Τι είναι το ον της Kat Válastur; Άγριο ζώο ή ναρκισσευόμενο σεξουαλικό αντικείμενο;

Για το λανσάρισμα της νέας σειράς σόλο έργων με τον γενικό τίτλο «The Staggered Dances of Beauty», η εγκατεστημένη στο Βερολίνο ελληνίδα χορογράφος Kat Válastur δημιουργεί την παράσταση «Rasp Your Soul», ένα σόλο για ένα «ανθρωποειδές με ευαίσθητο δέρμα».
Η έρευνα της χορογράφου στη σόλο δημιουργία ξεκίνησε με το έργο «Υπέροχα δωμάτια» (2006), συνεχίστηκε με το «Αυτό που γδέρνει το τζάμι από τη μέσα πλευρά» (2007), τα «Lang» (2008) και «So Many Gens Dark» (2009) με μεγαλύτερα σύνολα, ενώ τώρα με το «Rasp Your Soul» (2017) επιστρέφει στη μικρή χορευτική φόρμα με ένα έργο που βρίσκεται κάπου ανάμεσα σε χορευτικό κομμάτι και χορογραφημένο κονσέρτο.
Στην παράσταση στη Στέγη, ο περφόρμερ Enrico Ticconi υποδύεται ένα σύγχρονο μυθολογικό ή μετα-μυθολογικό ον το οποίο αλλάζει διαρκώς ταυτότητες με κάθε κύτταρο του σώματός του και εκπέμπει σήματα για τη λάμψη της ανθρώπινης ύπαρξης εμπαίζοντας την έννοια του πραγματικού. Με τη δράση του στον χώρο, μια απελευθερωτική εμπειρία δημιουργεί ένα δυναμικό πεδίο έντασης: φωνητικές διακοπές, αργκό ψίθυροι και ψηφιακοί απόηχοι συνδιαλέγονται με μια σειρά κινητικών «μνημείων» και επισφαλών χειρονομιών, που μοιάζουν να απορρέουν από τα κατάλοιπα του ψηφιακού μας κόσμου. 

Σπουδάσατε χορό στην Ελλάδα, αλλά είστε εγκατεστημένη στο Βερολίνο. Τι σας προσφέρει αυτή η πόλη στην εξέλιξη της προσωπικής σας γλώσσας ως χορογράφος;
Σπούδασα χορό στην Ελλάδα, αλλά και στη Νέα Υόρκη, και μετά πήγα Βερολίνο. Καταρχάς το γεγονός ότι είναι έξω από αυτό που γνωρίζω, δημιουργεί τις απόλυτες συνθήκες για να εντοπιστώ εγώ – το να είσαι ανάμεσα σε αγνώστους είναι η απόλυτη πρόκληση και η καλύτερη συνθήκη για να ακούσεις καλύτερα την προσωπική σου φωνή. Αυτό συνέβη στο Βερολίνο. Τα τρία πρώτα χρόνια σχεδόν ζούσα στο στούντιο, δούλευα ασταμάτητα, τελείωσα το Master το 2009 και πολύ γρήγορα είχα ανθρώπους που υποστήριξαν τη δουλειά μου, ενώ το 2011 είχα επιχορήγηση για την πρώτη μου παραγωγή στο HAU Hebbel am Ufer. Τα πράγματα έγιναν γρήγορα, είχα καλό timing με την πόλη, κι αυτό με κράτησε. Είναι γενικά πολύ διαφορετικό να ζεις σε μια πολυπολιτισμική πόλη, είναι απελευθερωτικό και δύσκολο ταυτόχρονα, κάτι που σε μετασχηματίζει.

Το ανθρώπινο σώμα είναι εργαλείο; Πειραματίζεστε με τα όρια και τις αντοχές του; Πώς το τοποθετείτε μέσα στον χώρο;
Δεν θα έλεγα ότι το σώμα για μένα είναι εργαλείο, δεν θα το έβλεπα ποτέ έτσι. Όλα όσα υπάρχουν, όσα έχουμε φτιάξει, είναι γιατί έχουμε ένα σώμα. Στη δουλειά μου τοποθετώ τα σώματα σε συνθήκες με δυναμικά πεδία – oι δυνάμεις είναι πάντα αμφίδρομες μεταξύ της συνθήκης στην οποία το σώμα εκτίθεται και στη θέση που παίρνει το υποκείμενο στη συνθήκη αυτή, κατά πόσο αντιστέκεται ή την αποδέχεται και πώς. Στα «Oh! Deep sea corpi» τα σώματα του «Corpus I» χόρευαν σε reverse, στο «Corpus III» η κίνηση εξελισσόταν σε frames, στο «Gland» το σώμα βρισκόταν σε μια συνθήκη μη βαρύτητας, στο «Ah! Oh! A contemporary ritual» χόρευαν έναν ιδιαίτερο κυκλικό χορό. Τα σώματά μου είναι πάντα σε μια κατάσταση, θα έλεγε κανείς ότι είναι υπνωτισμένα ή μαγεμένα… εκπέμπουν κάτι που δεν μπορεί να ειπωθεί αλλιώς, παρά έτσι.

Τι ρόλο παίζει η μουσική στη δουλειά σας; Σας είναι πάντα απαραίτητη;
Η κίνηση εμπεριέχει τη μουσική, δεν μπορώ να φανταστώ μια κίνηση χωρίς τον ήχο της. Σπάνια θα φτιάξω ένα έργο πάνω σε μια μουσική, αντίθετα η κίνηση είναι αυτή που θα φτιάξει τον ήχο. Ο τρόπος που δουλεύω είναι ιδιαίτερα λεπτομερής – κάνοντας την κίνηση ακούω και τον ήχο που την ακολουθεί, κάτι που συμβαίνει σε ολόκληρη τη σύνθεση του έργου. Μια τέτοια απαίτηση δυσκολεύει πολλές φορές τους μουσικούς με τους οποίους δουλεύω, ωστόσο έχω σταθεί τυχερή με τις συνεργασίες – η απόπειρα να επικοινωνηθεί κάτι σχεδόν αδύνατο να περιγραφεί όπως ένας ήχος, έχει οδηγήσει σε υπέροχες μεταφράσεις, που πέρα από κάθε προσδοκία έχουν λειτουργήσει ιδανικά.

Το «Rasp your Soul» είναι ένα σόλο. Προτιμάτε να δουλεύετε πάνω σε μικρές ή μεγάλες χορευτικές φόρμες;
Δουλεύω με όλες τις φόρμες, έχω κάνει σόλο, έχω κάνει group works. Το 2018 θα κάνω ένα ντουέτο και το 2019 θα κάνω ένα έργο για δέκα χορευτές.

Οι προηγούμενες δουλειές σας περιστρέφονται γύρω από την έννοια του χρόνου. Στο «Rasp your Soul» ο χρόνος είναι και πάλι παρών;
Πάντα! Κατακερματισμένος, προσωπικός, μη γραμμικός, φαντάσου μια χορογραφία σαν ένα ίχνος που το ανακαλείς από το παρελθόν αλλά και από το μέλλον.

Θα μπορούσατε να μας περιγράψετε το «ανθρωποειδές με ευαίσθητο δέρμα» που καλείται να υποδυθεί ο Enrico Ticconi;
Μάλλον όχι γιατί θα πρέπει τότε να προσπαθήσω να προσαρμοστώ σε σχέση με κάτι που έχω δημιουργήσει, και μάλλον θα αποτύχω. Νομίζω ότι το καλύτερο είναι να δει κάποιος το έργο.

Στο «Rasp your Soul» σας απασχολεί ή μπορεί και να σας ανησυχεί ο ψηφιακός κόσμος που ήδη μας περιβάλλει. Ποια είναι η λύση που προτείνετε;
Δεν έχω να προτείνω κάποια λύση, ο ψηφιακός κόσμος δεν είναι ένας κόσμος έξω από τον κόσμο μας όπως και οτιδήποτε τεχνολογικό. Δεν είμαι νοσταλγός μιας μη τεχνολογικής εποχής. Αντίθετα, θα έλεγα ότι η τεχνολογία είναι ίσως ο μόνο δραστικός τρόπος για να περάσουμε σε κάτι πραγματικά απελευθερωτικό ως κοινωνία. Αυτό που με απασχολεί είναι το κομμάτι που είναι αόρατο ή εξαφανίζεται. Το καινούργιο μου iphone είναι τέλειο, αλλά τι υπάρχει πίσω από αυτό;

Έχετε παρουσιάσει δουλειά σας βασισμένη στην ομηρική Οδύσσεια ή στον μύθο του Τάνταλου με το «Sulantat». Στο «Rasp your Soul» πάλι πρωταγωνιστεί ένα μυθολογικό ή έστω μετα-μυθολογικό ον. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η θεματική αυτή, οι αναφορές στη μυθολογία, είναι ο κρίκος που σας συνδέει με τις ελληνικές σας ρίζες;
Δεν θα έλεγα ότι είναι μία η θεματική, στην «Οδύσσεια» ίσως, αν και το αποτέλεσμα της δουλειάς δεν ήταν να αποδοθεί η «Οδύσσεια» ούτε να αναπαρασταθεί. Με βοήθησε να βρω κάτι προσωπικό που δεν είχε να κάνει με τον χρόνο. Η μυθολογία είναι μια μέθοδος για μένα, δεν τη χρησιμοποιώ ως αναφορά. Στο «Sulantat», που είναι αναγραμματισμός του Τάνταλου, ίσως χρησιμοποιήθηκε για να επισημάνει κάτι, αλλά το κομμάτι ήταν πάνω σε μια παρτιτούρα του Προκόφιεφ που είχε γράψει ένα μπαλέτο που λεγόταν «Τrapeze» και εγώ δημιούργησα μια χορογραφία με ένα trapeze χορευτή. Και επειδή ο trapeze περφόρμερ ήταν συνεχώς ανάποδα, το ονόμασα sulantat, γιατί μου θύμισε τον Τάνταλο αλλά σε αναγραμματισμό «ανάποδα». Αυτό που με συνδέει με τις ρίζες μου είναι η γλώσσα.

Σε έναν παλιότερο κύκλο έργων σας θέσατε το ερώτημα: «what is left to be danced?». Τι απαντάτε σήμερα σ’ αυτό;
Συνεχίζω να ρωτάω και μερικές φορές απαντάω το ερώτημα με ένα έργο. 

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «Rasp your Soul» στο Guide της Athens Voice

Δείτε πεισσότερες πληροφορίες για την Kat Válastur και το έργο της εδώ