Μοιραίοι έρωτες

Ο κλήρος του μεσημεριού

Του Πολ Κλοντέλ

Σκηνοθεσία: Γιόσι Βίλαρ

Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Νίκος Κουρής, Λάζαρος Γεωργακόπουλος, Νίκος Καραθάνος

Εθνικό, Πειραιώς 260, 210 4838.739

Το 1906 ο Πολ Κλοντέλ γράφει ένα έργο για να αφηγηθεί την ερωτική του ιστορία με μια παντρεμένη γυναίκα. Το γράφει ενώ βρίσκεται ακόμα μέσα στη δίνη των γεγονότων της προσωπικής του ζωής, για να αντέξει τον πόνο, την ερωτική απογοήτευση και να λυτρωθεί. Αυτό το κείμενο παραμένει κλειδωμένο στο συρτάρι του και ανέκδοτο. Όταν γίνεται 80 ετών και είναι πια οικογενειάρχης, αξιοσέβαστο μέλος της κοινωνίας, θρησκευόμενος και ευυπόληπτος, το ξαναγράφει. Αυτή είναι η ιστορία του «Κλήρου του μεσημεριού».  

Ο Γιόσι Βίλαρ, σκηνοθέτης της παράστασης του Εθνικού Θεάτρου, επέλεξε να ανεβάσει το πρώτο κείμενο του έργου το 1906, που το βλέπουμε και για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Μέσα σε μια κλασική παράσταση, κρατά το ουσιώδες, ξεπερνά τις συμβάσεις και απογυμνώνει τις σκηνές, παραδίδοντάς μας μια παράσταση ωμή, λιτή και γυμνή.

«Το έργο», λέει η πρωταγωνίστρια και μοναδική γυναίκα της παράστασης Αμαλία Μουτούση, που υποδύεται την Υζέ, «μέσα στην απίστευτη μεταφυσική του διάσταση έχει κάτι πολύ πραγματικό. Περιγράφει με το μικροσκόπιο τον άνθρωπο και αυτή τη γυναίκα που ανακαλύπτει την ταυτότητά της μέσα από τους άντρες και ποτέ μέσα από τον εαυτό της. Αυτό το εκατό ετών έργο καταφέρνει και είναι σύγχρονο γιατί μιλάει για το ναρκισσισμό, τον έρωτα, μια αγάπη που δεν είναι θετική, αντιθέτως είναι καταστροφική. Είναι η γυναίκα αυτή που τους καταστρέφει όλους».

Σε ποια σημεία του ο Κλοντέλ αγγίζει την εποχή μας; Σε πολλά σημεία έρχεται πολύ κοντά στο σήμερα, στη ζωή μας, καθώς μιλά για το ναρκισσισμό, τον αυτισμό των χαρακτήρων και δείχνει ανθρώπους που είναι τόσο γεμάτοι από τον εαυτό τους, τόσο απασχολημένοι από τον εαυτό τους, που ό,τι κάνουν είναι καταστροφικό. Καταστροφικές είναι οι επιλογές τους, η μη ανάληψη των ευθυνών και των λαθών τους. Η ηρωίδα που υποδύομαι λέει σε κάποια στιγμή ότι το επόμενο χορτάρι θα είναι πιο πράσινο, και αυτό δείχνει τον τρόπο που λειτουργούμε μέσα από τον αυτισμό μας, καταστρέφοντας εμάς, τους γύρω, ακόμα και τον πλανήτη μας.

Στο έργο αποτυπώνεται η εσωτερική διαμάχη του Κλοντέλ. Τι σημαίνει σήμερα; Το να είσαι άνθρωπος, το να μπορείς να ζεις τη ζωή σου χωρίς να κάνεις κακό, δεν είναι αυτονόητο. Θέλει μια δουλειά, μια σκέψη. Η μάχη του Κλοντέλ είναι μεγάλη, οι συγκρούσεις του πελώριες, γιατί με αυτό τον έρωτα ζει την επίγεια κόλασή του. Καθολικός και βαθιά θρησκευόμενος, αισθάνεται να χάνει το ρόλο του, που είναι η διαφάνεια απέναντι στα μάτια του Θεού, και τον εαυτό του.

Πώς διαβάσατε το έργο στην παράσταση; Η παράσταση προσπαθεί να φέρει τα πρόσωπα κοντά στο θεατή, να τα δει καθαρά και να καταργήσει την ωραιοποιημένη πλευρά τους. Οι ήρωες εδώ δεν είναι ποιητικοί, δεν βρίσκονται σε νάρκη, γιατί αξιοποιούμε τη γλώσσα του Κλοντέλ, μια γλώσσα που βγαίνει από τα σωθικά, κοροϊδεύει τον εαυτό του και τη στάση των ανθρώπων.