ABBA: Η μουσική, οι έρωτες και τα διαζύγια που άλλαξαν την ποπ κουλτούρα

Το θρυλικό σουηδικό συγκρότημα ABBA που έκανε την παγκόσμια μουσική σκηνή να χορεύει, να χαίρεται, να ερωτεύεται, με τις αμέτρητες επιτυχίες του, δεν κατέκτησε μόνο την κορυφή της μουσικής βιομηχανίας, αλλά και μια θέση στην καρδιά μας. Στην αρχή της πορείας τους, κάπου το 1972, τέσσερις νέοι ενώθηκαν μέσω της φιλίας και της αγάπης τους για τη μουσική, και αυτό που ξεκίνησε ως μια τοπική μπάντα εξελίχθηκε γρήγορα σε ένα παγκόσμιο φαινόμενο.

Στη Σουηδία του 1972, δεν ήταν εύκολο να ξεχωρίσεις. Όμως, οι ABBA το έκαναν σκοπό ζωής – και πέτυχαν. Η νίκη τους στη Eurovision το 1974 με το τραγούδι Waterloo αποτέλεσε το πρώτο μεγάλο βήμα για το συγκρότημα και καθόρισε την κατεύθυνση για μια διεθνή μουσική καριέρα. Η νίκη αυτή σήμανε όχι μόνο την αρχή της διεθνούς αναγνώρισης, αλλά και μια δήλωση αυτοπεποίθησης και πίστης στις δυνατότητές τους. Η επιτυχία τους ήρθε σαν καταιγίδα: συνεντεύξεις, φωτογραφίσεις, περιοδείες, και όλα αυτά συνδυασμένα με το μοναδικό στυλ τους, που μπορεί να έμοιαζε γυαλιστερό αλλά έκρυβε πολύ περισσότερα.

Η χρυσόσκονη, τα εκτυφλωτικά χρώματα, τα ιδιαίτερα ρούχα και οι ευγενικές φυσιογνωμίες ήταν κατά βάση ένα περιτύλιγμα, το οποίο οι ABBA όχι μόνο γνώριζαν καλά, αλλά συνειδητά είχαν επιλέξει να έχουν. Η μουσική παιδεία και των τεσσάρων ήρθε και έδεσε αρμονικά. Η μουσική τους άγγιζε τα προβλήματα της κοινωνίας, μιλούσε για έρωτες και χωρισμούς, πεποιθήσεις και για μεγάλα όνειρα.

Τραγούδια όπως το «Dancing Queen», έγινε ύμνος χαράς και ελευθερίας και το «Money, Money, Money», αποκάλυψε τη βαθιά σύνδεσή τους με τα κοινωνικά προβλήματα και στερεότυπα της εποχής.

Πολλά ήταν αυτά που νομίζαμε ότι γνωρίζαμε για τους ABBA, αλλά το νέο ντοκιμαντέρ του BBC «Against All Odds», ήρθε να ρίξει φως σε άγνωστες πτυχές της ιστορίας τους. Μέσα από συνεντεύξεις, προσωπικές μαρτυρίες και σπάνιο υλικό, αναδεικνύεται η αθέατη πλευρά του συγκροτήματος, η οποία συχνά κρυβόταν πίσω από το φαντακτερό τους περιτύλιγμα. Οι ABBA, παρά την εξωτερική τους εικόνα της απόλυτης επιτυχίας, αντιμετώπιζαν προσωπικές κρίσεις που με τον καιρό ήρθαν και τάραξαν τις σχέσεις τους.

Το διαζύγιο της Ανιέτα Φέλτσκογκ και του Μπιορν Ουλβέους το 1979, καθώς και της Άνι Φριντ Λίνγκσταντ και του Μπένι Άντερσον το 1981, αποτέλεσαν ορόσημο όχι μόνο για την προσωπική ζωή των μελών, αλλά και για την καλλιτεχνική τους πορεία. Σε μια εποχή όπου τα διαζύγια αντιμετωπίζονταν συχνά ως αποτυχία και συνοδεύονταν από κοινωνικό στίγμα, οι ABBA βρέθηκαν αντιμέτωποι με την πρόκληση να διατηρήσουν τη συνεργασία τους και την καλλιτεχνική τους ταυτότητα. Παρά τις προβλέψεις ότι οι χωρισμοί αυτοί θα σηματοδοτούσαν το τέλος του συγκροτήματος, οι ίδιοι κατάφεραν να μετατρέψουν τον προσωπικό τους πόνο σε καλλιτεχνική έμπνευση, κάτι που ναι μεν μπορούσαν να κάνουν και άλλοι χωρισμένοι καλλιτέχνες της εποχής, δύσκολα όμως ένα ή και δύο διαζύγια κατέληγαν σε τόσο πετυχημένα τραγούδια με τόσο μεγάλη ταύτιση.

Το ντοκιμαντέρ του BBC, δείχνει με φοβερή ευαισθησία πώς τα μέλη του συγκροτήματος κατάφεραν να διαχειριστούν όλα αυτά που συνέβαιναν μεταξύ τους και πώς ταυτόχρονα διατήρησαν μια σταθερή συνεργασία. Τραγούδια σταθμοί όπως «The Winner Takes It All», που αποτελεί την απόλυτη εξομολόγηση για το τέλος μιας σχέσης, και το «Knowing Me, Knowing You», γραμμένο λίγο πριν τους χωρισμούς, ήταν ένας πρόλογος για όσα ακολούθησαν. Με στίχους όπως «Breaking up is never easy, I know», το τραγούδι έδωσε φωνή σε μια πραγματικότητα που πολλοί φοβήθηκαν να αντιμετωπίσουν. Το γεγονός ότι οι ABBA τραγουδούσαν για τις δικές τους αποτυχίες, παρά την τεράστια επιτυχία τους, έδωσε στον κόσμο την αίσθηση ότι ακόμη και οι πιο λαμπεροί άνθρωποι βιώνουν τις ίδιες δυσκολίες.

Η κοινωνία άρχισε να βλέπει με άλλα μάτια τον χωρισμό. Τα διαζύγια, σταδιακά έγιναν πιο αποδεκτά χωρίς να αποτελούν ταμπού. Η επιτυχία τους και η παγκόσμια επιρροή τους έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο να ανοίξει μια συζήτηση γύρω από το θέμα των διαζυγίων και τη διαχείρισή τους, που μέχρι τότε οι περισσότεροι κρατούσαν για τον εαυτό τους.

Το γεγονός ότι κατάφεραν να παραμείνουν ενωμένοι ως συγκρότημα, παρά τις προσωπικές τους αναταραχές, έστειλε το μήνυμα ότι οι χωρισμοί δεν σημαίνουν το τέλος του κόσμου ή της επαγγελματικής πορείας κάποιου. Αντίθετα, έδειξαν ότι η ζωή συνεχίζεται και μπορείς να αντλήσεις έμπνευση από τις δυσκολίες για να δημιουργήσεις κάτι ακόμα πιο δυνατό.

Με αυτόν τον τρόπο οι ABBA βοήθησαν στην αποδοχή των διαζυγίων, δείχνοντας ότι το να περάσεις από έναν χωρισμό δεν είναι ντροπή, αλλά μια εξέλιξη των ανθρώπινων σχέσεων που μπορεί και να συμβεί. Τα διαζύγια που κάποτε θεωρούνταν προσωπικές ή κοινωνικές αποτυχίες, έγιναν σύμβολο μιας νέας εποχής που αποδέχεται την ανθρώπινη αδυναμία και την ανάγκη για αυτογνωσία.

Παράλληλα, το συγκρότημα κατάφερε να αγγίξει και άλλες πτυχές της ανθρώπινης ζωής πέρα από τις ρομαντικές σχέσεις. Τραγούδια όπως το «Slipping Through My Fingers», μιλούν για τη σχέση μητέρας-κόρης, ενώ το «Chiquitita», δείχνει πως μια φιλία μπορεί να προσφέρει στήριξη σε κάποιον που περνά μια δύσκολη περίοδο, αποδεικνύοντας την ικανότητά τους να εκφράσουν συναισθήματα που αγγίζουν βαθιά το κοινό.

Μέσα από αυτή την πορεία, οι ABBA έγιναν κάτι περισσότερο από ένα συγκρότημα που δημιουργούσε επιτυχίες. Έγιναν ένα πολιτισμικό φαινόμενο που κατέρριψε ταμπού και έδωσε φωνή σε συναισθήματα που πολλοί δεν μπορούσαν να εκφράσουν. Η μουσική τους, που συχνά συνδυάζει τη χαρά με τη μελαγχολία, παραμένει διαχρονική γιατί δεν φοβήθηκαν να μιλήσουν για την ανθρώπινη πλευρά των σχέσεων.