Στην παράσταση «Fly» η μουσική βγαίνει από γλάστρες, απλώστρες (και άλλα τρελά)

Το Big Band Festival (3) στη Στέγη είναι ένα Φεστιβάλ Μουσικής για παιδιά και το «Fly» μια από τις παραστάσεις που θα δούμε εκεί. Απλώστρες ρούχων, λάστιχα ποδηλάτων, γλάστρες και κονσέρβες μεταμορφώνονται σε μουσικά όργανα για να βοηθήσουν με τον ήχο τους τον Τρυγαίο, τον ήρωα της Ειρήνης του Αριστοφάνη, να ανέβει στο σκαθάρι του και να πετάξει ψηλά στον ουρανό! Ένας νέος μουσικός κόσμος έρχεται να ανοίξει τη φαντασία των μικρών ακροατών, και να τους αποδείξει ότι η μουσική είναι παντού…

Κύριε Βενιάδη πώς ξεκίνησε το project αυτό;

Είχα γνωρίσει τον Stefan Roszak στο Βερολίνο, όπου κάναμε μαζί ένα project πειραματικής σύνθεσης για παιδιά, στο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού προγράμματος για τα σχολεία της χώρας, που οργανώνεται από το Πανεπιστήμιο. Να τονίσω εδώ ότι ο Stefan, εκτός από κατασκευαστής πιάνων και μουσικών οργάνων από απλά αντικείμενα, έχει σπουδάσει παιδαγωγός. Η δουλειά του μου άρεσε πολύ και του πρότεινα να κάνουμε στο μέλλον, κάτι μαζί.

Όταν λέτε ότι κατασκευάζει μουσικά όργανα από απλά αντικείμενα, τι εννοείτε;

Για τις ανάγκες της παράστασης στη Στέγη, έχω κάνει μια επιλογή από 60 όργανα με βάση τους ήχους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο project μου. Φέραμε από το Βερολίνο αντικείμενα βάρους 200 κιλών! Για παράδειγμα, έχουμε μια χορδή πιάνου, που τεντώνουμε από τη μια άκρη του δωματίου στην άλλη, η οποία παράγει ένα κεντρικό τόνο. Έχουμε πήλινες γλάστρες που μπαίνουν στη σειρά και ακούγονται σαν ένα καινούργιο όργανο. Έχουμε μια απλώστρα την οποία όταν τη χαϊδεύεις με το δοξάρι ενός βιολοντσέλου βγάζει υψηλούς τρομακτικούς τόνους! Έχουμε μεγάλες κονσέρβες με ένα ελατήριο στη βάση τους που όταν τις κουνάς ακούγεται ένα βουητό. Έχουμε μαχαιροπίρουνα –τον καλύτερο ήχο, να ξέρετε, έχουν τα ασημένια!–, καθρεφτάκια σπασμένα, ρόδες ποδηλάτου που μέσα τους έχουν ένα μεταλλικό σωλήνα με κόκκους καφέ που όταν κουνιούνται βγάζουν ήχο που θυμίζει μαράκες! Έχουμε επίσης το τσέλο του διάσημου συνθέτη, παιδαγωγού και κατασκευαστή οργάνων Μαουρίτσιο Κάγκελ –ένα κουτί πάνω σε ένα ξύλο με μια χορδή που ανεβοκατεβαίνει με ένα μοχλό και αλλάζει τονικό ύψος– καθώς και ειδικές κατασκευές π.χ. λάστιχα και χάρακες που δημιουργούν τον ήχο του πετάγματος μιας μέλισσας, ενός αεροπλάνου κλπ. Πολλές από τις ιδέες του πάντως προέρχονται από τα ίδια τα παιδιά, που χρησιμοποιούν τα αντικείμενα με το δικό τους τρόπο.

Τα παιδιά συμμετέχουν στην παράσταση;

Δυστυχώς για πρακτικούς λόγους, το Fly δεν μπορούσε να είναι interactive. Ωστόσο σε ένα σημείο, δίνουμε κάποια από τα αντικείμενα στα παιδιά –παιχνίδια που βγάζουν ήχους αγελάδας-– για να παίξουν έτσι ώστε να υπάρξει μια ταύτιση με το έργο που παρακολουθούν.

Πώς συνδέσατε όλα αυτά τα «μουσικά όργανα» με την Ειρήνη του Αριστοφάνη;

Δανείστηκα τη σκηνή –μια σελίδα περίπου– όπου ο Τρυγαίος, ανεβαίνει στο σκαθάρι για να πετάξει και την προσέγγισα εντελώς συνθετικά. Τη χώρισα σε ενότητες κάθε μια από τις οποίες βγάζει ένα συναίσθημα ή μια περιγραφή: για παράδειγμα η πρώτη είναι οι οδηγίες, τι θα κάνετε όταν θα λείπω, η επόμενη είναι ο θρίαμβος ότι τα καταφέραμε και πετάμε… Υπάρχουν και εμβόλιμες σκηνές όπου προσπαθούμε κι εμείς να πετάξουμε και αποτυγχάνουμε γιατί κάποιοι (κάποια μουσικά όργανα δηλαδή) μας κάνουν σαμποτάζ ή μας κανονιοβολούν –με ένα θορυβώδες χαρτόνι! –, αλλά στο τέλος συμφιλιωνόμαστε και συνεχίζουμε την πτήση μας… Έχουμε οριοθετήσει έτσι τη σκηνή, ώστε να δημιουργεί την αίσθηση ενός μικρού αεροπλάνου.

Στη διάρκεια της παράστασης, ακούγεται το κείμενο του Αριστοφάνη;

Δεν χρησιμοποίησα καθόλου το νεοελληνικό κείμενο στο έργο. Χρησιμοποιώ όμως αυτούσιο –αμετάφραστο– το κείμενο, σαν πρώτη ύλη, το μέτρο του. Ο ρυθμικός, τραγουδιστός λόγος του Αριστοφάνη, σαν ήχος, για μένα έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Ακούγονται επίσης κείμενα που έγραψε ο Λεονάρντο ντα Βίντσι όταν προσπαθούσε να φτιάξει το πρώτο αεροπλάνο παρατηρώντας το πέταγμα των χελιδονιών. Η σκηνή που μ’ αρέσει πάντως πιο πολύ είναι όταν ο Αριστοφάνης γίνεται «μπρεχτικός», και βάζει τον Τρυγαίο να απευθύνεται στον τεχνικό του θεάτρου αποκαλώντας τον «Ώ μηχανοποιέ…» για να του πει ότι πρέπει να χειρίζεται τις μηχανές του με σύνεση και να μη γελάει γιατί όλα αυτά που συμβαίνουν είναι πολύ σοβαρά! Τη στιγμή που η Άννα Παγκάλου λέει αυτήν την ίδια φράση, ο Stefan Roszak σταματά τη ροή, ανεβαίνει, ως άλλος μηχανοποιός, στη σκηνή και μοιράζει στα παιδιά το παιχνίδι που μουγκανίζει για μπουν κι αυτά στο μουσικό του σύμπαν!

FLY Λευτέρης Βενιάδης

Σύνθεση & Ηθοποιία: Λευτέρης Βενιάδης

Φωνή/mezzo soprano: Άννα Παγκάλου

Πειραματικές μουσικές κατασκευές: Stefan Roszak

Κρουστά: Αλέξανδρος Γιοβάνος

Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση Σάββατο & Κυριακή 20 & 21 Μαΐου 11:00, 13:00 και 16:30

Για παιδιά από 5 ετών. Διάρκεια: 35 λεπτά

Info: https://www.sgt.gr/gre/SPG1774/