Ο Στάθης Λιβαθινός θέλει να παραμείνει καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (;)

Χθες το απόγευμα η Υπουργός Πολιτισμού, Μυρσίνη Ζορμπά, τον κάλεσε στο τηλέφωνο. Του ανακοίνωσε ότι δεν θα κάνει τελικά διαγωνισμό για τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή και τον ρώτησε εάν θα τον ενδιέφερε να παρατείνει τη θητεία του. Για δεύτερη φορά, αφού ήδη, από τις 29 Μαΐου βρίσκεται σε παράταση μέχρι τις 30 Αυγούστου. Η απάντησή του ήταν όχι και η χαρά του μεγάλη που τελικά, δεν θα χρειαζόταν να δηλώσει συμμετοχή ως διαγωνιζόμενος της θέσης στην οποία κάθεται τα τελευταία τέσσερα χρόνια. «Είχα φτιάξει όλα τα χαρτιά μου και αν χρειαζόταν, είχα προετοιμάσει και ένα μονόλογο» είπε στη σημερινή συνέντευξη τύπου του Φεστιβάλ Αθηνών για τις παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου, κάνοντας το κάπως μαγκωμένο-με- την-ομιλία-του κοινό να γελάσει.

Ο Στάθης Λιβαθινός από την πρώτη κιόλας στιγμή που πήρε το λόγο κατέστησε σαφές μεταξύ δημοσιογράφων, ηθοποιών, σκηνοθετών και μαθητών της Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, ότι η σημερινή μπορεί να ήταν και η τελευταία του συνέντευξη τύπου ως καλλιτεχνικός διευθυντής. Ήταν σοβαρός, οριακά εύθυμος και έτοιμος να δεχθεί το όποιο αποτέλεσμα των εκλογικών εξελίξεων που προφανώς, θα τον επηρεάσουν. Παρόλα αυτά, και προς τιμήν του, δε μίλησε ως πολιτικός. Ούτε καν ως «θεατρίνος». Μίλησε κομπιασμένα και κάπως νοσταλγικά προσπάθησε να αφήσει να πέσει κάτω το όλο ζήτημα μιας ενδεχόμενης αντικατάστασής του. Και κάπου εδώ, το οξύμωρο του πράγματος έρχεται, ντυμένο με τους μανδύες των επιδαυρίων χορικών για να διεκδικήσει το χειροκρότημά του. Γιατί ναι, ο Στάθης Λιβαθινός ή αλλιώς ο άνθρωπος στον οποίο χρωστάμε παραστάσεις όπως η «Φόνισσα» μπορεί σήμερα να μην ήταν τόσο χαρούμενος με την παραδοχή της λήξης της θητείας του, αλλά ταυτόχρονα ήταν κιόλας. Γιατί έμοιαζε να μη θέλει να σχολιάσει καθόλου τα γεγονότα αλλά όλο και επιδίωκε τη μετωπική της ροής του λόγου του με αυτά.

Όλα ξεκίνησαν με ένα ντοσιέ. Μία αναλυτική λίστα με τις κοινωνικές και πολιτιστικές ενέργειες και παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου από το 2015 μέχρι σήμερα. Ο Στάθης Λιβαθινός και οι άνθρωποι που δούλεψαν μαζί του θέλησαν να κερδίσουν ένα χαμένο (;) εύσημο. Ένα μπράβο ίσως που μάλλον δεν ανέβασε και πολύ τα ντεσιμπέλ στα αυτιά τους όλα αυτά τα τέσσερα χρόνια. Από την άλλη, με αυτόν τον τρόπο καταφέρνουν να βάλουν μόνοι τους την τελεία στην τελευταία σελίδα της ιστορίας τους στο Εθνικό Θέατρο με όλα αυτά για τα οποία νιώθουν καλά που φέρουν την υπογραφή αν όχι και τον ιδρώτα τους.

Μετά το ευγενές καλωσόρισμα του καλλιτεχνικού διευθυντή, ακολούθησαν οι συντελεστές. Άνθρωποι που ήταν επικεφαλής των δράσεων στις Φυλακές και τα Ιδρύματα, ηθοποιοί και σκηνοθέτες των δύο παραγωγών του Εθνικού στο Φεστιβάλ οι οποίες σύμφωνα με τον οικοδεσπότη είναι και οι δύο τραγωδίες αφού οι φετινές προτάσεις για κωμωδία, δεν κατάφεραν να έλξουν το μεγάλο «ναι» του. Ο Στάθης Λιβαθινός καθόταν στο αριστερό μέρος της σκηνής. Τους παρατηρούσε όλους με τέτοια προσήλωση που σχεδόν έβαζες στοίχημα ότι «να, τώρα θα τον πλησιάσει και θα του πει να καθίσει λίγο πιο πίσω ή να μην κουνάει τόσο τα χέρια του». Ωστόσο, για την ιστορία, να πούμε ότι από όσα είδαμε τουλάχιστον εμείς, δεν έκανε κάποια σκηνοθετική παρέμβαση.

Λίγες ευχαριστίες και περιγραφές αργότερα, ξανανέβηκε στη σκηνή. Αυτή τη φορά, με την ιδιότητα του σκηνοθέτη που ανεβάζει στην Επίδαυρο στις 5 και τις 6 Ιουλίου (μία οξύμωρη ανάσα πριν τις βουλευτικές εκλογές),  τις «Ικέτιδες». Μίλησε για τις ιδιαιτερότητες του έργου του Ευριπίδη αλλά και την όχι και τόσο διάσημη φύση του μιας και στην Ελλάδα έχει ανέβει μόνο μία φορά ή το πολύ δύο. Έπειτα, ανέφερε τη συνεργασία του με τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου, μίλησε για τη συμπαραγωγή τους με το Εθνικό Θέατρο στην παράσταση και κάλεσε στη σκηνή τους εκπροσώπους του θεσμού.

Τις «Ικέτιδες» διαδέχθηκε η τριλογία της «Ορέστειας». Η Ηώ Βουλγαράκη, η Λιλλύ Μελεμέ και η Γεωργία Μαυραγάνη ανέβηκαν επί σκηνής για να μας μιλήσουν για τις τρεις σε μία παραστάσεις που θα παρουσιάσουν αποκλειστικά στη σκηνή του Θεάτρου της Αρχαίας Επιδαύρου αφού έπειτα, η καθεμία θα ακολουθήσει τη δική της περιοδεία στην Ελλάδα. Μας υποσχέθηκαν τέσσερις ώρες και κάτι από το μοναδικό κείμενο του αρχαίου δράματος και κατέβηκαν από τη σκηνή.

Και ύστερα, ανέβηκε ο Στάθης Λιβαθινός. Με τον απολογισμό που μας είχε μοιράσει πρωτύτερα στο μυαλό, ξεκίνησε με ένα κομπιασμένο χαμόγελο να αποχαιρετά το μπαλόνι δίχως να αφήνει την κορδέλα να φύγει από τη σφιχτή παλάμη του.

«Εάν η πολιτεία μου κάνει το δώρο να απελευθερώσει από αυτό το βάρος και με αφήσει να πάω στο σπίτι μου, θα είμαι ευτυχής γιατί έχω πάρα πολλά προσωπικά σχέδια και όνειρα. Εάν πάλι η πολιτεία με εμπιστευθεί να συνεχίσω, πάλι θα είμαι ευτυχισμένος άνθρωπος παρόλο που το τίμημα θα είναι πολύ βαρύ και σκληρό, γιατί είναι πραγματικά ύψιστη τιμή να υπηρετείς το θέατρο της χώρας σου και να προσπαθείς να το αλλάξεις».

Συγκρατημένα χαμογελαστός ανακοίνωσε ότι το πρόγραμμα του Εθνικού Θεάτρου της επόμενης σεζόν είναι έτοιμο στο 99%, επισημαίνοντας ότι δεν θα ήθελε να το αφήσει στη μοίρα του. Παρόλα αυτά, στην ερώτηση «εάν έχουν υπογραφεί συμβόλαια» για τις συμφωνηθείσες παραστάσεις, η απάντησή του πήδηξε στα χαμηλά από το παραθυράκι του «εντάξει, θέλω να πιστεύω ότι όποιος αναλάβει στη θέση μου δεν θα θελήσει να τα ξηλώσει όλα».

Θέλει πραγματικά ο Στάθης Λιβαθινός να συνεχίσει τη θητεία του ως καλλιτεχνικός διευθυντής; Το μόνο σίγουρο είναι ότι η εν λόγω σκέψη μπορεί να συνοδευτεί από ένα ερωτηματικό αλλά όχι από μία τελεία. Πρέπει ο Στάθης Λιβαθινός να συνεχίσει τη θητεία του ως καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου;

Πολλές φορές, κάνουμε ένα μεγάλο λάθος. Ταυτίζουμε τις ιδιότητες ενός ανθρώπου με τις ικανότητές του. Η καλλιτεχνική καταξίωση όμως του Στάθη Λιβαθινού δεν μπορεί και δεν πρέπει σε κανένα επίπεδο να συγκριθεί με τις διοικητικές του ικανότητες. Και δη, σε ένα θεσμό που φέρει τις καλές κακές κορδέλες των ευνοούμενων και των ευνοημένων.