Το νέο ταξίδι του Nikko Patrelakis

Γνωρίζω τον Νίκο Πατρελάκη από το 1986, ήταν εκείνος που έφτιαξε τα πρώτα σήματα για τη ραδιοφωνική εκπομπή μου. Τον υπακούαμε τυφλά όταν, καθισμένος μπροστά στα μαγικά κουτιά του –υπολογιστές, μηχανήματα, σίνθι, οθόνες και κονσόλες–, έβγαζε τον ήχο ενός ταξιδιού στο διάστημα, που μόνο υποψιαζόμασταν τι τροπές θα έπαιρνε. Όλα αυτά τα χρόνια, σε ταξίδια και σπίτια, σε πλατό και dj booths, ο Νίκος μας έγινε Nikko και έγραψε μια πολύ ουσιαστική ιστορία μουσικής και εικόνας, που νομίζω ότι αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει είναι η καλαισθησία της. Τώρα, μετά από 17 χρόνια, το «Omni» είναι το νέο του άλμπουμ, εισιτήριο για ένα ακόμα ταξίδι στα ηχοτόπιά του. Θέλησα να μάθω λεπτομέρειες...

Νέο άλμπουμ μετά από 17 (;) χρόνια. Πραγματικά μεγάλη η αναμονή. Πριν μιλήσουμε για το άλμπουμ, πες μου τι έκανες όλα αυτά τα χρόνια. Εννοώ, πώς σε άφησε το προηγούμενο άλμπουμ και πώς σε βρίσκει τώρα το καινούργιο; 

Σε αυτό το διάστημα κυρίως έμαθα. Ξεκίνησε από ανάγκη να δημιουργήσω τη δική μου εικόνα για τη μουσική μου, οπότε, αμέσως μετά το προηγούμενο άλμπουμ, δημιούργησα ένα σχήμα παραγωγής εικόνας, με σκοπό τον πειραματισμό και την αυτοέκφραση. Έμαθα για τεχνολογίες και τεχνικές, έμαθα με λεπτομέρεια για το φως, ανακάλυψα τι θέλω να αποτυπώσω, να αφηγηθώ και με ποιον τρόπο. Αφιέρωσα επίσης πολύ χρόνο για πειραματισμό στο στούντιο, ήθελα να εξερευνήσω νέους χώρους, νέους ήχους, χωρίς το άγχος της κυκλοφορίας. Τα τελευταία 6-7 χρόνια ασχολούμαι ξανά με τα computer graphics, προσπαθώντας να ανακαλύψω νέους τρόπους που μπορούν να μιλήσουν με την κινηματογραφημένη εικόνα προς την εξπρεσιονιστική κατεύθυνση, η οποία με ενδιαφέρει.

Ταξίδεψα πολύ στην Ελλάδα αυτό το διάστημα. Έχω μάθει να αγαπώ τη φύση της χώρας από μικρός, απ’ όταν ταξιδεύαμε με τους γονείς μου. Οι διαδρομές των τελευταίων χρόνων έγιναν με δημιουργικό σκεπτικό και είδα τη φύση με πολύ διαφορετικό τρόπο. Σε σχέση με το προηγούμενο άλμπουμ, νομίζω πως είμαι πιο ήπιος, πιο επιεικής με τον εαυτό μου και τα λάθη του – «να αποτύχεις ξανά, να αποτύχεις καλύτερα...». Βλέπω περισσότερες αποχρώσεις σε όλα και γνωρίζω με καλύτερο τρόπο τι θέλω και πώς να το δημιουργήσω.

Χαρακτηρίζεις τα εννέα ηλεκτρονικά κομμάτια του «Omni» «αγνωστικιστικά ως προς το είδος». Εξήγησέ μου τι εννοείς. Δεν αναγνωρίζεις «θεό»;

Γράφοντας τον δίσκο, άφησα τη μουσική να βρίσκεται φυσικά σε ενδιάμεσα σημεία από τα είδη, χωρίς να την ωθήσω προς κοντινά είδη στο όνομα της ευκολίας στην κατάταξη. Το είδος είναι, κατά κάποιον τρόπο, ο θεός της εμπορικής διαδικασίας στη μουσική. Και υπάρχουν τόσα είδη και υποείδη – ένα κομμάτι πια δημιουργεί είδος. Άφησα το «Omni» κάτω από το γενικό γένος της ηλεκτρονικής μουσικής και ο κάθε ακροατής ας το θεωρήσει κι ας το κατατάξει όπως χρειάζεται ο ίδιος προκειμένου να παρακολουθήσει τη μουσική ιστορία.

Τα κομμάτια του «Omni» έχουν μια αιθέρια μινιμαλιστική διάθεση όπως τα άκουσα, ενώ κάποια σημεία κρύβουν κάτι το παγανιστικό. Ειδικά το «Εxit» και το «Αcidalia», που είναι και τα αγαπημένα μου από το άλμπουμ. Συμφωνείς με αυτό;

Το «Exit», που είναι και το πρώτο κομμάτι του άλμπουμ, ήθελα να είναι μια έξοδος από το συνειδητό παρόν. Χρειαζόταν κάτι διονυσιακό, κάτι που με την επανάληψή του να σε οδηγήσει σε εκείνη τη νοητική και ψυχολογική διάθεση για να ενσωματωθείς σε μια φαντασιακή ιστορία. Στο «Acidalia», που είναι προς το τέλος, εμφανίζεται για πρώτη φορά ανθρώπινο ηχόχρωμα, έστω κι αν είναι από vocoder – είμαστε άλλωστε εξοικειωμένοι πια με την ανθρωπόμορφη εκδοχή της τεχνολογίας. Τα πολύφωνα που ακούγονται θέλω να λειτουργήσουν σαν ψαλμοί. Θα ήθελα ο ακροατής, ακούγοντας αυτή τη χορωδία από μηχανήματα, να ενσωματωθεί σε κάτι που θα χαρακτήριζα κατανυκτικό, σαν παραδοσιακό τραγούδι από έναν άλλο πλανήτη.

Άλλωστε μια τέτοια «παγανιστική» διάθεση φανερώνει και το artwork και η φωτογράφηση του άλμπουμ, που έχει έναν αέρα από τα πρώτα εξώφυλλα των Depeche Mode. Μίλησέ μου για αυτή την επιλογή.

Στο εξώφυλλο προσπάθησα για δύο ιδέες, που διατρέχουν και τα βίντεο του performance. Η μία έχει να κάνει με το «όλον», την ενέργεια που περιλαμβάνει τα πάντα σε αυτόν τον πλανήτη –ζώα, ανθρώπους και φύση–, που εκτείνεται πέρα από αυτόν, ενώνοντας τους πλανήτες και τα αστέρια μεταξύ τους. Η άλλη έχει να κάνει με το πώς αντιλαμβανόμαστε την ύλη, τη ζωή της και την κατάληξή της, τα πράγματα που θέλουμε, σε σχέση με αυτά που χρειαζόμαστε. Στο μυαλό μου έχω την κατάσταση στον πλανήτη αυτή τη στιγμή ως μια κατεστραμμένη βολικότητα. Μάθαμε και βολευτήκαμε για πολύ καιρό με τις λάθος ιδέες και τις λάθος συνήθειες. Οι ιδέες αυτές σχηματοποιήθηκαν κατά τα γυρίσματα των βίντεο, βαθιά μέσα στην ελληνική φύση, παρατηρώντας την ανθρώπινη παρέμβαση και τα άμεσα αποτελέσματά της.

Κρύβει κάποια ή κάποιες ιστορίες το «Omni»; Διηγείσαι κάτι με αυτά τα κομμάτια;

Περιγράφω μια βόλτα σε μια πραγματικότητα που είναι ανοιχτή, φωτεινή, ένα σύμπαν στο οποίο δεν ισχύουν οι νόμοι της φυσικής όπως τους γνωρίζουμε. Οι ήρωές μου είναι ζώα κι ο άνθρωπος διαφαίνεται από τις κατασκευές του στην ιστορία αυτή ή μεταμορφωμένος σχηματικά σε ζώο. Και έχω μια ευχή στο τέλος για μια νέα ζωή, σαν αυτή τη φαντασιακή που περιγράφω.

Βρήκα και ένα νεύμα προς τον Giorgio Moroder στο άλμπουμ, ειδικά στο «nova vida». Συμφωνείς με αυτό; Κρύβεις μια ηλεκτρονική-ντίσκο καρδιά;

Δεν την κρύβω καθόλου! Την έχω και τη φέρω περήφανα, τιμώντας τα χρόνια μου ως dj. Η αναφορά στον Moroder είναι για να τιμήσω και να γιορτάσω την εποχή που γεννιέται η σύγχρονη χορευτική κουλτούρα και γιατί η νέα ζωή χρειάζεται να έχει χορό.

Ποιοι μουσικοί και ποιες μουσικές σε έχουν επηρεάσει;

Άκουσα πολύ κλασική μουσική μικρός, λόγω των σπουδών. Και τονική και ατονική, πειραματική. Μου άρεσαν οι προκλασικοί και οι σύγχρονοι. Άκουσα πολύ προσεκτικά ορχηστρικό ροκ, δισκογραφία των Floyd, Bowie, Queen. Ξεχώρισα τους Beatles και τους Rolling Stones και τους μελέτησα στο σύνολο της δισκογραφίας τους επίσης. Είχα εμμονές με παραγωγούς από την αρχή κι από διάφορα είδη. Στην εφηβεία μου μπήκα στην ηλεκτρονική μουσική, πήρα ό,τι δίσκο μπορούσα να βρω στο είδος και κάπου εκεί δημιουργήθηκε η σκέψη πως θέλω να γράψω ηλεκτρονική μουσική, η οποία έγινε βεβαιότητα μετά τη συναυλία των Tangerine Dream στον Λυκαβηττό, αρχές 80s. Ίσως σημειώνω μόνο παλιές επιρροές γιατί, στη συνέχεια και για τα τελευταία 35 χρόνια ως dj, έχω ακούσει τόσες χιλιάδες μουσικές, που χάνονται μέσα στη μουσική μου μνήμη, ενσωματωμένες στο μουσικό μου υποσυνείδητο.

Μίλησέ μου για τα ταξίδια που έκανες σχεδιάζοντας το άλμπουμ.

Από την αρχή της γραφής του «Omni» γεννήθηκε η ανάγκη για εικόνα. Ξεκίνησα να ταξιδεύω με τις κάμερες σε όλη τη χώρα, ψάχνοντας για τοπία με τα οποία θα μπορούσα να χτίσω την ιστορία μου. Κινηματογράφησα δάση στην Κορινθία, ποτάμια και βουνοκορφές στην Ήπειρο, λίμνες στη δυτική Θράκη, βιότοπους στην Αιτωλοακαρνανία, μικρά και μεγάλα εργοστάσια και ανθρώπινες δομές, άλλα σε λειτουργία κι άλλα παρατημένα. Παράλληλα ηχογράφησα τον φυσικό ήχο, και θόρυβο μερικές φορές, τον οποίο ενσωμάτωσα μετά στις ηχογραφήσεις.

Η Αθήνα επηρεάζει τη μουσική σου; Υπάρχει αυτή η πόλη στη ζωή σου και με ποιους τρόπους;

Είμαι παιδί της Αθήνας, εδώ γεννήθηκα και διάλεξα να ζήσω, εδώ εργάζομαι στο μεγαλύτερο μέρος. Νιώθω οικεία στην Αθήνα, παίζω μουσική στο κέντρο κάθε τόσο, κάνω ακόμη βόλτες στον Κήπο, στο Θησείο, υπάρχει η ιστορία μου και οι ιστορίες των φίλων μου εδώ. Καθώς μεγαλώνω, όμως, νιώθω πως χρειάζομαι περισσότερη φύση ως βίωμα. Η Αθήνα είναι στο χρωμόσωμά μου, τα όνειρά μου τώρα όμως έχουν δάση και θάλασσες και κάμπους.

Χορεύεις με τη μουσική σου; Γενικά, χορεύεις καθόλου;

Χόρεψα με το «Omni» στα διάφορα στάδιά του στο στούντιο. Χορεύω γενικά με ενθουσιασμό, αλλά φαίνεται να είναι σπάνιες πια οι ευκαιρίες. Χορεύω όταν ακούω κομμάτια για τα dj set μου. Αυτό είναι κι ένα από τα κριτήρια για να συμπεριληφθούν. Θα ήθελα πάντως να χορεύω περισσότερο.

Τα live σου είναι πάντα πολύ ιδιαίτερα και, μάλιστα, τα έχεις ταξιδέψει και στο εξωτερικό. Μίλησέ μου για αυτά που ήδη έκανες στις ΗΠΑ και γι’ αυτά που θα δούμε εδώ το επόμενο διάστημα.

Τον Απρίλιο έπαιξα στο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Columbia, στη Νέα Υόρκη, σε κάλεσμα του Τμήματος Ελληνικών Σπουδών, μια πραγματικά πολύτιμη εμπειρία. Για το live του «Omni» ετοιμάζω μια σύνθετη εικόνα, με πολλές παράλληλες αφηγήσεις. Τώρα βρίσκομαι στη διαδικασία της επεξεργασίας του υλικού και προετοιμασίας του live. Θα ξεκινήσω στην αρχή του 2025 με συναυλία στην Αθήνα, ενώ πιθανά θα παιχτεί το «Omni» στην Ευρώπη, στην Αμερική και ίσως στην Ασία μέσα στο 2025. Εκτός από το ό,τι θεωρώ πως η εικόνα είναι πια απαραίτητη και αναμενόμενη από τον θεατή, που εν γένει κατακλύζεται από εικόνα, πιστεύω πως ολοκληρώνει το μουσικό έργο με έναν πολύ καθοριστικό τρόπο. Όλες οι άυλες έννοιες που περιλαμβάνονται στη μουσική, που ορίζονται και υποστηρίζονται ή και που μερικές φορές υποθάλπονται από την εικόνα, δημιουργούν ένα σύνθετο βιωματικό θέαμα, το οποίο νομίζω πως είναι και η πλήρης μορφή του έργου.

* Το «Omni» κυκλοφορεί ψηφιακά στο nikkopatrelakis.bandcamp.com και υπάρχει σε όλες τις online stream πλατφόρμες Περισσότερα στο www.patrelakis.com
* Μάσκα ελάφι: Έλλη Κάραλη