Το θαύμα της γένεσης

Για δεύτερη φορά ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης ξεγλιστράει από το χώρο του μυθιστορήματος και της ποίησης και γράφει για το θέατρο. Τα δύο μονόπρακτά του «Παιδί για τα θελήματα» και «Καθρέφτης» ανεβαίνουν σε μία ενιαία παράσταση με τίτλο «Γένεση», όπου αντίστοιχα ο Χρίστος Στέργιογλου και η Ρηνιώ Κυριαζή ερμηνεύουν στιγμές από την αρχή και το τέλος της ανθρώπινης ζωής.

Πόσο διαφορετικό είναι για σας να γράφετε ένα θεατρικό έργο από ένα μυθιστόρημα; Εντελώς διαφορετικό. Έχοντας ασχοληθεί με όλα σχεδόν τα είδη του λόγου, μπορώ να πω ότι το θεατρικό είναι το δυσκολότερο. Αυτό έχει να κάνει με τη φύση του θεάτρου που είναι έωλο, όλα είναι στον «αέρα», ένα ταξίδι. Κάθε παράσταση είναι διαφορετική, ενώ το κοινό παρευρίσκεται τη στιγμή της γένεσης (αναγέννησης) του κειμένου. Και ο λόγος είναι προφορικός, όπως ακριβώς συμβαίνει στη ζωή. Αυτό το ζωντανό στοιχείο της πραγματικής εκτέλεσης της δράσης διαφοροποιεί το θεατρικό από τον οποιοδήποτε άλλο λόγο. Το μυθιστόρημα είναι μια πιο ιδιωτική υπόθεση του δημιουργού του, μια αφήγηση την οποία ελέγχει 100%, μια ιστορία με λέξεις, ενώ το θέατρο είναι μια ζωντανή ιστορία.

Στο μονόπρακτο «Καθρέφτης» αναφέρεστε σε μία νέα μητέρα η οποία διαλογίζεται με τη βαθύτερη ύπαρξή της. Πιστεύετε ότι η γέννηση χαρίζει αυτή την εμπειρία σε μια γυναίκα; Το έργο μιλάει για τη μετάδοση της ύπαρξης, μιας μοναδικής εμπειρίας, μέσω της οποίας η ύπαρξη του ανθρώπου «μεταφέρεται» σε ένα νέο. Η γυναίκα έχει αυτό το απίστευτο δώρο να γίνεται ανώτερη δύναμη, η οποία από μια επαφή, ένα σπινθήρα, δημιουργεί μια ολόκληρη ζωή.

Για να γράψετε το «Παιδί για τα θελήματα» διάβασα πως σας ενέπνευσε η ταινία του Κόπολα «Αποκάλυψη τώρα»… Ναι, με την ταινία αυτή, όπως και με το βιβλίο του Κόνραντ «Καρδιά του σκότους» από το όποιο αντλεί, έχω μια μακρά ιστορία. Την είδα στα 19 μου κι αμέσως διάβασα το βιβλίο. Μαγεύτηκα και με τα δύο και τα κουβαλώ από τότε ως εικόνα και μύθο. Πάντα αναρωτιόμουν τι θα έκανε ο Ουίλαρντ αν γυρνούσε στην Αμερική. Στο «Παιδί» λοιπόν γράφω ακριβώς αυτή την ιστορία, αναφερόμενος ταυτόχρονα στις μνήμες των δύο βασικών ηρώων όπως αναδύονται μέσα από την ταινία.

Διαλέξατε ένα «βιβλικό» τίτλο για να ενώσετε τα δύο έργα σας… Αφορμή ήταν ένα μέιλ που μου έστειλε η σκηνοθέτιδά της, η Αύρα Σιδηροπούλου. Είχε διαβάσει υπό μορφή διηγήματος τον «Καθρέφτη», το κείμενό μου για μια γυναίκα που είχε μόλις γεννήσει όπως είχε συμβεί και στην ίδια, και ένιωσε μια ταύτιση με το κείμενο. Μια και η αφορμή της παράστασης ήταν μια γέννα και η σχέση γονέα παιδιού παίζει ρόλο και στο «Παιδί για τα θελήματα», σκέφτηκα πως η «Γένεση» την αντιπροσωπεύει.

Πώς λειτουργούν οι δύο ιστορίες σας μαζί; Συμπληρώνουν η μία την άλλη, κινούμενες στους αντιθετικούς άξονες του «καλού» και του «κακού», της γέννησης και του θανάτου. Ένας άντρας στη δύση της ζωής του και μια νέα γυναίκα που δημιουργεί ζωή συνομιλούν με τις σκοτεινές πλευρές τους, τα πάθη, τους φόβους και τις ελπίδες τους. Εντάσσονται σε έναν κοινό υπαρξιακό προβληματισμό.

Χρίστος Στέργιογλου, Ρηνιώ Κυριαζή