελούσε υπό διάλυση, συμπιεζόμενος υπό το βάρος δυσβάσταχτων συσσωρευμένων χρεών ύψους 17 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία μάλιστα είχαν αποτελέσει την αφετηρία έντονων φημών περί οριστικού λουκέτου, για να φτάσει σήμερα, εν έτη 2013, να θεωρείται όχι μόνο πρότυπο εξυγίανσης (κατάφερε να μειώσει το χρέος της κατά 73%), αλλά και υπόδειγμα καινοτόμου πνεύματος γιατί πέτυχε να μην υπάρξει καμία έκπτωση στο παραγόμενο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.
Όσοι παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στο νευραλγικό χώρο του πολιτισμού, σίγουρα θα θυμούνται την δυσοίωνη εικόνα που παρουσίαζε τότε ο οργανισμός, με τις δαπάνες να «τρέχουν», τα χρέη να διογκώνονται, τη διοίκηση σε κατάσταση παράλυσης από τα προβλήματα και τους εργαζόμενους σε καθεστώς πλήρους αβεβαιότητας για το μέλλον το δικό τους και του οργανισμού τον οποίο είχαν υπηρετήσει τόσα χρόνια.
Χρειάστηκε ικανότητα, αποφασιστικότητα, έξυπνη διαχείριση για τον εξορθολογισμό των δαπανών, αλλά και μεγάλη μέριμνα από την πλευρά του Καλλιτεχνικού Διευθυντή Μύρωνα Μιχαηλίδη και του Διοικητικού Συμβουλίου για τους εργαζόμενους και για την ποιότητα του παραγόμενου καλλιτεχνικού έργου. Η εύρεση της χρυσής τομής – σε μία εποχή μάλιστα όπου η επιχορήγηση είχε μειωθεί δραστικά κατά 5 εκατομμύρια ευρώ – είχε ως θετική συνέπεια τη μείωση του χρέους από τα 17 εκ. στα 4.6 εκ. ευρώ μέσα σε μόλις δύο χρόνια.
Αυτό όμως που καθιστά την Εθνική Λυρική Σκηνή μία εξαιρετική, ασυνήθιστη για τα ελληνικά δεδομένα, περίπτωση είναι το γεγονός ότι, πέρα από την ορθή διαχείριση του οικονομικού σκέλους, κατάφερε επιπλέον να φέρει το λυρικό δράμα στην καθημερινότητα του πολίτη, μέσα από ένα πλούσιο πλαίσιο δράσεων στους δημόσιους χώρους της Αθήνας και της Περιφέρειας (με αποδέκτες 20.000 θεατές) που ενίσχυσαν τη δυναμική της και προσέλκυσαν στις παραγωγές της πάνω από 90.000 θεατές τη χρονιά που μας πέρασε (σε Ολύμπια, Μέγαρο και Ηρώδειο), πράγμα που είχε ως συνέπεια τη δυνατότητα της Λυρικής να καλύπτει ολόκληρο σχεδόν το κόστος των παραγωγών της από το σύνολο των εισπράξεών της.
Αντιπροσωπευτικά του υγιούς κλίματος που επικρατεί στον οργανισμό είναι τα λόγια του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του: «Αρχή μας είναι ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στον Οργανισμό δεν πρέπει με κανένα τρόπο να περάσουν στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα και στο κοινό μας... Με την προσωπική εργασία όλων μας προσπαθούμε να υπερκαλύψουμε τα πρακτικά προβλήματα που δημιουργούνται... Δεν εκφράζω παράπονο, απλώς σημειώνω πως αυτή είναι η απάντηση μας στα δεδομένα που δημιουργεί η κρίση. Στοχεύουμε στο υψηλό καλλιτεχνικό αποτέλεσμα με μεθοδική εργασία, αισθητική και έμπνευση παρά τους μειωμένους μας πόρους».
Αυτό οφείλει στο εξής να είναι το μότο κάθε δημιουργικής προσπάθειας για την υπέρβαση των τεράστιων εμποδίων που προβάλλει στο δρόμο μας η κρίση: εξορθολογισμός, θετικό πνεύμα, διάθεση για δουλειά, συλλογικότητα. Όλα εκείνα δηλαδή τα στοιχεία που έγιναν «σημαία» της Λυρικής, μετατρέποντάς την όχι μόνο σε βιώσιμο πολιτισμικό φορέα, αλλά και σε ζωτικό θύλακα μετάλλαξης των νοοτροπιών και εμπλουτισμού της καθημερινής εμπειρίας στην πόλη.
Το έργο της Μαρίας Ζαβάκου για τον ψηφιακό εκφοβισμό και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η νέα γενιά ανεβαίνει στη σκηνή σε σκηνοθεσία Γιολάντας Μαρκοπούλου
11°
