Τάσος Σκούρας: Ο κιθαρίστας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στο European Blues Challenge

Το ελληνικό blues ήταν πάντα μια ιδιαίτερη περίπτωση. Μια σχετικά μικρή αλλά ιδιαίτερα συμπαγής ομάδα εγχώριων καλλιτεχνών, η οποία τίμησε μέσω της δισκογραφίας «ιερά τέρατα» του ήχου. Έμπνευση αποτελούσαν και αποτελούν ονόματα όπως οι Muddy Waters, B.B. King, John Lee Hooker, ο Robert Johnson με τον αρχέτυπο ήχο του, μέχρι και οι Eric Clapton, Stevie Ray Vaughan, Roy Buchanan, ακόμα και ο νεότερος Joe Bonamassa. Σημείο αναφοράς της ελληνικής σκηνής αποτελούν σίγουρα οι ιστορικοί θεσσαλονικείς Blues Wire, οι οποίοι έχουν κλείσει πλέον 40 χρόνια παρουσίας στην εγχώρια σκηνή και δισκογραφία. Από το «νέο αίμα» της σκηνής, ξεχωρίζει ιδιαίτερα η περίπτωση του Τάσου Σκούρα, ο οποίος σταθερά και με ουσιαστικές συνεργασίες αναπτύσσει το προσωπικό του brand. Το τραγούδι “Alright Mama” αποτελεί ένα μικρό μόνο δείγμα των δυνατοτήτων του. 

Φέτος ο Τάσος Σκούρας βρίσκεται μπροστά σε άλλη μία σπουδαία πρόκληση στην καριέρα του, έχοντας επιλεγεί για να συμμετάσχει στο European Blues Challenge, το οποίο και θα διεξαχθεί τον ερχόμενο Απρίλιο. Η Athens Voice συνάντησε τον blues rocker και μίλησε μαζί του για αυτή τη συμμετοχή, καθώς και για τη γενικότερη σκηνή των blues στην Ελλάδα, την ιστορία και τις προοπτικές της.

Στις 4 με 6 Απριλίου θα συμμετάσχεις στο European Blues Challenge στην Braga της Πορτογαλίας. Πες μας λίγα λόγια για αυτόν τον διαγωνισμό. Πώς προέκυψε η συμμετοχή σου;
Το European Blues Challenge είναι ένας ετήσιος διαγωνισμός που διοργανώνει το European Βlues Union. Σκοπός αυτής της διοργάνωσης είναι να δοθεί βήμα σε ευρωπαίους καλλιτέχνες του είδους και να συντηρηθεί η διαχρονική αγάπη του ευρωπαϊκού κοινού για τα blues. Το European Blues Union είναι ένας οργανισμός που δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και απαρτίζεται από λάτρεις του είδους από όλη την Ευρώπη. Είναι η πιο σημαντική ευρωπαϊκή προσπάθεια διατήρησης αυτής της τόσο διαχρονικής και πλούσιας σε συναισθήματα μουσικής, που εύκολα θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι και ένας τρόπος ζωής. Living with the Blues! Ο εκπρόσωπος της Ελλάδας στο European Blues Union, Μιχάλης Λημνιός και το Blues.gr, σε συνεργασία με περιοδικά του εξωτερικού στην Ευρώπη και Αμερική, με επέλεξαν ως εκπροσώπο της Eλλάδας στο European Blues Challenge 2024, που θα γίνει στην Braga της Πορτογαλίας. Θέλω να ευχαριστήσω πολύ το Μιχάλη που πίστεψε σε εμένα και κίνησε τις διαδικασίες ώστε να επισημοποιηθεί η συμμετοχή μου. Εμένα ο σκοπός μου είναι κάποια στιγμή να μπορέσει η Ελλάδα να εξάγει blues καλλιτέχνες γιατί έχουμε πολλούς αξιόλογους, μακάρι η συμμετοχή μου να αποτελέσει όχημα για κάτι τέτοιο.

Από τη μία συνεργασίες με γνωστούς Έλληνες τραγουδοποιούς όπως ο Πάνος Μουζουράκης και ο Χρήστος Θηβαίος, από την άλλη το blues rock όπως διαμορφώθηκε από πάρα πολλούς σπουδαίους ξένους καλλιτέχνες. Πώς συνδυάζονται αυτά τα δύο διαφορετικά είδη στη διαμόρφωση του προσωπικού σου στιλ; Ποια ήταν τα πρώτα σου βήματα και οι επιρροές σου;
Η μουσική είναι πάρα πολύ μεγάλη και παρόλο που έχει πολλές εκφάνσεις και πρόσωπα είμαι της άποψης ότι είναι μία. Για εμένα δεν υπάρχει κακό είδος μουσικής. Ο καθένας μπορεί να επιλέξει από μία τεράστια γκάμα πως θα διαμορφωθεί μέσα από τις επιρροές του και αυτή είναι και η όλη μαγεία ενασχόλησης με την μουσική και την τέχνη γενικότερα. Παρόλο που ξεκινώντας την πορεία μου ήμουν απόλυτος ότι με ενδιαφέρει μόνο ο rock και ο blues τρόπος προσέγγισης, είχα την τύχη  να σταθώ δίπλα σε πολύ σπουδαίους έλληνες καλλιτέχνες και μέσα από αυτούς πραγματικά αγάπησα την ελληνική μουσική, η οποία έχει πολλές ιδιαιτερότητες και τεχνικά, αλλά και εκφραστικά, που την κάνουν μοναδική. Η ελληνική μουσική έχει παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του προσωπικού μου ήχου, νομίζω το βασικό συστατικό που μπορεί να δέσει blues rock καταβολές με την ελληνική παραδοσιακή μουσική είναι η έκφραση του πάθους, θεμελιώδης συντελεστής και κοινός τόπος συνάντησης αυτών των δύο ειδών έκφρασης που με διαμορφώσανε. Κάποια στιγμή όταν ήμουν πολύ μικρός έπεσε στα χέρια μου ένα αρμόνιο και κάθισα με τη μητέρα μου η οποία ήξερε ελάχιστα πράγματα να παίζει στο πιάνο. Δειλά δειλά άρχισα να πατάω και εγώ κάποια πλήκτρα, αυτή ήτανε η στιγμή που κατάλαβα ότι για εμένα ο έρωτας που ένιωσα για τη μουσική θα με καθόριζε όπως και έγινε.

Οι σπουδαιότερες συνεργασίες σου με Έλληνες καλλιτέχνες είναι προφανώς ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και οι Socrates. Έχεις μάλιστα δηλώσει πως ο Αντώνης Τουρκογιώργης είναι ο μουσικός σου μέντορας. Πες μας λίγα λόγια για τις συνεργασίες αυτές και ποιο πιστεύεις πως ήταν πραγματικά το στίγμα των Socrates στην ελληνική δισκογραφία;
Τι να πει κανείς για τον Αντώνη ! Αν θα μπορούσα να βάλω έναν τίτλο που να τον χαρακτηρίζει θα έλεγα ότι είναι ο πιο γνήσιος ρόκερ που έχω γνωρίσει. Ο Αντώνης πρέπει να είναι ο άνθρωπος στην Ελλάδα που αγάπησε περισσότερο από οποιονδήποτε το rock και ως μουσική και ως άποψη. Δεν το αγάπησε μόνο, το υπηρέτησε κιόλας στο μεγαλύτερο βαθμό, για εμένα ο Αντώνης ήταν ο μέντοράς μου όχι μόνο για τα πολλά μουσικά tips που μου έδωσε, αλλά και  όσον αφορά την κατανόηση νοοτροπία που πρέπει να έχει ένας blues rock περφόρμερ. Οφείλω πολλά στον Αντώνη. Ο Βασίλης ήταν από τους παιδικούς μου μουσικούς ήρωες, πάντα μου άρεσε η φωνή του και τα τραγούδια του πολύ. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που μοιράστηκα τη σκηνή μαζί του, έμαθα πάρα πολλά για την ελληνική μουσική από τον Βασίλη. Αυτό που θαυμάζω σε εκείνον περισσότερο απ’ όλα είναι το πόσο απλός και γλυκός άνθρωπος είναι παρόλο το τεράστιο διαμέτρημά του. Οι Socrates ήταν το όνειρο που δεν τολμούσα να κάνω διότι είχανε διαλυθεί πριν καν εγώ ξεκινήσω να ασχολούμαι με τη μουσική. Πώς τα έφερε η τύχη και βρέθηκα στη σκηνή και με τον Βασίλη αλλά και με τους Socrates, τους δυο παιδικούς μουσικούς μου ήρωες! Η παρακαταθήκη που έχουν αφήσει οι Socrates στην ελληνική μουσική είναι τεράστια! Ο συνδυασμός της τρομερής χημείας που είχαν ο Τουρκογιώργης με τον Σπάθα (ενέργεια και δεξιοτεχνία στον ύψιστο βαθμό!) με το πολύ πετυχημένο αισθητικά πάντρεμα ροκ, blues, ψυχεδέλειας και παραδοσιακής ελληνικής μουσικής, τους κάνουν μοναδικούς ως και ανεπανάληπτους στα μάτια μου.

Θα ήθελα να σταθούμε λίγο παραπάνω στο blues rock και σε καλλιτέχνες που έχουν διαμορφώσει το παίξιμό σου, τόσο σε κιθάρα όσο και σε φωνή. Θεωρείς ότι οι επιρροές σου είναι κυρίως αντίστοιχες ενός Stevie Ray Vaughan (τον οποίο κατανοώ πως αγαπάς πολύ) ή ενός Bonamassa; Ή πάμε και σε παλαιότερες φόρμες και κλασικούς bluesmen, όπως Muddy Waters, Elmore James κ.α. Ποιοι άλλοι μουσικοί έχουν σταθεί ως επιρροή πάνω σου;
Είναι αδύνατον πραγματικά να είσαι κιθαρίστας και να μην έχεις επηρεαστεί από Stevie Ray Vaughan. Ο Stevie πρέπει να είναι ο κιθαρίστας με τους περισσότερους κλώνους στον πλανήτη. Υπήρξε μία περίοδος όπου μπορώ να πω ότι έτεινα προς αυτή την κατεύθυνση, χρειάστηκε πολλή προσπάθεια για να το αποφύγω (γέλια)! Το μοναδικό χάρισμα αυτού του ανθρώπου να ελίσσεται μέσα στον ρυθμό και το ατελείωτο λεξικό μουσικής φρασεολογίας που έχει τον κάνουν απίστευτα ελκυστικό μουσικό προορισμό για έναν νέο κιθαρίστα. Οι κιθαρίστες που με επηρέασαν και που ακόμα και σήμερα λατρεύω και ακούω και μαθαίνω πράγματα από αυτούς: Jimi Hendrix όχι τυχαία πρώτος καθότι τον θεωρώ τον πιο καθοριστικό κιθαρίστα που πέρασε. David Gilmour, Mark Knopfler, Eric Clapton κ.α. Όσο μεγαλώνω γυρνάω στις ρίζες περισσότερο, Albert King, B.B. King, Albert Collins, Freddy King, Robert Johnson, Lightning Hopkins. Υπάρχει και μία πολύ σημαντική νέα γενιά κιθαριστών Joe Bonamassa, Eric Gales, King Fish, Gary Clark, Josh Smith , John Mayer που έχουν προχωρήσει αρκετά τα πράγματα. Μία από τις βασικότερες μου επιρροές είναι ο Γιάννης Σπάθας, κατά την άποψή μου είναι ο καλύτερος Έλληνας κιθαρίστας, αυτό που τον κάνει τόσο σπουδαίο είναι η λεπτομέρεια στο παίξιμό του. Σαν τραγουδιστής έχω επηρεαστεί πολύ από Joe Cocker, Tom Jones, Muddy Waters, Ray Charles μεταξύ άλλων. Αυτό που παρατηρώ είναι ότι γενικώς με προσελκύει ο παθιασμένος τρόπος τραγουδιού. Από Έλληνες μπορώ να πω ότι θαυμάζω πάρα πολύ τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Νίκο Παπάζογλου, τον Διονύση Σαββόπουλο και τον Αλκίνοο Ιωαννίδη.

It's always Rock n roll (live), μια live υπερπαραγωγή με 11 μουσικούς, ανάμεσά τους ο Johnnie Vavouras, ο Νίκος Σπάθας κ.α. Μίλησέ μας για αυτή τη συνεργασία, τα μέλη της, πώς προέκυψε και αν μπορούμε να περιμένουμε κάτι αντίστοιχο στο μέλλον.
Ουσιαστικά το “”It's always Rock n roll” είναι μία προσπάθεια να παιχτούν αυτές οι μουσικές, blues, soul, rock, χωρίς εκπτώσεις και με το mentality ότι θα ξεπεράσουμε όλα τα εμπόδια και θα το κάνουμε να συμβεί! Στην Ελλάδα και λόγω τεχνικών δυσκολιών αλλά και λόγω του ότι αυτές οι μουσικές δεν είναι αυτό που θα λέγαμε mainstream, η οργάνωση μιας τέτοιας παραγωγής είναι πραγματικά δύσκολη υπόθεση. Ήθελα πάντα να κάνω μία παράσταση με πνευστά και γυναικεία φωνητικά για να μπορέσουμε να παρουσιάσουμε στον κόσμο ένα show  όσο πιο κοντά γίνεται στο real thing! Φέτος ήταν η δεύτερη χρονιά που το κάναμε, ήταν δύο μαγικές βραδιές και θέλω να ευχαριστήσω όλους τους συντελεστές και guests που με στήριξαν και όλοι τους ήταν θαυμάσιοι. Σε αυτό το σημείο θέλω να σταθώ λίγο στην πολύ μεγάλη βοήθεια που έλαβα από την Walnut entertainment της οποίας τυχαίνει και είμαι αντιπρόεδρος. Αν δεν υπήρχε η βοήθεια από όλα τα στελέχη της εταιρείας δεν θα είχα καταφέρει να πραγματοποιήσω αυτή την παραγωγή, θέλω να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως όλους τους ανθρώπους της ομάδας που έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό. Σύντομα θα κυκλοφορήσει υλικό στα social καθότι βιντεοσκοπήθηκε και ηχογραφήθηκε επαγγελματικά η παράσταση. Θέλω να ελπίζω ότι θα καταφέρουμε να το ξανακάνουμε σύντομα.

Ποιο είναι το στίγμα ενός blues rocker ερμηνευτή εν έτει 2024 και δη στην Ελλάδα; Ποιες μπορεί να είναι οι ρεαλιστικές φιλοδοξίες του όσον αφορά την καλλιτεχνική επιτυχία και τον βιοπορισμό; Γενικότερα, μπορεί ένας καλλιτέχνης να πει ότι «επιλέγει» το κοινό στο οποίο στο οποίο θα απευθυνθεί;
Γενικά θεωρώ ότι οι φιλοδοξίες που πρέπει να έχει ένας καλλιτέχνης θα πρέπει να είναι πνευματικού και όχι υλικού χαρακτήρα. Πρακτικά μιλώντας βέβαια ο βιοπορισμός από την τέχνη είναι μια δύσκολη συνθήκη και συστήνω σε όσους τον επιδιώκουν να μην το έχουν ως αυτοσκοπό αλλά ως ευχάριστη έκπληξη αν και εφόσον συμβεί. Θεωρώ ότι η καλλιτεχνική επιτυχία δεν καθρεφτίζεται πάντα στη δημοφιλία. Ιδιαίτερα στις εποχές που ζούμε παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η σωστή προώθηση και έκθεση στο διαδίκτυο. Για μένα επιτυχία είναι ένας άνθρωπος να φτάνει στο peak του και μετά να αγωνίζεται για να ξεπεράσει τον εαυτό του. Θεωρώ λάθος κάποιος να επιλέγει το κοινό που θέλει να απευθυνθεί ενώ η φυσική ροή των πραγμάτων είναι η αντίθετη, το κοινό επιλέγει τον καλλιτέχνη με τον οποίο ταυτίζεται. Αν κάποιος είναι αληθινός σε αυτό που κάνει και επιμένει πιστεύω ότι αργά ή γρήγορα το κοινό θα ταυτιστεί μαζί του.

Πώς είναι σήμερα η κατάσταση των blues στην Ελλάδα; Υπάρχει αυτό που λέμε «ελληνική σκηνή» ή υπάρχουν απλά μεμονωμένες προσπάθειες;
Νομίζω ότι αυτή τη στιγμή η ελληνική blues σκηνή Βρίσκεται σε μία ανάκαμψη. Έχουν βγει πολλοί νέοι αξιόλογοι καλλιτέχνες οι οποίοι σιγά-σιγά αποκτούν το βήμα  τους. Υπάρχουν βέβαια και οι παλιοί, οι «δάσκαλοι» όπως λέμε, Blues Wire, Blues Cargo, Blues Family, Nick Dounousis, Texas Βrothers κ.α. Όμως και η νέα γενιά έχει δυναμικές παρουσίες και με πολύ ψαγμένο ήχο. Εμένα με έχουν εντυπωσιάσει αρκετά νέα παιδιά όπως μεταξύ άλλων ο Σάκης Ντοβόλης και ο Tom Yosi που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από καλλιτέχνες του εξωτερικού. Ένα πλήγμα είναι ότι δεν υπάρχουν αρκετοί κατάλληλοι χώροι που μπορούν να φιλοξενήσουν νέες  προσπάθειες .Υπάρχουν οι μεγάλοι συναυλιακοί χώροι και τα bars. Ουσιαστικά, κατά την άποψή μου χρειάζεται κάτι ενδιάμεσο για να δυναμώσει μια σκηνή.

Αντίστοιχα, πόσο έχει αλλάξει το αφήγημα των blues παγκοσμίως; Προφανώς και δεν μπορεί ένας Joe Bonamassa να εκφράζεται με τον ίδιο τρόπο με έναν Robert Johnson, αλλά μήπως δεν είναι αυτό το ζητούμενο; Τι είναι αυτό που διαμορφώνει το αφήγημα ενός μουσικού είδους σαν τα blues, στο πέρασμα του χρόνου;
Τα blues ξεκινήσανε στα τέλη του 19ου αιώνα ως παρηγοριά των σκλάβων, που δουλεύανε ολημερίς στις φυτείες βαμβακιού στις Ηνωμένες πολιτείες. Προφανώς τα βιώματα των ανθρώπων σήμερα δεν είναι ίδια με τότε όπως επίσης και τα μέσα δεν είναι ίδια, ούτε τα μέσα προώθησης ούτε καν τα μουσικά όργανα οπότε είναι λογικό ο ήχος να διαφέρει. Αυτό που δεν διαφέρει όμως είναι η ανάγκη να επικοινωνήσει κανείς, να δημιουργήσει και να εκφραστεί. Τα blues είναι το αφήγημα του πόνου, της στεναχώριας και της θλίψης αλλά παραδόξως πολλά από τα blues κομμάτια είναι majore ενώ μουσικά το μινόρε θεωρείται το μονοπώλιο της θλίψης. Κατά την προσωπική μου άποψη το majore blues συμβολίζει την ανθρώπινη δύναμη να εκφράσει τη θλίψη μέσα από την μουσική και να τη μετουσιώσει σε ήχο ως μία γλυκιά απαλλαγή εξ ου και η αισιοδοξία - χαρά του Μείζονος. Η ανάγκη της έκφρασης είναι διαχρονική αξία οπότε θεωρώ Robert Johnson και Joe Bonamassa ξεκινάνε από τον ίδιο βατήρα.

Το τραγούδι “All right mama” αναφέρεται σε σπουδαίες απώλειες που γνώρισε η ανθρωπότητα, ο Γκάντι, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ οι Κένεντι κλπ. Πώς προέκυψε αυτό ως θεματολογία και γενικότερα με τι σου αρέσει να καταπιάνεσαι στη στιχουργική σου;
Δεν έχω συγκεκριμένη θεματολογία όσον αφορά το στίχο, είμαι ανοιχτός σε ερεθίσματα. Όσον αφορά το “Alright Mama”, γενικώς έχω την πεποίθηση ότι τη δεκαετία του 1960 καθορίστηκε λίγο έως πολύ το πώς θα πάει η ζωή σ’ αυτό τον πλανήτη. Θεωρώ πολύ κομβικές τις δολοφονίες του Κινγκ και των του Κένεντι διότι ο πρώτος ήταν ένα σύμβολο της μάχης υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μία εποχή που η ισότητα ακουγόταν σαν πανώλη. Από την άλλη οι Κένεντι οι οποίοι θέλανε να σταματήσουν τον πόλεμο του Βιετνάμ και να περιορίσουν την παγκόσμια παραπολιτική οργάνωση C.I.A. Όπως επίσης και ο Γκάντι που απλά δίδασκε ειρήνη παλαιότερα. Αυτό που με κινητοποίησε - ενέπνευσε είναι η ανάγκη αυτού του κόσμου να εξουδετερώνει αυτοάνοσα όποιον προσπαθεί να κάνει ένα βήμα προς την εξυγίανσή του.

Τι συμβαίνει με το νέο υλικό που ετοιμάζεις; Να περιμένουμε κάτι σε μορφή full length δίσκου ή μεμονωμένες κυκλοφορίες τραγουδιών;
Υπάρχει στα σκαριά η ολοκλήρωση του άλμπουμ, μία ενότητα ζωής γύρω από το μπλουζ. Το οποίο θα κυκλοφορήσει από την Walnut entertainment . Επίσης πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε το τραγούδι «Άδεια Βαλίτσα» στο οποίο συνεργάστηκα με τη Φωτεινή Βελεσιώτου ως συνθέτης και σε στίχους Σάννυς Μπαλτζή. Είναι μία πολύ διαφορετική μουσική πλευρά μου την οποία ανυπομονούσα να επικοινωνήσω. Τον Σεπτέμβριο είχα μία πολύ όμορφη συνεργασία με τον Doug James, σαξοφωνίστας με πολλές ώρες πτήσης γύρω από το μπλουζ έχει παίξει με Stevie Ray Vaughan, Albert Collins, Albert King, B.B. King, Eric Clapton, Room full of Blues μεταξύ πολλών άλλων. Έχουμε κρατήσει επαφή και συζητάμε για να κάνουμε και κυκλοφορία και live μαζί. Στις 29 Μαρτίου έχω ένα live στον Βόλο στο Cafe Santan. Πάντα ήθελα να παίξω στον Βόλο, τελευταία φορά που επισκέφτηκα την πόλη ήταν το 2009 με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Μετά πετάμε για Πορτογαλία!

Σε ευχαριστούμε πολύ για τον χρόνο σου, Τάσο! Τα τελευταία λόγια δικά σου.
Ευχαριστώ πολύ απόλαυσα πολύ τη διαδικασία της συνέντευξης. Για κλείσιμο θα παραποιήσω λίγο μία φράση του Τζον Λένον: “All we are saying is give Blues a chance”!