Νοσταλγία, νοσταλγία, είσαι εδώ;

Μερικές φορές χειροκροτούμε τα παιδικά μας χρόνια, τα νεανικά μας χρόνια, τις ζωές των γονιών μας που ακούγονταν γκλάμορους όσο μεγαλώναμε, γενικά είναι σαν να στηνόμαστε απέναντί μας σε άλλες φάσεις και να ενθουσιαζόμαστε: Αυτό είναι το «ένα ταξίδι στο παρελθόν» (= δεν έχεις πιο «βαριέμαι»). Τώρα είναι η εποχή της νοσταλγίας, με την επιτυχία της ωραίας «Μαντάμ Σουσού», με την ίσως ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία του «Γοργόνες και μάγκες», με τον «Στέλιο Καζαντζίδη» να μεγαλουργεί και σίγουρα με άλλα πέντε ή δέκα έργα που σκίζουν αλλά μου γλίτωσαν, γιατί πόσο να προλάβει να νοσταλγήσει κανείς...

Στο «Γοργόνες και Μάγκες» πήγα Κυριακή απόγευμα, με τα μικρότερα παιδιά μου, καλεσμένη από την Άρτεμη Ματαφιά που είναι φωνάρα και τραγουδάει συγκλονιστικά το «Άνοιξε πέτρα», στο ρόλο της Μαρινέλλας.

Όλοι είναι πολύ καλοί στο έργο, και οι τριάντα τέσσερεις παρακαλώ ηθοποιοί και χορευτές, η διασκευή της ταινίας του Γιάννη Δαλιανίδη και η σκηνοθεσία του μιούζικαλ από τον Γιώργο Βάλαρη «τρέχει» ή μάλλον «πετάει», οι πρωταγωνιστές χορεύουν, τραγουδάνε και τα λένε πολύ πολύ ωραία (Ζέτα Δούκα, Θανάσης Ευθυμιάδης, Μαρία Κορινθίου, Παναγιώτης Πετράκης, Αγγελική Λάμπρη, Γιώργος Γαλίτης, Πέτρος Ξεκούκης, Αιμίλιος Ράφτης, Ηρώ Δημητριάδου, Τάσος Κωστής, Έφη Παπαθεοδώρου)... και θα έχετε ακούσει πως, όταν εμφανίζεται ο Γιάννης Βογιατζής στη σκηνή, λαμπερός και ακμαίος στα 91 του χρόνια, πέφτει το θέατρο από το χειροκρότημα.

Πέφτει (το θέατρο) και όταν τραγουδάει ο Γιάννης Πλούταρχος, με σεμνότητα που ταιριάζει σε θέατρο, και μπράβο του – αλλά με τον Βογιατζή μένεις κάγκελο, κανονικά, όχι επειδή δεν χάνει λέξη/στιγμή, που δεν χάνει, αλλά επειδή... λάμπει. Επειδή καταλαβαίνεις εσύ ο θεατής πόσο σπουδαία δουλειά είναι το να είναι κάποιος ηθοποιός, πόσο είναι παραπάνω από δουλειά και πόσο οι καλλιτέχνες θα έπρεπε να κάθονται σε θρόνους, να απολαμβάνουν προνομιακής μεταχείρισης, γενικά να τους αντιμετωπίζει η Πολιτεία σαν θησαυρούς. Δεν τους κάνει χάρη κανείς, αυτοί κάνουνε χάρη στην Πολιτεία και στο κοινό, που ευτυχώς ανταποκρίνεται και χειροκροτεί με τρέλα.

Δεν μπαίνω καθόλου στο θέμα του έργου, το έχετε δει αν είστε άνω των 40 και δεν σας αφορά αν είστε κάτω των 40 –παρόλο που είχε πολλή πιτσιρικάδα το κοινό, οι ελληνικές ταινίες προβάλλονται με τέτοια συχνότητα από την τηλεόραση που είναι δύσκολο να σου ξεφύγουν όποια κι αν είναι η ηλικία σου. Ήταν μια μεγάλη στιγμή της Μαίρης Χρονοπούλου, της Μάρθας Καραγιάννη, της Νόρας Βαλσάμη, του Φαίδωνα Γεωργίτση και όλων των σταρ των 60s που έπαιζαν στην ταινία, κι είναι μεγάλη στιγμή για τους τωρινούς ηθοποιούς που παίζουν τους (αντίστοιχους λέμε) ρόλους. «Ντάξει, δεν είναι Μπρεχτ», όπως άκουσα ένα κορίτσι στο σχόλασμα να λέει σε άλλο κορίτσι. Μόνον ο Μπρεχτ είναι Μπρεχτ, άλλωστε, και δεν θα πήγαινα τα εννιάχρονα παιδάκια μου να δουν Μπρεχτ έτσι κι αλλιώς. Μιλάμε για ένα ωραίο μιούζικαλ, διασκεδαστικό, με χορό, τραγούδι και ρούχα υπέροχα, με επταμελή ορχήστρα, με σκηνικά του Μανόλη Παντελιδάκη, με κουκλάρες και κούκλους... ή Γοργόνες και Μάγκες.

Μετά, ανάμεσα στα πούλμαν της Πατησίων, είδα να λάμπει απέναντι το επίσης νοσταλγικό «Au revoir», το μπαρ-σταθμός, που σχεδίασε το 1958 ο Αριστομένης Προβελέγγιος... αλλά δεν μπήκα, λόγω παιδιών μου που νύσταζαν φριχτά, απλώς το χάζεψα και το νοστάλγησα μια και είχα πάρει φόρα. Είναι εξαιρετικό το «Au revoir», με καθαρά ποτά που τα πληρώνεις ακόμα €6 το ένα, με ψάθα γύρω-γύρω στους τοίχους για να απορροφά την αντήχηση, με ατμόσφαιρα και άρωμα και ουσία. Και νοσταλγία, εννοείται.

Η νοσταλγία δεν είναι ντε και καλά κακό πράγμα, τελικά. Όταν λες «αχ το θυμάμαι αυτό!» και χαμογελάς, αισθάνεσαι πολύ καλύτερα από ό,τι αν έλεγες «δεν θυμάμαι ντιπ τίποτα, τι μου λέτε τώρα, και ποιοι είστε, για να ‘χουμε καλό ρώτημα;» Και σε εποχές Κρίσης, η νοσταλγία λειτουργεί σαν κόλα που συνδέει τους ανθρώπους μεταξύ τους (ε; ε;), που κρατάει (κολλημένο) τον κοινωνικό ιστό. Πράγμα πολύ βαρύγδουπο αλλά τέλειο, χειροκροτώ τον εαυτό μου που το σκέφτηκε στα καλά καθούμενα, δηλαδή χωρίς να το καταλάβει (ο εαυτός μου), ενώ σκεφτόταν τι ωραίες που είναι οι μίνι φούστες και οι τουαλέτες της Μαίρης Χρονοπούλου... τα φορεματάκια-τάχαμου-τσίτια της Μάρθας Καραγιάννη... πόσο θεές ήταν όλες τους και πόσο καταπληκτικά ακούγονται μέχρι και σήμερα τα τραγούδια της ταινίας. Που τα έγραψε ο Μίμης Πλέσσας πριν από πενήντα ολόκληρα, βαριά και ασήκωτα, χρόνια.

«Γοργόνες και Μάγκες»: Δείτε πληροφορίες για την παράσταση στο Guide της Athens Voice
«Au revoir» μπαρ, Πατησίων 136, 2108230474.