Γιώργος Ζήκας: Ένας updated ρεμπέτης που έφτιαξε τα τραγούδια της παρέας

Στις 3 του Σεπτέμβρη του 1982 ξαφνικά, ο Αλέξανδρος Πατσιφάς δραπετεύει από τον ύπνο του κι από τον μάταιο τούτο κόσμο και ξεκινάει το ταξίδι του για τους ουρανούς. Γόνος επιχειρηματικής οικογενείας εξ Αλεξανδρείας. Ήταν στην ιδρυτική ομάδα των εκδόσεων Ίκαρος και στην Εταιρεία Γενικών Εκδόσεων Lyra. Ένας εμπνευσμένος επιχειρηματίας, προσωπικός φίλος των ποιητών, που έστησε το επιτελείο του δύο βήματα από το Σύνταγμα. Ζαλοκώστα 4. Ταγματάρχης που μάζεψε γύρω του πιστούς και ταγμένους υπέρ της καλλιτεχνίας, του ωραίου και τ’ αληθινού. Δισκάνθρωπος και όχι μόνον. Στο προσκλητήριο της εταιρείας του, παρουσιάζονταν όλοι οι ανήσυχοι δημιουργοί και έδιναν αναφορά και κατέθεταν έργα. Ενέπνεε και ισορροπούσε όλες τις ιδιόρρυθμες καλλιτεχνικές υπάρξεις και τις sui generis περσόνες. Το κενό που άφησε είναι δυσαναπλήρωτο. Ραγίζει ο συνεκτικός ιστός. Στα «πέριξ» της Lyra, της «ελληνικής δισκογραφικής εταιρείας» ξεκινούν υπόγειες και επίγειες ζυμώσεις για το νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς. Οικονομικά μπραντεφέρ και διαπραγματεύσεις. Μνηστήρες, δάκτυλοι και χρυσοδάκτυλοι, παρεμβαίνουν. Επιρροές και επιβουλές. Tελικά σε αυτήν την πολυπλόκαμη διελκυστίνδα θα επικρατήσει ο Κυριάκος Μαραβέλιας, συνιδρυτής, μέτοχος και οικονομικός διευθυντής της Lyra. Το οικονομικό χέρι του Πατσιφά. Κατορθώνει και πείθει τη χήρα Αιμιλία Πατσιφά και αγοράζει το πλειοψηφικό της μερίδιο. Θα προσλάβει τον Διονύση Σαββόπουλο καλλιτεχνικό διευθυντή. Του Σαββόπουλου του πέφτει ο κλήρος ως Θεσσαλονικιός, να τακτοποιήσει μια χρόνια εκκρεμότητα του Πατσιφά. Πρέπει να βρει υπεύθυνο για το υποκατάστημα της Lyra στη Θεσσαλονίκη. Οι φίλοι του, του προτείνουν τον αδελφό του ζωγράφου Γιάννη Ζήκα, τον Γιώργο Ζήκα. Καλλιτεχνική φύση αλλά και άνθρωπος της πιάτσας.

Γιώργος Ζήκας: Η ζωή και το έργο του τραγουδοποιού

Πρώην μπασκετμπολίστας. Από μικρός στο μεροκάματο και στο αλισβερίσι. Έχει γούστο. Ξέρει από μόδα. Έχει στήσει κάμποσα μαγαζιά. Από ατελιέ, πατρόν  ρούχων, κατασκευές κοσμημάτων στην Ίο, στη Σαλονίκη και στη Μύκονο. Ένα Drugstore, τη «Σβούρα» και τo bar «Ανατολή» στη Σαλονίκη. Μόλις είχε φτιάξει τον «Λαβύρινθο», ένα καφέ - μπαρ στην Πάρο. Η μοίρα θα του αφήσει ένα τρίχορδο μπουζουκάκι στο μαγαζί που φτιάχνει. Έτσι θα αρχίσει ένα διάλογο με τον εαυτό του. Θα κολλήσει και θα το μάθει αυτοδίδακτα, γράφοντας τραγουδάκια. Με τον Διονύση Σαββόπουλο θα συναντηθούν στο Ηλέκτρα Παλλάς. Η πρόταση δεν θα κάτσει γιατί ο Γιώργος Ζήκας ζητάει χρήματα που ο Σαββόπουλος δεν μπορεί μόνος του να εγκρίνει. «Έλα στην Αθήνα να μιλήσεις με τον κο Μαραβέλια. Μου είπανε πως σκαρώνεις και τραγουδάκια. Έχεις κάτι να ακούσω»; Ο Ζήκας έχει μια και μοναδική κασέτα που έχει περάσει σαράντα κύματα για να την ολοκληρώσει. Μπουζούκι, κιθάρα φωνή. Του εξηγεί γιατί δεν μπορεί να του την δώσει. Ο Σαββόπουλος επιμένει και εγγυάται ότι θα την ακούσει πριν φύγει και θα την αφήσει στο πατρικό του. Ο Ζήκας περνάει σε τρεις μέρες και η κασέτα δεν είναι εκεί. Ψιλοτρελαίνεται. Τον ψάχνει στα τηλέφωνα. Η κασέτα μοιάζει σα να χάθηκε κι ο Ζήκας τα έχει πάρει στο κρανίο. Με τα πολλά την παραλαμβάνει ένα μήνα μετά.

Στην Αθήνα όταν βρεθούνε, ο Σαββόπουλος του λέει «Είναι ωραία τα τραγούδια αν εξαιρέσουμε τη φωνή σου, που τα λες σαν αντάρτης στο βουνό. Πρέπει να βρεθεί τραγουδιστής. Αν θέλεις μπορώ να βοηθήσω στην παραγωγή». Ο Γιώργος Ζήκας είναι επιφυλακτικός και για την περιπέτεια της κασέτας αλλά γιατί έχει ενδιαφερθεί ο Παπάζογλου για τα τραγούδια. «Ευχαριστώ Διονύση αλλά άσε με να το σκεφτώ». Πάνω στην ώρα θα εμφανιστεί ο ρόκερ Σταύρος Λογαρίδης διασχίζοντας το παρελθόν. Φιλαράκι από την κοσμική εποχή της Μυκόνου. «Έχω κάνει ένα στούντιο δεν φέρνεις τα τραγούδια σου να τα φτιάξουμε»; Περιμένοντας να βρεθεί τραγουδιστής, θα έρθει ο σολίστας Κώστας Παπαδόπουλος και θα παίξει τα μπουζούκια. Ενημερώνετε ο Διονύσης, περνάει από το στούντιο και τα βρίσκουν με τον Λογαρίδη. Ο σχεδιασμός λέει να τα πουν η Ελενίτσα Τσαλιγοπούλου και ο Δημήτρης Ζερβουδάκης. Είναι τραγούδια βιωματικά, χειροποίητα φτιαγμένα με το τρίχορδο μπουζουκάκι, που μιλάνε για τη ζωή, τις αγάπες, τις παρέες και τα γούστα της εποχής. Έχουν την σφραγίδα της Θεσσαλονίκης. Ο Λογαρίδης φτιάχνει ένα πρωτότυπο «μοντέρνο» ήχο για την εποχή με προγραμματισμένα τύμπανα με πλάτες μπλιμπλίκια και δυο τρία φυσικά όργανα. Σιγά σιγά έτσι όπως διαμορφώνονται τα τραγούδια τα ερωτεύεται. Είναι σαν να έφτιαξε το κουστούμι για τον εαυτό του.

Θα πάει και θα βρει τον Μαραβέλια, μιας και ο Σαββόπουλος δεν ήταν πια στη Lyra. Είχε φύγει για την Columbia και θα βρεθεί στη Minos. Ο Σταύρος Λογαρίδης εκείνα τα χρόνια διεκδικούσε την πατρότητα του οσκαρικού θέματος «Οι δρόμοι της φωτιάς» από τον Παπαθανασίου και ήταν περιζήτητος «γαμπρός». Θα αποκαλύψει στον Κυριάκο την πρόθεσή του να τραγουδήσει λαϊκά. Συμφωνούν. Για τα γυναικεία τραγούδια ο Μαραβέλιας προτείνει την Ελευθερία Αρβανιτάκη. Του Ζήκα του αρέσει η Αρβανιτάκη.

Δεν γνωρίζει τη δισκογραφία και επιμελώς ακούει. Με την προτροπή του πατέρα του Αδάμ Ζήκα, έχει μάθει από μικρός να ακούει. Είναι η πρώτη του εμφάνιση στη δισκογραφία και θα σκάσει ουρανοκατέβατος με ένα ολόκληρο LP με έντεκα δικά του τραγούδια. «Με τα φεγγάρια χάνομαι». Η Lyra θα βάλει sticker στο εξώφυλλο «Νέο Λαϊκό Τραγούδι».

Τον αναγνωρίζει η Θεσσαλονίκη. Συναντιέται με τον ποιητή Ντίνο Χριστιανόπουλο που έχει κι αυτός σαράκι απ’ τα τραγούδια. Θα τον εγκρίνει με την κριτική και τις συμβουλές του. Θα τον προσκαλέσει ο Χριστιανόπουλος και θα εμφανιστούν για μια βραδιά στην «Όμορφη Νύχτα» οι τρεις τους, με τον πολυπράγμονα συγγραφέα Θωμά Κοροβίνη. Είναι η παρθενική του δημόσια εμφάνιση. Είναι έτοιμος για το φωτεινό καλοκαίρι της Πάρου. Έχει εγκαταλείψει τον «Λαβύρινθο» και έχει φτιάξει νέο μαγαζί «Εργαστήριο χειροτεχνίας Γιώργου Ζήκα». Χειροποίητα κοσμήματα. Είναι τολμηρός και ευφάνταστος, επίμονος κι εργατικός. Θα αλλάξει ρότα. Το πρωί με το σφυράκι χτυπάει τα μέταλλα, το βράδυ γρατζουνάει τις χορδές. Τα τραγούδια του έρχονται αβίαστα μεταξύ θάλασσας, λιακάδας και εργοχείρου. Το συρτάρι γεμίζει.

Πλησιάζει και τον πλησιάζουν όλοι οι νέοι καλλιτέχνες της Θεσσαλονίκης. Φτιάχνει δοκιμαστικά με τις νέες φωνές που θα αγαπήσουμε αργότερα.

Ο Δημήτρης Ζερβουδάκης, φιλαράκι που έχει τραγουδήσει αρκετά τραγούδια στα δοκιμαστικά, τον παρασύρει και παίζουν στο «Τήνελλα» με τη Μαρία Φωτίου και την Άννα Ζήση συνοδεία λαϊκής ορχήστρας. Είναι ένα στέκι που φιλοξενεί τις δημιουργικές προσπάθειες της Θεσσαλονίκης. Ένα βήμα νέας έκφρασης.

Ο Κυριάκος Μαραβέλιας τον πιστεύει και του ζητάει ένα τραγούδι για τον νέο δίσκο της Γλυκερίας. Τον καλεί σε δίσκο Α’ Εθνικής. Ο Γιώργος του στέλνει το «Με μπουνάτσες και μποφόρια» σε μια κασέτα με τη φωνή του Σωκράτη Μάλαμα.

Το τραγούδι θα ταξιδέψει στα πέρατα και με μπουνάτσες και με μποφόρια και θα γίνει μεγάλη επιτυχία.

Ο Μαραβέλιας έχει επαληθευτεί και τον σπρώχνει να μπει στο στούντιο.

Αυτή τη φορά τον σχεδιασμό θα τον κάνει ο Ζήκας. Έχει εντοπίσει τη νεαρή Ελένη Τσαλιγοπούλου. Για τις ορχήστρες έχει επιλέξει τον φίλο του Γιώργο Πεντζίκη που είναι ταλαντούχος πληκτράς, πιανίστας, ηχολήπτης και παιδί μάλαμα. Μόλις είχε έρθει από Ιταλία. Θα παίξει στην Ανατολή το μπαρ του Ζήκα ως τρίο, με τον Λεωνίδα Αλαχαδάμη (Εξαδάκτυλος) και τον Μανώλη Σιδερίδη (Ταχεία Θεσσαλονίκης). Θα τον φιλοξενήσει σπίτι του ο Ζήκας. Έχουν γίνει καρντάσια. Όταν ο Πεντζίκης πρέπει να κατέβει στην Αθήνα να συναντηθεί με τον Νταλάρα για δουλειά. Ο Ζήκας δεν θα χάσει την ευκαιρία «Θα έρθω κι εγώ. Θέλω να τον γνωρίσω». Ο Νταλάρας είναι φιλικός και θα ακούσει τον δίσκο με τον Λογαρίδη και θα του πει «Τι ωραία τραγούδια είναι αυτά»! Θα διακρίνει πως «έχει την μαστοριά του τεχνίτη, την ευαισθησία και το μεράκι του ερασιτέχνη. Όπως γράφανε οι παλιοί ρεμπέτες». Έφτιαξε με τον Νταλάρα μια νέα σχέση εκτίμησης.

Όταν ο Πεντζίκης θα αποχωρίσει από την «Ταχεία Θεσσαλονίκης» γιατί τα τσουγκρίσανε με τον Παπάζη θα φτιάξει ένα στούντιο στο σπίτι του στην Τούμπα και «χαλαρά» ηχογραφεί. Εκεί θα γραφτεί ο δίσκος, σε ένα 16άρι Fostex. Θα τα ακούσω στο στούντιο πριν κυκλοφορήσουν και το βράδυ θα πάμε να απολαύσουμε την Ελένη Live στο «Ποντίκι». Μια πιτσαρία με λαϊκό πάλκο και ντελίβερι. Στο πάλκο είναι μια σούπερ μπάντα. Ο δίσκος είναι έτοιμος τέλη του 1987. Η συμβουλή του Βλάχου πατέρα του «Να ακούς»! θα γίνει τίτλος «Σώπα κι άκουσε» Ελενίτσα Τσαλιγοπούλου. Συμμετέχει ο Γιώργος Νταλάρας που θα τραγουδήσει εξαιρετικά δυο δραματικά άσματα «Την ατζέντα» και «Μαύρα Άσπρα». Ο δίσκος έχει πολλαπλά προτερήματα. Ευτυχεί από τον οίστρο της πρωτοεμφανιζόμενης Τσαλιγοπούλου. Από τις ορχήστρες του Πεντζίκη που δίνουν μια κοσμοπολίτικη διάσταση στα τραγούδια. Ο Ζήκας σαν τα ρεμπέτικα και τα παλιά λαϊκά τραγούδια, θυμοσοφεί. Η αμεσότητα και η αυθεντικότητα του καθιερώνει σχολή. Τα τραγούδια της παρέας. Είναι τα παιδιά που δεν χάθηκαν. Δεν πήρανε πτυχία. Μέτρησαν τα χρόνια με την αφή, με τα βήματα, με το σφυρί, με τη βελόνα, με τα καλάθια, με τα γκολ. Χαίρονται τη ζωή και με το μεράκι τους υμνούν τις χαρές και τα ζόρια που φέρνει ο χρόνος. Παλεύουν και δίνουν νόημα στο αύριο. Δίνουν μορφή. Μια έκπληξη Ελλάδας από τη Θεσσαλονίκη.

Ο Γιώργος Νταλάρας παρ’ όλο που είναι συμβεβλημένος με τη Minos, είναι ασυμβίβαστος σαν παραγωγός και θα κάνει την πρώτη του παραγωγή στη Γιούλη Τσίρου, για την Columbia. «Κάθε βράδυ τραγουδάω». Θα πάρει πέντε τραγούδια από τον Ζήκα. Άλλα πέντε θα πάρει από τη Βάσω Αλλαγιάννη. Είναι οι δύο τραγουδοποιοί που έχουν ξεχωρίσει. Θα γίνουν φίλοι και μετά κουμπάροι. Η Βάσω θα γίνει νονά του Οδυσσέα Ζήκα. Θα μοιραστούν πολλές στιγμές στην Πάρο στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη. Θα παίξουν παρέα στο Τήνελλα.

Μιλάει νωχελικά και αργόσυρτα. «Η βόλτα είναι η μάνα της έμπνευσης μου. Μια λέξη αληθινή, έχει μελωδία. Μπορεί να γίνει η αφορμή να χτίσεις ένα τραγούδι. Πρέπει να είσαι άδειος για να έρθει το τραγούδι». Συνεχίζει να γράφει τραγούδια με τον ίδιο παλιό τρόπο. Τα σύνεργά του είναι. Σημειωματάριο, μολύβι, κασετόφωνο, μπουζουκάκι και ιδέες. Τραγούδια χειροτεχνήματα. Έχει βρει όργανο και σκάβει την ψυχή του. Είναι η ψυχοθεραπεία του. Ανασκαλεύει τη μνήμη του και μαζεύει ψηφίδες από τις παλιές γειτονιές. Τους λαϊκούς του ήρωες. Τις εμπειρίες από τη νιότη του. Τις γιορτές, τα ταξίδια, τους έρωτες και την παλιά τη Σαλονίκη. Θα φτιάξει ένα παζλ δοξαστικό και ονειρικό. Τους ξαναδίνει ζωή με τις δικές του αφηγήσεις. Τα τραγούδια του.

Ένας updated ρεμπέτης. Θέλει να δοκιμαστεί και αλλιώς. Θέλει να δώσει το δικό του στίγμα, να παίξουν τα τραγούδια του σαν να είναι ρεμπέτικα. Δεν θέλει μοντερνιές. Το επεξεργάζεται στο μυαλό του κι έτσι όταν θα συναντήσει τη Μαριώ, τη ρεμπέτισσα της Θεσσαλονίκης στην ΕΡΤ 3, θα του έρθει αυθόρμητα η πρόταση. «Έχω κάποια τραγούδια, θέλεις να τα κοιτάξουμε»; «Μέσα» λέει η Μαριώ. Έχει αντικαταστήσει το μπουζούκι με ένα λυρικό τζουρά. Μαζεύει μια εξαιρετική ομάδα μουσικών και δουλεύουν τα τραγούδια ομαδικά. Μανώλης Πάππος, Χρήστος Μητρέντζης, Ηρακλής Βαβάτσικας, Κώστας Θεοδώρου, Κυριάκος Γκουβέντας, Μίλτος Τσαλιγόπουλος, Κατερίνα Παπαδοπούλου. Τα παίζουν αδισκογράφητα, ζωντανά και τα ζυμώνουν με κοινό στο «Όνειρο» με τις φωνές του Ανδρέα Καρακότα, της Αγγελικής Λεμονή και της Γιούλης Τσίρου. Έρχεται και η Μαριώ κάποιες βραδιές. Έτσι όπως είναι ζεστοί θα πάνε στο «Αγροτικόν» του Παπάζογλου και εγένετο ο δίσκος «Σβήστα όλα». Μαριώ, Ζήκας, Μητρέντζης. Θα πει και ο Μανώλης Πάππος αυτήν την τραγουδάρα. «Μεγάλωνα μεγάλωνα». Μιλάει για τη ζωή του και τη Θεία Πρόνοια που του έστειλε τη γυναίκα του, τη Σοφία.

Στην Πάρο τώρα ένα μεσημέρι από τη βεράντα του σπιτιού του βλέπει ένα ταξί στον κεντρικό δρόμο να κάνει πίσω μπρος σαν να ψάχνει κάτι. Τελικά ανηφορίζει προς το σπίτι. Η πόρτα ανοίγει και είναι ο Νίκος Παπάζογλου.

«Μπήκα να κάνω κάποια τραγούδια στο στούντιο, δεν είμαι σίγουρος αν έχω το υλικό. Ήρθα να ξελαμπικάρω λίγο». Απρόσκλητος αλλά προσκεκλημένος από πάντα. Θα χαβαλεδιάσουν αλλά θα κάνουν και δουλειά. Θα ακούσει ο Γιώργος το υλικό του Νίκου και ο Νίκος το υλικό του Γιώργου. Θα τα ακούσει ζωντανά με ένα τζουραδάκι. Θα τα ακούσει και «ντεμαρισμένα». Θα επιλέξει τους «Δραπέτες» που στο δοκιμαστικό το έχει πει ο Μάλαμας και είναι η κατάθεση του Ζήκα για την παρέα του. Τους συνοδοιπόρους του. Θα επιλέξει και τον «Μανδραγόρα» που είναι σχεδόν μια λαϊκή διατριβή για το φυτό. Θα τα συμπεριλάβει στα «Σύνεργα».

Τον Σεπτέμβρη του 1991 θα στενοχωρηθεί γιατί ο άνθρωπος που τον πίστευε στην Lyra ο Κυριάκος Μαραβέλιας, θα φύγει απ τη ζωή. Σαν να έχασε άνθρωπό του.

Τα χρήματα που παίρνει από τις εταιρείες δεν είναι σοβαρά. Δεν έχει κατορθώσει να διεκδικήσει τα νούμερα που ακούει δεξιά και αριστερά. Προτιμάει να κρατάει την χειροτεχνία για τα προς το ζην. Γράφει συνέχεια και διαρκώς του χτυπάνε την πόρτα. Θα του ζητήσει η Ελευθερία τραγούδια και θα της στείλει το «Κύμα το κύμα» που θα γίνει ένα αέρινο τοπίο από την ενορχήστρωση του Νίκου Αντύπα και τον διάφανο ήχο των πλήκτρων του Κώστα Παπαδούκα. Θα το τραγουδήσει σαν νεράιδα.

Έχει γίνει πόλος έλξης και ψήνεται να ανοίξει μπουζουκομάγαζο. Έχει βρει μια ταβέρνα στην Πάρο. Θα το τολμήσουν με φίλους μουσικούς. Έχει για συνεταίρους τον Μανώλη Πάππο, τον Βασίλη Δρογκάρη, και τον Κώστα Διαβάτη. Έτοιμη η ορχήστρα. Οι συνεταίροι παίζουν όλοι όργανα κι ο Ζήκας ταμειακή. «Σάντα Μαρία» θα το βαφτίσουν. Αλλά και η Santa να έβαζε το χέρι της, η προσπάθεια ήταν για τα βράχια. Στην πρεμιέρα έχει κλείσει μια βάφτιση και είναι γεμάτο το μαγαζί. Στο δεύτερο τραγούδι μπαίνουν τα όργανα της τάξης. Σχεδόν απέναντι είναι ένα κάμπιγκ. Τους καταγγέλει «επί διαταράξει»*. Θα παίξουν sotto voce**. Ψιθυριστό μπουζουκομάγαζο. Η άδεια της παλιάς ταβέρνας δεν ισχύει. Τα γλομπάκια που βάψανε μόνοι τους για το πάλκο σπάνε ένα ένα πάνω απ’ τα κεφάλια τους. Θα το αντιμετωπίσει σαν πρίγκιπας. Τελικά θα δώσει μια συναυλία το 1992 στο «Θέατρο Κήπου» για να ξεχρεώσει τα σπασμένα. Έχει σταθεροποιήσει ένα πρόγραμμα. Από το Πάσχα στην Πάρο. Από τον Οκτώβρη στη Σαλονίκη. Θα τον επισκεφθεί η Χριστιάνα στην Πάρο. Από τη συμμετοχή του στον δίσκο της Χριστιάνας «Σπασμένα κομμάτια φιλιά» θα γνωρίσει τον Σταμάτη Κραουνάκη και τον Κώστα Μακεδόνα. Ο Κώστας θα τον επισκεφθεί στη Θεσσαλονίκη με μια συμβολική τούρτα «μπαμπά» στο χέρι. Θα παίξουν κιθάρα μπουζούκι, γνωστά και άγνωστα τραγούδια αλλά ο Γιώργος δεν έχει πειστεί ακόμα από τη νεανική φωνή του Μακεδόνα.

Παρ’ όλον ότι είναι ο φορέας του νέου, ονειρεύεται τις παλιές λαϊκές φωνές. Οι συνευρέσεις και τα παιξίματα συνεχίζονται. Περνάνε διασκεδαστικά. Παρεμβαίνει ο Κραουνάκης τηλεφωνικά και βάζει το νερό στ’ αυλάκι. «Γιώργο, έχω κάνει αρκετές δουλειές με τον Κώστα, είναι φίλος και καλός τραγουδιστής, θέλω να του κάνω μια παραγωγή και σκέφτηκα εσένα αν έχεις να του δώσεις. Στο συρτάρι του έχει μια κασέτα με τίτλο «Τα παραπεταμένα». Τραγούδια που δεν τα επέλεξε κανένας. Αυτό ιντριγκάρει τον Σταμάτη. Τα παίζει με το τζουραδάκι του και ο Σταμάτης λέει «Την έχουμε τη δουλειά. Ο Κώστας θα τα πει πολύ καλά και πίστεψε με, θα έχουν καλή τύχη». Ο Σταμάτης ξέρει. Όντως έγινε μεγάλη έκπληξη! Ο Μακεδόνας στα καλύτερά του.

Στο στούντιο περνάνε υπέροχα και δημιουργικά. Θα γίνουν φίλοι. Τον έχει εντυπωσιάσει η πίστη του Σταμάτη στο υλικό του. Δεν περίμενε συνθέτης να υποστηρίζει τα τραγούδια άλλου συνθέτη. Γουστάρουν. Θα βαφτίσουν και τον δίσκο «Γουστάρω».

Παράλληλα είναι και η συνεργασία με τον Νταλάρα. Φτάνει η εποχή να ολοκληρωθούν οι ανοιχτοί λογαριασμοί. Από το 1988 ο Νταλάρας του προτείνει να κάνουν δίσκο. Σημαδεύουν τραγούδια μετά από λίγο ψάχνουν το καλύτερο. Όμως λίγο το φορτωμένο του πρόγραμμα λίγο οι υποχρεώσεις το σχέδιό τους διαρκώς αναβάλλεται και το 1994 τελικά του λέει «Πάμε». Ετοιμάζει τον δίσκο «Καλώς τους». Ο Ζήκας συμμετέχει με έξη τραγούδια και κάνει χιτ με το που κυκλοφορεί, το «Κληρώθηκα». Οι «Οπισθοδρομικοί» που τότε συνεργαζόμαστε με τον Νταλάρα, θα κάνουμε φωνητικά σε δύο τραγούδια του Ζήκα.

Έχουμε ανέβει στη Θεσσαλονίκη. Περνάω απ’ το «Magnanimus» το στούντιο του Πεντζίκη. Έχουμε κανονίσει να βρεθούμε με τον Ζήκα και να φάμε παρέα στου «Κελέση» που είναι το ταβερνάκι απέναντι από το στούντιο. Πάμε, παραγγέλνουμε  και να σου κι ο Γιώργος. Ίσα που τσουγκρίζουμε τα ποτήρια και μπαίνουν δυό Ρομάκια. Κιθάρα, τουμπελέκι. Έρχονται καρφί επάνω μας. Τους πιάνουμε την κουβέντα. «Πρόσεξε τι θα πεις γιατί όλοι αυτοί είναι συνάδελφοι». Γέλια. Χωρίς δεύτερη κουβέντα αρχίζει το τουμπελέκι μια ρούμπα και ο κιθαρίστας μπαίνει στο θέμα χωρίς εισαγωγές. «Κληρώθηκα, Κληρώθηκα και στην αγάπη δόθηκα». Σαν να είμαστε συνεννοημένοι την πέφτουμε όλοι στον Ζήκα. «Κουφάλα Ζήκα στημένους τους είχες για να μας την πεις ότι έκανες λαϊκό σουξέ». Γέλια και τσουγκρίσματα.

Όμως το τοπίο στην δισκογραφία έχει αλλάξει. Οι πολυεθνικές έχουν επικρατήσει με τα λογισμικά τους, με το στιλ διοίκησης κι επιβολής, με τα προτεινόμενα είδωλα. Η εικόνα νικά το περιεχόμενο. Το τοπίο το μυστικό, αλλάζει ραγδαία. Θα το φωτίσει με φωτορυθμικά ο εκσυγχρονισμός. Το τραγούδι της παρέας μαζί με τον κοινωνικό του ιστό ξηλώνεται σταδιακά. ….Η δεκαετία του 1990 θα αρχίσει με το σουξέ «Τι Τι» και θα κλείσει με το «Α Πα Πα». Η δισκογραφία σαν να τραυλίζει.

Το 1996 χτυπάει το τηλέφωνο και είναι ο Μάκης Μάτσας. Το μεγάλο αφεντικό της Minos που έχει γίνει MINOS EMI. «Γιώργο θέλω να κάνουμε μια δουλειά με τραγούδια δικά σου. Διάλεξε ποιον τραγουδιστή θέλεις απ’ αυτούς που έχουμε στην εταιρεία και πες μου». Θα απαντήσει αμέσως. «Ο Ζερβουδάκης είναι ακόμα στην εταιρεία σας»; «Ναι» απαντάει. «Αυτόν θέλω». Ξεκινάνε τον δίσκο «Μια ζωή στην ίδια τάξη». Ο Ζερβουδάκης λέει «τον Ζήκα είναι σαν να τον ήξερα από πάντα». Αυτή η δουλειά ήταν μια νέα πρόταση αλλά και σαν μια παλιά εκκρεμότητα. Στην παραγωγή είναι ο νεαρός Μίνως Μάτσας. Εργάτης στην υπηρεσία του δίσκου. Θα πάνε στο στούντιο Polysound με τον Γιώργο Καριώτη ηχολήπτη. Ενορχήστρωση ψιλοβελονιά θα κάνει ο Μανώλης Πάππος. Ο αντισυμβατικός ζωγράφος Σπύρος Παπαγιαννόπουλος θα ζωγραφίσει όλη την έκδοση. Είναι ο αγαπημένος δίσκος του Ζήκα.

Ο Ζήκας είναι απογοητευμένος από τους τραγουδιστές που μετά την απομάκρυνσή τους από το στούντιο σε ξεχνάνε. Το χρηματιστήριο της δισκογραφίας τους έχει παρασύρει μακριά από τις φιλικές σχέσεις.

Αλλά ο Ζήκας είναι ένα κράμα Μποέμ, Μεταχίπη, Ροκά, Μάγκα και Κιμπάρη. Δεν σκάει για το σουξέ. Πάει παρακάτω με τη χαλαρότητα Θεσσαλονικιού και την ψυχραιμία θυμόσοφου.

Θα κάνει τον δίσκο «Πάμε Νότια» με τη Σοφία Παπάζογλου και στη συνέχεια με την Κατερίνα Κούκα «Στο απέναντι ρεύμα». Θα δώσει τραγούδια στην Πίτσα Παπαδοπούλου και στη Λένα Αλκαίου.

Θα γράψει τραγούδια για πάρτη του. «Είτε έχεις είτε δεν έχεις». Συμμετέχουν ο Σαββόπουλος και η Ελένη Βιτάλη. Ενορχήστρωση θα κάνει ο Γιάννης Μήτσης από τα «Ξύλινα Σπαθιά».

Θα φτιάξει μια μπάντα, την «Αγαθή Συμμορία» και θα κατέβει στην Αθήνα. Στο Γυάλινο. Στη συμμορία είναι ο Γιάννης Μήτσης, ο Βασίλης Γκάντζος, ο Σταύρος Γαλανός, ο Μήτσος Καβάζης, ο Αστέριος Ρήγας και η Άννα Κονανούδη.

Θα κάνει μια σειρά εκπομπών στον 9,58 της ΕΡΤ 3 με τίτλο «Από βαρύ ζεϊμπέκικο μέχρι σκληρό ροκάκι». Στην εκπομπή της Φωτεινής Μπαλογιάννη θα κάνει ραδιοαφηγήσεις για τη Θεσσαλονίκη που έζησε αλλά και τις εμπειρίες της  ζωής του. Από αυτές τις αφηγηματικές βόλτες θα προκύψει το βιβλίο «Αποκλεισμένος στην Σαλονίκη».

Το 2010 με τη Βάσω Αλλαγιάννη κάνουμε παρέα και συνεργαζόμαστε. Μου μιλάει για τα κοινά τραγούδια που έχει με τον Ζήκα . Ο ένας μουσική ο άλλος στίχο. Προτείνω στον Στέλιο Φωτιάδη και στη Γλυκερία να κάνουμε δίσκο με τους κουμπάρους, Αλλαγιάννη- Ζήκας στον «Μικρό Ήρωα», για τη Legend που μας φιλοξενεί. Τίτλος «Η αγάπη είναι ελεύθερη». Θα επανεκτελεστούν επιτυχίες τους, σταθμοί στη δισκογραφία.

Η εταιρεία όμως κλυδωνίζεται και καταρρέει. Ο δίσκος χάθηκε. Τώρα μόνο στο διαδίκτυο τα βρίσκεις τα τραγούδια.

Το 2019 ο Ζήκας θα κυκλοφορήσει το βιβλίο «Εμπειρικά» με υπότιτλο «Αυθόρμητα, Αυθαίρετα, Αυτονόητα». Αφορισμοί και αποφθέγματα. Είναι ανθολόγιο σκέψεων της στιγμής. Στοχασμοί αιώνων. Θραύσματα από Χάικου. Κουβέντες παππού. Συμβουλές μάστορα. Εξομολογήσεις απογοητευμένου. Σημειώσεις σοφού ερωτευμένου. Λεύκωμα και συναισθηματικός ημεροδείκτης. Αποστάγματα.

19 Δεκεμβρίου 2019. Το έχει μάθει όλη η πόλη από τα trailer του σταθμού και από στόμα σε στόμα. Θα κάνει παρουσίαση του βιβλίου στο ραδιόφωνο 958 ΕΤ3 στην εκπομπή του Γιάννη Τσολακίδη «Τεχνηέντως». Ο Γιάννης του έχει παραγγείλει καφέ. Καθ’ οδόν για το στούντιο του 958, λαμβάνει τηλεφωνήματα ενθαρρυντικά. Είναι ενθουσιασμένος. Μοιράζετε τη χαρά με τους φίλους του. Έχουν ανέβει οι παλμοί. Επιταχύνει ελαφρώς το βήμα.

Όμως η μεγάλη του καρδιά, εκεί στη Σβώλου δεν θα αντέξει. Θα σπεύσει ασθενοφόρο.

Ο βάρδος της Θεσσαλονίκης πλήρης επιτυχιών και επαίνων, θα αποχωρήσει για το μεγάλο ταξίδι στις 20 Δεκεμβρίου. Είναι πέντε χρόνια που μας λείπει.

Γράφοντας με πήρε ο Σταμάτης Κραουνάκης και μου λέει:

«Μου λείπει ο Ζήκας.

Η παρέα του, τα γέλια μας, τα τραγούδια του, ο φίλος, το πλάσμα,

Το πόσο στρχδ του τα σουξέ, η πιάτσα,

Έλληνας αγαπημένος.

Τα παρτικολαριστά του, το χαϊ του, ο γόης ο παντοτινός!

Και η ωραία αργόσυρτη φωνή του!

Μου λείπει πολύ

Σ»

*ψιθυριστά

* Αναφορά στο τραγούδι των Ζαμπέτα-Παπαγιαννοπούλου- «Μας πήγανε πλημμέλημα επί διαταράξει»

Ευχαριστώ τη Σοφία Ζήκα, τον Δημήτρη Ζερβουδάκη, τον Γιώργο Πεντζίκη, τον Μανώλη Πάππο, τον Κώστα Μακεδόνα, την Άννα Νταλάρα, τον Γιάννη Μήτση για τις φωτογραφίες από το αρχείο τους και τις ιστορικές πινελιές που πρόσθεσαν.

Πηγές: «Αποκλεισμένος στη Σαλονίκη», Ελληνική Δισκογραφία