Νικήτας Τσακίρογλου: Πρέπει να υπάρχει μια συνέχεια απέναντι στον αρχαίο κόσμο

Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας συμμετέχει φέτος στο Φεστιβάλ Επιδαύρου µε την τραγωδία του Αισχύλου σε σκηνοθεσία Σταύρου Τσακίρη και την Kathryn Ηunter στον ρόλο του Προμηθέα. Η Βρετανίδα ηθοποιός µε ελληνικές ρίζες, βραβευμένη µε Olivier Award, ερμηνεύει τον ρόλο στα ελληνικά και θα βρεθεί για πρώτη φορά στην Επίδαυρο. Τον Προμηθέα έχει υποδυθεί στο παρελθόν δύο φορές ο καταξιωμένος ηθοποιός Νικήτας Τσακίρογλου που στα 81 του χρόνια αναλαμβάνει τον κεντρικό ρόλο του αφηγητή. Τη μετάφραση υπογράφει ο Δημήτρης ∆ημητριάδης, τα σκηνικά είναι του Κώστα Βαρώτσου, τα κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ. Παίζουν ακόμη οι ∆ημήτρης Πιατάς, Πέγκυ Τρικαλιώτη, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Γεράσιμος Γενατάς κ.ά. Zητήσαμε από τον Νικήτα Τσακίρογλου να µας μιλήσει για την παράσταση, την αξία των διαχρονικών αυτών κειμένων και τους δασκάλους του στο Εθνικό.

«Έχω παίξει τον Προμηθέα με τον Σπύρο Ευαγγελάτο στην Επίδαυρο αλλά και στο Ηρώδειο και σε άλλα αρχαία θέατρα του τόπου μας. Και μια δεύτερη φορά το 1998 σε μια δική μου απόπειρα να εμβαθύνω περισσότερο σε αυτό το  έργο με μια παράσταση που είχε καλή τύχη και εμφανίστηκε στο Λονδίνο, το  Μάντσεστερ και στη Μακρόνησο. Θέλησαν οι παλιοί εξόριστοι εκεί με το έργο αυτό που έχει σχέση με την επανάσταση και κυρίως την αμφισβήτηση. Για μένα ο Προμηθέας δεν είναι επαναστάτης γιατί ο επαναστάτης έχει μέσα του και βία. Πρόκειται για ένα διανοητικό έργο που θέτει την αμφισβήτηση απέναντι σε κάθε μορφή εξουσίας. Η θεότητα του Δία θέλησε να διαφοροποιηθεί και να διαφοροποιήσει τον άνθρωπο από αυτά που ήθελε. Έναν άνθρωπο υποτακτικό, έρμαιο στις δικές του διαθέσεις».

«Τώρα ο Προμηθέας Δεσμώτης αντιστέκεται στη βούληση του Δία και δημιουργεί με τον δικό του πνευματικό τρόπο».

«Μην ξεχνάμε ότι η Αθηναϊκή Δημοκρατία την εποχή εκείνη βρισκόταν σε διαμόρφωση, κάτι που είχε συλλάβει ο Αισχύλος και θέλησε με αυτό τον τρόπο να βάλει τις βάσεις όπως και στον Αγαμέμνονα, στις Χοηφόροι, στις Ευμενίδες, για αυτά που απολαμβάνουμε εμείς στον χώρο της Δημοκρατίας».

«Πάντοτε πρέπει να υπάρχουν αυτοί οι πρωτεργάτες, αυτά τα πνεύματα όπως ο Αισχύλος που οδηγούν, πρωτοπορούν και εμείς μετέπειτα πρέπει να σεβόμαστε τις επιταγές τους, να επικοινωνούμε με το πνεύμα τους για να έχουμε μια καλύτερη κοινωνία».

«Μέσα από την τραγωδία έχω γυρίσει όλο τον κόσμο χάρη και στη θητεία μου στο Εθνικό Θέατρο κυρίως δίπλα στον Αλέξη Μινωτή. Είμαι ευγνώμων γιατί από εκεί πήρα τα μεγάλα μαθήματα από τους δασκάλους μου, τον Τερζάκη, τον Χουρμούζιο, τον Κωτσόπουλο που είχα την χαρά και την τύχη να τους συναντήσω και από εκεί να φωτιστώ. Έχω στο επάγγελμα κάπου 60 χρόνια. Όποτε μου δίνεται η ευκαιρία όπως και τώρα να έχω επαφή με αυτά τα κείμενα και να αισθανθώ ξανά το μεγαλείο και την περηφάνια που μας δίνουν αισθάνομαι ευτυχής».

«Εμείς παθαίνουμε, τα κείμενα αυτά δεν παθαίνουν τίποτε. Γιατί εμείς φτωχαίνουμε και στο πνεύμα και στη διάθεση. Ασχολούμαι χρόνια με το είδος αυτό. Μου έδωσαν αυτές οι παραστάσεις την ευκαιρία να ταξιδέψω σε όλο τον κόσμο. Είναι μεγάλη υπόθεση να μεταφέρεις τον λόγο σε άλλες χώρες. Σε αυτή την παράσταση κάνω τον Αφηγητή σε έναν επεμβατικό ρόλο συνδέοντας το κοινό με τον ήρωα».

«Όπως και η ζωή έχει συνέχεια έτσι και το καλό θέατρο πρέπει να έχει συνέχεια. Είναι μια σκυτάλη που παραλαμβάνουμε γιατί τίποτε δεν γεννιέται από μόνο του και πρέπει αυτός ο σεβασμός στο παρελθόν πάντοτε να υπάρχει. Δεν είμαι οπαδός της νοσταλγίας του παρελθόντος καθώς  το βλέπω ως ένα ενεργό παρελθόν που μπορεί να μας φωτίσει, να μας διαφωτίσει, να μας ενεργοποιήσει».

«Μετά την Επίδαυρο θα πάμε στη Δωδώνη, στους Δελφούς, σε σπουδαίους ιστορικούς χώρους σε όλη την Ελλάδα μέχρι το Σεπτέμβριο μεταλαμβάνοντας τα αρχαία κείμενα μαζί με τον κόσμο. Αυτή είναι η απόλαυση του ηθοποιού».

«Η πολιτεία οφείλει να περιφρουρήσει τα θέματα της αρχαίας γραμματείας. Τίποτε δεν πρέπει να είναι προσωρινό. Πρέπει να υπάρχει μια συνέχεια. Μια σεβάσμια συνέχεια απέναντι στον αρχαίο κόσμο. Δεν είναι παρελθόν. Είναι πάντοτε παρόν. Αν μπορούσαμε να καταλάβουμε αυτά τα κείμενα, θα μπορούσαμε να λύσουμε και πολλά προβλήματα της καθημερινότητάς μας».

«Από 17 ετών ξεκίνησα ως κομπάρσος, πριν ακόμη μπω στη Δραματική Σχολή και σιγά σιγά στο Εθνικό συνάντησα αυτούς τους σπουδαίους δασκάλους και σταδιακά έφτασα να παίξω σημαντικότατους ρόλους, τον Οιδίποδα, τον Κρέοντα, τον Ετεοκλή, τον Προμηθέα. Μέσα από Εθνικό γαλουχήθηκα με τους ανθρώπους αυτούς που συνάντησα για  αυτά τα έργα. Όχι μόνο του αρχαίου κόσμου αλλά και του Σαίξπηρ, του Σίλερ και άλλων συγγραφέων. Ευγνωμονώ την τύχη μου για αυτό».

«Τον χειμώνα βρέθηκα στο Από Μηχανής Θέατρο που κάναμε τη Προσωπική Συμφωνία για τον μεγαλύτερο μαέστρο που είχε την ατυχία να μεγαλουργήσει στη ναζιστική εποχή, Βίλχελμ Φουρτβένγλερ».

«Στον κινηματογράφο έχω κάνει κυρίως με τον Νίκο Παναγιωτόπουλο τις ταινίες μου. Τα χρώματα της ίριδος, Οι τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας, Βαριετέ. Σημαντικές ταινίες του Νίκου. Αλλά και με τον Παντελή Βούλγαρη. Ξέρετε, κατά τύχη, δεν έμπλεξα με τον εμπορικό κινηματογράφο. Την εποχή που μεγαλούργησε ο εμπορικός ελληνικός κινηματογράφος βρισκόμουν στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος ως ηθοποιός. Συνάντησα εκεί σπουδαίους σκηνοθέτες όπως τον  Μίνω Βολονάκη, τον Αλέξη Σολομό, τον Σπαθάρη, τον Σωκράτη  Καραντινό, που ήταν διευθυντής τότε και ήταν ο θεμελιωτής  του μεγάλου αυτού έργου στη Βόρειο Ελλάδα. Είχα την τύχη αργότερα να γίνω διευθυντής του και να δημιουργήσω σε ένα θέατρο που αγαπώ. Στη Θεσσαλονίκη  άλλωστε παντρεύτηκα, εκεί γεννήθηκε η κόρη, εκεί συνάντησα τους μεγάλους ρόλους».

«Είναι ένα επώδυνο επάγγελμα η υποκριτική. Δεν το συνιστώ. Είναι μοναστηριακό. Όχι μοναχικό. Χρειάζεται να έχεις βαθιά πίστη σε αυτό που κάνεις και αυταπάρνηση. Είστε αποφασισμένοι για μια αυτοθυσία, τότε κάντε το. Aυτό λέω πάντα στους μαθητές μου».

«Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ελπίδα για μια κοινωνία από τους νέους ανθρώπους. Αλίμονο μας αν δεν πιστέψουμε σε αυτούς και αν δεν ελπίζουμε σε αυτούς. Όπως ο Προμηθέας που έφερε την ελπίδα στον άνθρωπο. Κατήργησε το θάνατο, τον πολέμησε, δεν μπόρεσε όμως να κάνει αθάνατους τους ανθρώπους. Τους έδωσε όμως ελπίδα».

Ο «Προμηθέας Δεσμώτης» κάνει πρεμιέρα 9 & 10 Αυγούστου στην Επίδαυρο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών πριν τη μεγάλη περιοδεία του έργου σε όλη την Ελλάδα. Προπώληση viva.gr. Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση στο Guide της Athens Voice