Έλενα Μαυρίδου: Γιατί το έργο «Περιμένοντας τον Γκοντό» παραμένει διαχρονικό;

«Περιμένοντας τον Γκοντό». Ένα από τα σημαντικότερα έργα του 20ού αιώνα. Τι διαφορετικό φέρνει η δική σας σκηνοθετική προσέγγιση σε αυτό το κλασικό κείμενο;
Η ενασχόλησή μου με το έργο είναι μια συνομιλία με τις θεματικές του. Η σκηνοθεσία μου δημιουργεί έναν πολλαπλασιασμό στον αρχικό πυρήνα του έργου. Ο Βλαδίμηρος και ο Εστραγκόν είναι διπλοί. Ακόμη και η ιδέα του Γκοντό πολλαπλασιάζεται μέσω της παρουσίας ενός χαρακτήρα που είναι μυστήριο ποιος είναι σκηνικά, όπως μας είναι άγνωστη και η ταυτότητα του Γκοντό. Φυσικά, δε θα είχε καμία απολύτως αξία αυτό το ερώτημα αν δεν είχαμε τόση μεγάλη αγωνία να βρούμε κάποια απάντηση. Ποιος είναι δηλαδή ο Γκοντό. Δεν έχει καμία σημασία ποιος είναι. Αξία έχει αυτή ακριβώς η αγωνία μας να δώσουμε μια απάντηση για την ταυτότητά του και κατ' επέκταση και για τη δική μας. Οι δικοί μου Βλαδήμηροι και Εστραγκόν περιμένουν και περιμένουν και περιμένουν σαν να περίμεναν χιλιάδες πριν απ' αυτούς και θα περιμένουν χιλιάδες σαν αυτούς. Αυτός ο πολλαπλασιασμός γίνεται οργανικός στη σκηνή δημιουργώντας μια φόρμα σωματικής αγωνίας προκειμένου να τονίσω το αδιέξοδο του ερωτήματος και της αναμονής. Στην παράσταση δημιούργησα μια αυστηρή κινησιολογική γραμμή με επαναλαμβανόμενα κινησιολογικά μοτίβα προσπαθώντας να κατασκευάσω μια γλώσσα για το σύμπαν αυτό και θέλοντας να ερευνήσω την έννοια του άπειρου στη σκηνή. Η σκηνή είναι ορισμένη σε έναν τετράγωνο άδειο χώρο. Το φως αντικαθιστά το δέντρο και η μουσική δίνει την ατμόσφαιρα του περιβάλλοντος. Όλοι οι Βλαδίμηροι και οι Εστραγκόν είναι εκεί. Τα πράγματα επαναλαμβάνονται για πάντα. Αέναα.

Τι σας συγκινεί και τι σας προβληματίζει βαθιά σε αυτό το εμβληματικό έργο του Σάμιουελ Μπέκετ;
Η δυνατή του γραφή, η απλότητα και καθαρότητα στους χαρακτήρες του. Η αγωνία του Μπέκετ- ανθρώπου για την ανθρώπινη ύπαρξη.

Ένα έργο με πολλές διαστάσεις και επίπεδα. Σας αγχώνει να καταφέρετε να αναδείξετε όλες τις πτυχές του;
Όχι. Μελετώ και εργάζομαι πάνω σε όποιες θεματικές μου ξεκλειδώνουν από τη μελέτη μου και τον χρόνο. Τα μεγάλα έργα είναι αναλλοίωτα απ' αυτόν. Το χρόνο. Δεν έχουν τέλος. Πάντα ανακαλύπτει κανείς. Δεν μπαίνω με άγχος στην εργασία μου με το έργο, διότι θα είναι σαν να μου απαγορεύω μια πορεία σε αυτό και τη χαρά του να ανακαλύψω, να πηγαίνω ψαχτά στα πράγματα εκτός από τη μεθοδολογία και το πρόγραμμα το οποίο ακολουθώ ευλαβικά όταν εργάζομαι. Μου αρέσει να σπάει η σειρά των πραγμάτων. Εξάλλου, οποιαδήποτε φόρμα και μέθοδος είναι νεκρή εάν τα πράγματα δεν αναπνέουν. Όταν δεν αγχώνεσαι να είσαι τέλειος μπορείς να είσαι πραγματικά δημιουργικός.

Η επαφή μας με τις ανασφάλειες, τα απωθημένα, τους φόβους και τα ανεκπλήρωτα όνειρα που έχουν χαθεί στη λήθη, μπορεί να μας οδηγήσει τελικά σε μια νέα αρχή και σε ένα καλύτερο μέλλον;
Δεν ξέρω τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Νομίζω πως η ελπίδα που έχουμε εμείς οι άνθρωποι για το καλύτερο είναι ένα από τα δυνατά μας στοιχεία ως υπάρξεις. Είμαστε το ίδιο ικανοί και για το αντίθετο.

Τι αγαπάτε στους χαρακτήρες αυτού του έργου;
Την κωμικότητα με την οποία μιλούν για σοβαρά ζητήματα της ύπαρξης του ανθρώπου. Μια κωμωδία που σατιρίζει την τραγωδία του ανθρώπου.

Μια κωμωδία που σατιρίζει την τραγωδία του ανθρώπου. Πόσο δύσκολη είναι η επίτευξη της απόλυτης ισορροπίας ανάμεσα στο γέλιο και στο δράμα;
Η φύση των κλόουν είναι να υποφέρουν ως φαρμακοί μιας κοινωνίας προσφέροντάς μας στιγμές γέλιου και περισυλλογής. Μας ανακουφίζουν και μας παρηγορούν παίρνοντας τις αμαρτίες μιας ολόκληρης κοινωνίας πάνω τους. Η ισορροπία αυτή στη σκηνή απαιτεί πολλή εργασία και την πρωταρχική χαρά του ερμηνευτή που είχε ως παιδί για παιχνίδι και επικοινωνία.

Πόσο σημαντική είναι η μετάφραση ενός έργου για έναν σκηνοθέτη;
Η μετάφραση της Αλεξάνδρας Παπαθανασοπούλου, κλασική πλέον, θεωρώ ότι είναι μία από τις καλύτερες που υπάρχουν στην ελληνική βιβλιογραφία.

Έχετε την αίσθηση πως η πλειονότητα των Ελλήνων στις μέρες μας «περιμένει τον Γκοντό» για να αντιμετωπίσει την κρίση και τα κακώς κείμενα της κοινωνίας μας;
Έναν Γκοντό περιμένουμε οι άνθρωποι να μας σώσει σε κάθε εποχή, κάτω από οποιαδήποτε συνθήκη.

Διανύουμε την εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της ψηφιακής επικοινωνίας που ενισχύει την υιοθέτηση προσωπείων. Είναι εύκολο η νέα γενιά να ανακαλύψει το αληθινό της πρόσωπο;
Η νέα γενιά είναι νέα και θα φέρει καινούργια πράγματα, σε κάθε εποχή θα μάχεται για ένα καλύτερο παρόν και μέλλον. Με εμπνέει η ανάγκη όλων μας να νιώσουμε ζωντανοί και να αναπνεύσουμε ελεύθερα στο τώρα. Χωρίς παρελθόν και χωρίς να σκεφτόμαστε το μέλλον. Όσο κι αν η ψηφιακή εποχή είναι ένας τρόπος επικοινωνίας, τίποτα δε μπορεί να αντικαταστήσει τις πρωταρχικές ανάγκες μας.

Υπάρχουν σκηνοθέτες που σας σαγηνεύουν με την πρωτοποριακή ματιά τους και σας προσφέρουν διαρκώς νέα ερεθίσματα για να τολμήσετε το διαφορετικό;
Αυτή την περίοδο με εμπνέουν κυρίως σκηνοθέτες της παλιάς γενιάς όπως ο Κουν από το θέατρο, μία από τις μεγαλύτερες δυνάμεις της ιστορίας του ελληνικού θεάτρου, τον θαυμάζω για την καθαρότητα, τη δύναμη και τη λαϊκότητα των χαρακτήρων του. Από τον κινηματογράφο με συγκινεί ο Ντέιβιντ Λιντς για τον σουρεαλισμό και τους παράξενους χαρακτήρες στο σύμπαν του.

Τι σημαίνει για εσάς το θέατρο «Χώρος»;
Ένας χώρος ανοιχτός για έρευνα, θέατρο και λάθη. Αγαπώ τα λάθη. Μόνο αυτά μπορούν να μας κάνουν να φλερτάρουμε με την τελειότητα. Η οποία δεν υπάρχει. Είναι ένα δικό μας κατασκεύασμα, όπως και η ουδετερότητα. Τίποτα δεν είναι ουδέτερο στη φύση και τίποτα δεν αγγίζει την τελειότητα.

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση στο Guide της Athens Voice