Δεν βρήκες εισιτήριο για τους Όρνιθες; Δες τους απόψε απ'το σπίτι

Στις 23 Σεπτεμβρίου 2016 η παράσταση, που έγινε γρήγορα sold-out, αναμεταδίδεται ζωντανά εδώ για όσους δεν κατάφεραν να προμηθευτούν εισιτήριο. Το βίντεο δεν θα παραμείνει διαθέσιμο μετά το τέλος της παράστασης. 

Ο Νίκος Καραθάνος μίλησε για τους "Όρνιθες" στην AV:

Κανονικά στα νεοελληνικά θα έπρεπε να μεταφραστεί “Τα πουλιά”. Επιμένουμε στο “Όρνιθες” διατηρώντας μια παράδοση που ξεκινάει από το ’20 και το ’30, τότε που η αρχαιολαγνεία χτυπούσε κόκκινο, γιατί αυτός ο τίτλος έχει εγγραφεί στο συλλογικό μας υποσυνείδητο. Αρχικά ήθελα κι εγώ να την ονομάσουμε “Πουλιά”, αλλά γρήγορα συνειδητοποίησα πως τελικά δεν θα έπρεπε. Γιατί τελικά μερικές λέξεις είναι ωραίο να διασώζονται.

Σ’ αυτό το έργο ενθουσιάζομαι με το γούστο του, την ιδέα του, το πέταγμά του, την απόδρασή του. Είναι σαν να έχει ανοίξει μια τρύπα διαφυγής από αυτόν τον κόσμο. Και νομίζω είναι μια επιθυμία που εκφράζει όλους μας. Το έργο δεν σου δίνει έναν οδηγό διαβίωσης στη ζωή, δεν είναι manual για την καθημερινότητά σου. Είναι μια θάλασσα μέσα στο μυαλό μας.

Είχα ρωτήσει το μεταφραστή (σ.σ. Γιάννης Αστέρης) ποια είναι η γλώσσα του Αριστοφάνη; Τι θέλει να κάνει μ’ αυτό το έργο; Μου απάντησε: “Ούτε οι σύγχρονοι θεατές του Αριστοφάνη κατανοούσαν τη γλώσσα του έργου στο σύνολό της. Εισήγαγε καινούργιο μέτρο, χρησιμοποίησε λέξεις πιο παλιές από τη εποχή του αλλά και εκφράσεις και λόγια που ακούγονταν το πρωί στην Αγορά, εισήγαγε καινούργιες λέξεις που ο ίδιος δημιουργούσε”. Συνεπώς όταν ασχολείσαι με το έργο μπαίνεις σε μια δίνη γλωσσικής και ηχητικής δημιουργίας. Υπάρχει από μίμηση της γλώσσας του Αισχύλου μέχρι του Ησίοδου. Στο τέλος του έργου λέει “Θεοί, μύθοι, τέρατα όλοι μαζί”. Από αυτό και μόνο καταλαβαίνεις το εύρος του.

Το βάρος της παράδοσης που κουβαλάει μια παράσταση δεν με αφορά καθόλου. Για χρόνια έβλεπα τον Αριστοφάνη μέσα από ένα φίλτρο – παρόμοιο βλέμμα ρίχνουμε σ’ ένα βιαστή. Βλέμμα μίσους. Ο λόγος; Για χρόνια προσπαθούσαν να μας πείσουν πως πρόκειται για ένα μέγιστο συγγραφέα και πως τα έργα του έχουν μεγάλη αξία, αλλά δεν έκαναν καμία προσπάθεια να κατανοήσουμε το γιατί. Διαβάζαμε μεταφράσεις τις οποίες δεν καταλαβαίναμε. Ίσως τελικά πολλοί και από τους δασκάλους μας να μην τον αγαπούσαν ή να μην τον είχαν κατανοήσει κι αυτοί – έτσι κατέληγε να είναι σαν τον συγγενή που τον κρύβει το σόι, και εσύ τον γνωρίζεις μέσα από τον παραμορφωτικό καθρέφτη των διηγήσεων.

Τα περισσότερα βιβλία που έχουν ασχοληθεί με το έργο του Αριστοφάνη επισημαίνουν όλα τα πραγματολογικά στοιχεία – ποιος κρύβεται πίσω από κάθε ήρωα, ποιo αληθινό περιστατικό κρύβεται πίσω από την ιστορία κ.λπ. Ένα απίστευτο βάρος, που έδινε ένα άλλοθι για την προσέγγιση. Δεν με αφορά καθόλου όλο αυτό. Προσωπικά μ’ ενδιαφέρει το αίμα της ζωής που ρέει ανάμεσα από τα λόγια. Δεν με αφορά η ιστορική και αρχαιολογική ανάλυση. Δεν είναι αρθογραφία το έργο του Αριστοφάνη αλλά θέατρο κι εκείνη την εποχή στο θέατρο συναντιόντουσαν όλες οι τέχνες.

Εγώ θέλω με την παράσταση ο θεατής να νιώσει την ανύψωση. Αυτό το “λες;”. Μ’ ενδιαφέρει να αποδώσω το λίγο πιο πριν. Αν εμφανίζεται στο έργο ένας Θεός, με αφορά το τι σημαίνει Θεός για εμάς, τι είναι αυτό που σε οδηγεί να κάνεις μια πράξη… Νομίζω πως με τον Αριστοφάνη βρισκόμαστε στο πρωινό. Σιγά-σιγά αρχίζουμε να τον ανακαλύπτουμε και να καταλήγουμε σε μια ερωτική σχέση με το έργο του. Τουλάχιστον αυτό συνέβη μ’ εμένα και τους “Όρνιθες”».

Info: Ο θίασος: Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Αλίκη Αλεξανδράκη, Μαρία Διακοπαναγιώτου, Βασιλική Δρίβα, Νίκος Καραθάνος, Έμιλυ Κολιανδρή, Γιάννης Κότσιφας, Έκτορας Λιάτσος, Χρήστος Λούλης, Γρηγορία Μεθενίτη, Φωτεινή Μπαξεβάνη, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Νατάσσα Μποφίλιου, Άγγελος Παπαδημητρίου, Φοίβος Ριμένας, Μιχάλης Σαράντης, Γιάννης Σεβδικαλής, Άρης Σερβετάλης, Άγγελος Τριανταφύλλου, Γαλήνη Χατζηπασχάλη.