H τέχνη στον 21ο αιώνα είναι σε ποσότητα, καταλαμβάνει χώρο στην ενημέρωση, κάνει θόρυβο, προκαλεί πολλές συζητήσεις και ακόμη περισσότερα κουτσομπολιά, είναι πολύ ακριβή αλλά το βάθος της είναι ελάχιστο. Είναι σχεδόν δισδιάστατη. Μόνο πλάτος και ύψος, αλλά από βάθος λίγα πράγματα. Αν κάνεις ένα γρήγορο απολογισμό για όσα έχουν συμβεί τα τελευταία χρόνια στην τέχνη γενικώς και στη μουσική –που εδώ μας αφορά– ειδικώς, θα δυσκολευτείς να σκεφτείς κάτι πραγματικά σπουδαίο και μνημειώδες. Κάτι που θα μείνει στην ιστορία με τον τρόπο που έχουν μείνει το «Sgt. Pepper…» ή το «The Dark Side of the Moon», ο «Πολίτης Κέιν» ή το «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος», ο Ντοστογιέφσκι ή ο Ρεμπό. Για να αντιμετωπίσουμε αυτή τη φτήνια και τη ρηχότητα, την αδυναμία της τέχνης πια να έχει διαχρονική αξία, έχουμε εφεύρει «εκπτωτικούς» χαρακτηρισμούς, όπως «ο καλύτερος ηθοποιός της γενιάς του», «οι καλύτεροι δίσκοι της δεκαετίας», «τα καλύτερα άλμπουμ της χρονιάς», «μία από τις καλύτερες ταινίες στο είδος της», αναγνωρίζοντας και αποδεχόμενοι πως όλα πια έχουν περιοδική αξία. Τα περισσότερα κρατάνε μερικές εβδομάδες, κερδίζουν με κάποιον τρόπο τα «15 λεπτά δημοσιότητας» που τους αναλογούν και μετά χάνονται στη λήθη, ενώ τα λίγα που πραγματικά ξεχωρίζουν, κερδίζουν μια θέση σε κάποια από τις λίστες που ανέφερα παραπάνω. Τίποτα πια δεν μπορεί να ξεπεράσει τη δεκαετία μέσα στην οποία γεννήθηκε.
Καθώς η ποπ κουλτούρα έγινε η κατ’ εξοχήν τέχνη του εφήμερου και του ρηχού, επένδυσε πολλά στις «μούρες», στις «περσόνες», στους «τυπάδες», στο στιλ και στον εντυπωσιασμό, με αποτέλεσμα πολλοί να κερδίσουν μια εξέχουσα θέση στο ποπ/ροκ πάνθεον όχι για την καλλιτεχνική τους αξία αλλά για την εικόνα και την ψευδαίσθηση που δημιουργούσαν. Από τις πολλές χιλιάδες δίσκων που έχουν κυκλοφορήσει τα τελευταία 50 χρόνια, είναι ζήτημα αν μερικές εκατοντάδες έχουν πραγματική αξία και καλλιτεχνική υπόσταση, τη δυνατότητα να ξεπεράσουν τη φθορά του χρόνου και τη σκόνη της λήθης.
Ο Paul Weller είναι μία από τις αγγλικές εξαιρέσεις που επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Άφησε γρήγορα πίσω του την τινέιτζερ αισθητική των Jam, δεν φοβήθηκε να αποδομήσει την εικόνα του δημιουργώντας τους Style Council, βγάζοντας έτσι από πάνω του κάθε ετικέτα, και συνέχισε σαν «μοναχικός λύκος» κάνοντας –κάθε φόρα– αυτό που ήθελε και γι’ αυτό δεν είναι εύκολο ούτε να περιγράψεις ούτε να κατατάξεις τη μουσική του. Καθώς τα χρόνια περνούν είναι φανερό ότι ο Paul Weller μετεξελίχθηκε σε ένα δημιουργικό καλλιτέχνη που ψάχνει, μετακινείται, αλλάζει, δοκιμάζει, αποτυγχάνει και προσπαθεί να δημιουργήσει ένα έργο που δεν έχει να κάνει με το εφήμερο, με τον εντυπωσιασμό, με το gossip, με το παιχνίδι της δημοσιότητας. Σκύβει στοχαστικά πάνω στη μουσική του και, παρότι τον βαραίνουν 40 χρόνια δημιουργίας, μπορεί ακόμη να μεταπλάθει το υλικό του σε κάτι που ακούς με ενδιαφέρον και προσοχή. Με υλικά από το punk και το post punk, από το rock και τις slide κιθάρες, από την pop και την ορχηστρική μουσική, με αναφορές από τον Bowie και τους Velvets ως τους Cars, κατορθώνει πάλι να δημιουργήσει ένα χαρμάνι με καλλιτεχνική αξία και διαχρονικό χαρακτήρα.
18°
