Θεατρο - Οπερα

Τι συμβαίνει στο «Υστερόγραφο»;

Μία παράσταση που βασίζεται σε προσωπική επιστολή του Θανάση Κλαδούχου

Γιάννης Νένες
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ή αλλιώς, μια παράσταση για τον παππού, τον Σταύρο.
Ή αλλιώς, Υ.Γ  Έχω κάνει πολλά λάθη, πολλά είναι που δεν τα ήξερα, και άλλα μου ξέφευγαν.

Η ομάδα MeWe, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου παίρνει μια δεκασέλιδη προσωπική επιστολή που εκκινείται από την εικοσάχρονη επαγγελματική και φιλική σχέση δύο ανδρών από το 1960 έως το 1980 με στόχο του συγγραφέα να κάνει γνωστό στα παιδιά και τα εγγόνια του φίλου του ότι ήταν «εξέχων άνθρωπος, Άνθρωπος με Άλφα κεφαλαίο» - και το κάνει παράσταση υπό την επιμέλεια της Κατερίνας Μπερδέκα.

Οι ερωτήσεις είναι πολλές. Πώς μια επιστολή μπορεί να αλλάξει όσα πίστευες για τον παππού σου; Πώς μια επιστολή μπορεί να σε αλλάξει; Πώς η ζωή μας το 2018 δανείζεται στοιχεία από το 1950; Τελειώνουν ποτέ οι φιλίες;

©Ελίνα Γιουνανλή

Σύντομη περιγραφή:
Στο ποδηλατάδικο που είχαν στα Λιόσια, ο Σταύρος Κομίνης αφηγείται στον Θανάση Κλαδούχο, πολλά σημαντικά και ασήμαντα περιστατικά της ζωής του, για την αγάπη και την έφεσή του στα μαθηματικά τα οποία τελικά δεν σπούδασε, για την κατοχή, τον πόλεμο και τη συμμετοχή του στο ΕΑΜ, για το κυνήγι που υπέστη λόγω των αριστερών φρονημάτων του, αλλά και για την εξορία του στην Ικαρία. Ο Θανάσης Κλαδούχος δίνει στους απογόνους του Σταύρου μια δεκασέλιδη επιστολή μέσω της οποίας ανακαλύπτουν γεγονότα, καταστάσεις και συμπεριφορές που δεν ήξεραν για τον πρόγονό τους και με τη βοήθειά της, συνθέτουν την προσωπικότητα του Σταύρου επί σκηνής, μπαίνουν στη θέση του, προσπαθούν να καταλάβουν τις επιλογές ζωής που έκανε, τις επιλογές ζωής που δεν μπόρεσε να πραγματώσει λόγω των ιστορικών συγκυριών, να αισθανθούν τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του, να τον θυμηθούν, να τον συμπονέσουν, να τον συγχωρήσουν, να τον αγαπήσουν και να τον μνημονεύσουν. Θα ταξιδέψουν από το δημοτικό σχολείο στην προπολεμική Ελλάδα μέχρι την Αντίσταση, την παράδοση των όπλων στη Βάρκιζα, τη μάχη του Μελιγαλά και τον τόπο εξορίας του.

Μία «γνωστή», οικεία ιστορία που σε όλους εμπνέει αναμνήσεις, αναφορές, στοχασμούς. Μία ιστορία με δική της, ιδιαίτερη ποίηση την οποία φαίνεται να ακολουθεί και η σκηνοθέτιδα, από το σημείωμά της:

Σκηνοθετικό σημείωμα
Το Υστερόγραφο είναι μια παράσταση που:
Εντυπωσιάζεται από το γεγονός ότι ένας άνθρωπος αφιέρωσε χρόνο να γράψει σε μια παλιά γραφομηχανή για έναν άλλον άνθρωπο.
Απορεί πόσα μπορεί να μην ξέρουμε για τον άνθρωπο που μας γέννησε. προσπαθεί να μιλήσει για έναν άνθρωπο.
Προσπαθεί να μιλήσει.
Προσπαθεί.

To Υστερόγραφο είναι μια παράσταση που μιλάει:
Για ασήμαντα περιστατικά.
Για σημαντικά περιστατικά.
Για ένα χαρτοπαίχτη.
Για το θεώρημα του Θαλή.
Για έναν χαρτοκλέφτη.
Για ένα κόκκινο ποδήλατο.
Για την Πηγάδα του Μελιγαλά.
Για έναν καλό ταγματασφαλίτη.
Για μια σπαλιάρα.
Για έναν θάνατο.
Για βρισιές.
Για γέλια.
Για πραγματικούς ηθοποιούς στην Ικαρία στον εμφύλιο.

Το Υστερόγραφο είναι μια παράσταση
που θυμάται
που αγαπάει τη γεωμετρία
που διαβάζει στο κενό
που βλέπει εικόνες
που ακούει ήχους που έχουν πεθάνει
που οσφραίνεται μυρωδιές που έχουν χαθεί

Το Υστερόγραφο είναι μια παράσταση.

Ζητήσαμε από την Κατερίνα Μπερδέκα διευκρινίσεις, να μάθουμε την προσωπική της σχέση με το έργο:

«Κάθε παράσταση που αποφασίζω να κάνω είναι για μένα ένας αναπόφευκτος, τρομακτικός, προσωπικός δρόμος. Η επιλογή να σκηνοθετήσω μια επιστολή που αναφέρεται στον παππού μου τον Σταύρο ήταν ό,τι πιο τρομακτικό έχω κάνει ως τώρα. Κανονικά θα έπρεπε να αποστασιοποιηθώ, θα  έπρεπε να ζυγίσω, θα έπρεπε να σταχυολογήσω, θα έπρεπε να επιλέξω. Αντί αυτών βούτηξα σε μια επιστολή ενός ανθρώπου που δεν είναι συγγραφέας, σε μια ιστορία προσωπική που αφορά έναν πολύ αγαπημένο μου άνθρωπο και σε μελανά κομμάτια της ελληνικής ιστορίας που είναι σπαρμένα μέσα στο κείμενο.

Κανονικά εδώ κάπου θα έπρεπε να γράψω τις αρετές της παράστασης. Αλλά εδώ, αν μου επιτρέπετε, θα ήθελα να γράψω πως διαβάζω το άγχος της ύπαρξης χιλίων και πλέον παραστάσεων και αισθάνομαι πως πρέπει να μαζεύουμε τα μπογαλάκια μας και να φεύγουμε, για να μείνουν λίγες και να εκλείψει το άγχος. Τόσα βάρη έχουμε, δεν χρειάζεται και αυτό.

Αλλά προς το παρόν, θέλω πολύ να πω μαζί με τους συνεργάτες μου για έναν άνθρωπο που αποφασίζει να γράψει για τον φίλο του στα παιδιά του και στα εγγόνια του. Για τον Σταύρο που λάτρεψε τα μαθηματικά αλλά σερνόταν στους πολέμους, στους εμφυλίους και στις εξορίες και δανείστηκε για να ανοίξει ένα ποδηλατάδικο. Που έλεγε αστείες ιστορίες, έβριζε πολύ και με αγαπούσε. Για αργότερα θα λάβω σοβαρά την ανησυχία για τον όγκο των θεατρικών παραστάσεων στην Αθήνα. Και το εννοώ.»


Συντελεστές
Το κείμενο βασίζεται σε προσωπική επιστολή του Θανάση Κλαδούχου
Σύνθεση κειμένων – Δραματουργική επεξεργασία - Σκηνοθεσία: Κατερίνα Μπερδέκα
Σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς
Σχεδιασµός Φωτισµών: Λευτέρης Παυλόπουλος
Μουσική: Δημήτρης Παπαλάμπρου
Κοστούμια: Χάρης Σουλιώτης
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Τρέιλερ: Μιχάλης Κλουκίνας
Οργάνωση Παραγωγής: Πάνος Σβολάκης
Ερμηνεύουν: Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη, Αθηνά Μπερδέκα, Τάκης Σακελλαρίου, Στράτος Σωπύλης
Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Θέατρο του Νέου Κόσμου: Κάτω Χώρος – Η παράσταση θα παίζεται μέχρι τις 5.6.2018 κάθε Δευτέρα 21:15 και Τρίτη 21:15
Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό 13€ - Φοιτητικό 10€ - Ανέργων 8€
Διάρκεια παράστασης: 60 λεπτά