Μίλτος Καρατζάς: 50 χρόνια πορείας στην ελληνική δισκογραφία, μέσα από ιστορίες αγαπημένων Ελλήνων καλλιτεχνών

Μια σπουδαία διαδρομή πενήντα χρόνων στην ελληνική δισκογραφία, μαζί με τα κορυφαία ονόματα του ελληνικού πενταγράμμου, με σημαντικές παραστάσεις, ιστορικές στιγμές και με τη συνεχή αναζήτηση του επόμενου βήματος. Η μακρά πορεία του Μίλτου Καρατζά ξεκινάει τη δεκαετία του 1960, όταν αναλαμβάνει χρέη drummer σε ένα νεανικό συγκρότημα δοκιμάζοντας, την ίδια στιγμή, ανεπιτυχώς να τραγουδήσει. Καταλαβαίνει γρήγορα πως η θέση του είναι backstage και οραματίζεται τις πρώτες του ενέργειες στον χώρο.

Ταυτόχρονα μεγαλώνει και ζει από κοντά την Αθήνα των μέσων της δεκαετίας του ’60. Μια εποχή, κατά την οποία η Φωκίωνος Νέγρη στην Κυψέλη θεωρείτο το κέντρο της πρωτεύουσας και, σιγά σιγά, εμφανίζονται νέες μουσικές σκηνές στα Εξάρχεια και σε άλλες περιοχές, όπως το Κύτταρο, το Rodeo και πιο μετά το Αχ Μαρία. Μια σπουδαία για το ελληνικό τραγούδι περίοδος, με την εμφάνιση του Σαββόπουλου, του Πουλικάκου, του Βασίλη Παπακωνσταντίνου, του Ζουγανέλη και του Μπουλά. Περίοδος, την οποία ζει παρακολουθώντας τη μουσική ιστορία της χώρας καθώς γράφεται.

Την περίοδο της δικτατορίας θα βρεθεί στη φυλακή ως αντιστασιακός. Όταν η χούντα καταρρέει, στις 24 Ιουλίου 1974, έρχεται το τηλεφώνημα που του αλλάζει τη ζωή. Με τη μνήμη αυτού του τηλεφωνήματος να παραμένει το ίδιο έντονη στο πέρασμα του χρόνου, ο Μίλτος Καρατζάς ξετυλίγει στην Athens Voice το κουβάρι της ζωής και της επαγγελματικής του πορείας, μέσα από αναμνήσεις που περιλαμβάνουν κάποιους από τους πλέον αγαπημένους Έλληνες καλλιτέχνες και τις ιστορίες γύρω από αυτούς. LYRA, CBS (SONY), BMG, NITRO MUSIC, MINOS EMI, VIRUS, Walnut ENTERTAINMENT.

Μίλτος Καρατζάς: 50 χρόνια παρουσίας στο ελληνικό πεντάγραμμο

Η αρχή στη Lyra και η CBS (Sony) που ακολούθησε
«Στην άλλη πλευρά της γραμμής του τηλεφώνου εκείνη την ημέρα ήταν τα παιδιά από τη Lyra. Ανάμεσά τους, ο Στέλιος Ελληνιάδης και ο Θάνος Μικρούτσικος. Με ενημέρωσαν ότι ο κος Τσίρος, ένα από τα στελέχη, θα αναλάμβανε τη διεύθυνση της τηλεόρασης της ΕΡΤ, μετά από πρόταση του Γιάννη Λάμψα. Έτσι, λοιπόν, την επόμενη μέρα ξεκίνησα στην εταιρεία και στη θέση του. Ήταν εκεί όπου έμαθα πάρα πολλά πράγματα, κυρίως από τον κο Αλέκο Πατσιφά, ιδιοκτήτη της Lyra, ο οποίος με δίδαξε να ακούω καλή ελληνική μουσική και να είμαι σωστός επαγγελματίας.

»Τα χρόνια πέρασαν και η Sony (CBS τότε) ζήτησε να ενταχθώ στο δυναμικό της, λόγω του καλού ονόματος που είχα δημιουργήσει. Έχοντας πάει στη Lyra ως γραφίστας, έκανα εξώφυλλα στον Μικρούτσικο και σε άλλους. Αλλά απαιτούσα από τον κο Πατσιφά να ακούω τα master tapes των κυκλοφοριών που ετοίμαζε η εταιρεία, έτσι ώστε να σχεδιάζω βάσει της γενικότερης ατμόσφαιράς του άλμπουμ και όχι βάσει τίτλου. Ήμουν πάντα λίγο ανήσυχος και "αναρχικός" σε αυτά τα πράγματα. Σκέφτηκα πως δεν είναι δυνατόν εν έτει 1974, η μόνη προώθηση των τραγουδιών να είναι μέσω των εκπομπών της κάθε εταιρείας.

»Έτσι, με κάθε μακέτα εξωφύλλου που έδινα, υπήρχε κι ένα χαρτί με σημειώσεις και ιδέες για το πώς μπορεί να διαφημιστεί ο δίσκος. Αυτό που δηλαδή μετά ονομάστηκε marketing plan. Κάπως έτσι απέκτησα καλό όνομα και με φώναξε στη CBS ο Sol Rabinowitz, αντιπρόεδρος της εταιρείας στην Αμερική, ο οποίος ήρθε στο ελληνικό παράρτημα για κάποια χρόνια, πριν αποχωρήσει. Είχαμε από την πρώτη στιγμή εξαιρετική χημεία. Μέσα σε λίγους μήνες, από στέλεχος δημοσίων σχέσεων έγινα επικεφαλής και είχα όλο και περισσότερες αρμοδιότητες. Βρέθηκα σε πολύ μικρό διάστημα να είμαι από τα 2-3 βασικά στελέχη της εταιρείας. Έμεινα αρκετά χρόνια στη CBS, κυρίως στο δημιουργικό κομμάτι. Όταν έφυγε ο Rabinowitz, όλοι περίμεναν πως θα αναλάβω εγώ. Κάτι που, ωστόσο, δεν έγινε. Θυμάμαι, ήμουν πολύ δυσαρεστημένος, καθώς υπήρχε και εσωτερικός πόλεμος με άτομα που είχα βοηθήσει».

Η BMG, το Nitro και η MINOS EMI
Το όνομα και η φήμη των εταιρειών όπου εργάστηκε μιλάνε από μόνα τους. Ο Μίλτος Καρατζάς ευτύχησε να συμμετέχει από πολύ νωρίς στην ταχύτατη ανάπτυξη της ελληνικής δισκογραφίας μέσα από διοικητικές θέσεις, κυρίως όμως μέσω της ανακάλυψης των ταλέντων της εποχής, τα οποία στη συνέχεια έμελλε να αγαπηθούν από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων μουσικόφιλων. Μεγάλες στιγμές στην καριέρα του συνδυάζονται με οικεία ή μη ονόματα της ελληνικής μουσικής βιομηχανίας.

«Είχα κερδίσει την εκτίμηση του κου Μάκη Μάτσα, ο οποίος είχε ζητήσει αρκετές φορές να πηγαίνω να εκπροσωπώ το σύνολο της ελληνικής δισκογραφίας σε τηλεοπτικές εκπομπές. Όταν έφυγα από τη CBS, ο κος Μάτσας με έφερε σε επικοινωνία με τους ανθρώπους της BMG, οι οποίοι με προσέλαβαν αμέσως – με το ελληνικό παράρτημα της BMG να είναι το πρώτο παγκοσμίως. Πρόκειται για ένα κομμάτι της ζωής μου που διήρκησε δέκα ολόκληρα χρόνια. Είχα ήδη μάθει πολλά από τον Πατσιφά και τον Rabinowitz, αλλά στη BMG άρχισα να τα βρίσκω με τον εαυτό μου και συγκέντρωνα νέα παιδιά δίπλα μου, τα οποία προσπάθησα να εκπαιδεύσω. Με γνώμονα πάντα το να έχουν την ίδια αγάπη για τη δουλειά όπως και εγώ, να αναπτύσσουν τις δικές τους πρωτοβουλίες. Σαράντα χρόνια από τότε, κάποια από αυτά τα παιδιά με φωνάζουν ακόμα “αφεντικό”.

»Κατά τη δεκαετία του ’90, η BMG ήταν η εταιρεία έκπληξη. Η αγορά σήμερα παραδέχεται πως τα 90s ήταν η δεκαετία της BMG. Δημιουργήσαμε ένα ρόστερ αφιερωμένο στη νεανική μουσική, λίγο pop, λίγο λαϊκό κ.λπ. Έφυγα από την εταιρεία το 1998, αλλά παρέμεινα στον χώρο, στην εταιρεία People, η οποία ασχολείτο με το management, όχι μόνο τραγουδιστών, αλλά και ηθοποιών, παρουσιαστών και αθλητών. Αυτή η εταιρεία διαλύθηκε σχετικά σύντομα και στη συνέχεια, με τους Πέτρο Κωστόπουλο και Κώστα Σάκκαρη –αγαπητοί φίλοι και οι δύο– δημιουργήσαμε την εταιρεία Nitro.

»Για δύο με τρία χρόνια τα αποτελέσματα ήταν πολύ καλά, αλλά στη συνέχεια μου δόθηκε η ευκαιρία, αρχές του 2002, να βρεθώ επικεφαλής της MINOS EMI. Επρόκειτο για τη μεγαλύτερη εταιρεία της εποχής. Έμεινα τρία χρόνια, ωστόσο δεν ήταν τα καλύτερά μου. Είχα συνηθίσει να στήνω εταιρείες με συγκεκριμένο χαρακτήρα, κάτι που δεν μπόρεσα να κάνω πράξη εκεί. Ως διευθυντής προσπάθησα και έδωσα μια πιο νεανική κατεύθυνση, παρά την παλιά νοοτροπία που θεωρώ πως επικρατούσε. Έφυγα λόγω μιας γενικότερης πανευρωπαϊκής "ανακατωσούρας" της EMI, η οποία είχε αγοράσει τη MINOS λίγο πριν πάω εγώ.

»Θα ήθελα να μιλήσω ξανά για τη βοήθεια των κυρίων Πατσιφά και Rabinowitz, αλλά και την αντίστοιχη του Τάσου Φαληρέα, τον οποίο και θεωρώ μέντορά μου. Με έμαθε να ακούω πραγματικά καλή μουσική, είχαμε και κοινές απόψεις στην πολιτική. Από ’κει και πέρα, σε άλλες εταιρείες, όπως η Virus και η Walnut, συνέχισα να κάνω αυτό που ήξερα, αλλά κυρίως ως σύμβουλος, άνθρωπος που έχει το know-how. Ήταν στο σύνολό της μια σημαντική πορεία, αλλά όπως φαντάζεσαι, ποτέ δεν μπορείς να νιώσεις απόλυτα πλήρης και γεμάτος».

Ο ρόλος του παραγωγού στην ελληνική μουσική βιομηχανία
Αρκετές φορές στη μουσική βιομηχανία, πολλοί ρόλοι είναι δυσδιάκριτοι. Υπάρχει πολύς κόσμος, δε, που ακόμη και σήμερα δυσκολεύεται να ορίσει με ακρίβεια την έννοια του «παραγωγού». Ο Μίλτος Καρατζάς ξεκαθαρίζει τη σύγχυση, δίνει τον δικό του ορισμό για την καλή παραγωγή και θυμάται τα σημαντικά ονόματα που ανέλαβαν αυτόν τον ρόλο στην ελληνική δισκογραφία.

«Παραγωγός υπήρξα για τρία χρόνια στη CBS (Sony). Αυτό που έκανα και αγαπούσα ανέκαθεν ήταν να λειτουργώ ως executive producer. Δεν πήγαινα στο studio για να δώσω κατευθύνσεις. Η βασική μου δουλειά ήταν να ανακαλύψω τον καλλιτέχνη, να σκεφτώ ποιου συνθέτη τα τραγούδια πρέπει να πει και, τέλος, να κάνω τις παρατηρήσεις μου πριν το τελικό mastering. Ο καλός παραγωγός πρέπει να έχει καλό αυτί, να ακούει ένα τραγούδι και να σκέφτεται σε ποια φωνή ταιριάζει, αλλά και να μπορεί να παίξει τον ρόλο του "σκηνοθέτη" στο studio.

»Η Ελλάδα στο παρελθόν είχε πολύ σημαντικούς παραγωγούς. Τον Ηλία Μπενέτο, τον Αχιλλέα Θεοφίλου, τον Γιώργο Μακράκη και αρκετούς άλλους. Άνθρωποι που έχουν αφήσει πίσω τους αριστουργήματα, σε συνδυασμό με τους δημιουργούς καθαυτούς. Εγώ μπορούσα να κάνω μια πολύπλοκη σκέψη ότι κάποιος π.χ. έχει καλή φωνή, ξέρει να στέκεται, είναι επικοινωνιακός κ.λπ. Άρα μπορεί να προχωρήσει με τα τραγούδια ενός συγκεκριμένου συνθέτη. Στη συνέχεια έφερνα τον παραγωγό σε επαφή με τον τραγουδιστή. Άλλοι δύο εξαιρετικοί παραγωγοί, τους οποίους είχα προσλάβει στη BMG και που δυστυχώς δεν είναι πια μαζί μας, ήταν ο Γαβρίλης Παντζής και ο Βαγγέλης Γιαννόπουλος».

Τα σημαντικότερα στάδια της καριέρας του
Ο Μίλτος Καρατζάς θυμάται την πορεία του με κάθε λεπτομέρεια. Πενήντα χρόνια μετά την πρώτη επαφή του με τον χώρο, μπορεί και διακρίνει τα σημαντικά στάδια της καριέρας του, τις κομβικές στιγμές και αλλαγές που καθόρισαν τη μουσική του διαδρομή. Από όλες αυτές τις στιγμές καταφέρνει να ξεχωρίσει εκείνες που πήγαν την καριέρα του –και κατ' επέκταση το επαγγελματικό του κύρος– αρκετά βήματα μπροστά.

«Ο τρόπος με τον οποίο μπήκα στον χώρο, με εκείνο το τηλεφώνημα τον Ιούλιο του 1974, ήταν σίγουρα κάτι πολύ σημαντικό. Μετά ήρθε η στιγμή της CBS, η οποία είχε μόνο ξένο ρεπερτόριο και καθόλου ελληνικό. Οπότε έπρεπε να στήσω εγώ το δεύτερο, χωρίς να έχω εμπειρία. Ωστόσο, τα κατάφερα. Δεν άκουγα λαϊκά τραγούδια, αλλά τότε μέσα σε ένα δίμηνο ανακάλυψα τον Λευτέρη Πανταζή, την Άντζελα Δημητρίου και τον Άγγελο Διονυσίου. Ταυτόχρονα έκανα την παραγωγή στον δίσκο του αγαπημένου φίλου Σάκη Μπουλά "Μπουλάς-Ελλάς". Στη CBS μπορώ να πω πως έμαθα το "business" κομμάτι της δουλειάς. Αυτό για το οποίο νιώθω πραγματικά περήφανος για τον εαυτό μου είναι το σπάσιμο του εμπάργκο των συναυλιών από ξένα συγκροτήματα, μετά το live των Rolling Stones.

»Η ιστορία έχει ως εξής. Μετά την επεισοδιακή συναυλία των Stones στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, τέσσερις ημέρες πριν την επιβολή της δικτατορίας, στις 17 Απριλίου 1967, τα ξένα γκρουπ σταμάτησαν να έρχονται στη χώρα μας. Όπως θα έχεις ακούσει, έγιναν πολλά επεισόδια, ο Mick Jagger και ο Keith Richards φάγανε και το "ξύλο" τους. Καθώς ήμουν σε μια εταιρεία που είχε κυρίως ξένο ρεπερτόριο, ως Έλληνας ένιωθα προσβεβλημένος λόγω του εμπάργκο. Βρέθηκα κάποια στιγμή, λοιπόν, στα γραφεία της A&M Records στο Λονδίνο, για ένα συνέδριο.

Μπαίνοντας στο γραφείο του προέδρου βλέπω μπροστά μου τον Sting, τον Andy Summers και τον Stewart Copeland, δηλαδή τους Police. Τους εξήγησα την κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα μας και ύστερα από μία ώρα περίπου, ο Sting μου είπε "Θέλουμε να έρθουμε στην Ελλάδα για δύο ημέρες πριν την περιοδεία μας στην Ασία, η οποία ξεκινάει από το Ντουμπάι". Όταν τον ρώτησα για το budget μου είπε "F@ck the budget, we'll play for free"... Στη συνέχεια συνεννοήθηκα με ένα γραφείο που έφερνε καλλιτέχνες κυρίως από τη Ρωσία. Οι Police έκαναν δύο συναυλίες στο Σπόρτινγκ, οι οποίες ουσιαστικά κατάργησαν το εμπάργκο που είχε επιβληθεί ανοίγοντας τον δρόμο για τα επόμενα χρόνια.

»Άλλη μια σημαντική στιγμή θεωρώ πως ήταν η ευκαιρία που μου δόθηκε να ιδρύσω μια εταιρεία, τη BMG. Η οποία πήγε πάρα πολύ καλά, ακόμα και όταν έφυγα και ανέλαβε ο φίλος μου Γιώργος Λεβέντης. Όταν έφυγε και αυτός, η εταιρεία κατέρρευσε. Θα ανέφερα ως εξίσου σημαντική στιγμή όταν με κάλεσαν από τη MINOS EMI, το 2002. Ήταν μεγάλη τιμή να διευθύνω την καλύτερη δισκογραφική εταιρεία εκείνης της περιόδου. Τέλος, και για έξι με επτά χρόνια περίπου, ήμουν πρόεδρος της IFPI (International Federation of the Phonographic Industry), στην οποία μεταξύ άλλων είχα αναλάβει κάποιες πρωτοβουλίες κατά της πειρατείας».

Τα μεγάλα ονόματα που ανακάλυψε και συνεργάστηκε
Στη συζήτηση κυριαρχεί μια μουσική πραγματικότητα άλλης εποχής. Με τις μεθόδους προώθησης και marketing να διαφέρουν κατά πολύ σε σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα και την κυριαρχία του internet, με συγκεκριμένες «νόρμες», οι οποίες δεν υπάρχουν σήμερα. Πώς ήταν άραγε μια τυπική ημέρα ενός ανθρώπου της μουσικής εκείνη την περίοδο; Μιλώντας για το τότε ημερήσιο πρόγραμμά του, ο Μίλτος Καρατζάς θυμάται και όλα τα μεγάλα ονόματα με τα οποία συνεργάστηκε, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν ενίοτε οι πρώτες συναντήσεις με κάποια από αυτά.

«Ξύπνημα, γραφείο, studio, νυχτερινό κέντρο. Αυτή ήταν η καθημερινότητά μας. Παρ’ όλο που είχα οικογένεια και παιδιά, που δεν παραμέλησα, η ζωή μου ήταν αυτή. Πήγαινα όπου μπορούσα να ακούσω και να ανακαλύψω καινούργιους καλλιτέχνες. Έτσι προέκυψαν δεκάδες ονόματα. Κάποιους τους "βούτηξα" πραγματικά, όπως τον Στέλιο Ρόκκο. Ή αντίστοιχα κάποιο όνομα που κυκλοφόρησε ήδη ένα τραγούδι που δεν έγινε επιτυχία, αλλά εγώ διαπίστωσα το "potential" του, το "λάθος" που ίσως έκανε μια άλλη εταιρεία. Κάπως έτσι ανακάλυψα ή ανέδειξα κάποια ονόματα. Τους Στέφανο Κορκολή, Χρήστο Δάντη, Γιάννη Κότσιρα, Αλέξια, Τάκη Ζαχαράτο, Σταμάτη Γονίδη, Πέγκυ Ζήνα, Πάολα, τον Ρόκκο, Σάκη Μπουλά, Κωνσταντίνα, Λευτέρη Πανταζή, Άντζελα Δημητρίου, Άγγελο Διονυσίου, Νίκο Μακρόπουλο, Νίκο Κουρκούλη, Γιώργο Αλκαίο, Ανδρέα Μικρούτσικο, Κώστα Χαριτοδιπλωμένο, Κώστα Μπίγαλη και πολλούς άλλους.

»Χαρακτηριστική περίπτωση ήταν όταν, κάποια στιγμή μου ζήτησε ο Rabinowitz να ανακαλύψω ονόματα για το ελληνικό ρεπερτόριο, για το οποίο δεν υπήρχε ιδιαίτερο budget. Περπατώντας λοιπόν στην Ομόνοια, άκουσα έξω από ένα δισκοπωλείο της εποχής ένα τραγούδι που μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Το τραγούδι ήταν το "Από εδώ η γυναίκα μου, από εδώ το αίσθημά μου". Αναρωτιόμουν πού θα εντοπίσω αυτόν τον τραγουδιστή, μέχρι που μια μέρα ήρθε στο γραφείο ο πολύ καλός μου φίλος Βλάσης Μπονάτσος και μου είπε "Θα σε πάω στο Καν Καν και θα δεις έναν τύπο με άσπρο κουστούμι και άσπρη γραβάτα. Τραγουδάει και γίνεται ο χαμός".

»Πήγα, φυσικά, και συστήθηκα στον Πανταζή, ο οποίος όμως τότε συζητούσε με άλλη εταιρεία. Γίναμε αμέσως πολύ καλοί φίλοι και τελικά συνεργάτες. Ο Πανταζής ήξερε τη δυναμική του είδους που υπηρετούσε και έτσι μου σύστησε και άλλους τραγουδιστές, ανάμεσά τους την Άντζελα Δημητρίου, με την οποία υπέγραψα άμεσα. Αντίστοιχα γνώρισα και τον Άγγελο Διονυσίου. Οι δίσκοι και των τριών σημείωσαν πολύ μεγάλες πωλήσεις και να φανταστείς λόγω αυτής της επιτυχίας, ο Rabinowitz μού έκανε δώρο μια εβδομάδα διακοπές στο Λος Άντζελες. Στη συνέχεια προέκυψαν ο Σάκης Μπουλάς, ο Ανδρέας Μικρούτσικος, δύο πολύ επιτυχημένοι δίσκοι της Πόλυς Πάνου κ.λπ.

»Θυμάμαι ακόμα τις πρώτες συναντήσεις με δύο ονόματα. Τα παλιά χρόνια, με το συγκρότημα στο οποίο έπαιζα τύμπανα μικρός κάναμε πρόβες κάπου κοντά στην Πλατεία Αμερικής. Θυμάμαι πως ερχόταν ένα πιτσιρίκι και μας άκουγε απ' έξω. Περίπου 12 με 15 χρόνια αργότερα και ενώ είμαι στο αεροδρόμιο, έρχεται ένας ωραίος μακρυμάλλης τύπος και λέει "Καλώς τον κο Μίλτο". Ήταν εκείνος ο πιτσιρικάς και το όνομά του ήταν Στέφανος Κορκολής. Μου είπε για το πάθος του με το πιάνο και πως πίστευε πολύ στην εξέλιξή του. Τον "τσίμπησα" και τον καθοδήγησα στην αρχή. Έγραψε τραγούδια για τη Μαρία Δημητριάδη, έκανε ενορχήστρωση στον Ανδρέα Μικρούτσικο...

»Σήμερα, οι πωλήσεις του ξεπερνούν το 1,5 εκατομμύριο δίσκους. Αντίστοιχα, μια μέρα μπαίνει στο γραφείο στη BMG ένας τύπος που επέμενε να με δει εκείνη τη στιγμή, παρ’ όλο που δεν είχαμε κάποιο ραντεβού και εγώ είχα πολλή δουλειά. Ήταν ο Στέλιος Ρόκκος και μου έπαιξε επί τόπου τα τραγούδια του. Αυτό ήταν. Είπα στη γραμματέα μου να ακυρώσει όλα τα ραντεβού της ημέρας. Συγκεκριμένα, θυμάμαι έπαιξε το "Σμαράγδια και ρουμπίνια"».

Καθώς παρελαύνουν στην κουβέντα κάποια από τα σημαντικότερα ονόματα της δισκογραφίας, αναρωτιόμαστε με τον Μίλτο Καρατζά για τους Έλληνες καλλιτέχνες που δεν είχαν τελικά την καριέρα που πολύς κόσμος ίσως περίμενε. Περιπτώσεις ονομάτων που αδικήθηκαν, είτε αδίκησαν τον εαυτό τους. Τι γινόταν, στην περίπτωση που κάποιος από αυτούς μπορούσε να κάνει και διεθνή καριέρα;

«Υπήρχαν και υπάρχουν Έλληνες καλλιτέχνες που θα μπορούσαν να έχουν πολύ μεγαλύτερη καριέρα. Ο Θέμης Αδαμαντίδης, μια καταπληκτική φωνή που, ωστόσο, δεν πήρε τη δουλειά πολύ σοβαρά. Ο Γιώργος Αλκαίος κάποια στιγμή και ενώ πήγαινε πολύ καλά, σταμάτησε και ασχολήθηκε με τον τουρισμό ανοίγοντας ένα boutique hotel στη Μήλο. Παρ’ όλα αυτά, κάνει προσπάθειες να ξαναμπεί στα πράγματα. Ένας τρίτος που δεν τον ξέρω προσωπικά, είναι ο Γιώργος Ρους και τέλος οι Hi-5. Αυτά τα τέσσερα ονόματα αδικήθηκαν, θεωρώ.

»Ταυτόχρονα, καλλιτέχνες όπως ο Α. Μικρούτσικος και ο Μπουλάς έβαλαν τη μουσική στην άκρη κάποια στιγμή κάνοντας τηλεόραση και ηθοποιία αντίστοιχα. Στην καριέρα μου, επίσης, συνάντησα τρεις τραγουδιστές που είχα προσπαθήσει τα μέγιστα ώστε να κάνουν καριέρα στο εξωτερικό. Ο ένας ήταν ο Χρήστος Δάντης, ο οποίος έχασε για προσωπικούς λόγους ένα γύρισμα του MTV στην Ελλάδα, στο πλαίσιο ενός πανευρωπαϊκού αφιερώματος του καναλιού.

»Η δε Άννα Βίσση θα πήγαινε στην Ιαπωνία, ώστε να τραγουδήσει σε φεστιβάλ στο οποίο η Sony θα βράβευε τους νικητές, ταξίδι που αναβλήθηκε τελευταία στιγμή για λόγους ανωτέρας βίας. Η τρίτη περίπτωση ήταν η Μαντώ. Ο Dick Asher της φημισμένης Arista Records άκουσε δύο demos της (με στίχους στα αγγλικά) που του έστειλα και ενθουσιάστηκε. Ζήτησε να μετακομίσει στο εξωτερικό, κάτι που δεν ήταν εφικτό εκείνη την περίοδο για τη Μαντώ, για οικογενειακούς λόγους».

Οι δραστηριότητες του Μίλτου Καρατζά δεν εξαντλούνταν στον ελλαδικό χώρο. Συνεχή συνέδρια και επαφές στο εξωτερικό, δραστηριοποίηση στην Κύπρο, η οποία πάντα έδινε στον χώρο πολύ σπουδαία ταλέντα. Ένα μεγάλο μέρος της καριέρας του σχετίζεται και με πολύ σημαντικούς ξένους καλλιτέχνες. Τα ονόματα που αναφέρονται είναι κάτι παραπάνω από γνωστά.

«Κάποια στιγμή συνειδητοποίησα τη δυναμική των ξένων καλλιτεχνών, τον ενθουσιασμό που θα προκαλούσαν σε περίπτωση που ερχόταν να πουν τα τραγούδια τους σε ΕΡΤ και ΥΕΝΕΔ που υπήρχαν τότε, στις πολύ ωραίες εκπομπές του Γιώργου Παπαστεφάνου. Κάπως έτσι φέραμε τον Julio Iglesias, τον Joe Dassin, τη Raffaella Carrà, την Μπόνι Τάιλερ, καθώς και τους Police που ήρθαν για συναυλία. Δεν θα ξεχάσω επίσης σε ένα συνέδριο της CBS στο Λονδίνο, όπου κάθε βράδυ γινόταν ένα πάρτι στο ballroom του ξενοδοχείου. Είχα δει, θυμάμαι, Cyndi Lauper, Billy Joel και τον Carlos Santana.

»Ο δε Santana κάποια στιγμή ανέβασε στη σκηνή κάποιους φίλους του. Ήταν ο Jeff Beck, ο Clapton και ο Jimmy Page. Τα "σπάσαμε" όλα, πραγματικά. Όσον αφορά την Κύπρο, είχα κι εγώ την απορία πώς καταφέρνει και βγάζει τόσα πολλά ταλέντα. Έχω δουλέψει με την Αλέξια και με την Κωνσταντίνα. Έχω πάει πολλές φορές στην Κύπρο, συνεργαστήκαμε με γραφεία που έφερναν Έλληνες καλλιτέχνες για συναυλίες. Ο βασικός λόγος που η χώρα βγάζει τόσα ταλέντα είναι, θεωρώ, το ότι σε όλα τα σχολεία –δημόσια και ιδιωτικά– τα παιδιά μαθαίνουν μουσική από την πρώτη τάξη. Υπάρχουν επίσης πολλά ωδεία, όπου έχω παρακολουθήσει ενδεικτικά μαθήματά τους και συνδυάζουν την εκμάθηση της μουσικής με πολύ διασκεδαστικές δραστηριότητες. Στα μεγάλα ονόματα της χώρας ανήκουν φυσικά ο Γιώργος Θεοφάνους και ο συγχωρεμένος ο Μάριος Τόκας».

Το ίντερνετ που άλλαξε τα δεδομένα και η trap
Πενήντα χρόνια στη δισκογραφία, είναι λογικό ένας άνθρωπος με την εμπειρία του Μίλτου Καρατζά να μπορεί να διακρίνει το διαχρονικό από το εφήμερο. Πολλώ δε μάλλον στην εποχή του ίντερνετ, που και η διάδοση των νέων τάσεων είναι ζήτημα λίγων ημερών πολλές φορές, σε αντίθεση με το παρελθόν, όταν και η γνώση ερχόταν δύσκολα μέσω της αναζήτησης των σχετικών περιοδικών και αφιερωμάτων. Μιλώντας για τις σύγχρονες μουσικές τάσεις, η συζήτηση πάει αυτομάτως και στην trap που κυριαρχεί στις προτιμήσεις πολλών νέων ανθρώπων.

«Όταν το ίντερνετ άρχισε να κυριαρχεί στη ζωή μας, είδα πως ακόμα και μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες έκαναν σημαντικά λάθη ως προς τη χρήση του και την εν γένει επιρροή του. Κατάλαβα πως κάτι δεν πήγαινε καλά και θυμάμαι να το αναφέρω σε πολλά meetings. Ως καταναλωτής και ως επιχειρηματίας, μπερδεύτηκα και φοβήθηκα στην αρχή. Αλλά πλέον, σκέψου πως δεν μπορώ να ζήσω χωρίς π.χ. το Spotify. Παρακολουθώ την εξέλιξη της τεχνολογίας όσο μπορώ.

»Όσο για την trap, προσωπικά δεν μου αρέσει. Είναι και η ηλικία μου που δεν συμβαδίζει με όσα κάνουν και λένε οι trappers. Αλλά το πρόβλημα, νομίζω, είναι πως σε μια εποχή με κοινωνικά προβλήματα και τα συναφή, οι στίχοι είναι φανερά μισογυνικοί. Οι rappers μπορεί να μιλούσαν για κάτι αντίστοιχο, αλλά το έκαναν κάπως χαριτωμένα. Ωστόσο, θέλοντας να είμαι αντικειμενικός, θα πω πως η trap έχει ως έναν βαθμό εξαιρετική παραγωγή, υπάρχουν άνθρωποι με ταλέντο».

Το όνομα του Μίλτου Καρατζά έχει συνδεθεί στον μέγιστο βαθμό με την ελληνική δισκογραφία. Η αισθητική και το ένστικτό του αποτυπώθηκαν σε δεκάδες albums που αγαπήθηκαν από το ελληνικό κοινό, ενώ η εμπειρία του αποτελεί οδηγό για πολλούς νέους ανθρώπους του χώρου αυτήν τη στιγμή. Στο τέλος της πολύ ενδιαφέρουσας κουβέντας μας, ο Μίλτος Καρατζάς μίλησε και για το πρόβλημα υγείας που αντιμετώπισε πρόσφατα.

«Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 2023, έπαθα μια πολύ άσχημη ουρολοίμωξη. Θυμάμαι, ήρθαν τα παιδιά μου και με βρήκαν λιπόθυμο. Στον Ερυθρό Σταυρό έμεινα έξι εβδομάδες συνολικά, ενώ για εννιά ημέρες ήμουν διασωληνωμένος. Όλη αυτή η εμπειρία επηρέασε τον οργανισμό μου, χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να συνέλθω, έχασα και περισσότερα από είκοσι κιλά. Θαυμάζω πραγματικά τα παιδιά μου, την ωριμότητα με την οποία αντιμετώπισαν την όλη κατάσταση. Τα τρία παιδιά μου, τα οποία λατρεύω, είναι ήρωες. Αυτά που έκαναν για μένα ήταν πάρα πολύ σπουδαία».