Γιάννης Σκουρλέτης: Ο σκηνοθέτης της bijoux de kant μιλάει για τη μπαρόκ όπερα «Η Βασίλισσα των ξωτικών» στο ΚΠΙΣΝ
Η «Βασίλισσα των ξωτικών», η μπαρόκ όπερα του Χένρι Πέρσελ (1659-1695) σε λιμπρέτο που ακουμπά χαλαρά στο σεξπιρικό «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας», τοποθετείται στο σήμερα με τη σκηνοθετική ματιά του Γιάννη Σκουρλέτη και της ομάδας bijoux de kant, σε μουσική διεύθυνση Μάρκελλου Χρυσικόπουλου, με ένα καστ διακεκριμένων λυρικών πρωταγωνιστών όπως η μεσόφωνος Θεοδώρα Μπάκα, η σοπράνο Φανή Αντωνέλου, οι μονωδοί Νίκος Σπανός, Χάρης Ανδριανός, ο νεότερος Γιάννης Καλύβας, ο χορευτής Τάσος Καραχάλιος. Ξωτικά, μάσκες και μπούλες μεταφέρονται στην Αρκαδία των επιθυμιών μας για να υμνήσουν τον έρωτα που διασχίζει αιώνες, κοινωνικά σχήματα και ιστορικές συμβάσεις. Λίγο πριν τη σειρά παραστάσεων ο σκηνοθέτης Γιάννης Σκουρλέτης μιλά για τη «Βασίλισσα των ξωτικών», μια όπερα που καταργεί τον χωροχρόνο…
Πώς συνομιλεί με το σήμερα η όπερα του Πέρσελ, 362 χρόνια μετά;
Συνομιλεί εξαιρετικά κι έχει πάμπολλα να πει και να μας πει. Η ίδια αγωνία για τον ανεκπλήρωτο πόθο, την ολοκλήρωση της πραγματικότητας ή της φαντασίωσης του Πέρσελ μάς συνεπαίρνει κι εμάς του εικοστού πρώτου αιώνα. Είμαστε εγκλωβισμένοι σ’ αυτή την όπερα-μάσκα του αστικού δάσους μας…
Μεταφέρετε τα ξωτικά από το «Όνειρο θερινής νυκτός» και τις μάσκες του Πέρσελ στην Αρκαδία με το τελετουργικό από το έθιμο «Γενίτσαροι και μπούλες» της Νάουσας; Από το μπαρόκ στην ουτοπική αρμονία της Arcadia. Πόσο ελεύθερος αισθάνθηκατε για αυτή τη μεταφορά;
Εντελώς ελεύθερος! Το μπαρόκ απελευθερώνει, πιστέψτε με! Από τη μία τελετουργία στην άλλη, η απόσταση είναι μισή στροφή του ρολογιού. Η όπερα καταργεί τον χωροχρόνο. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να συνομιλήσεις με μία ουτοπία, από το να συνδιαλεχθείς με μια αδελφή της… Οι Γενίτσαροι και οι μπούλες είναι βαλκάνια ξωτικά, ανήκουν στη μεγάλη οικογένεια του παραμυθητικού παραλόγου…
Πόσα έχουν αλλάξει στην πορεία των bijoux de kant από εκείνον τον πρώτο ενθουσιασμό της δημιουργίας στο ξεκίνημα;
Είμαστε σε μόνιμο ενθουσιασμό, παρθενικό σχεδόν... σαν την πρώτη νύχτα του γάμου μας με το κοινό. Την κρίση την βιώνουμε όλοι, δημιουργοί και κοινό, αλλά παλεύουμε να διατηρήσουμε τη φλόγα του πρώτου ραντεβού και την ηδονή της πρώτης διακόρευσης…
Ποια θεωρείτε ότι θα είναι η επόμενη μέρα της σκοτεινής περιόδου που διανύουμε; Μπορεί να αναδυθεί κάτι που φαντάζει ουτοπικό σήμερα; Mία neoArcadia;
Το δάσος είναι πάντα εκεί. Το θέμα είναι αν θα λαμπρυνθεί με πυρσούς ή θα σκοτεινιάσει για πάντα. Παραφράζοντας το σύνθημα του Μάη του ’68, «κάτω από το δάσος, υπάρχει η αμμουδιά». Είναι ανήθικο να μην την ανακαλύψουμε.
Ποιο ρόλο έχει η μουσική στην παράσταση και πώς συντονιστήκατε με τον Μάρκελλο Χρυσικόπουλο;
Η μουσική είναι το νυφικό κρεβάτι. Χωρίς αυτή, η «Βασίλισσα και τα ξωτικά» κι εγώ ο ίδιος δεν θα ’χαμε φωνή. Με τον Μάρκελλο ήταν σαν να είχαμε γνωριστεί αιώνες πριν στη μακρινή Αρκαδία. Ήταν κι αυτός εκεί…
Σε ποιους απευθύνεται το έργο; Στους πιστούς του λυρικού θεάτρου ή και σε νέο κοινό που διαμορφώνεται μέσα από τις παραστάσεις της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ;
Στους πιστούς, γενικότερα. Μόνο η βαθιά πίστη στο θαύμα της τέχνης μπορεί να αποτελέσει απεύθυνση και νόημα. Το έργο απευθύνεται σε όσους μπορούν να ακούσουν τους ψιθύρους στο δάσος των επιθυμιών τους.
Τι σας κέντρισε περισσότερο το ενδιαφέρον κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της Βασίλισσας των Ξωτικών;
Μπορώ να πω ότι με συνεπήραν όλα. Τώρα που μιλάμε είμαι μπαρόκ.
Το δικό σας επόμενο βήμα;
Βαδίζω εκεί που με καλούν οι πρόγονοί μου. Γνωστοί και άγνωστοι.
18°
