Μουσικη

Όταν ο Στέφανος συνάντησε τον Μίκη

Ο Στέφανος Κορκολής αγγίζει το έργο του Μίκη Θεοδωράκη και μάλιστα με τις ευλογίες του ίδιου του μεγάλου συνθέτη-τοτέμ. Τον ρωτήσαμε πώς και γιατί.

Γιώργος Δημητρακόπουλος
ΤΕΥΧΟΣ 530
5’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Ο Στέφανος Κορκολής είναι κάτι πολύ παραπάνω από celebrity μουσικός με μεγάλες επιτυχίες. Είναι ένας εξαίσιος πιανίστας που χαρίζει ιδιαίτερη και «κλασική» ευαισθησία σε ό,τι δημιουργεί. Η πορεία του, αξιοπρεπής και ιδιαίτερη, μέσα στο χάος της ελληνικής δισκογραφίας, του δίνει το δικαίωμα να μπορεί να αγγίξει το έργο του Μίκη Θεοδωράκη και να του χαρίσει το δικό του χρώμα. Και, μάλιστα, με τις ευλογίες του ίδιου του μεγάλου συνθέτη-τοτέμ.

Ο Στέφανος Κορκολής για πρώτη φορά αγγίζει ως σολίστ του πιάνου έργα του Μίκη Θεοδωράκη, από όλο το μουσικό φάσμα του μεγάλου Έλληνα συνθέτη, σε ένα διπλό CD με τίτλο «Συνάντηση». Πρελούδια για πιάνο, μεταφορές/διασκευές ορχηστρικών έργων για πιάνο και λυρικά τραγούδια σε ερμηνεία της ταλαντούχας ερμηνεύτριας Σοφίας Μανουσάκη.

Η σχέση που αναπτύχθηκε ανάμεσα στους δύο μουσικούς και μία καταλυτική φράση στην επιστολή του Θεοδωράκη προς τον Κορκολή, όπου αναφέρεται σε αυτόν ως «ιδανικό ερμηνευτή και πρεσβευτή της μουσικής του προς το ελληνικό και το διεθνές κοινό», δημιούργησε στον Στέφανο την επιθυμία να μπει στο στούντιο και να αρχίσει να ηχογραφεί έργα του συνθέτη.

Οι ηχογραφήσεις έγιναν. Στη διάρκειά τους, και αφού ο Θεοδωράκης είχε ακούσει τα πρώτα δείγματα, ακολούθησε μία δεύτερη επιστολή: «...Σ’ ευχαριστώ θερμά για το θαυμάσιο δώρο που μου κάνατε εσύ και η Σοφία. Γνώριζα το εκπληκτικό σου ταλέντο. Τώρα βρίσκομαι μπροστά στην ανακάλυψη μιας εξαιρετικής ερμηνεύτριας, που πέρα από το νεαρό της ηλικίας της φανερώνει μια σπάνια ωριμότητα ερμηνευτική, έχοντας σαν όπλο το γοητευτικό τέμπο της φωνής της και την καθαρή τεχνική. Ό,τι δηλαδή χρειάζεται η φόρμα του τραγουδιού, που είναι τόσο απαιτητική για να αποδοθεί. Το γεγονός ότι κάποιος ασχολείται με τη μουσική μου με συγκινεί βαθιά. Σας ευχαριστώ».

Ένα πιάνο και μία φωνή. Αυτή είναι η προσέγγιση που έγινε στο έργο του Μίκη Θεοδωράκη, αναδεικνύοντας το μεγαλείο των μελωδιών μέσα από τον πιο λιτό και ανθρώπινο τρόπο. Συναντήσαμε τον Στέφανο Κορκολή μέσα στον πυρετό των προετοιμασιών της παρουσίασης του διπλού CD.

image

Ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση για τη δημιουργία της «Συνάντησης»;

Η προτροπή του ίδιου του συνθέτη, μέσα από την επιστολή του προς εμένα, αλλά κυρίως η ίδια η μουσική του.

Πώς διαμορφώθηκε αυτή η μουσική σου συνομιλία με τον Μίκη Θεοδωράκη, από την αρχική ιδέα μέχρι την ολοκλήρωση του υλικού με τις μεταφορές, διασκευές ορχηστρικών έργων για πιάνο και λυρικά τραγούδια;

Μετά από πολλές συναντήσεις μας στο σπίτι του Μίκη Θεοδωράκη, μελετώντας μαζί το έργο του, μου προέκυψε η ανάγκη να μπω στο στούντιο και να αρχίσω να ηχογραφώ, χωρίς να στοχεύω στην έκδοση κάποιου CD, αλλά για να μπορέσω να καταγράψω τις ιδέες μου πάνω στη μουσική του πιο άρτια ηχητικά. Η γενική ιδέα, όσον αφορά στην πιανιστική προσέγγισή μου, στα τραγούδια του είχε να κάνει, μουσικολογικά μιλώντας, με την αναγωγή και ανάδειξη αυτών στη μορφή του Lied και αυτό διότι οι μελωδίες του είναι πραγματικά συγκλονιστικές, μοναδικές, άρτιες. Έτσι μπόρεσα να δω στιλιστικά το κάθε τραγούδι, δηλαδή να το εντάξω σε κλασικές φόρμες, όπως άλλωστε το απαιτεί η μεγαλοφυΐα του συνθέτη. Όσον αφορά στις διασκευές, εκεί άφησα τη φαντασία μου να με οδηγήσει σε πιανιστικές αναζητήσεις και δεν σου κρύβω πως χάθηκα στη μαγεία που δημιουργούσαν οι συνθέσεις του.

Τι εμπιστεύτηκες για τη μεταγραφή της ιερής αυτής μουσικής ιστορίας; Ένστικτο, έμπνευση, εμπειρία; Πώς ξεπερνά κανείς το βαρύ φορτίο της ιστορίας αυτής;

Σίγουρα έμπνευση και γνώση, όπως επίσης έπαιξε καταλυτικό ρόλο η ουσιαστική γνωριμία μου με το συνθέτη, σε προσωπικό επίπεδο, που δεν αρκέστηκε μόνο σε μουσικές συζητήσεις, αλλά και σε ανθρώπινο και φιλοσοφικό επίπεδο. Ξεπερνά κανείς το βαρύ φορτίο αναδεικνύοντας την ιστορία αυτή μέσα από την αλήθεια της.

 

Πώς ανακάλυψες τη φωνή της Σοφίας; Τι σημαίνει μεγάλη φωνή και πώς γεννιέται;

Τυχαία σε μια συναυλία μου στα Χανιά, στα πλαίσια μιας τηλεοπτικής εκπομπής, ενός τοπικού καναλιού, όπου ο δημοσιογράφος Μάνος Σπυριδάκης μου ζήτησε να ακούσω μία νέα φωνή. Το αστείο είναι ότι η Σοφία δεν είχε ιδέα επ’ αυτού, απλά είχε έρθει να παρακολουθήσει την εκπομπή μαζί με το φίλο και συνεργάτη της Γ. Γιαννακάκη, καθότι τα γυρίσματα γίνονταν στο πολιτιστικό κέντρο Χανίων. Όταν την άκουσα (πίστεψέ με, δεν είχα και πολλά κέφια εκείνη την ώρα), πραγματικά ένιωσα πως μπροστά μου συμβαίνει κάτι τόσο ξεχωριστό. Το πώς δηλαδή από ένα τόσο νέο άνθρωπο βγαίνει μία τόσο ώριμη και χαρακτηριστική φωνή. Ευτυχώς, το ίδιο συναίσθημα που ένιωσα εγώ το ένιωσαν και σπουδαίοι άνθρωποι του χώρου, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μίμης Πλέσσας, ο Γιάννης Σπανός, ο Μάριος Φραγκούλης και προσφάτως η Μαρία Φαραντούρη, η οποία χαρακτήρισε τη φωνή της νεαρής ερμηνεύτριας «ως τέλειο μουσικό όργανο». Πώς γεννιέται μια μεγάλη φωνή, σίγουρα δεν το γνωρίζω, αλλά μεγάλη φωνή σημαίνει πρωτίστως μεγάλη ψυχή.

Πώς ήταν η εμπειρία της συναυλίας σας στην Ακαδημία Σοπέν της Βαρσοβίας; Σε μια χώρα με ισχυρή κλασική παιδεία...

Για μένα δεν ήταν εμπειρία, άλλωστε έχω ξαναπαίξει σ’ αυτό το πάρα πολύ δύσκολο και απαιτητικό κοινό. Για τη Σοφία, όμως, που ήταν και η πρώτη της ουσιαστικά συναυλία, νομίζω ότι αποτέλεσε παραπάνω από εμπειρία, ήταν κολύμπι στον ωκεανό. Το να τραγουδάς ακαπέλα τον «Ερωτόκριτο», σ’ αυτό το ακαδημαϊκό και ψυχρό κοινό, αλλά με την αθωότητα και την αλήθεια της ερμηνείας σου, να καταφέρνεις να το ξεσηκώνεις, είναι πάρα πολύ σημαντικό, ειδικά δε όταν η διευθύντρια της Ακαδημίας προσέφερε υποτροφία στη Σοφία για σπουδές πάνω στο κλασικό τραγούδι. Αυτά καλό είναι να σου τα πει η ίδια σε μία μελλοντική συνέντευξη μαζί σου.

image

Σοφία Μανουσάκη

Τι ακολουθεί; Πώς σκέφτεσαι να γίνει η ζωντανή παρουσίαση του υλικού; Και σε τι χώρους;

Ακολουθεί η παρουσίαση του διπλού CD (τον Σεπτέμβριο αναμένουμε συλλεκτική έκδοση σε βινύλιο) στο κινηματοθέατρο Τριανόν στις 17/6 στις 20.30 μ.μ. Η παρουσίαση θα είναι ουσιαστικά ένα ρεσιτάλ για πιάνο και φωνή, για φίλους και δημοσιογράφους, όπου εγώ στο πιάνο και η Σοφία Μανουσάκη στο τραγούδι θα ερμηνεύσουμε ζωντανά μεγάλο μέρος αυτής της δουλειάς. Επίσης, θα παραβρεθούν και θα μιλήσουν εξέχουσες προσωπικότητες της μουσικής και της τέχνης γενικότερα, όπως ενδεικτικά αναφέρω την κ. Μαρία Φαραντούρη. Επέλεξα το Τριανόν διότι εκεί, πριν δύο χρόνια, στα πλαίσια της παρουσίασης της ταινίας «Ανακυκλώνοντας τη Μήδεια» του Αστέρη Κούτουλα, που είναι εξ ολοκλήρου βασισμένη στη μουσική του Μίκη, προσκλήθηκα να προλογίσω μουσικά την ταινία, ερμηνεύοντας έργα του συνθέτη παρουσία του ιδίου. Αυτό, άλλωστε, αποτέλεσε την αρχή της ουσιαστικής μου σχέσης μαζί του. Στη συνέχεια και εφόσον το επιτρέπει η παρούσα κατάσταση, που όλοι βιώνουμε, θα πάμε με τη Σοφία να δώσουμε κονσέρτα στις πόλεις, όπου έζησε και δημιούργησε ο Μίκης Θεοδωράκης. Ένα οδοιπορικό, δηλαδή, ακολουθώντας την αύρα που άφησε σε κάθε τόπο. Επίσης, προσπαθώ να βρω τη δυνατότητα ώστε να καταγράψουμε σε εικόνα όλο αυτό το μουσικό ταξίδι. Επιπλέον, ετοιμάζω και δύο συναυλίες με σύμπραξη συμφωνικής ορχήστρας, όπου θα ερμηνεύσω τη σουίτα για πιάνο και ορχήστρα του Μίκη Θεοδωράκη, ένα καταπληκτικό έργο. Σκοπός μου είναι η διάδοση του συμφωνικού-κλασικού έργου του, το οποίο θεωρώ αντάξιο με αυτό πολλών συνθετών του 20ού αιώνα. Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο που ο μεγάλος D. Shostakovich τίμησε το νεαρό τότε Θεοδωράκη με το χρυσό μετάλλιο μουσικής ιδιοφυΐας.

Ποια πιστεύεις ότι είναι η σχέση του κοινού στην Ελλάδα με τη μουσική και ποιος ο διαχρονικός ρόλος εκείνων των συνθετών που τα έργα τους έχουν γίνει κτήμα του λαού;

Ο ελληνικός λαός είναι, νομίζω, λάτρης της μουσικής. Απλά θεωρώ ότι παρασύρεται εύκολα διότι είναι καλοπροαίρετος από τη φύση του. Το ένστικτό του όμως πάντα τον οδηγεί στο τι είναι διαχρονικό και στο τι πρέπει να πάει στον κάλαθο των αχρήστων.

image

Το διπλό CD κυκλοφορεί από την PANIK Platinum. Η παρουσίαση/ρεσιτάλ θα γίνει στο Τριανόν, Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101. Έναρξη 20.30. Στις 17/6 με ελεύθερη είσοδο. Στην εκδήλωση θα παραστούν και θα μιλήσουν η Μαρία Φαραντούρη, ο Δημήτρης Κούτουλας, ο Δημήτρης Βραχνός, ο Στέφανος Κορκολής και η Σοφία Μανουσάκη.