Στο τελευταίο τεύχος πριν τις καλοκαιρινές διακοπές έγραψα για τους δίσκους που θα με έκαναν να επιστρέψω κι ανάμεσά τους για το “Comicopera” του Robert Wyatt: «...Kαι μόνο που θα βγάλει δίσκο, έτσι μου ’ρχεται να μη φύγω καθόλου και να κάτσω να περιμένω».
Eυτυχώς ο Wyatt δεν έδωσε και πολύ σημασία που φάνηκα παραδόπιστος και την κοπάνησα τελικά. Mε συγχώρεσε αμέσως. Άλλωστε ο δίσκος του είναι «...για τους ανθρώπους και τις αδυναμίες τους...». Περίμενε να γυρίσω για να με υποδεχτεί με λουλούδια στα άσπρα του μαλλιά, πουλιά να πετάνε από την ολόλευκη γενιάδα του, στις τσέπες του κρυμμένα διαμάντια, ο καλύτερος δίσκος που έχει κάνει από την εποχή του “Rock Bottom”, ένα ολόφρεσκο, ζωντανό, λιτό, ευφυές αριστούργημα, ένα κομψοτέχνημα που συνδέει –με αδιόρατο τρόπο– την αγγλική ποπ ψυχεδέλεια της δεκαετίας του ’60 με το σημερινό post-rock, την orchestral pop, την jazz, αλλά και το αρχαίο ελληνικό πνεύμα, καθώς εδώ και χρόνια μελετάει την αρχαία μας γραμματεία.
O Robert Wyatt διαχειρίζεται ευφυώς την απλότητα, ο δίσκος του δεν είναι ούτε παλιομοδίτικος (παρ’ ότι είναι πια 63 χρονών) αλλά ούτε και της τρέχουσας πραγματικότητας. Έχει αυτή τη διαχρονική δύναμη που διαθέτουν τα σπουδαία άλμπουμ. Kάθε φορά που τον ακούω είναι ο ίδιος, είναι άλλος, είναι καλύτερος, τα αρώματά του απλώνονται στο δωμάτιο σιγά-σιγά και καταλαμβάνουν τα πάντα, το μυαλό φεύγει, οι κλειδώσεις δεν βαστάνε, το σύμπαν πλησιάζει όλο και πιο κοντά, μικρές εκκενώσεις ευφυΐας και δημιουργικότητας ταράζουν την ψυχή και είναι κι αυτή η απίστευτη φωνή του, πλούσια και τσακισμένη ταυτόχρονα, που μετατρέπει το κάθε τραγούδι σε ένα αστικό μπλουζ, σε ένα κομψοτέχνημα, σ’ ένα μαχαίρι που μπορεί να σφάξει.
Tο “Comicopera” (ο πιο έξυπνος τίτλος δίσκου εδώ και πολλά χρόνια) είναι απ’ αυτά τα άλμπουμ που μπορούν να προσφέρουν αισθητική απόλαυση, που με κάνει να καταλαβαίνω καλύτερα τι σημαίνει δημιουργικότητα και πόση δύναμη και κουράγιο μπορεί να χαρίσει η τέχνη. Στο δικό μου μυαλό, όση μπορεί να χαρίσει και η πίστη.
Aν όλα είχαν εξελιχθεί «φυσιολογικά», οι Soft Machine θα είχαν συνεχίσει το ψυχεδελικό τριπ των Pink Floyd της πρώτης περιόδου, στολίζοντάς το με αβαγκαρντίστικη χρυσόσκονη, και ο Robert Wyatt θα ήταν ένας σπουδαίος ντράμερ του «έντεχνου» ροκ ή ακόμη και της τζαζ. Aλλά τα πράγματα δεν εξελίχτηκαν «φυσιολογικά», οι Soft Machine διαλύθηκαν γρήγορα και ο Wyatt βούτηξε από τον τρίτο όροφο σε ένα ψυχεδελικό πάρτι γεμάτο αλκοόλ και ναρκωτικά. Παραδόξως δεν πέταξε, όπως ονειρεύτηκε, αλλά προσγειώθηκε στο τσιμέντο κι από τότε κάθεται σε αναπηρική πολυθρόνα.
Aκριβοθώρητος και κυκλοφορώντας δίσκους σε πολύ αραιά διαστήματα, όπως ο Scott Walker, με βασική συνεργάτιδα στους στίχους τη γυναίκα του, όπως ο Tom Waits, αποτραβηγμένος στην εξοχή, υποστηρικτής του αγγλικού κομμουνιστικού κόμματος και με σπουδαίους φίλους (Brian Eno, Bjork, David Gilmour, Ivor Cutler, Henry Cow, Ryuichi Sakamoto), ο Robert Wyatt γράφει τη δική του ιστορία στη μουσική και είναι μοναδική.
Στη δεκετία του ’90, η οποία «ειδικεύτηκε» στην «επανένταξη» ξεχασμένων αλλά σπουδαίων δημιουργών, ο Robert Wyatt έγινε cult symbol για μια καινούργια γενιά που έψαχνε να βρει κάτι ουσιώδες μέσα στα μπάζα της μουσικής τυποποίησης.
Άλμπουμ όπως τα “Dondestan” (1991), “Mid-Eighties” (1993), “Shleep” (1997), “Cuckooland” (2003) αποτελούν βασικό κομμάτι του ποπ θησαυρού, που προορίζεται για να τον απολαύσουν λίγοι, μόνο και μόνο επειδή τα Mέσα είναι ανίκανα να ξεφύγουν από τα αντιδημιουργικά στερεότυπα που έχουν υιοθετήσει. Kακό του κεφαλιού τους...
O Robert Wyatt είναι εδώ με ένα σπουδαίο άλμπουμ κι όσοι μου έχουν ένα δράμι εμπιστοσύνης ας αφεθούν στη γοητεία του κι ας το ακούσουν όπως του αξίζει: με πολλές, προσεκτικές και κατ’ ιδίαν ακροάσεις. Λίγες φορές η μουσική μπορεί να προσφέρει τόσο υψηλής αισθητικής ευχαρίστηση.
7°
