Aya Nakamura: Μια σύγχρονη γαλλίδα superstar στο στόχαστρο της ακροδεξιάς

Αν παίζαμε στο «Ποιος Θέλει Να Γίνει Εκατομμυριούχος» και συναντούσαμε κάπου στη μέση την ερώτηση ποια είναι η πιο listened-to γαλλίδα καλλιτέχνης και το όνομα της Edith Piaf περιλαμβανόταν στις διαθέσιμες απαντήσεις δεν θα ή(μασ)ταν καθόλου λίγοι αυτοί που θα την «πατούσαμε» και θα κλειδώναμε τη μεγάλη περσόνα του γαλλικού τραγουδιού ως απάντησή μας. Ένα ανώδυνο σε γενικές γραμμές bias θα μας έκανε να παραβλέψουμε τις δεκαετίες που έχουν περάσει από τότε και να μη σταθούμε στο όνομα που αυτή τη στιγμή συνδέεται με τις περισσότερες ακροάσεις και θεάσεις στον κόσμο του streaming και του YouTube. Αυτό της Aya Nakamura.

Aya Nakamura: Ποιο είναι το pop icon της Γαλλίας

Μπορεί το καλλιτεχνικό της όνομα να ακούγεται σαν να έχει βγει από τις σελίδες κάποιου ιαπωνικού manga αλλά η εικοσεννιάχρονη Aya Danioko “Nakamura” είναι η επιτομή του σύγχρονου γαλλικού pop icon. Γεννημένη στο Bamako του Μάλι το 1995 με ρίζες στους griots της Δυτικής Αφρικής (ποιητές και παραμυθάδες που λειτουργούν και ως θεματοφύλακες των προφορικών παραδόσεων) ήρθε παιδί ακόμα με την οικογένειά της στη Γαλλία και μεγάλωσε στην Ιλ ντε Φρανς. Σπούδασε σχέδιο μόδας αλλά σύντομα έχασε το ενδιαφέρον της για αυτό και στράφηκε στη μουσική και το τραγούδι. Γνήσιο παιδί της εποχής της ξεκίνησε και εκείνη από τα social media. Το 2014 σε ηλικία 19 ετών κυκλοφόρησε το πρώτο της τραγούδι “Karma” στο Facebook για να συνεχίσει με το “J’ ai mal” ένα τραγούδι χωρισμού, σε ρυθμό zouk, το χαρακτηριστικό ρυθμικό κρουστό μοτίβο από τις γαλλικές Αντίλλες. Τα πρώτα της τραγούδια έσπασαν σύντομα το φράγμα του ενός εκατομμυρίου views στο YouTube και με βοηθό τον παλιό της φίλο Dembo Camara που ανέλαβε χρέη παραγωγού και manager, ξεκίνησε πλέον και επίσημα το ταξίδι της για την κορυφή της παγκόσμιας και μουσικής βιομηχανίας.

Αυτήν την κορυφή άγγιξε για πρώτη φορά το 2018 με το single “Djadja”, από τον δεύτερο δίσκο της με τίτλο το όνομά της, και έχοντας ήδη στον ενεργητικό της το πλατινένιο ντεμπούτο album της “Journal Intime”. To “Djadja” έπιασε μόνιμη θέση στην κορυφή των charts και σύντομα έγινε διεθνές hit περνώντας τα γαλλικά σύνορα και διεισδύοντας σε αγορές (όπως η ολλανδική) που πολύ μικρά περιθώρια επιφυλάσσουν για γαλλόφωνους καλλιτέχνες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ολλανδία όπου η Aya Nakamura κατάφερε να φτάσει στο νούμερο 1 –πενήντα επτά χρόνια μετά την πρωτοπόρο Edith Piaf το 1961 με το “Non je ne regrette rien”– σε charts που είχαν να δουν γαλλόφωνο τραγούδι από το “Alors on Danse” του Stromae.

Από εκεί και πέρα ο δρόμος για τη Nakamura στρώθηκε με ρεκόρ το ένα πίσω απ’ τ’ άλλο, χτισμένα πάντα στον unique ήχο τις με τις πλούσιες επιρροές από τους ρυθμούς και τα beats της Αφρικής και της Καραϊβικής. Πρώτη γαλλίδα καλλιτέχνιδα που έσπασε το φράγμα του ενός δισεκατομμυρίου streams στο Spotify (πάντα με το album “Nakamura”), πρωτιά παγκόσμιων ακροάσεων και για το τρίτο της album “AYA” που σημείωσε πάνω από 12 εκατομμύρια downloads μόλις σε τέσσερις ημέρες, πάνω από 2 εκατομμύρια views για τα videos της στο YouTube.

Μόλις μια πενταετία από τον πρώτο της δίσκο η Aya Nakamura είναι η μεγαλύτερη pop star της Γαλλίας, με παγκόσμιο reach που δεν κατάφερε ίσως ούτε η Edith Piaf στον κολοφώνα της μεταπολεμικής δόξας της, ένα εναλλακτικό σύμβολο της πολυπολιτισμικής γαλλικής νεολαίας, περιζήτητο στη δευτερογενή μουσική εμπορική αγορά της νέας εποχής – δεν είναι τυχαίο ότι από το 2023 η Aya Nakamura είναι η νέα διεθνής μούσα της Lancome.

Η πρόταση του Εμανουέλ Μακρόν στην Aya Nakamura και οι ρατσιστικές επιθέσεις που δέχθηκε

Όλες αυτές οι προεκτάσεις του case study της Aya Nakamura θα πρέπει να έθελξαν και τον γάλλο πρόεδρο Emmanuel Macron o οποίος φέρεται να είχε την ιδέα να προτείνει στην Aya Nakamura να τραγουδήσει ένα chanson της Edith Piaf στην τελετή έναρξη των επικείμενων Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι, με όλη τη σημειολογία και τα σύμβολα που κάτι τέτοιο θα συνεπάγεται. Μια ιδέα που ήταν ωστόσο αρκετή έστω και σε επίπεδο φημολογίας για να ξεσπάσει μια ακόμα ρατσιστική καταιγίδα –από αυτές που ευδοκιμούν στα βαθιά ιδεολογικά χάσματα που παραδοσιακά ταλανίζουν τη γαλλική κοινωνία– και η Aya Nakamura να γίνει το πρόσωπο των ημερών στον γαλλικό Τύπο για όλους τους λάθος λόγους.

Η ρατσιστική ιστορία πάνω κάτω γνωστή, με τις συνήθεις «σοκαριστικές» ομοιότητες με τις απανταχού εθνικιστικές και ρατσιστικές κορώνες, και πάει κάπως έτσι: Ακροδεξιές πολιτικές και μιντιακές φράξιες θεωρούν ότι πας μη «καθαρόαιμος» Γάλλος και Γαλλίδα και σίγουρα πας Αφρογάλλος και Αφρογαλλίδα δεν είναι αρκετά «Γάλλοι» για να εκπροσωπήσουν τη Γαλλία. Και το μενού συνεχίζεται με signature πιάτα όπως «Δεν είναι η γαλλική γλώσσα αυτή» και «Εδώ είναι Γαλλία, δεν είναι η αγορά του Bamako». Στην περίπτωση της Nakamura οι αντιδράσεις και οι επιθέσεις της γαλλικής πολιτικής και κοινωνικής ακροδεξιάς ήταν τόσο έντονες που οι εισαγγελικές αρχές του Παρισιού ξεκίνησαν επίσημη έρευνα για τις κατηγορίες υποκίνησης ρατσιστικού μίσους κατόπιν και σχετικής καταγγελίας διεθνούς οργάνωσης κατά του ρατσισμού και του αντισημιτισμού.

Και μπορεί κάποιος έστω και ελάχιστα πονηρεμένος για τις ανεκδιήγητες επιχειρηματολογικές μορφές που παίρνει ο ρατσιστικός λόγος να μην ξαφνιάζεται ιδιαίτερα με το ότι ακροδεξιοί Γάλλοι πολιτικοί, όπως ο ηγέτης της ακροδεξιάς πτέρυγας της γαλλικής γερουσίας, Gerard Larcher, να καταμαρτυρούν στη Nakamura ως δείγμα της αντι-γαλλικότητας τη χρήση της slang (αγνοώντας μάλλον από τα μεγαλύτερα κεφάλαια της γαλλικής γραμματείας και ποίησης, αυτό των καταραμένων ποιητών και των πνευματικών απογόνων τους) η υπόθεση ωστόσο της Nakamura τραβάει μια ακόμα κουρτίνα μπροστά από τις προβληματικές εθνικιστικές ιδεολογίες που εξακολουθούν να διχάζουν τη σύγχρονη Γαλλία, προσθέτοντας έναν ακόμα κρίκο στη γαλλική αλυσίδα περιστατικών ρατσιστικής βίας και διακρίσεων σε βάρος ιδίως των μαύρων Γάλλων – οι μνήμες άλλωστε της πολιτικής κρίσης που ξέσπασε στον απόηχο της υπερψήφισης του σκληρού, ακροδεξιών επιρροών, μεταναστευτικού νομοσχεδίου στη Γαλλία είναι κάτι παραπάνω από νωπές, δεν είναι καν μνήμες, είναι μια ιστορία ιδεολογικού, πολιτικού και κοινωνικού χάσματος που συνεχίζει να γράφεται και να βαθαίνει χωρίς ορατές ευοίωνες προοπτικές επίλυσης.

Hype: Το νέο hit της Aya Nakamura σε συνεργασία με την Ayra Starr

Εν ωμεταξύ η Aya Nakamura συνεχίζει να κάνει αυτό που ξέρει επελαύνοντας στη μουσική βιομηχανία. Η νέα της κυκλοφορία “Hype”, μια εκρηκτική συνεργασία με τη νιγηριανή star Ayra Starr, σπάει ταμεία και ανοίγει έναν ιδιότυπο, new age διάλογο με τη μη μουσική επικαιρότητα γύρω από το όνομά της.

“Hit Machine, I’m a Hit Machine” σε πρόχειρη μετάφραση από τα γαλλικά στα αγγλικά ή όπως απάντησε και η ίδια η Aya Nakamura στους κάθε λογής επιτιθέμενους εναντίον της με σχετική ανάρτησή της στο Χ «Μπορεί να είστε ρατσιστές, αλλά δεν μπορεί να είστε κουφοί. Αυτό σας πονάει. Γίνομαι το νο. 1 θέμα συζήτησης. Και τι σας χρωστάω εσάς; Απολύτως τίποτα».