- CITY GUIDE
- PODCAST
-
24°
Ο Φεγγαρίσιος Πιερότος
Το έργο του Άρνολντ Σένμπεργκ ανεβαίνει στη Στέγη. Ο σκηνοθέτης του Αλέξανδρος Ευκλείδης μας ανεβάζει στο φεγγάρι
![321014-630423.jpg 321014-630423.jpg](/images/1074x600/3/jpg/sites/default/files/article/2016/04/06/321014-630423.jpg)
Μαζί με το dissonArt ensemble –ένα απίστευτης ποιότητας σύνολο ερμηνείας σύγχρονης μουσικής από τη Θεσσαλονίκη, με το οποίο έχω συνεργαστεί πολλές φορές και στο παρελθόν–κάνουμε μια σκηνική εκδοχή του “Pierrot Lunaire”, του “Φεγγαρίσιου Πιερότου” του Άρλοντ Σένμπεργκ. Είναι το πρώτο ατονικό αριστούργημα, γι’ αυτό και θεωρείται ως ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της σύγχρονης μουσικής του 20ού αιώνα.
Η ατονική μουσική έρχεται να αμφισβητήσει την για πολλούς αιώνες επικράτηση του μουσικού τονικού συστήματος – αυτού που βασίζεται ουσιαστικά στη λογική της εύηχης αρμονίας. Ο Σένμπεργκ είναι ο πρώτος που αμφισβήτησε –και εξέλιξε– τους κανόνες της μουσικής, αλλάζοντας την ιεράρχηση στις νότες. Το παραγόμενο άκουσμα είναι αλήθεια πως για τους μη μυημένους ακροατές είναι μάλλον ενοχλητικό. Ας δανειστούμε ένα παράδειγμα από τη ζωγραφική. Σήμερα δύσκολα να ομολογήσει κάποιος πως δεν του αρέσει ο Πικάσο, ο οποίος κι αυτός είχε ανατρέψει τους κανόνες της καθεστηκυίας ζωγραφικής. Μόνο που η μουσική, επειδή έρχεται σε εμάς μέσω μιας ψυχοακουστικής διαδικασίας, όταν συμβαίνει η ανατροπή του “φυσιολογικού” μάς είναι πιο δύσκολο να τη δεχτούμε. Γι’ αυτό και η ατονική μουσική, εκατό χρόνια μετά την πρώτη εμφάνισή της, δεν μετράει πολλούς οπαδούς. Ο “Πιερότος” όμως κατόρθωσε να γίνει ένα κλασικό πλέον έργο ώστε ο καθένας που θα το ακούσει θα μπορεί να καταλάβει την αξία του.
Ναι, μπορεί η Ελλάδα να είναι η χώρα του μη κανονικού –και γι’ αυτό ίσως θα μπορούσε να “κατανοήσει” περισσότερο τη σύγχρονη μουσική–, όμως σε ό,τι αφορά τα καλλιτεχνικά μάλλον είναι μια χώρα της ομογενοποίησης. Λειτουργούμε πολύ με κανόνες, ακόμη και σε μικροκλίμακες, που έχουν να κάνουν με το κοινωνικά αρεστό. Από την άλλη δύο από τους σημαντικότερους συνθέτες της σύγχρονης μουσικής είναι Έλληνες, ο Ιάννης Ξενάκης και ο Γιάννης Χρήστου...
Το έργο χαρακτηρίζεται από μια θεμελιώδη αντίφαση. Ως περιεχόμενο ανήκει στο ρεύμα του συμβολισμού, ενώ από την πλευρά της μορφής στον πρωτοποριακό μοντερνισμό. Είναι έργο φτιαγμένο για μια τραγουδίστρια που ερμηνεύει –κάτι μεταξύ απαγγελίας και τραγουδιού– ένα τρομερά απαιτητικό μουσικό κείμενο.
Μέσω της σκηνικής εκδοχής θελήσαμε να κάνουμε πιο προσβάσιμο το έργο για το μη μυημένο κοινό. Την εκδοχή μας την αποκαλώ σκηνική φαντασίωση. Οι ίδιοι οι μουσικοί και η τραγουδίστρια είναι οι περφόρμερς της παράστασης. Όλη η ιδέα βασίζεται στη σχέση του ανθρώπου με το φεγγάρι. Θελήσαμε να ερευνήσουμε ποια είναι η σχέση μας μαζί του μετά την κατάκτησή του, λαμβάνοντας όμως υπόψη πως όταν γράφτηκε το έργο (1911) –πόσο μάλλον όταν γράφτηκαν τα ποιήματα του Albert Giraud, στα οποία στηρίχτηκε το λιμπρέτο (τέλη του 19ου αιώνα)– το φεγγάρι ήταν ακόμα απάτητο και θεωρούνταν το μεγάλο μεταφυσικό σύμβολο.
Έτσι στη σκηνική εκδοχή μας φέραμε όλους αυτούς τους ανθρώπους που πιστεύουν σε διάφορες συνωμοσίες: Το φεγγάρι δεν πατήθηκε ποτέ. Στο φεγγάρι βρίσκονται βάσεις των εξωγήινων… Εγκλωβίσαμε μ’ έναν τρόπο το έργο του Σένμεπργκ μέσα σε μια κοινότητα περίεργων ανθρώπων που επιτελούν κάποιες απροσδιόριστες και περίεργες τελετουργίες. Δημιουργήσαμε δηλαδή μια άλλου τύπου παραδοξότητα, διαφορετική από την παραδοξότητα που γεννούσε το φεγγάρι την εποχή γέννησης του έργου.
Είναι μια ρετροφουτουριστική παράσταση, καθότι οι άνθρωποι που βρίσκονται στη σκηνή δημιουργούν μηχανήματα προκειμένου να επικοινωνήσουν με το επέκεινα, χρησιμοποιώντας όμως πράγματα καθημερινής χρήσης (μια ντουλάπα που γίνεται μηχανή του χρόνου, μια καρέκλα η οποία τους φέρνει σε επικοινωνία με ραδιοκύματα). Πάντως, ανεξάρτητα του αν πετύχουμε ή δεν πετύχουμε τη σκηνική απόδοση, υπάρχει ένας τεράστιος λόγος για να έρθει κάποιος να δει την παράσταση. Είναι η σοπράνο Frauke Aulbert, με απίστευτες φωνητικές δυνατότητες, “βασίλισσα της αβανγκάρντ” όπως έχει χαρακτηριστεί από το διεθνή Τύπο».
Info: 2-3/4 21:00, Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, Συγγρού 107, 2109005800
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
![](/images/w400/3/jpg/files/2024-02-02/final-voice-choice4.jpg)
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά μιλάει για τη νέα του παράσταση-πλατφόρμα
Και ακόμα: «Μήδεια» στο Παλλάς, «Ηρακλής μαινόμενος» στο Κηποθέατρο Παπάγου, Yamammoto Noh Theatre στο Σχολείον της Αθήνας, 3 δουλειές της bijoux de kant
Μισός αιώνας (και βάλε) Σταμάτης Φασουλής και ό,τι συμβαίνει στην επιθεώρηση θα έχει πάντα το στίγμα του
Ο μεγάλος σκηνοθέτης μάς μιλά για την Ορέστεια που παρουσιάζει στην Επίδαυρο
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής Γιώργος Κουμεντάκης παρουσίασε το νέο, φιλόδοξο, πολυσυλλεκτικό και ευρείας απεύθυνσης πρόγραμμα
Καθώς η «Amalia Melancholia» έρχεται στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, η συγγραφέας του βιβλίου «Ο κήπος της Αμαλίας» (εκδόσεις Πατάκη) γράφει για τη «βασίλισσα των φοινίκων»
Τι κάνουν ο βραβευμένος σεναριογράφος και η καταξιωμένη ηθοποιός στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής; Τους ζητήσαμε να αποκωδικοποιήσουν τις «Ετυμολογίες», αυτή τη διαφορετική παράσταση-«ημερίδα»
Ένας τετράποδος ντετέκτιβ αναλαμβάνει να εξιχνιάσει τη δολοφονία ενός άλλου σκύλου. Η βία και η μη απόδοση δικαιοσύνης βρίσκονται στο επίκεντρο της νέας παράστασης του γνωστού σκηνοθέτη
Η «ψυχή» του studio αρχαίου δράματος γράφει για το Διεθνές Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος του Εθνικού Θεάτρου
Οι εκδηλώσεις της πρώτης εβδομάδας του θεσμού
Μιλήσαμε με τους βραβευμένους συγγραφείς Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη και Βίβιαν Στεργίου για τις ηρωίδες που εμπνεύστηκαν από την «Εκάβη» και την «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» του Ευριπίδη
Η διακεκριμένη σκηνοθέτις μάς συστήνει τη νέα, υπαρξιακή και ιδιαίτερη για την ίδια, δουλειά της και μας προσκαλεί σε έναν κόσμο… ανάποδο
Ο ανερχόμενος δημιουργός μιλά για όσα του έχει προσφέρει η διεθνής προβολή και διαδρομή των παραστάσεών του
Και ακόμα:«Μιντάτι» από την Τζένη Αργυρίου, «Ιεροτελεστία της άνοιξης» από τον Ροζέρ Μπερνάτ
Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου σκηνοθετεί ένα από τα σπουδαιότερα έργα του μεγάλου ποιητή στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου
Μιλήσαμε με τον ηθοποιό Χαλίλ Αλιζάντα και την σκηνοθέτρια Γιολάντα Μαρκοπούλου για τον ρόλο που παίζει η τεχνολογία στον μετασχηματισμό των οικογενειακών δεσμών των προσφύγων και μεταναστών
«Η αγαπημένη του κυρίου Λιν» με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη, «50 χρόνια, μια νύχτα» από τον Μάνο Καρατζογιάννη, αφιέρωμα στον Λευτέρη Βογιατζή και άλλες παραστάσεις αυτή την εβδομάδα
Το αντιπολεμικό έργο του Ευριπίδη στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από τη ματιά του διακεκριμένου Ρώσου σκηνοθέτη Τιμοφέι Κουλιάμπιν
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.