«Η Επιστροφή του Διονύσου»

Το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση, διοργανώνει από 5 έως 8 Ιουλίου στους Δελφούς το αφιέρωμα με τίτλο «Η Επιστροφή του Διονύσου» προς τιμήν του διεθνούς φήμης Έλληνα σκηνοθέτη, Θεόδωρου Τερζόπουλου. Στους Δελφούς θα παρευρεθούν για να τιμήσουν τον σκηνοθέτη παραπάνω από εκατό συνολικά καθηγητές πανεπιστημίων, καλλιτέχνες του θεάτρου, σκηνοθέτες, μουσικοί, λυρικοί τραγουδιστές, συνθέτες, ηθοποιοί, εικαστικοί, ποιητές, διευθυντές θεάτρων, κριτικοί και φοιτητές, όλοι ως «πιστοί» του Διονύσου από ολόκληρο τον κόσμο (Εουτζένιο Μπάρμπα, Ανατόλι Βασίλιεφ, Φρέντι Ντεκρέους, Ντάνιελ Βέτσελ, Φρανκ Ράντατς, Χανς Τις Λέμαν, Βασίλης Παπαβασιλείου, Ελένη Βαροπούλου, Δημήτρης Τσατσούλης και πολλοί άλλοι).

Πρόκειται ουσιαστικά για μια συνάντηση κορυφαίων δυνάμεων της ακαδημαϊκής κοινότητας και της Τέχνης, που αποδεικνύει «de facto» πως ο Τερζόπουλος είναι ο μόνος εν ζωή Έλληνας καλλιτέχνης με τέτοια διεθνή αναγνώριση και επιδραστικότητα.

Η εκδίκηση του Διονύσου

Δεν ήταν λίγα τα πολιτισμικά και πολιτικά εγκλήματα στην Ελλάδα, τα οποία τελέστηκαν στο όνομα του ελληνικού φωτός και μιας φαντασιακής Ελλάδας, γεμάτης από Απολλώνεια ζόμπι. Πόσους κίονες και χλαμύδες δεν είδαμε στα εθνικά όνειρα της Επιδαύρου, πόσα μοιρολόγια και βυζαντινά Sprechchor δεν αντήχησαν στον ύπνο της πολυπόθητης εθνικής συνέχειας και αυθεντικότητας; 

Από την άλλη πλευρά, ο Τερζόπουλος είναι ένας από τους ελάχιστους Έλληνες καλλιτέχνες που αγωνίστηκαν για την επικράτηση του Διονυσιακού, μιας διαφορετικής, δηλαδή, αισθητικής και ιδεολογικής τάξης Αντίπαλης του Απολλώνειου. Αρκεί να θυμηθούμε πως και για τον Νίτσε το Διονυσιακό δεν ήταν μια αφηρημένη έννοια, αλλά μια παραγωγική καλλιτεχνική δύναμη που εκπορεύεται από τον θεό της Εκστάσεως, της Καταστροφής και της Αναγέννησης.

Η πολιτισμική στρατηγική του Άττις δεν ενδιαφέρεται μόνο να κατασκευάσει μια αντιρρεαλιστική σκηνική γλώσσα (με μηχανές-Ατρόπους, γραμμικές συντάξεις και τρομώδεις μνήμες), αλλά και να θεμελιώσει έναν κώδικα σκηνικών αξιών, που θα διατρέχει όλα τα επίπεδα της θεατρικής οργάνωσης με βασικές λειτουργικές αρχές την Καταστροφή και την αναδημιουργία. Το αποτέλεσμα είναι σε κάθε περίπτωση συνταρακτικό αφού ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια δεύτερη εκφορά του Λόγου του σώματος, που επαναφέρει το θέατρο στην πηγή της πυρηνικής σύγκρουσης μεταξύ Έρωτα και Θανάτου.

Ποτέ δεν ανέβηκε πραγματική καρέκλα στη σκηνή του Άττις. Μόνο μαχαίρια, μπαλτάδες, τακούνια, άρβυλα, φέρετρα, πέτρες, πομ-πομ, όργανα, δηλαδή, του Πάθους, της Καταστροφής και της Σαγήνης.

Ποτέ στο Θέατρο Άττις δεν πάτησε βαριόμοιρη. Ποτέ δεν ακούστηκε πραγματικό κλάμα. Μόνο κλαυσίγελος που περιγελούσε με στιλ τις εξουσίες και θρηνούσε για τον πόνο κάθε απώλειας.

Όπως και στο Ανκόρ είδαμε να μετατρέπεται το άτμητο ανθρώπινο Σώμα σ’ ένα νέο συνουσιακό σώμα, έτσι και στο Άττις τίποτε δεν έγινε χωρίς ρήξη και χωρίς Έρωτα για το θέατρο

Και περισσότερο απ’ όλα, ο κινητήρας του Θεάτρου Άττις εδώ και τριάντα χρόνια είναι αυτή η ανυποχώρητη στάση αμφισβήτησης απέναντι στις «κανονικές» ηθικές και τις εξουσίες. Και πάντα από την πλευρά των ηττημένων.

ὁ Διόνυσος ὁ Διόνυσος, οὐ Θῆβαι κράτος ἔχουσ᾽ ἐμόν (Βάκχες, 1037-8)

ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ

Πέμπτη 5 Ιουλίου

Επίσημη έναρξη Αφιερώματος - Κεντρικές Ομιλίες

Εγκαίνια φωτογραφικής εγκατάστασης «Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ» της φωτογράφου Johanna Weber και του εικαστικού καλλιτέχνη και αρχιτέκτονα Αλέξανδρου Κόκκινου.

Έναρξη ηχητικής εγκατάστασης ΕΝΟΠΑΙ του συνθέτη-μουσικοπαιδαγωγού Παναγιώτη Βελιανίτη.

Παρασκευή 6 Ιουλίου

Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ - Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΥ. Επίδειξη Μεθόδου.

Παρασκευή 6 & Σάββατο 7 Ιουλίου

Ευριπίδη «ΤΡΩΑΔΕΣ» - Σκην. Θεόδωρος Τερζόπουλος

Αρχαίο Θέατρο Δελφών

Με τη συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Φωκίδας

Σάββατο 7 & Κυριακή 8 Ιουλίου

Συμπόσιο «Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ Από τις Βάκχες στις Τρωάδες»

Ομιλητές: Anatoly Vasiliev, σκηνοθέτης (Ρωσία), Eugenio Barba, σκηνοθέτης (Δανία), Δέσποινα Μπεμπεδέλη, ηθοποιός (Κύπρος), Freddy Decreus, Πανεπιστήμιο Γάνδης (Βέλγιο), Hans Thies Lehmann, Πανεπιστήμιο Φρανκφούρτης (Γερμανία), Ελένη Βαροπούλου, κριτικός θεάτρου (Ελλάδα-Γερμανία), Βασίλης Παπαβασιλείου, ηθοποιός/σκηνοθέτης (Ελλάδα), Frank Raddatz, Δραματουργός (Γερμανία), Καλλιόπη Λεμού, εικαστική καλλιτέχνης (Αγγλία), Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης, Πανεπιστήμιο McGill (Καναδάς), Gonia Jarema, Πανεπιστήμιο Μόντρεαλ (Καναδάς), Dikmen Gurun, Πανεπιστήμιο Κωνσταντινούπολης (Τουρκία), Kim Jae Kyoung, Πανεπιστήμιο Chung-Ang (Κορέα), Santanu Bosè, National School of Drama (Ινδία), Μαρίκα Θωμαδάκη, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μαρία Μαραγκού, τεχνοκριτικός, Πηνελόπη Χατζηδημητρίου, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Τσατσούλης, Πανεπιστήμιο Πατρών, Γιώργος Σαμπατακάκης, Πανεπιστήμιο Πατρών, Κατερίνα Αρβανίτη, Πανεπιστήμιο Πατρών, Αύρα Σιδηροπούλου, Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Παναγιώτης Βελιανίτης συνθέτης-μουσικοπαιδαγωγός κ.α.

Μουσική παράσταση: Ο ΟΔΟΙΠΟΡΟΣ ΚΑΙ Η ΣΚΙΑ ΤΟΥ

Με τον διεθνή βαρύτονο Δημήτρη Τηλιακό. Στο πιάνο ο Γιάννης Τσανακαλιώτης

Κατά τη διάρκεια του αφιερώματος προγραμματίζονται οι εξής προβολές:

Ντοκιμαντέρ

Το ταξίδι του Διόνυσου (1986) σκηνοθεσία: Λουκία Ρικάκη

Στα ίχνη των Αργοναυτών (1989) σκηνοθεσία: Λουκία Ρικάκη

Θεάτρου Εγκώμιον (2010) σκηνοθεσία: Δημήτρης Τρίκας

Παραστάσεις

Βάκχες του Ευριπίδη (1986) βίντεο: Λουκία Ρικάκη

Πέρσες του Αισχύλου (1992)

Ηρακλής του ΧάινερΜύλλερ (1997)

Τρίπτυχο του Σάμουελ Μπέκετ (2004)

Προμηθέας Δεσμώτης του Αισχύλου (2010) βίντεο: WiebkePöpel

Alarme (σκηνική σύνθεση βασισμένη στην αλληλογραφία μεταξύ της Μαρίας Στιούαρτ και της Βασίλισσας Ελισάβετ Α΄, 2010), βίντεο: Χρυσάνθη Μπαδέκα

Διαβάστε περισσότερα για το Μεγάλο αφιέρωμα στον Θεόδωρο Τερζόπουλο που επιστρέφει στους Δελφούς εδώ

Διαβάστε παλαιότερες συνεντεύξεις του εδώ, εδώ, & εδώ

Διαβάστε περισσότερα για τη Μέθοδό του εδώ

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση Τρωάδες στο Guide της Athens Voice