Είναι στ’αλήθεια τόσο ανοιχτός όσο φαίνεται ο Θοδωρής Αθερίδης;

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ 

Όποιον και να ρωτήσεις έχει μια άποψη οικειότητας για αυτόν χωρίς να μπορεί να προσδιορίσει από πού την απέκτησε. Ως συγγραφέας εκθέτει έναν εαυτό που παλεύει να ισορροπήσει τα ψυ του. Στις συνεντεύξεις είναι σαν από πάντα φίλος. Στο Facebook και το Twitter γράφει τις σκέψεις του με τρόπο ασυνήθιστα –για άτομο της προβολής του– ανοιχτό. Παρουσίασε μια εκπομπή από την οποία πέρασαν 260 καλεσμένοι και κάπως μαγικά ήταν λες και βρίσκεται στο σαλόνι του σπιτιού του. Σε έναν ηθοποιό σπάνια ταιριάζει το παρουσιαστιλίκι, αλλά ο  Αθερίδης ήταν σαν να βρισκόταν πάντα σε αυτή την πολυθρόνα. Και εξέθεσε εαυτόν ακόμα περισσότερο. Μιλάει για τον εαυτό του χωρίς φίλτρο, λες-σα να είναι όλοι φίλοι του.  Είναι όμως δυνατόν να είναι κάποιος τόσο ανοιχτός, και να είναι αληθινό;

Ειρωνεία: αφορμή για τη συνέντευξη ήταν η παράσταση το «Ψέμα», όπου πρωταγωνιστεί μαζί με τη Σμαράγδα Καρύδη, τη Μυρτώ Αλικάκη και τον Κώστα Κάππα, σε περιοδεία σε όλη την Ελλάδα. Δεν προλαβαίνεις προφανώς να ψυχολογήσεις κάποιον από μια συνέντευξη, και η αλήθεια είναι ότι πάντα ψάχνεις κάτι θετικό για να γράψεις στην εισαγωγή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, εμένα η αγωνία μου ήταν ακριβώς η αντίθετη: «πώς θα καταφέρω να βάλω στο χαρτί το πόσο ωραίος τύπος είναι;».

==>Το Ψέμα: Με δύο αυτοκίνητα, Αθερίδης, Καρύδη, Αλικάκη, Κάππας βγαίνουν για μια περιοδεία-αστραπή, από τις 14 Ιουνίου μέχρι τις 6 Αυγούστου, με 47 πιάτσες – σχεδόν 50 μέρες στο δρόμο με δύο ρεπό το πολύ. «Το πρώτο και πιο ουσιαστικό βήμα είναι να είναι καλά τα παιδιά, να συγχρωτίζεσαι και αισθητικά και καλλιτεχνικά – αλλά είναι και μια ευέλικτη δουλειά, αλλιώς μετακινείσαι σε μια περιοδεία με 4 άτομα και αλλιώς με 20».

Συναντηθήκαμε μια μέρα στην Ακρόπολη, όπου ζει τα τελευταία χρόνια. «Είναι λίγο σα να ζεις αλλού» λέει, εννοώντας την κίνηση και τους χαρούμενους τουρίστες. «Τόσα χρόνια ξυπνάω το πρωί και νιώθω ότι όλα θα πάνε καλά. Και μετά φεύγω από εδώ, πάω αλλού και καταλαβαίνω πόσο σκατά είναι όλα».

Το μαγνητόφωνο δεν έγραφε για πάνω από δύο λεπτά και δύο κυρίες ήρθαν με το κινητό ανοιχτό στην κάμερα να μας διακόψουν. Με ένα νόημα το απέρριψε ευγενικά.

Σας συμβαίνει συχνά αυτό; Πώς το διαχειρίζεστε;

Έχω βρει κάτι αποτελεσματικό. Με ευγένεια, χωρίς ίχνος ειρωνείας ή δυσαρέσκειας, εξηγώ στον κόσμο ότι δεν κάνω αυτό που μου ζητάει. Δεν βγαίνω φωτογραφίες, π.χ. Δεν νιώθω έκθεμα. Μπορεί να δώσω το χέρι μου ή να τους χαϊδέψω στον ώμο αλλά τελειώνει εκεί. Βλέπουν ότι το εννοώ, αλλά δεν είμαι αρνητικός ή επιθετικός για να νιώσουν άσχημα. Δεν είμαι προϊόν προς κατανάλωση. Και το καταλαβαίνει ο κόσμος, αρκεί να μην νιώσουν απαξίωση.

Την υπερέκθεση τη φοβάστε; Δεν έχετε βαρεθεί να απαντάτε στις ίδιες ερωτήσεις για 100ή φορά;

Και οι δημοσιογράφοι τι να κάνουν δηλαδή; Όσα και να επινοήσεις, αν φύγεις απ’ το αντικείμενο της δουλειάς μπορεί να έχεις πει καινούργια πράγματα αλλά δεν προβάλλεις το προϊον. Είμαι υποχρεωμένος να επικοινωνήσω τη δουλειά μου. Σε μένα γυρίζει το καλό. Τι θα πει βαριέμαι;

Δεν νιώθετε ότι τα έχετε πει πια όλα;

Κάθε φορά προσπαθώ να μην επαναλαμβάνομαι, όσο μπορώ, αλλάζοντας διατυπώσεις. Αν μου έρθει κάτι που νιώθω ότι δεν το έχω ξαναπεί –αν και δε νομίζω να υπάρχει κάτι τέτοιο– θα το προσθέσω. Έχω και την εμπειρία, ερωτήσεις που δεν μου αρέσουν, να κάνω ότι δεν καταλαβαίνω ή να τις πηγαίνω αλλού. Οι συνεντεύξεις έχουν τεχνικές, που μαθαίνονται με την εμπειρία. 

Θυμάστε τις πρώτες συνεντεύξεις που είχατε δώσει;

Από τις πρώτες ήταν στο TV Μακεδονία, με τους Άγαμους Θύται, με τον Ιεροκλή Μιχαηλίδη. Στον Σόλωνα τον Αμπατζή. Προσπαθούσα να δείχνω λίγο έξυπνος, έγκαιρος, μορφωμένος, να μη φαίνομαι τυχαίος. Και τελικά βγαίνει ένα σφιγμένο πράγμα. Το ζήτημα είναι να απαλλαχθείς απ΄την πίεση τού να οδηγήσεις τον αναγνώστη στο να βγάλει ένα συμπέρασμα για σένα. Ούτως ή άλλως αυτός που σε βλέπει θα πάρει αυθαίρετα μια απόφαση. Ένας που δεν με χωνεύει, και του Θεού το λόγο να πω, αυτός θα πει «ε τον πούστη, κάνει τον θεούσο».

Δίνετε μια εικόνα, σα να φοράτε μια ταμπέλα που να λέει «δεν έχω μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μου». Για παράδειγμα, σε μια συνέντευξη είχατε αναφέρει «αμόρφωτος και συγγραφέας δεν γίνεται».

Έχω τεράστια ιδέα για τον εαυτό μου. Αλλά νομίζω ότι λέω την απόλυτη αλήθεια. Δεν θεωρώ ότι ένας συγγραφέας πρέπει να είναι και μέγας διανοητής. Η αγοραία μορφή στη γραφή είναι κάποιες φορές αβαντάζ. Απλώς ο κόσμος από μικροαστικότητα πιστεύει ότι όποιος είναι συγγραφέας είναι και σπουδαίος, κι εγώ προσπαθώ να εξηγήσω ότι δεν είναι έτσι. Σπουδαίος γίνεσαι όχι γιατί έχεις γνώση αλλά για τον τρόπο με τον οποίο διατυπώνεις κάτι – κι αν αυτό σε κάνει να σκέφτεσαι. Αλλά και μεγάλη ιδέα έχω για τον εαυτό μου και ψώνιο μεγάλο είμαι. Τόσο πολύ που τρομάζω κι εγώ ο ίδιος καμιά φορά.

Δηλαδή;

Έχω πάρα πολύ ψηλά τον πήχη. Πάρα πάρα πολύ ψηλά. Όταν γράφω, συγκρίνομαι μέσα μου με τις κατευθύνσεις μονάχα μεγάλων και σπουδαίων συγγραφέων – δεν θα ασχοληθω με κάτι άλλο. Μόνο με μεγάλες ιδέες και νοήματα. Αν αυτό δεν είναι ψωνάρα, τι είναι;

Πάντως, η εικόνα αυτή που μπορεί να αποκομίζει κάποιος που δεν τα ξέρει όλα αυτά μοιάζει και λίγο με ασφαλή πόρευση – σα να λέτε «εγώ δεν απειλώ κανένα».  Σαν να το κάνετε για λόγους αυτοπροστασίας.

Αυτό που πραγματικά μ’ αρέσει είναι να γράφω, να παίζω και να σκηνοθετώ αυτά που έχω κάνει. Εξ ορισμού είμαι εκτός συναγωνισμού! Είναι ελάχιστοι αυτοί που τα κάνουν και τα 3, άρα δεν χτυπώ μια αγορά που είναι πολλοί μέσα. Και υπάρχει ένα ευρύ κοινό το οποίο παρακολουθεί τις δουλειές μου, όλα αυτά τα χρόνια. Αυτή η επαφή, το πάρε δώσε με καλύπτει. Δεν θα ήθελα ούτε να πολλαπλασιάσω το κοινό μου, ούτε τίποτα. Μου αρκούν αυτοί οι άνθρωποι.

Αυτό εννοώ.

Δεν το κάνω για αυτούς τους λόγους. Πραγματικά προσπαθώ να καταθέσω την πραγματική εικόνα που έχω για μένα όταν με ρωτούν για τον εαυτό μου. Γιατί το να μιλάς για τον εαυτό σου χωρίς να σε ρωτούν είναι λιγάκι μαλακία. Όπως μιλάω τώρα, για παράδειγμα, μίλησα ακριβώς και σε έναν ψυχίατρο που πήγα πρόσφατα για πρώτη φορά στη ζωή μου. Για να διαχειριστώ την αγχώδη διαταραχή που μου παρουσιάστηκε το χειμώνα απ΄ τις οφειλές μου στο κράτος. Είχα αρρυθμίες, κοντές αναπνοές,  κάτι ψυχοσωματικά σπυράκια κ.λπ. Πήγα να δω αν είχα κατάθλιψη ή πανικούς. Μου εξήγησε ο άνθρωπος ότι δεν έχω τίποτα. Απλώς άγχος.  Χαίρομαι πάντως όταν μου απομυθοπούν τον φαντασιακό εφιάλτη που έχω στήσει-είτε την αρρωστοφοβία είτε τα εφιαλτικά σενάρια.

Αυτά τα είχατε από μικρός;

Ναι. Και έχω την αίσθηση, αν με ρωτήσει τώρα κανείς,  για το συγγραφικό, ας πούμε –για να δεις πως συνδέονται τα πράγματα– ότι από εκεί προκύπτει η ανάγκη να γράφω. Ας μην έγραφα βέβαια ποτέ, αρκεί να μου έφευγε αυτή η αναπηρία να μπερδεύω το φαντασιακό με το πραγματικό. Όταν αρχίζω και σκέφτομαι άσχημα πράγματα χάνω τα όρια του εφιάλτη και της αλήθειας. Βγάζω π.χ. τέσσερα σπυράκια και νομίζω ότι έχω αυτοάνοσο, το οποίο θα μου φράξει το λαιμό και θα πνιγώ από ασφυξία την επόμενη ώρα. Με κατακλύζει ένα άγχος που όταν πάω να το ελέγξω, ήδη η ανδρεναλίνη με έχει καταπιεί και η πραγματικότητα θολώνει. Αυτός ακριβώς είναι ο συγγραφικός μου οίστρος. Η διαδικασία είναι πολύ παραγωγική. Λύνω προβλήματα εκείνη την ώρα που άλλοι συγγραφείς –το έχω δει όταν συνεργάζομαι με άλλους–κωλώνουν να τα λύσουν. Όμως θα το αντάλλασσα. Θα ήθελα να μην είμαι ποτέ συγγραφέας, αν μου έλεγε κάποιος ότι θα ζούσα μια ήρεμη ζωή.

Πιστεύετε ότι αν το είχατε δουλέψει λίγο παραπάνω με ψυχοθεραπεία θα είχε βελτιωθεί;

Δεν ξέρω – με βοηθά περισσότερο ο Θεός σ’αυτό.

Με ποιον τρόπο;

Με την αναφορά σε ένα σταθερό σημείο απόλυτου καλού.  Το οποίο το προσεγγίζεις και απομακρύνεσαι, συνέχεια, και έτσι βρίσκεις και το δικό σου στίγμα. Ενώ στον ψυχίατρο ακολουθείς μια διαδικασία αυτοαναφορικότητας που σε βάζει σε περιπέτειες. Εγώ ας πούμε πήγα, επειδή πίστευα ότι έχω κατάθλιψη και θα συνέλθω με αντικαταθλιπτικά. Αφού διέγνωσε ότι δεν έχω κατάθλιψη, μου είπε να πάρω λίγα αγχολυτικά για τρεις βδομάδες και μετά μου τα έκοψε σιγά-σιγά. Εδώ και ένα τετράμηνο δεν παίρνω τίποτα και είμαι μια χαρά.

Εσείς προσπαθείτε να βελτιώσετε τον εαυτό σας;

Με νύχια και με δόντια!

Η σχέση με τον Θεό μπορεί να μας βοηθήσει να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι;

Ναι, σίγουρα. Αρχικά εγώ πιστεύω ότι δεν έχει κανένα απολύτως νόημα η έλλειψη του Θεού. Κανένα απολύτως! Αν μου πει κανείς ότι το νόημα είναι να μην υπάρχει νόημα, τότε το συζητάω. Αλλά αν κάποιος ψάχνει νόημα, τότε νομίζω ότι χωρίς Θεό δεν θα το βρει.

Σε σχέση με την αυτοβελτίωση όμως; Πώς μπορεί o Θεός να βοηθήσει;

Καταρχάς με την προσευχή. Με τη συχνή «παρέα» και αναφορά στο καλό και την ηθική ακεραιότητα και τον αξιακό κώδικα που έχει ο καθένας. Είναι σα να κάνεις παρέα συνεχώς με ένα καλό άνθρωπο. Γίνεσαι καλύτερος.

Γενικά πάντα αναφέρεστε στο «καλό». Πρέπει να είναι μια σταθερά στη ζωή σας που επανέρχεστε συνέχεια.  Μετράτε την καλοσύνη ως σημαντικότερη από άλλες αξίες, όπως π.χ. το ταλέντο;

Πιστεύω ότι οι μεγαλύτερες αρετές είναι η καλοσύνη και η αγάπη. Στο ταλέντο βέβαια υποκλίνομαι. Με δαμάζει, κάθομαι και χαζεύω. Το σέβομαι πάρα πολύ. Παρόλα αυτά έχω γνωρίσει κακούς ανθρώπους με πολύ ταλέντο, αλλά καθόλου καλοσύνη, έχω συνεργαστεί μαζί τους και ορκίστηκα ότι δεν θα το ξανακάνω.

Το «Ψέμα» πώς συνδέεται με την καλοσύνη;

Το ψέμα είναι αντανακλαστικό πολλές φορές. Πρώτα το λες και ύστερα καταλαβαίνεις τι είπες. Όπως κλείνουμε αυτόματα τα μάτια, όταν κάτι πάει να μπει. Η φύση μάς έχει δώσει αυτή την ικανότητα, είναι ένα από τα όπλα στη φαρέτρα μας. Λέμε ψέματα για να αμυνθούμε όπως ο χαμαιλέοντας αλλάζει χρώμα. Υπό αυτή την έννοια το αποδέχομαι ως κατάσταση, χωρίς να την κριτικάρω.. Αυτό που θεωρώ ανήθικο είναι το να παρουσιάζεις έναν ψεύτικο εαυτό. Το να νιώθεις εσύ ότι εγώ σ’ αγαπώ, και με εμπιστεύεσαι, ενώ από μένα αυτό που αναβλύζει είναι το μίσος και θέλω να σε εκμεταλλευτώ. Αυτό είναι ανήθικο. Αν όμως είμαι με μια κοπέλα που την αγαπώ, και ξαφνικά φλερτάρω με μια άλλη, και το κρύψω από την δική μου για να μην πληγωθεί,  αυτό δεν το θεωρώ κακό. Γιατί όπως είναι αντανακλαστικό το ψέμα, έτσι συχνά είναι αντανακλαστική και η γοητεία κάποιου, πειρασμικά, να σε διεγείρει – συμβαίνει πολλές φορές χωρίς να το καταλάβεις. Το τι θα κάνεις εσύ για αυτό από εκεί και πέρα είναι κάτι που διαβαθμίζεται. 

Η εικόνα που παρουσιάζετε είναι ενός ανθρώπου πάρα πολύ κοινωνικού, χαλαρού και άνετου. Σε τι ποσοστό αντιστοιχεί στην πραγματιτκότητα;

Σε απόλυτο βαθμό.

Πώς το ισορροπείτε αυτό; Δεν σας βαραίνει;

Δεν έχω ανάγκη να το ισορροπήσω γιατί δεν με βαραίνει, ίσα ίσα είναι το οξυγόνο μου οι φίλοι μου, οι κουβέντες, ο κόσμος. Είμαι από τη φύση μου κοινωνικός και ανοιχτός, δεν το δούλεψα. Περνάω φάσεις απομόνωσης, βέβαια, και αποφορτίζομαι μέσω της συγγραφής. Διοχετεύω εκεί αυτό το φορτίο. Η ίντριγκα του μυαλού, οι σκέψεις, το πώς σε κοίταξε ο καθένας, τι σου είπε, απ’ το να γυρνάει μέσα στο κεφάλι μου και να ξοδεύεται σαν πιθανότητα, γίνεται ρόλος και κατάσταση γραπτή.

Πώς είναι μια τυπική μέρα στην περιοδεία;

Είναι ένα διαρκές ταξίδι, μια περιπλάνηση, σαν ταινία του Βιμ Βέμπερς μοιάζει. Αλλάζεις διαρκώς μέρη, και πάντα έχεις την περιέργεια να δεις πώς είναι αυτό το ξενοδοχείο που θα πας, βάζεις το μαγιουδάκι σου, κατεβαίνεις στην πισίνα, πίνεις έναν ωραίο καφέ, κοροϊδεύεις, γελάς πολύ. Πηγαίνεις δύο ώρες πριν στο θέατρο, κοιτάς πώς έχει στηθεί το σκηνικό, αν είναι οκ τα φώτα, οι είσοδοι και οι έξοδοι, κάνουμε την παράστασή μας, χαιρετάμε τον κόσμο, πηγαίνουμε για φαγητό και ή ταξιδεύουμε αμέσως μέσα στη νύχτα ή ταξιδεύουμε την άλλη μέρα το πρωί.

Εμένα μ’ αρέσει επίσης να οδηγώ πολύ. Το ένα αυτοκίνητο θα το οδηγώ εγώ. Φορτώνουμε λοιπόν τα μπαγκάζια, και εγώ συνήθως κάνω ένα κόλπο: αφήνω ανοιχτό κάτι που γράφω και έτσι όπως αλλάζουν διαρκώς οι παραστάσεις σε αυτές τις μεγάλες διαδρομές, σκέφτομαι την πλοκή. Κάνω αλχημείες στο μυαλό μου, λύνω προβλήματα. Οδηγώντας, γίνονται και πιο όμορφα τα σχέδια που κάνω για το μέλλον. Δεν λένε ότι ευτυχία είναι αυτό που περιμένουμε να ’ρθει; Αυτά τα σχέδια εγώ τα κάνω κατά τη διάρκεια της οδήγησης.

Έβλεπα μια συνέντευξη που κάνατε στο ΑΡΓΑ και λέγατε σε κάποιον: «Πρέπει να είμαστε μεγάλοι μαλάκες που βάλαμε λεφτά στο σινεμά».

Εννοούσα ότι κάποιος είναι μαλάκας όταν βάζει λεφτά σε κάτι και ξέρει ότι θα τα χάσει. Ήθελα να μάθει ο κόσμος, τουλάχιστον για το σινεμά, ότι όλοι αυτοί που το κάνουν δεν το κάνουν για να κερδίσουν, οπότε πρέπει να το αγκαλιάσουμε με περισσότερη αγάπη.  Οι ελληνικές ταινίες δεν «βγαίνουν». Αλλά επειδή κάποιοι αγαπούν το σινεμά, το κάνουν. Εγώ όταν έβαλα τα χρήματα μου στο σινεμά το έκανα γιατί ήθελα κάτι να καταγράψω. Όχι για να βγάλω λεφτά.

Γενικά αυτή η εκπομπή άλλαξε τον τρόπο που εσείς ο ίδιος αντιδράτε σε συνεντεύξεις; Για παράδειγμα, κάπου έχετε πει ότι σας έλεγε ο Ν. Μαστοράκης στο αυτί «φύγε απ’ τα επαγγελματικά, θα κοιμηθεί ο κόσμος».

Ο Μαστοράκης μου έλεγε κι άλλα, πολύ σκανδαλιστικά πράγματα που δεν τα έλεγα. Ήταν ένα ωραίο παιχνίδι στο αυτί, με κορόιδευε – σαν να έχεις ένα φίλο σου στο τηλέφωνο και να είναι δίπλα σου ένας φίλος και σου κάνει μούτες. Έχει μια απόλαυση αυτό.

Και δεν είχατε πρόβλημα συγκέντρωσης;

Όχι, δεν ξέρω πώς αλλά είχα αυτή την ικανότητα. Επίσης του είχε κάνει εντύπωση το ότι μπορούσα να δείχνω πολύ συγκεντρωμένος σε αυτό που μου έλεγε ο καλεσμένος ενώ εκείνος μου έλεγε τα διάφορα στο αυτί – και για να του δείξω ότι τον ακούω έπαιρνα την ερώτηση που μου έλεγε, της άλλαζα διατύπωση και την πλάσαρα. Έλεγε ο Μαστοράκης ότι έχω γεννηθεί για αυτό. Μου έβγαινε φυσικά, χωρίς να τα έχω διδαχτεί.

Σας λείπει το να παρουσιάζετε;

Σαν διαδικασία όχι, οικονομικά θα ήθελα να το κάνω ξανά, ήταν εύκολα λεφτά. Μου είχε γίνει μια πρόταση αλλά την αρνήθηκα, γιατί δεν μπορούσα να πάρω χρήματα που θα πήγαιναν όλα στην εφορία.

Τι ακριβώς συμβαίνει με την εφορία σας;

Έχουμε δεθεί χειροπόδαρα όλοι οι Έλληνες. Είναι ένας φαύλος κύκλος – αγωνίζομαι να βγάλω χρήματα για να πληρώσω τα προηγούμενα χρέη και αυτά που βγάζω γεννούν καινούρια εφορία για του χρόνου. Είναι μια πέτρα περασμένη στο λαιμό αυτή, την οποία κουβαλάμε και τη σέρνουμε.  Δεν ξέρω τι θα γίνει.

Δεν τα βλέπετε και πολύ θετικά τα πράγματα...

Όχι, καθόλου. Είμαι αισιόδοξη φύση στις κοινωνικές μου επαφές, με τους ανθρώπους. Αλλά όταν μπαίνει ο ορθολογισμός, και βλέπω τις εξελίξεις και τις προοπτικές, δεν νιώθω καμία αισιοδοξία.

Και πώς το αντιμετωπίζετε;

Ό,τι και να κάνω το χρέος της προηγούμενης χρονιάς θα με πνίγει. Άρα για να το ξεπληρώσω θα πρέπει να δουλέψω. Και η δουλειά φέρνει πολλούς φόρους. Είναι ένα λίγο τρομακτικό αδιέξοδο. Ο μόνος τρόπος για να περάσει αυτό είναι σε βάθος 5ετίας να αρχίσει να μειώνεται σταδιακά η φορολογία ώστε κάθε επόμενη φορολόγηση να είναι πάντα λιγότερη και να μπορέσουμε να ξεπληρώσουμε τα προηγούμενα. 

Γενικά τοποθετείστε, δημόσια, πολιτικά. Και με κείμενα και με παρεμβάσεις μέσω social media. Δεν το φοβάστε αυτό;

Κι αυτό λειτουργεί αντανακλαστικά. Στο δημοψήφισμα, ας πούμε, έγινε ενώ ήξερα ότι δεν με συμφέρει να το κάνω. Είμαι ένας άνθρωπος που η δουλειά του τον έχει κάνει αγαπητό στον κόσμο, κι ο κόσμος έχει δικαίωμα να ’ναι σε όλα τα σημεία του πολιτικού φάσματος. Άρα επαγγελματικά είναι λάθος εγώ να παίρνω θέση – δεν μπορούσα όμως να μην το κάνω. Ειδικά με αυτό που πίστευα ότι ήταν ό,τι πιο λάθος μπορούσε να συμβεί. Το δημοψήφισμα ήταν μια μετάθεση, σε στiλ Ποντίου Πιλάτου, σε ένα λαό ο οποίος διχάστηκε τραυματικά. Έχουν χαλάσει σχέσεις από τότε. Κάποιος άλλος θα πει «καλά έκαναν και χάλασαν, αυτό μας έδωσε την ευκαιρία να φανούν ποιες ήταν». Δεν είναι έτσι.

Γιατί;

Διότι οι συνθήκες που δίνονται στους ανθρώπους τους βγάζουν τον ένα ή τον άλλο εαυτό. Και σε πολλές από τις σχέσεις που χάλασαν, ακόμα και αν οι άνθρωποι έχουν πια αλλάξει γνώμη, δεν μπορούν να κάνουν πίσω τώρα. Η σχέση καταστράφηκε. Για αυτό έχουμε αντιπροσωπευτική δημοκρατία, γιατί επιλέγουμε κάποιους ανθρώπους για να μη φτάσει στο λαό αυτό το πρόβλημα.

Άρα εσείς πιστεύετε ότι οι άνθρωποι έχουν πολλά πρόσωπα, και κατά συνθήκη βγαίνει στην επιφάνεια το εκάστοτε;

Όχι αλλά σε κάθε συγκεκριμένη συνθήκη δεν ξέρεις πώς θα αντιδράσει ο καθένας, απ’ το φόβο του. Άλλος θα είναι ψύχραιμος και άλλος πανικοβλημένος. Για ποιο λόγο να δοκιμάσεις μια τόσο άσχημη συνθήκη, το φόβο; Το δημοψήφισμα μας πέταξε μια καυτή πατάτα που δεν είχαμε τι να την κάνουμε. Λες και δεν ξέραμε ότι η κατάσταση είναι άσχημη – υποτίθεται ότι ο Τσίπρας γι’ αυτό ψηφίστηκε, για να μας βγάλει από αυτή την κατάσταση.  Τι μας ξαναρωτάς; Αν θέλουμε; Όχι, δε θέλουμε, στο ’παμε, χειρίσου το! Πετώντας το μπαλάκι σε μας, μας διχάζεις. Εγώ προσπάθησα να είμαι ορθολογικός μπροστά σε αυτό το δίλημμα. Άλλος το είδε επαναστατικά.

Εσείς τσακωθήκατε με φίλους σας;

Βέβαια. Μου έγραφαν να πάθω καρκίνο και τέτοια. Δεν μιλάμε πια, φυσικά. Όχι επειδή κάκιωσα εγώ αλλά επειδή δεν υπάρχει κάτι να ειπωθεί.

Και τώρα τα παρακολουθείτε τα πολιτικά;

Πάντα. Αλλά πλέον δεν ανακατεύομαι – ανακατεύτηκα όταν ήταν τα πράγματα οριακά. Όταν δεν είναι οριακά δεν έχω λόγο, πιστεύω ότι εμένα ο ρόλος μου κοινωνικά είναι να συμφιλιώνω και όχι να διχάζω.

Είστε της άποψης ότι ο καλλιτέχνης οφείλει να είναι και πολιτικό ον;

Ο καλλιτέχνης οφείλει να ενώνει. Ο κόσμος σ’ αγαπάει γι’ αυτό που είσαι, και εσύ ανθρώπους που σ’ αγαπάνε τους θες ενωμένους. Κάποτε μας έλεγαν να πάμε κόντρα στο φόβο- εγώ πιστεύω ότι το θέμα είναι να πάμε κόντρα στο θυμό.

Info: Το Ψέμα του Φλοριάν Ζελέρ. Με τους Θ. Αθερίδη, Σμ. Καρύδη, Μ. Αλικάκη, Κ. Κάππα. Σκην: Θ. Αθερίδης. Περισσότερα εδώ.