Σβήσε το πρόσωπό μου και ξαναρχίζουμε

Μια πολύ σημαντική αλλά ελάχιστα γνωστή στο ευρύ κοινό ποιήτρια του μοντερνισμού, τη Μάτση Χατζηλαζάρου φέρνει ξανά στο προσκήνιο η ομάδα AMOUR-AMOUR με την παράσταση "Σβήσε το πρόσωπό μου και ξαναρχίζουμε" που ανεβαίνει τη Δευτέρα 15 Οκτωβρίου στην Κεντρική σκηνή του Θεάτρου του Νέου Κόσμου σε σκηνοθεσία και δραματουργική επιμέλεια Δήμητρας Κονδυλάκη.

Η Μάτση Χατζηλαζάρου έκανε τα πρώτα ποιητικά βήματά της τη δημιουργική δεκαετία του 30, στο πλάι του Ανδρέα Εμπειρίκου, αρχικά ψυχαναλυτή και κατόπιν ερωτικού συντρόφου και συζύγου της. Είναι ίσως η πρώτη σύγχρονη ελληνίδα ποιήτρια που υπερβαίνει την ταύτιση ενός μονόχορδου συναισθηματισμού με τη γυναικεία ποίηση, ενώ συνδέει ανοιχτά κι απροκάλυπτα τη δημιουργική με την ερωτική απελευθέρωση. 

Εξ ου και η σοκαρισμένη στάση της κριτικής της εποχής της απέναντι στην πρώτη της συλλογή, το "Μάης Ιούνης και Νοέμβρης" που χαρακτηρίστηκε άσεμνη και χυδαία, παρότι περιέχει μερικά μικρά αριστουργήματα, δεδομένης μάλιστα και της στιγμής που εκδόθηκε, το 1944! Όμως η ζωή δεν συνεχίζεται, δεν πρέπει να συνεχίζεται, παρά τον πόλεμο, ή σήμερα, παρά την κρίση; Η Μάτση Χατζηλαζάρου είναι φιγούρα ακριβώς μιας απελπισμένης ανάγκης για ζωή και δημιουργία. "Ο ποιητικός της λόγος προχωρά πέρα από τον παραδοσιακό λυρισμό, γιατί βουτά τη λυρική μελάνη στο βυθό της λίμπιντο" γράφει η Άντεια Φραντζή, μελετήτρια του έργου της . Η γυναίκα είναι και σώμα όχι μόνο συναίσθημα: φύση και ζωή. Η ζωή είναι πάνω απ’ όλα ύλη. Ύλη, ρυθμός, παίγνια του ποιητή είναι και οι λέξεις: "Η ποίησή μας είναι η ζωή".

Χαρακτικό του Xavier Vilato, συντρόφου της ΜΧ

Υλοποιώντας στη σκηνή αυτή την ιδέα που πηγάζει απ’ την ποίηση της ΜΧ, «το ποίημα βίωμα», η παράσταση της ομάδας AMOUR-AMOUR, μιλάει για τη ζωή της ποιήτριας – που ερμηνεύει αισθαντικά η Δέσποινα Παπάζογλου – μες απ’ τις ίδιες της τις λέξεις. Αποκαλύπτοντας τη σχέση της με τον έρωτα, τη σχέση της με την Ελλάδα κι ό,τι αυτή αντιπροσωπεύει (το τοπίο, την παράδοση, τη γλώσσα κι όλους τους βαθύτερους δεσμούς που ξεκινούν απ’ την οικογένεια και τον έρωτα για να φτάσουν ως τη δυστοπία της πραγματικότητας), και τη σχέση της με τη γραφή, τα οποία εντέλει καταλήγουν να συγκλίνουν.

Βασισμένη κυρίως στα πρώτα ποιήματα  που γράφει αφού διαφεύγει στο Παρίσι μετά τον πόλεμο, στην αριστουργηματική της "Αντίστροφη αφιέρωση" και στην ανέκδοτη αλληλογραφία της προς τον Εμπειρίκο, η παράσταση συνδέει δύο ξεχωριστά επίπεδα: Το ένα είναι ο ποιητικός λόγος που καταργεί τον χωροχρόνο, φωτίζοντας τη «διαχρονική» Μάτση, από κορίτσι έως ώριμη γυναίκα. Το άλλο, η σκηνική δράση, που τροφοδοτείται από τις επιστολές και τοποθετείται ακριβώς στο πρώτο διάστημα της διαμονής της στο Παρίσι, μετά το περιπετειώδες και δύσκολο ταξίδι με το θρυλικό πλοίο, Ματαρόα, το 1945. Σ’ ένα δωμάτιο ξενοδοχείου, στο μεταίχμιο μεταξύ δύο τόπων, μεταξύ δύο αντρών, δύο εντελώς ξεχωριστών τρόπων ύπαρξης. Από μια χώρα υπό το καθεστώς εμφυλίου, σε μια άλλη, όπου παρά τη φτώχεια, μπορούν να ανθίζουν "ο πολιτισμός, η παράδοση και το πνεύμα".

Ωστόσο, η παράσταση δεν έχει καθόλου την έννοια της πιστής αναβίωσης ενός προσώπου. Σίγουρα υπάρχει μια εσάνς αισθητικής του πενήντα, επικρατεί όμως ο ονειρικός χωροχρόνος που είναι διαχρονικός και διαπροσωπικός. Αυτή την κατεύθυνση υπηρετούν τα σκηνικά και τα κοστούμια της Φωτεινής Γεωργίου. Μια ιστορία αιώνιας επιστροφής κι επανεκκίνησης. Μια ιστορία σίγουρα όχι μόνο για την Μάτση Χατζηλαζάρου, αλλά για τη σχέση της ποίησης με τη ζωή με τα αυθεντικά υλικά του θεάτρου.

facebook: on.fb.me/ToyyVL

Ημερομηνίες στο Θέατρο του Νέου Κόσμου: 15-16 & 22-23 Οκτωβρίου

Διεύθυνση: Αντισθένους 7 και Θαρύπου, Μ. Συγγρού/Φιξ.

Ώρα Έναρξης: 9μ.μ.

Διάρκεια: 60’

Τιμές εισιτηρίων: 12 ευρώ

Κρατήσεις θέσεων στο τηλέφωνο: 210 9212900

Ώρες λειτουργίας ταμείου:

Καθημερινά 16:00-22:00

Πρώτη παρουσίαση:

1η Αυγούστου 2012 στο Φρούριο της Καβάλας στα πλαίσια του αφιερώματος «Έως όρθρου βαθέος. Δύο ολονυχτίες με 7+2 ποιητές». Παραγωγή Φεστιβάλ Φιλίππων-Θάσου.