Θεατρο - Οπερα

Οι Καραμάζοφ στη Στέγη

Σε μια 5ωρη, ανατρεπτική και ακατάλληλη για ανηλίκους παράσταση

H παράσταση του ιστορικού θιάσου του Θεάτρου Τέχνης της Μόσχας (Chekhov Moscow Art Theater) «Οι Καραμάζοφ» (σκην.: Κονσταντίν Μπογκομόλοφ) παίζεται για πρώτη φορά εκτός ρωσικών συνόρων στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Αισθητικά αντισυμβατική, πολιτικά ανήσυχη και ακατάλληλη για ανηλίκους, η παράσταση του Κονσταντίν Μπογκομόλοφ μεταφέρει τους «Αδερφούς Καραμάζοφ» του Ντοστογιέφσκι από τη Ρωσία του ύστερου 19ου αιώνα και της κατάργησης της δουλοπαροικίας σε εκείνη της σημερινής μπουρζουαζίας των ολιγαρχών, για να στηλιτεύσει με μαύρο χιούμορ την τωρινή κοινωνική και ηθική παρακμή. Η λέξη «Αδερφοί» φεύγει από τον τίτλο και ο νεότερος από τους Καραμάζοφ ερμηνεύεται από γυναίκα ηθοποιό. Γιατί ο εμφύλιος αλληλοσπαραγμός δεν αφορά μόνο μία οικογένεια ή αποκλειστικά το ανδρικό φύλο, αλλά όλη την ανθρωπότητα.

Σε ένα κατάμαυρο lounge, σαν προθάλαμο VIP μαυσωλείου, με εταιρικά γραφεία, μαρμάρινες επενδύσεις, chesterfield καναπέδες και οθόνες plasma, όπου προβάλλονται, κινηματογραφημένες σε πραγματικό χρόνο, οι εκφράσεις των ηθοποιών, ο δολοφονημένος πατέρας Καραμάζοφ κείτεται εντός ενός hi-tech μηχανήματος σολάριουμ. Αλλόκοτες φιγούρες παρελαύνουν και παράδοξες μουσικές ακούγονται: από ρώσικη ποπ μέχρι μπαλάντες του Freddie Mercury και του Nick Cave.

Ακραίες προσωπικότητες και οριακές σχέσεις. Αστυνομικό μυστήριο και δικαστική πλοκή γύρω από μια στυγερή πατροκτονία. Ερωτικές ίντριγκες και πυρετικοί λόγοι περί δικαιοσύνης, ηθικής, ελεύθερης βούλησης, πίστης, ηδονής και ακολασίας. Στους Αδερφούς Καραμάζοφ (1880), ο Ντοστογιέφσκι διερευνά τη σύνθετη και αντιφατική φύση του ανθρώπου μέσα από την ιστορία του κτηνώδους Φιοντόρ Παύλοβιτς Καραμάζοφ και των γιων του.

Σκηνοθεσία: Konstantin Bogomolov

Ερμηνεύουν: Igor Mirkurbanov, Roza Khairullina, Philipp Yankovsky, Konstantin Bogomolov, Alexey Kravchenko, Viktor Verzbitskiy, Darya Moroz, Aleksandra Rebenok, Marina Zudina, Natalia Kudryashova, Maxim Matveev, Pavel Chinarev, Danil Steklov, Nadezhda Borisova, Maria Karpova, Svetlana Kolpakova, Artem Panchyk, Vladimir Panchyk

Μάθε κι αυτό

Η πατροκτονία αποτελεί σταθερό μοτίβο στο έργο του Ντοστογιέφσκι και τον κεντρικό άξονα των Αδερφών Καραμάζοφ. Μάλιστα, ο Sigmund Freud δημοσίευσε το 1928 τη μελέτη Ο Ντοστογιέφσκι και η πατροκτονία, όπου εξετάζει με ψυχαναλυτικούς όρους την προσωπικότητα του Ντοστογιέφσκι.

Άνθρωπος οξύθυμος και τυραννικός, o πατέρας του Ντοστογιέφσκι, Μιχαήλ Αντρέγεβιτς, στρατιωτικός ιατρός, διευθυντής πτωχοκομείου και έπειτα κτηματίας, δολοφονήθηκε το 1839 από χωρικούς.

Οι Αδερφοί Καραμάζοφ γράφονταν και δημοσιεύονταν σε συνέχειες, από το 1879 έως το 1880, στο λογοτεχνικό περιοδικό «Ο Ρώσος Αγγελιοφόρος». Ο Ντοστογιέφσκι επιθυμούσε να αποτελέσουν το πρώτο μέρος μιας επικής τριλογίας με τίτλο Η ζωή ενός μεγάλου αμαρτωλού. Ο θάνατός του, το 1881, σε ηλικία εξήντα ετών, δεν του επέτρεψε να κάνει πράξη την πρόθεσή του.

Οι Αδερφοί Καραμάζοφ συγκαταλέγονται στα αγαπημένα μυθιστορήματα του Franz Kafka, του Albert Einstein, του Ludwig Wittgenstein, του Martin Heidegger, του Albert Camus, του James Joyce και του Φρόυντ.

Το Θέατρο Τέχνης της Μόσχας ιδρύθηκε το 1898 από τους Konstantin Stanislavski και Vladimir Nemirovich-Danchenko και συνδέθηκε ευθύς αμέσως με τη μεγάλη επιτυχία της παράστασης του Γλάρου (1898) του Anton Chekhov, σε σκηνοθεσία του Στανισλάφσκι. Σε αυτό το θέατρο έκαναν πρεμιέρα όλα τα μετέπειτα έργα του Τσέχοφ (Θείος Βάνιας, Τρεις αδερφές, Βυσσινόκηπος), σε αυτό εφαρμόστηκε η περίφημη μέθοδος υποκριτικής του Στανισλάφσκι, σε αυτό σφυρηλατήθηκε η ιδέα του ensemble ηθοποιών με ενιαίο ερμηνευτικό κώδικα και σε αυτό, με τον Στανισλάφσκι, εγκαινιάστηκε ο αιώνας του σκηνοθέτη. Το θέατρο διανύει την 117η σαιζόν λειτουργίας του και έμβλημά του εξακολουθεί να είναι ένας γλάρος με ανοιχτές φτερούγες.

Ο Yul Brynner ερμήνευσε τον Ντμίτρι, τον μεγαλύτερο από τους Αδερφούς Καραμάζοφ, στην ομώνυμη ταινία του 1958. Συμπτωματικά, ο πατέρας του Μπρύννερ εγκατέλειψε την οικογένειά του, το 1923, όταν ακόμα ζούσαν στη Ρωσία, για τα μάτια μιας ηθοποιού του Θεάτρου Τέχνης της Μόσχας.

Ο Κονσταντίν Μπογκομόλοφ, ως σκηνοθέτης, συγγραφέας, ενίοτε ακόμη και ως ηθοποιός (όταν ένας από τους πρωταγωνιστές στους Καραμάζοφ αρρώστησε, τον αντικατέστησε ο ίδιος!), έχει λάβει αρκετά βραβεία στην πατρίδα του, έχει υπάρξει πολλές φορές υποψήφιος για το Εθνικό Βραβείο «Χρυσή Μάσκα» και έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε ευρωπαϊκά θέατρα και διεθνή φεστιβάλ θεάτρου, όπως το Εθνικό Θέατρο της Πολωνίας στη Βαρσοβία, το Festwochen στη Βιέννη και το Theatterformen στο Ανόβερο.

Ανεβάζοντας τον Ιδανικό σύζυγο του Oscar Wilde σαν trash κωμωδία ή παρουσιάζοντας τον Βασιλιά Ληρ ως καρκινοπαθή γυναίκα, ο Κονσταντίν Μπογκομόλοφ (γενν. 1975) θεωρείται ένας από τους πιο ριζοσπαστικούς σκηνοθέτες του ρώσικου θεάτρου. Οι Καραμάζοφ, με υπότιτλο Μια ονειροφαντασία του σκηνοθέτη Κ. Μπογκομόλοφ, αποτελούν την τέταρτη συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης της Μόσχας.