Έλλη Παπακωνσταντίνου: Είμαστε πραγματικά ελεύθεροι; Μπορεί η τέχνη ν' αναδείξει το νόημα της ζωής;

Οι παραστάσεις της Έλλης Παπακωνσταντίνου δεν έπαψαν ποτέ να προκαλούν, να σοκάρουν και να γεννούν αμφιβολίες: Είμαστε πραγματικά ελεύθεροι; Μπορούν τα ρομπότ να κυβερνήσουν τον κόσμο; Χακάρεται η συνείδηση;

Στάνφορντ, Μάλτα, Κοπεγχάγη, Άαλμποργκ, Μπέρμιγχαμ... Oedipus, Sex with mum was blinding (Το σεξ με τη μαμά ήταν εκτυφλωτικό), Każin Barokk, Το σπήλαιο, REVOLT ATHENΣ.

Ακραία, ριζοσπαστική, βαθιά πολιτική, η Έλλη Παπακωνσταντίνου έχοντας ήδη ταξιδέψει σε δεκάδες διεθνή φεστιβάλ και αποσπάσει το “1st Prize Supported by Birmingham REP” με το REVOLT ATHENΣ. Στις 3 Ιουλίου, με αυτή την παράσταση, ανοίγει η αυλαία του BE Festival for Birmingham Repertory Theatre και κλείνει στις 7 Ιουλίου με τη μεγάλη διεθνή συμπαραγωγή της ομάδας της ODC Ensemble, «Το Σπήλαιο», που φέρνει στο σήμερα το κλασικό κείμενο της πλατωνικής αλληγορίας, συνδέοντάς την με την post truth μετά Τραμπ εποχή και τα fake news του facebook που επιτέλους καταρρέουν... «Το Σπήλαιο» συνεχίζει την περιοδεία του στο Copenhagen Opera Festival στις 7 Αυγούστου και στο Aalborg Opera Festival της Δανίας στις 9 & 10 Αυγούστου, ενώ στην Ελλάδα θα το δούμε στο Μέγαρο Μουσικής τον Οκτώβριο.

Κι ενώ «Το Σπήλαιο» περιοδεύει σε Αγγλία, Δανία, Ελλάδα και Αμερική, η Έλλη Παπακωνσταντίνου έχει αναλάβει, εδώ και ενάμιση χρόνο, μία από τις τέσσερις βασικές παραγωγές της Βαλέτα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης 2018, στο φεστιβάλ «V18». Η Μάλτα, τα τελευταία χρόνια, βρίσκεται στην επικαιρότητα για μία σωρεία κρίσιμων ζητημάτων, με κορυφαίο το ζήτημα της παραβίασης του κράτους δικαίου και της διαφθοράς.

Η δολοφονία της δημοσιογράφου και ακτιβίστριας, Ντάφνι Γκαρουάνα Γκαλίτσια, το 2017, η οποία διεύθυνε την έρευνα για τη διαφθορά στη Μάλτα έχει επηρεάσει τους πάντες.  Αυτό θα σχολιάσει και η Έλλη Παπακωνσταντίνου με ένα ανατρεπτικό site specific project που περιέχει όπερα, ρομποτική, βίντεο, χορωδίες και πρόζα αλλά και συνεργασία με μαθητές και ντόπιους καλλιτέχνες σε μια απόπειρα να αναδείξει τη ρευστή σχέση μεταξύ της μαλτέζικης παράδοσης του μπαρόκ και της σύγχρονης κοινωνίας. 

«Ταξιδεύοντας στη Μάλτα ανακάλυψα ότι υπάρχει ένας τρομερός καλλιτεχνικός πλούτος, μπαρόκ χορωδίες, απίθανοι χειροτέχνες και γιορτές όπου συμμετέχει όλη η τοπική κοινωνία.  Στόχος μου είναι να μιλήσω για το τι αφήνει πίσω της αυτή η κοινωνία που ακόμα θυμίζει την Ελλάδα του 50’, αλλά που "εξευγενίζεται" με ραγδαίους ρυθμούς ως ένας νέος φορολογικός παράδεισος εξ’ ου και το όνομα της παράστασης Każin Barokk. Θα μετατρέψω μια ιστορική Αψίδα Θριάμβου σε καζίνο με τη συμμετοχή ενός διεθνούς θιάσου (η ελληνική ομάδα αποτελείται από τους Παντελή Μάκκα, Αναστασία Κατσιναβάκη, Σταύρο Γιαγκούλη, Τηλέμαχο Μούσα, Ολυμπία Μυτιληναίου), μιας αντρικής χορωδίας κι ενός ρομπότ. Στην παράσταση, το κοινό ως άλλος "παίκτης" καλείται να τζογάρει, επηρεάζοντας  έτσι με τη δράση του την εξέλιξη του έργου...» 

Δεν είναι η πρώτη φορά –ούτε η τελευταία– που η Παπακωνσταντίνου «θέλει να αποτελέσει τμήμα της πόλης και τόπο της συνείδησής της. Πιστεύω ότι η ομάδα ODC από την πρώτη της κιόλας παρέμβαση στο ελληνικό θέατρο θέλησε ενδόμυχα να στήσει το πόστο της στο κέντρο της ζωής, στην Αγορά. Είδε τον εαυτό της ως μια θεατρική κίνηση με πολιτικό χαρακτήρα και πολιτικό σκοπό», αναφέρεται στο βιβλίο «Βυρσοδεψείο, ένα θέατρο στα χρόνια της κρίσης».

Το βιβλίο που κυκλοφόρησε πριν από περίπου 2 μήνες από τις εκδόσεις Νεφέλη μιλάει για έναν τόπο συλλογικότητας και αναφοράς στην πολιτιστική ζωή της χώρας που δημιούργησε το 2011, η Έλλη Παπακωνσταντίνου και οι συνεργάτες της. Το Βυρσοδεψείο ήταν μια πράξη συλλογικής παρέμβασης στο πεδίο της πόλης που μεταμόρφωσε ένα τεράστιο εγκαταλειμμένο βυρσοδεψείο στο Βοτανικό σε θρυαλλίδα σύγχρονης τέχνης.​

Η τελευταία παραγωγή της ODC Ensemble, με τίτλο εργασίας Oedipus, Sex with mum was blinding (Το σεξ με τη μαμά ήταν εκτυφλωτικό), που θα κάνει πρεμιέρα το Μάιο του 2019 στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, δεν θα μπορούσε να είναι τίποτε λιγότερο από αυτό.

Ένας πειραματισμός με τους αρχαίους μύθους στο πιο ΙΤ προηγμένο περιβάλλον του πλανήτη, στο CCRMA (Computer Research in Music and Acoustics ) του Stanford University. Εκεί, η Έλλη Παπακωνσταντίνου, η οποία τιμήθηκε με το «Fulbright Artist’s Award 2018-20» προκειμένου να εκπονήσει την εξάμηνη έρευνα σε συνεργασία με Αμερικάνους συνθέτες, ερευνητές και programmers θα εξελίξει νέα μέσα (interactive software design for music, expressive mobile music, new performance ensembles) και θα θέσει ερωτήματα όπως: Μπορούμε ν’ αλλάξουμε τη φύση της ανθρωπότητας; Υπερέχει η ΑΙ της ανθρώπινης ευφυίας; Πώς επιδρά ένα ολοένα αυξανόμενο ψηφιακό λεξιλόγιο στον πραγματικό κόσμο;

Oedipus, Sex with mum was blinding (Το σεξ με τη μαμά ήταν εκτυφλωτικό) είναι μια υβριδική όπερα που συνδυάζει visual arts και χρήση νέων τεχνολογιών, βασισμένη στονΟιδίποδα Τύραννο. Η Έλλη Παπακωνσταντίνου, αντλώντας υλικό από σύγχρονες μελέτες και πειράματα που διεξάγει ο δρ. Μάνος Τσακίρης και το BIAS στο Warburg Institute του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, θα διαβάσει τον Σοφοκλή με αντι-εξουσιαστική ματιά, θέτοντας ζητήματα ταυτότητας και βιολογικού προσδιορισμού. Πώς επηρεάζουν οι πρόγονοί μας τις επιλογές μας; Είμαστε πραγματικά ελεύθεροι;

Στη διαδραστική αυτή παράσταση η σκηνοθέτης θα διερευνήσει πώς μπορεί το κοινό να αποτελέσει τον ΧΟΡΟ της αρχαίας τραγωδίας με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Σημερινοί πολίτες θα κληθούν να ερμηνεύσουν τα χορικά του Οιδίποδα και να ολοκληρώσουν την παρτιτούρα της νέας όπερας.

Η παράσταση Sex with mum was blinding (Το σεξ με τη μαμά ήταν εκτυφλωτικό) είναι διεθνής συμπαραγωγή του CCRMA, STANFORD UNIVERSITY, Αμερική, The Warburg Institute, School of Advanced Study, University Of London, Ηνωμένο Βασίλειο, Medialogy Department, Aalborg University, Δανία, του ARTS COUNCIL DENMARK, του ιδρύματος Φουλμπράιτ, του Ιδρύματος ΝΕΟΝ και θα παρουσιαστεί σε φεστιβάλ και θέατρα του εξωτερικού όπως:

·       ΒΑΜ theatre, Νέα Υόρκη, με τη υποστήριξη της εταιρίας παραγωγής Perfect Productions με έδρα την ΝΥ

·       Stanford University, ΗΠΑ

·       Operadagen Festival, Ολλανδία (Ιούνιος 2019), Ολλανδία