Νιλ Γιάνγκ: Η σκουριά ποτέ δεν κοιμάται

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 ήμουν πολύ ευχαριστημένος με τους δίσκους των Pink Floyd, Deep Purple, Led Zeppelin, από ξένα, και των Poll, Τουρνά, Ρόμπερτ Ουίλλιαμς από ελληνικά. Δεν μπορούσες να ξέρεις τα πάντα από μουσική στα 12 αλλά και τώρα, που έχω ξεπεράσει αυτή την ηλικία κατά πολύ, πάλι έχω ελλείψεις. Από πιο ήρεμα πράγματα, μου άρεσε ο Dylan. Όχι ότι είχα ακούσει και τίποτα περισσότερο από ένα «Best of…» και το «Desire».

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 στο κρατικό ραδιόφωνο υπήρχαν οι εκπομπές των δισκογραφικών εταιρειών. Συνήθως έπαιζαν ελληνικά τραγούδια – «Η Minos παρουσιάζει» ή «Η Λύρα παρουσιάζει», με τις αξεπέραστες φωνές του Γιώργου Λεφεντάριου και του Γιώργου Παπαστεφάνου. Τις άκουγα παρ’ ότι λίγα πράγματα με ενδιέφεραν από το μη rock ελληνικό τραγούδι. Ο Χατζιδάκις, ας πούμε, από συνθέτες, η Μοσχολιού από τραγουδίστριες και κάποιοι λίγοι ακόμα. Παράξενα κριτήρια! Μόνο την εκπομπή της Panivar δεν άντεχα να ακούω. Τον Πόλυ Κερμανίδη, ας πούμε, και τον αξεπέραστο δίσκο μακράς διαρκείας –όπως έλεγαν τότε– «Τα πλοία πεθαίνουν στα λιμάνια». Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και τώρα δεν ενδιαφέρομαι γι’ αυτό το ρεπερτόριο, όμως αν κάποιος είχε κρατήσει τις εκπομπές «η Panivar παρουσιάζει» από εκείνη την εποχή θα τις άκουγα μανιωδώς.

Στην πορεία άρχισαν να σκάνε δίπλα στο ελληνικό και εκπομπές με ξένο ρεπερτόριο. Οι δισκογραφικές επένδυαν και σ’ αυτό. Δίσκοι που σήμερα θα κυκλοφορούσαν σε 200 αντίτυπα, τότε κυκλοφορούσαν ελληνικής εγγραφής σε αριθμό που ξεπερνούσε κατά πολύ τα 1.000 αντίτυπα. Στην εκπομπή «Η WEA παρουσιάζει», προχωρημένο φθινόπωρο του 1978, με παρουσιαστή που δεν θυμάμαι καθόλου –αν θυμάται κάποιος, ας μου το πει– άκουσα για πρώτη φορά Neil Young. Το «Comes A Time» πρέπει να ήταν το πρώτο album του Young που έφερνε η WEA (Warner-Electra-Atlantic) ακριβώς μόλις βγήκε στην Ελλάδα. Μέτρια ελληνική εγγραφή –όπως όλες εκείνη την εποχή– και μια ιδιότυπη προσωπική ανάγνωση της country μ’ αυτό το ιδιαίτερο ύφος που ανακάλυψα αργότερα ότι είχε ο Young. Ήταν ένα σοκ! Με την πρώτη ακρόαση του δίσκου ο Young έγινε ο αγαπημένος μου μουσικός. Πάνε οι Zeppelin, πάνε οι Purple, ο νέος βασιλιάς του παλιού μονοφωνικού μου Dual ήταν αυτός.

Όταν στις αρχές Ιουνίου του 1979 ο Γιάννης Πετρίδης έπαιξε για πρώτη φορά το «Hey, hey, My, my» από το επερχόμενο «Rust Never Sleeps» αιστάνθηκα δικαιωμένος. Ο μουσικός που είχε γίνει ξαφνικά ο πιο αγαπημένος μου, έβγαζε ένα σπουδαίο τραγούδι κι, όπως αποδείχτηκε, έναν σπουδαίο δίσκο. Λόγω της επιτυχίας του «Rust Never Sleeps», η WEA άρχισε να κυκλοφορεί ελληνικής εγγραφής σχεδόν όλο το back catalogue του Καναδού μουσικού. Τα πήρα όλα ένα προς ένα, με σκληρή οικονομία, απαρνούμενος ακόμη και το πρωινό κουλούρι στο σχολείο. Μερικά μάλιστα album τα πήρα «εισαγωγής» και δεν είναι υπερβολή να πω ότι μεγάλωσα μαζί τους.

Ένας παλιός φίλος λέει ότι κάθε μουσικός έχει το πολύ μια δεκαετία στην οποία πιάνει το ζενίθ της δημιουργικότητάς του. Το 1979 ο Young μοιάζει να κλείνει αυτή τη μεγάλη δεκαετία, που ξεκίνησε με το ομώνυμο album του κι έκλεισε με το «Rust Never Sleeps» και το «Live Rust» την ίδια χρονιά. Όμως υπήρξαν μερικοί σπουδαίοι δίσκοι και αργότερα, όπως το «Freedom», το «Harvest Moon», το «Unplugged» με τις εξαιρετικές εκτελέσεις του, το «Are You Passionate?» με τον Booker T και τους MGs, αλλά και τραγούδια-διαμαντάκια ακόμη και σε δίσκους που παρουσίαζαν μικρό ενδιαφέρον.

Από το 1978 μέχρι τώρα δεν έχω χάσει ούτε έναν δίσκο του Neil Young. Τους παίρνω όλους ακόμη και σε πολλαπλά format, ξέροντας πλέον ότι δεν θα ακούσω κάτι ιδιαίτερα σημαντικό. Το καλοκαίρι του 2008 είχα τη χαρά να ταξιδέψω μέχρι το Δουβλίνο και να τον δω να παίζει ζωντανά. Τότε ήταν εξήντα τριών ετών. Και την Κυριακή κλείνει τα 78 του χρόνια. Αυτός είναι ο λόγος που γράφτηκαν αυτές οι γραμμές. Δεν ξέρω αν ο Young έχει σκουριάσει, δεν είμαι αντικειμενικός. Τα τραγούδια και τα συναισθήματα που αυτά τα τραγούδια γέννησαν, δεν έχουν καθόλου πάντως…

Υ.Γ. Θα έφτιαχνα μια πολύ μεγάλη λίστα στο Spotify, όμως δυστυχώς ο Young έχει αποσύρει όλα του τα τραγούδια από τη συγκεκριμένη πλατφόρμα…