Γιάννη Βογιατζή, πότε πίστεψες ότι θα γίνεις ηθοποιός;
Ο αγαπημένος ηθοποιός του ελληνικού κινηματογράφου, που συμμετέχει στην παράσταση «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» στο Εθνικό, δίνει λίγες συνεντεύξεις. Μας εξήγησε γιατί.
Ήταν ο αγαπητικός της Ρένας Βλαχοπούλου, ο καταπιεσμένος σύζυγος της Κατερίνας Γιουλάκη, ο Μικές, γιος-θύμα της μαμάς του, και εκατοντάδες άλλοι ρόλοι που τον έκαναν έναν από τους πιο αγαπημένους ηθοποιούς. Σήμερα, ακμαίος και γοητευτικός στις κουβέντες του, συμμετέχει στον Πιραντέλο που ανεβάζει το Εθνικό Θέατρο και θυμάται τις πιο όμορφες στιγμές του, «αυτοσχεδιάζοντας».
» Το ρήμα “βρέθηκα στο σανίδι” είναι η βιογραφία μου. Από την ώρα που γεννήθηκα πίστεψα ακράδαντα ότι θα γίνω ηθοποιός. Το 1933, όταν απήγγειλα το ποίημά μου στη σχολική εορτή, αμφισβητούσα όλα τα επαγγέλματα – έλεγα τότε, μηχανικός θέλω να γίνω... κι αν με πλακώσει η μηχανή; Υποσυνείδητα καθόριζα το μέλλον μου. Εκείνα τα χρόνια το να γίνεις ηθοποιός ήταν ένα μίασμα, μια κατάντια, υπήρχε κακή φήμη απ’ τα μπουλούκια. Αυτό το επάγγελμα αισθάνομαι να μου αρμόζει γιατί εδώ μπορώ και εκφράζομαι, πράγμα που μου δίνει την ελευθερία μου που είναι συνώνυμο της ευτυχίας.
» Είναι το όνειρό μου να είμαι στη σκηνή και ειδικά φέτος με το “Απόψε αυτοσχεδιάζουμε” του Πιραντέλο. Θέλω να είμαι όσο αληθινός γίνεται και να παραδοθώ στην ερμηνεία. Θεωρώ τις πράξεις της καθημερινότητας διεκπεραιωτικές και ότι η αληθινή ζωή βρίσκεται στην τέχνη μας και στις σκέψεις που κάνουμε τα βράδια λίγο πριν κοιμηθούμε.
» Δεν με ενδιαφέρει να λέω απλά το κείμενο, προσπαθώ να το αισθάνομαι. Το Θέατρο δεν είναι τα ανάλαφρα εργάκια που παίζονται, είναι η παιδεία σου και η κατάθεση της ψυχής σου, προσωπική ανάταση και συνάντηση με τον εαυτό σου. Δεν υπάρχει μεγάλος ή μικρός ρόλος, κωμικός ή δραματικός. Είναι, εκτός από τον ηθοποιό, και ο συγγραφέας και το κοινό που κάνει τα καλά έργα.
» Το να γίνεσαι ο ρόλος είναι ψυχοφθόρο, αλλά απόλυτα απελευθερωτικό, και ζητούμενο για κάποιον που θέλει να ζει και να πεθάνει στη σκηνή. Δεν είναι να πεις ένα κείμενο αλλά να αισθάνεσαι τις λέξεις μία μία. Τεχνική, τέχνη και επιμονή και μια ψυχή, τη δική σου. Μπορεί να μη ξέρεις να απαγγέλλεις απ’ έξω έργα αλλά αυτό που λες να ξέρεις γιατί το λες, να ξέρεις την έννοιά του. Θέατρο για μένα είναι η έκφραση της εσωτερικής μου αλήθειας. Και η αλήθεια λέγεται ψιθυριστά. Θυμάμαι χαρακτηριστικά στον ενταφιασμό της δημοφιλούς γιαγιάς μου στο Αιτωλικό, ενώ μοιρολογούσαν οι γνωστές της γύρισα και κοίταξα τον πατέρα μου που κρατούσε στάση βουβή, ε, λοιπόν αυτή η στάση εμένα με ρήμαξε.
» Αλλά και στην καθημερινότητά μου το ψέμα μού δημιουργεί τύψεις. Είμαι απολύτως συνεπής, στα ραντεβού πάω πριν την ώρα μου, στην παράσταση έρχομαι πριν απ’ όλους. Το Εθνικό είναι το σπίτι μου. Και αν είμαι στο δρόμο και γίνει σεισμός, εγώ θα πάω μέσα σε ένα Θέατρο να σωθώ!
» Δίνω λίγες συνεντεύξεις, γιατί ξεβρακώνομαι σ’ αυτές.
» Έχω δουλέψει πολύ τη φωνή μου, οι ήρωες είναι η δεύτερη ζωή μου, ξέρω τι τρώνε, πώς είναι το σπίτι τους και η γυναίκα τους, το κρεβάτι που κοιμούνται, πώς και πού βάζουν τις παντόφλες τους. Η “Ιταλίδα από την Κυψέλη” γράφτηκε για μένα, ο ρόλος μου είναι το πάσχον πρόσωπο στην ιστορία, ο Τσιφόρος με λάτρευε, αλλά και μου άλλαζε την Παναγία!
» Στην Ελλάδα δεν έχουμε δείγματα μεγάλου κινηματογράφου, όπως οι Αμερικάνοι ή κάποιοι Ευρωπαίοι, δυστυχώς. Υπήρξαμε επιφανειακοί, δεν κάναμε έναν Νονό. Δεν είχαμε και σημαντικές σπουδές, μόνο κάποιους πειραματισμούς κάναμε.
» Στα σίριαλ διαλέγουν αυτόν που θα πει το κείμενο πιο γρήγορα. Η άρθρωσή μου είναι υποδειγματική, δίδαξα ορθοφωνία. Ο Ροντήρης, εντυπωσιασμένος από αυτό, με πήδηξε μια τάξη.
» Ο εγγονός μου θέλω να γίνει αυτό που θα διαλέξει και να μη συναντήσει τις αντιδράσεις που πέρασα εγώ. Ο πατέρας μου υπήρξε αυστηρός, αλλά στο τέλος μας αποδέχτηκε εμένα και τον συνονόματο αγαπημένο μου ξάδελφο Γιάννη Βογιατζή (σ.σ. τον γνωστό τραγουδιστή και ηθοποιό).
» Αν δω ταινία μου τώρα, βλέπω συνέχεια λάθη και στεναχωριέμαι. Όταν ο Δαλιανίδης μού ζήτησε να επαναλάβω κάτι πολύ έντονο αρνήθηκα, στιγμές δυνατές του σεναρίου δεν επαναλαμβάνονται, τις παίζεις μια φορά κι έξω.
» Υποστηρίζω ότι το Θέατρο είναι βαριά βιομηχανία, σαν να είσαι πλοίαρχος σε υποβρύχιο. Η σκηνή δεν επιδέχεται κανένα λάθος, μια εσφαλμένη περιστροφή είναι καταστροφή. Αν δεν ανάψουν τα φώτα μιλάς στο σκοτάδι, ο θεατής δεν μπορεί να σε δει.
» Είμαι φυσιολογικός ηθοποιός, έπαιξα όμως με την Αλίκη και κατάλαβα το φαινόμενό της. Έβλεπα τον κόσμο να κάνει σαν τρελός, ούτε να ακούσει τι λέει, ήταν η πρώτη σταρ που το κοινό αποθέωνε, ήταν και η εποχή των μεγάλων σταρ, ευτυχώς τώρα άλλαξαν τα πράγματα, γλιτώσαμε.
» Ο ηθοποιός ουσίας δεν κάνει διακρίσεις και διαχωρισμούς. Ο Χορν ήθελε το όνομά του ανάμεσα στων υπολοίπων ηθοποιών.
» Θυμάμαι από την τότε εποχή το Ακροπόλ, που δέσποζε στο κέντρο και έπαιζε επιθεώρηση στο κατακαλόκαιρο σε ένα δροσερό περιβάλλον, πριν το κυκλώσουν τα μεγαθήρια, τις λιγοστές δουλειές για τον ηθοποιό, στα πέντε-έξι θέατρα, στην τηλεόραση των Ενόπλων Δυνάμεων, στο σπικάζ στο ράδιο.
» Υπήρξα παροιμιώδης φίλος με τον Σωτήρη Μουστάκα. Παίζαμε θέατρο, κάναμε σινεμά, ξεκαλοκαιριάζαμε πότε στην Κινέτα, πότε προς Σούνιο κάνοντας ψαροντούφεκο παρέα με τον Κούρκουλο ή τον Πλέσσα.
» Το μεγαλύτερο επίτευγμα είναι η οικογένειά μου και η αίσθηση του δικαίου που με διακατέχει.
» Υπάρχουν όμορφοι γέροι και γριές που είναι θαύμα, δεν είναι μόνο η όψη, το σχήμα και η φρεσκάδα που κάνουν την ομορφιά, η ψυχή, το ήθος η παιδεία είναι πιο σημαντικά.
» Ο κινηματογράφος μάς ευεργέτησε γιατί διαμέσου αυτού έμεινε το σημάδι μας στον χρόνο, μπορούμε να δούμε τη Μελίνα, τη Λαμπέτη, τον Αυλωνίτη, την Αθήνα που ζήσαμε.
» Η μητέρα μου είχε φεμινιστικές απόψεις και μου έμαθε να σέβομαι και να είμαι καλός απέναντι στις γυναίκες, όπως στους χαρακτήρες των ρόλων μου.
» Όλη μου τη ζωή μάχομαι και προσπαθώ αλλά δεν το βλέπω σαν πόλεμο γιατί η χαρά που μου δίνει η διαδικασία είναι μεγαλύτερη. Όλοι ξέρουν ποιος είμαι, όταν πεθάνω θα μ’ ακούσουν».
Το έργο της Μαρίας Ζαβάκου για τον ψηφιακό εκφοβισμό και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η νέα γενιά ανεβαίνει στη σκηνή σε σκηνοθεσία Γιολάντας Μαρκοπούλου
11°
