Ο Νιλ Γιάνγκ κλείνει τα 79 και το «On The Beach» τα 50

Στις 12 Νοεμβρίου ο Νιλ Γιάνγκ πλησίασε σε απόσταση αναπνοής τα 80 και το «On The Beach», ένας από τους καλύτερους δίσκους της καριέρας του, έκλεισε τα 50 τον προηγούμενο Ιούλιο και μόλις επανακυκλοφόρησε.

Νιλ Γιάνγκ: Το άλμπουμ «On The Beach» και η αξία του

Πρόκειται για παρεξήγηση! Το εξώφυλλο του «On The Beach» είναι ένα από τα πιο αγαπημένα της δισκοθήκης μου, μόνο που άλλο νόμιζα και άλλο είναι. Ας πάμε στα προφανή: Ο Νιλ Γιάνγκ, ντυμένος άθλια μ’ ένα κίτρινο σακάκι, ένα λευκό παντελόνι –υπερβολικά μακρύ– και μπότες –που έχει βγάλει–, αγναντεύει τη θάλασσα. Μια εφημερίδα, ένα κουτάκι μπίρας μ’ ένα ποτήρι, ένα τραπέζι παραλίας, μια σεζλόνγκ, δύο καρέκλες και μια ομπρέλα, τα τελευταία με αντιπροσωπευτικό της εποχής ύφασμα – που μάλιστα είναι τυπωμένο και στο εσωτερικό τού εξωφύλλου της αυθεντικής έκδοσης. Η μουντή ατμόσφαιρα δίνει την αίσθηση ότι το καλοκαίρι έχει τελειώσει.

Τι είναι όμως αυτό που είναι καρφωμένο σε πρώτο πλάνο δίπλα σε μια από τις καρέκλες; Πάντα πίστευα ότι ήταν μια… ρουκέτα – δεν έχω ιδέα γιατί. Η φαντασία μου έστηνε διάφορους λογικοφανείς –ή μη– λόγους για την ύπαρξη αυτής της ρουκέτας σ’ εκείνο το σημείο. Χρειάστηκε να περάσουν 40 ολόκληρα χρόνια από την κυκλοφορία του δίσκου για να διαβάσω στο «Waging Heavy Peace», το βιβλίο με τις αναμνήσεις του Νιλ Γιάνγκ, που κυκλοφόρησε το 2015, την απόλυτη διάψευση: «Πήγαμε σε μια μάντρα στη Santa Ana για να πάρουμε το πίσω μέρος και το φτερό από μια Cadillac του 1959, μαζί με τα πίσω φώτα, που μάλιστα τα έκοψαν ειδικά για εμάς». Σοκ! Ώστε επρόκειτο απλώς για ένα… φτερό!

Η τριμελής παρέα που δημιουργεί αυτό το εξώφυλλο συμπληρώνεται από τον Γκάρι Μπέρντεν, έναν από τους σημαντικότερους art directors όσον αφορά τα εξώφυλλα δίσκων, και τον Μπομπ Σάιντεμαν, τον φωτογράφο που μεταξύ άλλων είχε φωτογραφίσει και το γυμνό κορίτσι που κρατάει ένα αεροπλάνο στο εξώφυλλο του δίσκου των Blind Faith. Όσο για την παραλία, δεν είναι άλλη από τη διάσημη παραλία της Santa Monica.

Το «On The Beach» είναι ο δεύτερος από την τριλογία των «ditch» δίσκων του Νιλ Γιάνγκ, των δίσκων δηλαδή που ακολούθησαν το εξαιρετικά επιτυχημένο «Harvest» και βρίσκουν τον Νιλ Γιάνγκ στη διάθεση να τα «πετάξει όλα στο χαντάκι», με σκοπό να απαλλαγεί από τις συναισθηματικές δυσκολίες που του έφερε αυτή η επιτυχία. Το πρώτο της τριλογίας, το «Time Fades Away», προήλθε από μια εντελώς παράλογη απόφαση να ηχογραφήσει έναν live δίσκο με ολοκαίνουργια τραγούδια, και μάλιστα με αρκετά σκληρό ήχο, που σε τίποτα δεν είχε να κάνει με το «Harvest». Φυσικά το album απέτυχε εμπορικά, πράγμα που ο Νιλ Γιάνγκ επιθυμούσε διακαώς

Το «Tonight’s The Night», ηχογραφήθηκε το 1973, κάτω από το βάρος του θανάτου του Μπρους Μπέρι  –φίλου του Νιλ Γιάνγκ και roadie της μπάντας του–, και κυρίως του Danny Whitten – κιθαρίστα των Crazy Horse. Επειδή όμως ο Νιλ Γιάνγκ ήταν σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση και δεν άντεχε να επεξεργαστεί τις ταινίες του album, το πιο κατασταλαγμένο, ως προς τις συναισθηματικές του καταστάσεις, «On The Beach» κυκλοφόρησε πρώτο. Και ναι, δεν πούλησε!

Αν και είναι ένας μελαγχολικός δίσκος, το πρώτο τραγούδι, το «Walk On» είναι ένας ύμνος στην αισιοδοξία: ό,τι κι αν συμβαίνει, δεν έχεις παρά να προχωρήσεις! Όμως ακολουθεί ένα από τα πιο μελαγχολικά τραγούδια που έγραψε ποτέ ο Νιλ Γιάνγκ, το «See The Sky About To Rain». Είχε γραφτεί για το «Harvest», αλλά είναι προφανές ότι δεν κολλούσε εκεί. Ένα τραγούδι για να παρατηρείς τον συννεφιασμένο ουρανό στα τέλη του φθινοπώρου ή στις αρχές του χειμώνα. Κι αν η πρώτη πλευρά είναι περισσότερο στον συναισθηματικό κόσμο του «Walk On» παρά σ’ αυτόν του «See The Sky About To Rain», η δεύτερη γέρνει προς τη θλίψη. Το «Motion Pictures» είναι ένας θρήνος για το τέλος της σχέσης του Νιλ Γιάνγκ με την Carrie Snodgress, ενώ το ομώνυμο τραγούδι φέρνει μαζί του τη μοναξιά, την απογοήτευση, το ίδιο συναίσθημα αβοήθητου που είχε περιγράψει ο Νιλ Γιάνγκ στο πρώιμο «Helpless».

Το «On The Beach» άργησε να αναγνωριστεί ως σπουδαίο album. Αν όμως ρωτήσει κάποιος μερικούς από τους φανατικότερους ακροατές του Νιλ Γιάνγκ ποιος είναι ο καλύτερος δίσκος του, είναι πιθανό εκείνος με το φτερό της Cadillac –και όχι ρουκέτα– στο εξώφυλλό του να κερδίσει την πρώτη θέση. Δίκαιο!