MIKA: «Η Ελλάδα είναι μέρος της ζωής μου»

Το όνομά του είναι Michael Holbrook Penniman Jr, όμως εμείς τον γνωρίσαμε ως ΜΙΚΑ, τον καλλιτέχνη που μας έμαθε να χαλαρώνουμε, “take it easy” όπως λένε και στην Αγγλία. Γεννήθηκε στον Λίβανο, μεγάλωσε στο Παρίσι, το Λονδίνο υπήρξε ένας ξεχωριστός σταθμός στη ζωή του και αποφάσισε την περίοδο του lockdown να μείνει στην Αθήνα. Το πρώτο του ολοκληρωμένο στούντιο άλμπουμ «Life in Cartoon Motion» κυκλοφορεί το 2007, πουλώντας περισσότερα από 8 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως και λαμβάνοντας υποψηφιότητα για βραβείο Grammy. Το κοινό τον έχει απολαύσει μέσω των τραγουδιών, αλλά και της παρουσίας του στην τηλεόραση, μια και το 2022 συμπαρουσίασε τη Eurovision μαζί με την Ιταλίδα τραγουδίστρια Laura Pausini και τον Ιταλό παρουσιαστή Alessandro Cattelan. Η μουσική του έχει την ικανότητα να μας κάνει να χαμογελάμε, να βλέπουμε πιο ρομαντικά τις καταστάσεις. Άλλωστε, το μυστικό του MIKA για καλή ζωή είναι να μετατρέπει όλες τις άσχημες στιγμές σε κάτι -έστω και λίγο- πιο χρήσιμο. Ο κόσμος του είναι γοητευτικά πολύχρωμος, σχεδόν ουτοπικός, όμως δεν έμοιαζε πάντα έτσι. «Ήμουν το χαζό παιδί που δεν μπορούσε να διαβάσει, να γράψει, δεν ήμουν καλός στην ορθογραφία, ακόμα δυσκολεύομαι. Ήμουν το παιδί που με έδιωξαν από το σχολείο και για ένα διάστημα σταμάτησα να μιλάω». 

Ένα απόγευμα παρέα με τον MIKA

Ώρα Ελλάδος, 6:00 το απόγευμα. Ώρα Αγγλίας, 4:00 το μεσημέρι. Ο MIKA μόλις συνδέθηκε στο Zoom. Φοράει μια μπεζ polo μπλούζα με κοντά μανίκια, βρίσκεται στο σπίτι του στο Λονδίνο, πίσω αχνοφαίνεται ένα λευκό πιάνο και μου χαρίζει ένα χαμόγελο από την πρώτη κιόλας στιγμή. Έχουμε στη διάθεσή μας τριάντα ολόκληρα διαδικτυακά λεπτά για να γνωριστούμε, ίσως να ανταλλάξουμε απόψεις και να ανακαλύψω περισσότερο το μέρος που το μυαλό του MIKA πάντοτε ανθίζει, όπως λέει και στο νέο του άλμπουμ. 

Χαίρομαι πολύ που σήμερα θα μιλήσω μαζί σας! Είστε ένας δημιουργός που έδωσε άλλον αέρα στην ποπ κουλτούρα, όσα χρόνια και αν περάσουν, θα χορεύουμε τα τραγούδια σας. Πώς αισθάνεστε που ανήκετε στο πάνθεον των ποπ καλλιτεχνών;
Είναι τιμή μου να μπορώ να νιώθω έτσι. Πιστεύω πως όλο αυτό οφείλεται στο ότι κάθε τι που μοιράζομαι είναι φτιαγμένο με πολλή αγάπη και προσωπική φροντίδα. Είναι “homemade”. Κάθε τραγούδι έχει γραφτεί στο πιάνο που βλέπεις πίσω μου. Η αδερφή μου και οι φίλοι μου με βοηθάνε στον σχεδιασμό γραφικών, δίνοντας μια ακόμα καλλιτεχνική πινελιά στη μουσική μου. Η όλη διαδικασία είναι τόσο οικεία, εμπλέκομαι άμεσα σε ό,τι και αν κάνω, το αφήνω να εξελιχθεί, δεν το απορρίπτω. Νομίζω ότι αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους  οποίους κάποια από τα τραγούδια μου χαρακτηρίζονται πλέον ως διαχρονικά. Ποτέ δεν προσπάθησα να τα πιέσω, να τα αναγκάσω να ακολουθήσουν τη μόδα. Τους επέτρεπα να «μεγαλώσουν» όπως θέλουν.

Σε μερικές ημέρες θα βρίσκεστε στην Αθήνα για μία Rockwave νύχτα, στο Θέατρο Λυκαβηττού, έναν χρόνο μετά την εμφάνισή σας στο Rockwave Festival. Πώς αποφασίσατε να επισκεφτείτε ξανά τη χώρα μας;
Ήταν περίεργο το ότι εμφανίστηκα πρώτη φορά στην Ελλάδα το 2023, ενώ έχω διαμέρισμα στην Αθήνα εδώ και δέκα χρόνια. Η χώρα σας είναι μέρος της ζωής μου, έχω φίλους εδώ, ο σύντροφός μου είναι μισός Έλληνας -και πολύ περήφανος για αυτό. Την περίοδο του lockdown έμεινα στην Αθήνα, υπάρχει μια προσωπική σχέση με αυτόν τον τόπο. Μου αρέσει να φέρνω στην Ελλάδα τη μουσική μου και όταν μου ζήτησαν να έρθω με όλη την παραγωγή, ειλικρινά ενθουσιάστηκα. Αν το κοινό είχε εντυπωσιαστεί την προηγούμενη χρονιά, φέτος ίσως δεν είναι προετοιμασμένο για αυτό που θα ζήσει. Θα είναι το πρώτο μου headline show εδώ, θα υπάρχουν πολλές εκπλήξεις και μερικές θα είναι ελληνικές. Δεν μπορώ όμως να πω τίποτα περισσότερο, θα πρέπει να περιμένετε μέχρι την ημέρα του live.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε το νέο σας άλμπουμ, το οποίο αντιλαμβάνομαι πως εξυμνεί την αγάπη και τη σημασία του να ζούμε ελεύθερα. Μιλήστε μας λίγο για αυτό...
Είναι πολύ σημαντικό το ότι ήθελα να κάνω ένα άλμπουμ στα γαλλικά, κάτι που τελικά τρομοκράτησε σχεδόν τους πάντες. Η αγορά ζητάει μουσική στα αγγλικά, ώστε να την ακούν όλοι, όμως εγώ ήξερα ότι πρέπει να γίνει στα γαλλικά, φαινόταν πιο διασκεδαστικό. Τι νόημα έχει άλλωστε να είσαι ελεύθερος, αν δεν κάνεις τις επιλογές που θες; Αυτό το άλμπουμ είναι ασυνήθιστο, ρομαντικό, είναι ένα χαρούμενο χάος. 

Ένα από τα τραγούδια που ξεχώρισα ήταν το “Jane Birkin”, στο οποίο λέτε πως δεν είστε εντάξει στα blue jeans και ονειρεύεστε μία αγάπη Birkin. Θα μπορούσατε να μου εξηγήσετε περισσότερο αυτούς του στίχους; 
Χαίρομαι που αναφέρεσαι στο αυτό το τραγούδι, γιατί ειλικρινά πιστεύω ότι είναι το ιδανικό παράδειγμα για να περιγράψω τη φιλοσοφία του άλμπουμ. Όταν λέω ότι δεν είμαι εντάξει με το blue jean, μιλάω για κάθε στιγμή που νιώθουμε ότι δεν ταιριάζουμε. Όταν εκφραζόμαστε, γινόμαστε υπερβολικοί και όταν δεν μιλάμε, είμαστε περίεργα ήσυχοι. Τελικά πώς πρέπει να είμαστε; Γιατί δεν μπορούμε απλά να κάνουμε αυτό που νιώθουμε; Όλη αυτή η άβολη κατάσταση μεταφράζεται στο τραγούδι μου ως blue jean. Για αυτό και ονειρεύομαι μια αγάπη a la Birkin. Η Jane Birkin πάντα με γοήτευε και νομίζω ο λόγος οφείλεται στο πόσο αισθησιακή αλλά συνάμα κομψή ήταν. Ελεύθερη, εξαιρετικά εναλλακτική, avant-garde και ταυτόχρονα anti-snob. Ένας συνδυασμός τόσο διαφορετικών πραγμάτων. Η ιδέα της αγάπης a la Birkin είναι το είδος του ατόμου που δεν ντρέπεται να ερωτευτεί, όπως στο “Je t'aime... moi non plus”. Άλλωστε, ο λόγος που συνεχίζουμε να κάνουμε μουσική, όπως είπε και ο μαέστρος Barenboim, είναι επειδή μπορούμε να συζητήσουμε πράγματα που δεν εκφράζονται με άλλον τρόπο, δεν βρίσκουμε τις σωστές λέξεις. Τα λόγια θα είναι πάντα πολωμένα, αλλά η μουσική όχι τόσο. 

Έχετε γεννηθεί στον Λίβανο και έπειτα μοιράσατε τη ζωή σας στο Παρίσι και το Λονδίνο. Πώς πιστεύετε ότι επηρέασαν αυτά τα μέρη τη νοοτροπία σας, τον τρόπο που βλέπετε τον κόσμο;
Είμαι ένας συνδυασμός όλων αυτών και μου αρέσει πολύ. Ο Λίβανος έχει τις γιαγιάδες, την πολιτική, τον πόλεμο, την ανατολή, την αποσταθεροποίηση, σου αφήνει μία μελαγχολία. Είναι το μέρος της ομορφιάς και των αντιφάσεων. Μετά όμως εμφανίζεται το Παρίσι, εκεί που γνωρίζεις την τέχνη, το ταλέντο και κυρίως το πώς να παρουσιάζεις τον εαυτό σου. Μαθαίνεις να ντύνεσαι, να έχεις τη δική σου αισθητική. Και ύστερα, έρχεται με φόρα το Λονδίνο. Καταλαβαίνεις τι σημαίνει ανταγωνισμός, τι είναι πραγματική έκφραση και τι στιλ. Είμαι απολύτως ένα μείγμα αυτών των τριών και δεν μπορώ να αφαιρέσω κανένα. Δεν μπορώ να μείνω σε ένα μέρος, δεν θα μπορέσω ποτέ και αυτό με κάνει πολύ προσαρμοστικό και ίσως περίεργο.

Το όνομά σας, η μουσική σας, είναι σχεδόν πάντα συνυφασμένα με μια πολύ θετική ενέργεια. Ποιο είναι τελικά το μυστικό της καλής ζωής;
Να μετατρέπω όλα τα άσχημα πράγματα σε λίγο πιο χρήσιμα. Μιλάω πάντα για τη μουσική σαν ένα είδος ποιητικής αντίστασης. Στη Γαλλία το λέμε “artistiquement engagé”, μια ιδέα πολιτικής και ανθρώπινης σημασίας, ένα διαφορετικό είδος δέσμευσης. Κάθε καλλιτέχνης, κάθε άνθρωπος, το εκφράζει με τον τρόπο που επιθυμεί και αυτό νομίζω είναι το δικό μου μυστικό για τον παιχνιδιάρικο χαρακτήρα μου. Έχω τη δυνατότητα να μετατρέπω τις δύσκολες καταστάσεις σε πιο ποιητικές. Έχεις σκεφτεί ότι μιλάμε πολύ συχνά για το πώς οργανώνουμε την ευτυχία; Όλοι έχουμε ένα είδος «συστήματος ευτυχίας». Ξεκινάμε από το μηδέν, ίσως φτάσουμε στο δέκα και αν είμαστε τυχεροί μπορεί να το ξεπεράσουμε. Φυσικά, υπάρχει και το μείον, το σημείο που αισθανόμαστε έντονη στεναχώρια, θυμό, ενδεχομένως και τα δύο μαζί. Κατά τη γνώμη μου αυτό είναι μια πρακτική που την υιοθετούμε όλοι από μικρή ηλικία, απλά με διαφορετικές συνιστώσες. Η αξία μας είναι ανάλογη των βαθμών στο σχολείο, της εξωτερικής εμφάνισης και των φίλων που έχουμε. Όλα αυτά συνθέτουν μια σύγκριση, η οποία μας επιτρέπει να αντιληφθούμε τι σημάνει ευτυχία.

Τα δικά σας παιδικά χρόνια πώς ήταν;
Είχα αρκετά προβλήματα μικρός. Με έδιωξαν από το σχολείο, δέχτηκα ψυχολογική κακοποίηση από τον δάσκαλό μου, σε σημείο που τελικά σταμάτησα να μιλάω. Ήμουν οκτώ χρονών και δεν μπορούσα να διαβάσω, να γράψω και κάπως έτσι κλείστηκα σε έναν δικό μου κόσμο. Ένιωθα ότι δεν είχα καμία αξία, βρισκόμουν στο μείον 10. Τι μπορούσα όμως να κάνω ως παιδί, μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση; Τελικά, ευτυχώς που με έδιωξαν για έναν χρόνο από το σχολείο. Τότε έμαθα μουσική μαζί με τη μαμά μου και μια δασκάλα πιάνου! Το παιδί που δεν τα κατάφερνε στην τάξη, κατάφερε και δούλεψε στην όπερα, τραγουδώντας με τον μαέστρο Τζορτζ Σόλτι και τον Ντέιβιντ Χόκνεϊ. Προφανώς όλο αυτό δεν ήταν κάτι απλό, ούτε εύκολο. Έκανα εξάσκηση κάθε μέρα. Η μητέρα μου ήταν πλέον η προπονήτριά μου. Για ώρες, κάναμε πρόβες ξανά και ξανά. Αυτό συμβαίνει μέχρι σήμερα, έχω ακόμα αυτή την πειθαρχία, όμως θέλω να αλλάξω το σύστημα αξιών μου, να βρω μια διαφορετική γραμμή αυτοεκτίμησης.

Έχετε δηλώσει πως δεν σας αρέσουν οι ταμπέλες γενικότερα, όχι μόνο σε ό,τι αφορά τη σεξουαλικότητα. Ποια είναι η οπτική σας;
Θεωρώ ότι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο πώς επιλέγουμε να κατηγοριοποιήσουμε οτιδήποτε, για αυτό δεν μου αρέσουν οι ταμπέλες. Αυτός ο τρόπος σκέψης μου συζητήθηκε πολύ έντονα στην αρχή της καριέρας μου, κυρίως με φρικτά σχόλια. Τώρα όμως τα πράγματα είναι αλλιώς. Τα περισσότερα άτομα της δικής σου γενιάς και οι νεότεροι δέχονται πλέον τον κόσμο για αυτό που είναι, πολλά έγιναν επιτέλους κανονικότητα, όχι θέμα συζήτησης. Υπάρχουν βέβαια ακόμα εκείνοι που βγάζουν το μίσος τους και αναπαράγουν τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπα με τα οποία μεγάλωσαν.

Το 2024 μέχρι στιγμής είναι μια αρκετά «γεμάτη» χρόνια για εσάς. Πώς είστε μέχρι στιγμής;
Είναι μια ενδιαφέρουσα χρονιά γιατί αυτή τη στιγμή κάνω παραστάσεις σε 4 χώρες και 4 γλώσσες, κυκλοφορώ νέο άλμπουμ στα αγγλικά, γενικώς συμβαίνουν πολλά. Όμως όλα αυτά με κάνουν ελεύθερο. Πολύ απασχολημένο, σίγουρα, αλλά πολύ ελεύθερο. Σχεδιάζω όμως να ξεκουραστώ με μία δεύτερη επίσκεψή μου στην Ελλάδα και συγκεκριμένα πηγαίνοντας στα Ζαγοροχώρια. Τα λατρεύω!

Τέλος, η αγαπημένη μου ερώτηση: Αν η Ελλάδα ήταν τραγούδι, ποιο θα ήταν;
Χωρίς δεύτερη σκέψη, το “Happy Ending”. Νομίζω είναι κοινό μυστικό πως σε κανέναν δεν αρέσουν περισσότερο τα θλιμμένα τραγούδια, ιδίως όταν πρόκειται για έρωτες, από τους Έλληνες. Αν προσθέσω και ήχους από κλαρίνο, είναι ένα κλασικό ελληνικό κομμάτι.