Θεατρο - Οπερα

Αιμιλία Υψηλάντη: «Πίσω από την κρίση κρύβεται ο φόβος μας να δούμε και να πούμε την αλήθεια»

Η σπουδαία ηθοποιός μιλά για όλα με αφορμή το έργο «8 γυναίκες κατηγορούνται», που παρουσιάζεται στο δικό της θέατρο Aργώ

Γιώργος Δημητρακόπουλος
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Διαθέτει μια μεγάλη πορεία, ξεκινώντας από τις ελληνικές ταινίες τις οποίες βλέπει αποσπασματικά. Η ηθοποιός Αιμιλία Υψηλάντη είναι μία απο τις 8 γυναίκες που κατηγορούνται, στο γνωστό έργο του Ρομπέρ Τομά που παρουσιάζεται στο θέατρο Αργώ. Συνδυάζοντας αστυνομικό δράμα και σουρεαλιστική κωμωδία, η παράσταση ανέβηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι το 1961 κι από τότε παίζεται με επιτυχία στις θεατρικές σκηνές. Μια μητέρα, δύο κόρες, μια γιαγιά, μια θεία, μια οικονόμος, μια καμαριέρα και μια απρόσκλητη επισκέπτρια. 8 γυναίκες κι ένας άντρας που δεν εμφανίζεται ποτέ, γιατί είναι... πτώμα. Μετά την επιτυχημένη παράσταση η «Η αγάπη άργησε μια μέρα», η Αιμιλία Υψηλάντη πρωταγωνιστεί σε ένα ακόμη γυναικείο έργο με χιούμορ και υπόγεια καυστική σάτιρα. Μιλήσαμε μαζί της για το έργο του Τομά, το θέατρο, τη λογοτεχνία, την πολιτική και τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο. Χωρίς νοσταλγική διάθεση. 

Αιμιλία Υψηλάντη

Ένα δεύτερο γυναικείο έργο με 8 γυναίκες αυτή τη φορά. Πού πήγαν οι άντρες; Πόσο έντονη είναι η παρουσία του άντρα έστω και… ως πτώμα στο έργο και πώς τα μυστικά συνδέουν τους 8 γυναικείους χαρακτήρες;
Ο άντρας είτε αόρατος, όπως στην παράσταση «Η αγάπη άργησε μια μέρα», είτε και... ως πτώμα, όπως στις «8 γυναίκες», ασκεί έντονη επίδραση. Είναι διά της απουσίας του περισσότερο παρών, αφού καθορίζει τις ζωές και επομένως σε μεγάλο βαθμό και τις συμπεριφορές των γυναικών. Και τα μυστικά τους.

To έργο του Τομά είναι τοποθετημένο στο 1930. Στην παράστασή σας υπάρχει χρονική τοποθέτηση;
Δεν υπάρχει επακριβής χρονική τοποθέτηση. Αν κρίνει κανείς από τα κοστούμια θα έλεγε ότι βρισκόμαστε στη δεκαετία του ’50.  Σαφώς δεν θέλαμε να γίνει σύγχρονο. Αλλά δεν κρίναμε αναγκαίο να προσδιοριστεί με απόλυτη ακρίβεια η χρονική περίοδος. Από επιμέρους πληροφορίες που δίνει το έργο του Τομά μας οδήγησαν στο χρονικό διάστημα που ανέφερα πιο πάνω.

Τι θα κρατήσει σίγουρα ένας θεατής βγαίνοντας από την παράσταση;
Κάθε θεατής εισπράττει κάτι διαφορετικό από μια παράσταση. Αυτό που είναι βέβαιο ότι θα κρατήσει από την παράστασή μας, που έκανε άλλωστε το έργο του Τομά διάσημο, είναι μια ενδιαφέρουσα πλοκή που κρατάει σε εγρήγορση το μυαλό του θεατή. Στην πραγματικότητα είναι ένα «παίγνιο» που έχει αρκετό χιούμορ και μια ύπουλη, υπόγεια καυστική σάτιρα.

8 Γυναίκες Κατηγορούνται

Το έργο «8 γυναίκες κατηγορούνται» απευθύνεται περισσότερο σε ένα γυναικείο κοινό;
Δεν θα το έλεγα. Ας πούμε, η προηγούμενή μας παράσταση «Η αγάπη άργησε μια μέρα», ήταν σαφώς κάτι που ενδιέφερε κυρίως τις γυναίκες. Μια αστυνομική κομεντί, όπως είναι στην πραγματικότητα, το έργο αυτό ενδιαφέρει και τους άντρες.

Πώς θα περιγράφατε με λίγες λέξεις την Γκάμπυ; 
Μια μεγαλοαστή, η οποία δεν έχει δουλέψει ποτέ, εξαρτώμενη από τον σύζυγο, εγκλωβισμένη στην οικογένεια, η οποία θα αναζητήσει και αυτή τρόπους διαφυγής. Και ποιος είναι ο τρόπος διαφυγής για μια τέτοια γυναίκα; Προφανώς ένας εραστής.

Τι σας γοήτευσε περισσότερο στο κείμενο του Τομά;
Η εξυπνάδα του συγγραφέα, αλλά κυρίως ότι μέσα από μια μεγαλοαστική οικογένεια κάνει μια πολύ επιτυχημένη κριτική των σχέσεων των δύο φύλων, αλλά και μια πολύ ενδιαφέρουσα κοινωνική κριτική.

Tι είναι αυτό που κάνει ένα κείμενο κλασικό;
Η αντοχή του στον χρόνο.

Ποια είναι τα αγαπημένα σας λογοτεχνικά έργα ή οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;
Αγαπώ τόσο πολύ τη λογοτεχνία και είμαι μανιακή αναγνώστρια, τόσο που δεν μπορώ να  πω. Κάθε φορά έχω και ένα διαφορετικό συγγραφέα που με συναρπάζει. Όμως μιας και πρέπει να δώσω μια συγκεκριμένη απάντηση, ενδιαφέρομαι για τη λογοτεχνία που έχει και άλλα στοιχεία, π.χ. ιστορικά ή επιστημονικά. Για παράδειγμα, πολύ με ενδιαφέρουν βιβλία όπως το «Homo Sapiens - Μια σύντομη ιστορία του ανθρώπου» του Harari Yuval Noah. Δυστυχώς δεν μπορώ να διαβάσω λογοτεχνία όταν έχω να αντιμετωπίσω ρόλους στο θέατρο, γιατί με τη λογοτεχνία ταξιδεύω σε άλλους κόσμους. Έτσι διαβάζω περισσότερο όταν δεν εργάζομαι, κυρίως το καλοκαίρι.

Tι είναι για σας το θέατρο;
Η επαφή μου με την πραγματικότητα, αλλά και η φυγή από την πραγματικότητα.

Ποιο θεωρείται το μεγαλύτερό σας επίτευγμα στην καλλιτεχνική σας πορεία;
Αντικειμενικά δεν πρόκειται για επίτευγμα, υποκειμενικά όμως το να είμαι και ηθοποιός και θεατρικός επιχειρηματίας ταυτόχρονα, είναι για μένα είναι μεγάλο επίτευγμα.

Τι κρατάτε από τη συμμετοχή σας στον ελληνικό κινηματογράφο;
Ό,τι κρατάει κανείς ανοίγοντας ένα κουτί με παλιές φωτογραφίες του.

Βλέπετε ταινίες σας, όταν προβάλλονται;
Παλιότερα όχι, τώρα τελευταία μερικές φορές ναι αλλά όχι ολόκληρες, μερικά αποσπάσματα.

Ποια η σχέση σας με τη νοσταλγία;
Καμία.

Πώς σας φαίνεται η συνεχής επανάληψη των παλιών κλασικών ταινιών του ελληνικού κινηματογράφου;
Περίεργη. Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω πώς μπορεί να αρέσουν τόσο πολύ οι παλιές ελληνικές ταινίες, και δεν μιλάω για όλες, γιατί υπάρχουν κάποιες που σηματοδοτούν την εποχή τους. Οι περισσότερες, όμως, θα έλεγα είναι περισσότερο εμπορικά προϊόντα της εποχής. Μήπως εδώ παίζει ρόλο η νοσταλγία που αναφέρατε παραπάνω;

Έχοντας περάσει από την πολιτική, ποια είναι τα συμπεράσματα που βγάλατε για το ελληνικό πολιτικό σύστημα; Ποιες οι παθογένειες και γνωρίσατε προσωπικά πολιτικούς που ήθελαν πραγματικά να προσφέρουν και να αφήσουν πίσω τους ουσιαστικό έργο;
Πιστεύω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που ασχολούνται με την πολιτική ξεκινούν με τις καλύτερες προθέσεις, δηλαδή ξεκινούν από την επιθυμία του ανθρώπου να διαθέσει ένα σοβαρό μέρος του χρόνου και των δυνατοτήτων του στην αντιμετώπιση των κοινών προβλημάτων. Φυσικά ο καθένας ξεκινάει από διαφορετικές αφετηρίες. Στην πορεία, όμως, κυρίως όταν αυτό γίνεται ένα είδος επαγγέλματος, τα πρόσωπα υφίστανται φθορές και  αλλοιώσεις των χαρακτήρων τους, κυρίως όταν έχουν θέσεις εξουσίας.

Tι πιστεύετε ότι πήγε λάθος σε αυτή την ατέρμονη κρίση;
Ο φόβος μας να δούμε και να πούμε την αλήθεια.

Είστε αισιόδοξη για το μέλλον;
Ναι, αν η τεχνολογία και η επιστήμη χρησιμοποιηθεί όπως πρέπει, είμαι πολύ αισιόδοξη.

Πιστεύετε στους ανθρώπους;
Ναι, αλλά όχι εύκολα.

Ποιο είναι το μεγαλύτερό σας όνειρο;
Να αφήσω ένα στίγμα, ένα ίχνος.


Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «8 γυναίκες κατηγορούνται» στο City Guide της Athens Voice