Στην περίοδο της μεγάλης πτώσης της ύψιστης εποχής του Ελληνισμού, η κωμωδία ανέλαβε την υποχρέωση να κάνει το καρδιογράφημα της πτώσης.
...Τον Απρίλιο του ’11 με τον Παπαντρέου και το Σύνταγμα και τα πρώτα μνημόνια και τους αγανακτισμένους και την κατσαρόλα να βαράει χωρίς φράγκο στο ταμείο, κάλεσα οντισιόν. Ήρθαν 200 παιδιά, τους είπα «παιδιά δεν είμαι παραγωγός, θα πάρετε λεφτά μόλις μπει ο κόσμος», μείναμε 20 και κάναμε σε μια πασαρέλα το μνημειώδες «Αριστοφάνους 11». Ήταν η πρώτη μεγάλη δοκιμή! Ξεκαλοκαιριάσαμε και πληρώθηκαν ούλοι. Έτσι ξεκίνησαν όλα. Τελευταία νύχτα πήραμε βίντεο και η Εύη Σφηκάκη (ο άνθρωπός μας) έστειλε την πρόταση στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Όταν ήρθε η αποδοχή, τι να πω... όπως πάντα το καλό έρχεται σε μια ώρα που λες, «αυτό μας έλειπε». Αυτά το ’11. Δυο χρόνια με την ομάδα επεξεργαζόμασταν το υλικό. Μπήκαν στο χορό ο Τakis Χατούπης από το Λονδίνο και οι άλλοι εταίροι μας, Τούρκοι, Φιλανδοί και Ρουμάνοι. Είχα αρχίσει να βαριέμαι όλα αυτά τα διαδικαστικά, αλλά η πιστή και σημαντική μου φίλη Ελένη Συροπούλου (της χρωστάμε όλοι πολλά για το εγχείρημα), είπε «θα το κάνουμε». Αν δεν ήμασταν ασκημένοι στην κακουχία θα τα ’χαμε τινάξει τα πέταλα.
Μετά ΗΡΘΑΝ τα σεμινάρια
Σπουδή. Σπουδαίοι δάσκαλοι. Σπουδαίοι φίλοι. Ο Γεωργουσόπουλος, η Στιβανάκη, ο Τσόγκας, η Στελλάτου, ο Σινάν, ο Τάκης, ο Ντικ Στράικερ, η Ξύκη, ο Στέργιογλου, ο κύριος Αποστολίδης. Ο καθένας έβαλε την ψυχή του και τη γνώση του και τα παιδιά, όχι μόνο η Σπείρα, όλοι όσοι συμμετείχαν στα σεμινάρια, όλοι, δωράκι μέσα στη συννεφιά, πέρασαν, μιλήθηκαν, δονήθηκαν, νοήματα, ονόματα, ψυχές και αγάπη για τη δουλειά. Η γέννηση της δημοκρατίας, η τέχνη, η κωμωδία, οι πόλεμοι, η διαφθορά, ο Σωκράτης, η καθημερινότητα, οι χοροί των εφήβων, η εθνική προδοσία, αλλά «πέρασαν» και ο Ροντήρης, ο Κουν, ο Μινωτής, η Παξινού, η μουσική στην ερμηνεία, ο ρόλος της γυναίκας, οι ρήτορες.
Μια βαρκούλα μικρή η ιστορία αυτή, μέσα στη λαίλαπα της αναίδειας και της εθνικής προδοσίας. «Άλλο η φιλοσοφία κι άλλο η τσέπη να πονά. Χρέος έχει η κωμωδία να τα δίνει όλα στεγνά» (Νεφέλες, Παράβαση).
Το χρέος της κωμωδίας
Τι με ιντριγκάρισε απ’ την αρχή. Ότι στην περίοδο της μεγάλης πτώσης της ύψιστης εποχής του Ελληνισμού, η κωμωδία ανέλαβε την υποχρέωση να κάνει το καρδιογράφημα της πτώσης και ν’ αποτελέσουν αυτές οι 11 σωζόμενες κωμωδίες του προγόνου τη μαρτυρία της ελληνικής «κατάρας», τρεις χιλιάδες χρόνια τώρα, τα ίδια. Στην Ευρώπη αποθεωθήκαμε, ας μου επιτραπεί. Ο Άγγλος κριτικός μίλησε για διονυσιακή μουσική πανδαισία, «Ένας θίασος απόλυτων περφόρμερ που σε τραβάει να πας μαζί τους». Ο αγαπημένος μου Γιώργος Λούκος, που βάλαμε στήθια να είναι μαζί μας αυτό το καλοκαίρι και το πετύχαμε, μου ζήτησε ένα πρωί του Μάρτη ν’ ανοίξουμε τη Μικρή Επίδαυρο. Ήταν αυτό που ήθελε η ψυχή μου, το λατρεύω το θέατρο αυτό. Ζήτησα από τον Μανώλη Μητσιά να συνδράμει ως ψάλτης κορυφαίος, είπε «μετά χαράς» και ξαναμπήκαμε στη χαρά της πρόβας. Λατρεμένα κομμάτια της Λίνας από τη πρώτη μας
«Λυσιστράτη», τον «Πλούτο» και δικά μου από τους «Αχαρνής» και το «Μέγα μηδέν» του Μύρη, ειδικά γραμμένο για την παράσταση. Μεγάλη η συμβολή της Αγγελικής Στελλάτου, σωματοποίησε τη μουσική με έμπνευση και ουσία, και οι πέντε μάγοι μουσικοί-σολίστες όλοι με βοήθησαν να χτίσω τον ήχο, ακούγοντας συνέχεια την γκρίνια μου «δεν θέλω δυτικούμπες». Ο Άρης Βλάχος στο πιάνο και στη μουσική διεύθυνση, ο λατρεμένος μου Σπύρος Παναγιωτόπουλος στα τύμπανα, ο Νίκος ο Κατσίκης στο μπουζούκι, ο Γιάννης Παπαναστασίου στο σαξόφωνο και ο νεότατος αστεράτος Δημήτρης Σιάμπος στην κιθάρα. Χωρίς τα παιδιά μου εδώ και χρόνια, χωρίς τους άμεσους συνεργάτες στην παραγωγή, τον ήχο, τα φώτα, τα κορίτσια του φεστιβάλ, που αγαπιόμαστε και σεβόμαστε όλοι ο ένας τον κόπο του άλλου, τη Δέσποινά μου! Δεν ξέρω αν θα ζούσα τώρα αυτή την έξοδο... Σύμμαχος ο Άρης Μπέκας από την Επίδαυρο, που μας νοικιάζει τα δωμάτια, φίλος μου πολλά χρόνια, με στήριξε σε όλες τις επιδαύρειες εξορμήσεις μου και τον ευχαριστώ.
Σημείωση από την πρόβα
Σήμερα συνειδητοποίησαότι δεν αφήνω το νόημα να με παρασύρει. Μ’ ενδιαφέρει μόνο η λέξη και να τη δώσω δυνατά, καθαρά, σαν ήχο. Ο ήχος της γλώσσας έχει μεγάλη δύναμη. Πιο μεγάλη από ό,τι νομίζουμε… Αυτά ήταν δύο σημεία που επέμεινα, να αρθρώσουμε δυνατά, ισχυρά, τα σύμφωνα, παράξενα, πρωτόγνωρα τις λέξεις, συντονισμένοι στον ήχο τους και τα χείλη πάντα μετέωρα στο χαμόγελο της αθωότητας και του πειράγματος. Σαν να πάγωσε στο στόμα για πάντα το χαμόγελο μιας ευτυχισμένης ανάμνησης. «Αυτό που ζούμε είναι πόλεμος, τότε Πελοποννησιακός, τώρα οικονομικός, πόνος-πόλεμος, πάντα ο πόνος είναι ίδιος».
Υ.Γ. Κάποιοι αληθινοί Έλληνες που δεν θέλησαν να τους ονομάσω, βοήθησαν οικονομικά να ολοκληρώσουμε αυτή την παραγωγή. Υπάρχουν!!! Αυτό έχει σημασία. «Να βγάζει η πίστη τέτοιο ανθό, Θεοί, πως τάχα καταφέρνει» (Λίνα Νικολακοπούλου «Πλούτος»). Σας περιμένουμε 5 και 6 Ιουλίου στη Μικρή Επίδαυρο.
Ο γνωστός Ιταλός σκηνοθέτης αναλαμβάνει για πρώτη φορά να σκηνοθετήσει Έλληνες ηθοποιούς, προσεγγίζοντας τον «Γυάλινο κόσμο» μέσα από μια δική του, «πειραγμένη», και γι’ αυτό καλοδεχούμενη, οπτική
8°
