Οι σούφι συναντούν τους «Πέρσες»

Όπως κάθε ρόλος της αρχαίας τραγωδίας έτσι και ο ρόλος της Άτοσσας είναι δύσκολος και πολυδιάσταστος. Πρόκειται για την πολύχρυση βασίλισσα της αυτοκρατορίας των Περσών, συζύγου του Δαρείου και μητέρας του υπερόπτη και επιπόλαιου Ξέρξη. Πρόκειται δηλαδή για μια πολύ ισχυρή ιστορική φυσιογνωμία. Στους “Πέρσες” επειδή ο Δαρείος έχει ήδη σκοτωθεί και ο Ξέρξης πολεμάει με τους Έλληνες, η Άτοσσα είναι αυτή που κυβερνάει. Είναι μια γυναίκα που εκπροσωπεί την απόλυτη δεσποτική μοναρχία. Έχει ζήσει όλη της τη ζωή στη χλιδή, στη συσσώρευση και αρπαγή των υλικών αγαθών. Από τους πρώτους στίχους της τραγωδίας συνειδητοποιούμε ότι η μεγαλύτερη αγωνία της είναι τι θα γίνει αυτός ο πλούτος, ενώ δεν την αφορά η έκβαση της εκστρατείας του γιου της παρά μόνο το πώς ο τελευταίος θα διατηρήσει την εξουσία. Το τελευταίο αποδεικνύει και πως δεν την διακρίνει κάποιου είδους πολιτική ευθύνη.

»Αν και είναι γυναίκα και μητέρα αδιαφορεί παντελώς για την αγωνία του πλήθους  γυναικών, των οποίων τα παιδιά και οι σύζυγοι πολεμούν. Με λίγα λόγια δεν διακρίνουμε σε αυτήν κανένα συναίσθημα ή, αν μας επιτρέπεται να πούμε, κάποιο γυναικείο χαρακτηριστικό. Ακόμα και όταν μαθαίνει για την ασύλληπτη καταστροφή των Περσών αυτή θριαμβολογεί γιατί ο γιος της είναι ζωντανός και θα επιστρέψει, κάτι που δηλώνει πως εδώ πρόκειται για την έκφανση της απόλυτης εξουσίας, την απόλυτη νάρκισσο, μια ματαιόδοξη βασίλισσα.

»Μπορεί να ακούγεται ως ρόλος μονοδιάστατος, όμως ως ηθοποιός οφείλω να βρω τα στοιχεία-ρωγμές στο χαρακτήρα της. Αυτά αποκαλύπτονται σε σκηνές, όπως στη συνομιλία με το φάντασμα του Δαρείου. Ομολογώ δε ότι ξαφνιάστηκα όταν διάβασα κάποιες μελέτες γι’ αυτή, οι οποίες  την παρουσιάζουν ως μια τυπική ανατολίτισσα με σαγηνευτικά χαρακτηριστικά. Για εμένα είναι κυρίως ο απόλυτος δυνάστης και έτσι την είδαμε στην παράσταση.

» Όπως και στις προηγούμενες δουλειές του, έτσι κι εδώ ο σκηνοθέτης μας Άρης Μπινιάρης,  “διάβασε”  την τραγωδία μέσω ενός ηχητικού μουσικού τοπίου. Ρυθμός, επαναλήψεις, παύσεις, ψίθυροι, μελωδίες είναι οι λέξεις που δίνουν το στίγμα στην παράστασή μας. Αυτό κυρίως φαίνεται στα μέρη του χορού. Στους ρόλους δεν ακολουθήσαμε τόσο τη μουσική προσέγγιση. Κρατήσαμε τα στοιχεία της απεύθυνσης, της αμεσότητας, της έκφρασης συναισθημάτων με προσοχή βέβαια, ώστε να μην πέσουμε στο μελοδραματισμό. 

»Ο Άρης δημιούργησε μια κλασική παράσταση ως προς την όψη. Τα κοστούμια, για παράδειγμα, δεν είναι σύγχρονα. Το πρώτο ρούχο που φοράω είναι χρυσοποίκιλτο, ενώ το δεύτερο είναι μαύρο ώστε να ταιριάζει στη μεταφυσική συνάντησή της με το φάντασμα του Δαρείου. Μεγάλο ρόλο στην παράσταση παίζει και η χορογραφία της Λίας Χαράκη, μόνιμης συνεργάτριας του Άρη, πάνω στη μουσική που δίνουν δύο τύμπανα και ένας  τζουράς. Στη σκηνή της επίκλησης στους νεκρούς  έγινε χρήση στοιχείων από ανατολίτικες ιεροτελεστίες, όπως των Σούφι. Μέσα από τον παλμό, τη δόνηση και την επανάληψη θα έρθει η έκσταση και θα συμβεί η επικοινωνία με το μεταφυσικό. Είναι από τις πιο δύσκολες σκηνές γιατί απαιτεί από όλους ένα σωματικό “άθλο”. Ομολογώ πως είναι από τις πιο δύσκολες σκηνές τις οποίες έχω καλεστεί μέχρι σήμερα στην καριέρα μου να βγάλω εις πέρας. Είναι εξοντωτική σκηνή, αλλά απ’ ό,τι φάνηκε εδώ στην Κύπρο όπου ήδη έχουμε παίξει –είναι μια παραγωγή του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου– τόσο η σκηνή όσο και όλη η παράσταση επικοινωνεί με το κοινό. Μένει να δούμε την αντίδραση και στην Ελλάδα.

Info: 11-12/8 21.00, Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. 

Σκηνοθεσία - Mουσική δραματουργία: Άρης Μπινιάρης

Δραματουργική συνεργασία: Αντώνης Σολωμού

Μετρική διδασκαλία: Θεόδωρος Στεφανόπουλος

Σκηνικά: Κωνσταντίνος Λουκά

Κοστούμια: Ελένη Τζιρκαλλή

Κινησιολογία: Λία Χαράκη

Σχεδιασμός φωτισμού: Γεώργιος Κουκουμάς

Ηχητικός σχεδιασμός: Γιώργος Χριστοφή

Αγγλικοί υπέρτιτλοι: Μαρία Καλλίδου

Παίζουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Άτοσσα), Χάρης Χαραλάμπους (Αγγελιαφόρος), Νίκος Ψαρράς (Δαρείος), Αντώνης Μυριαγκός (Ξέρξης)

Χορός: Ηλίας Ανδρέου, Πέτρος Γιωρκάτζης, Γιώργος Ευαγόρου, Λευτέρης Ζαμπετάκης, Νεκτάριος Θεοδώρου, Μάριος Κωνσταντίνου, Παναγιώτης Λάρκου, Δαυίδ Μαλτέζε, Γιάννης Μίνως, Άρης Μπινιάρης, Ονησίφορος Ονησιφόρου, Αντρέας Παπαμιχαλόπουλος, Μάνος Πετράκης, Στέφανος Πίττας, Κωνσταντίνος Σεβδαλής