«Μια βραδιά κάτω από την ελιά», η πολιτιστική πρωτοβουλία της Νάξου

Παντού γύρω σου ελαιόδεντρα. Ελιές που υπήρξαν πολύ πριν γεννηθούμε εγώ κι εσύ, αιώνες ολόκληρους. Βλέπεις, το μεσαιωνικό κτήμα της οικογένειας Πολυκρέτη (που ονομάζεται Κάμπονες) λειτουργούσε σε αυτή τη γωνιά της Νάξου ήδη από το 1570. Κάποιες από τις ελιές του φυτεύτηκαν πριν 2.500 χρόνια, οι νεότερες μετρούν ήδη 600 έτη. Αυτά τα δέντρα είναι και ο λόγος που τούτη η σημαντική πολιτιστική πρωτοβουλία ονομάστηκε «Μια βραδιά κάτω από την ελιά». Είναι ό,τι ακριβώς λέει το όνομά της: νύχτες κάτω από ελιές, γεμάτες μουσική, θέατρο, ποίηση, τέχνη.  Γίνεται κάθε Σεπτέμβριο στους χώρους του μεσαιωνικού αυτού κτήματος με διαφορετική θεματική και προσκεκλημένους, με τεράστιο σεβασμό στο τοπίο και την παράδοση, με την  ελάχιστη δυνατή παρέμβαση και την αποφυγή χρήσης ηλεκτρικού ρεύματος. Βραδιές μαγικές που εμπνεύστηκε η Μαρία Πολυκρέτη, επιχειρηματίας του τουρισμού και δημιουργός του φεστιβάλ.

Φέτος, η πολιτιστική αυτή πρωτοβουλία διοργανώνει τη βιωματική τριλογία «Γροικώ, Θωρώ, Ανοιώθω» στις 22, 23 και 24 Σεπτεμβρίου. Προφανώς και αυτές οι τρεις θεϊκές, πρωτεϊκές λέξεις δεν είναι τυχαίες. Αντίθετα αποτελούν το κεντρικό θέμα του φετινού φεστιβάλ. Και δεν είναι άλλες από τα ρήματα της νεολληνικής γλώσσας «ακούω», «βλέπω» και «αισθάνομαι», όπως αυτά εκφράζονται στην τοπική διάλεκτο και συγκεκριμένα στην ντοπιολαλιά της Απειράνθου Νάξου.

Το ρήμα «γροικώ» αναφέρεται στη σημασία των ακουσμάτων, της μουσικής και των ήχων που μας συγκινούν, κινητοποιούν το συναίσθημά μας, επηρεάζουν και διαμορφώνουν την ψυχική μας διάθεση. Η Νάξος διατηρεί διαχρονικά άρρηκτους δεσμούς με την Κρήτη και ο Γιώργος Ξυλούρης (Ψαρογιώργης) είναι ο καλλιτέχνης που θα τιμήσει και θα εκφράσει αυτούς τους δεσμούς στις 24 Σεπτεμβρίου.

Το «Θωρώ» παραπέμπει στο μουσικό/θεατρικό δρώμενο της εμπνευσμένης σκηνοθέτιδας Αικατερίνης Παπαγεωργίου, η οποία με ένα πρωτότυπο έργο, που παίζεται για πρώτη φορά στις 22 Σεπτεμβρίου, θα τιμήσει τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, πολυβραβευμένο, διεθνούς προβολής και σπουδαίο Νάξιο συγγραφέα.

Τέλος, το «ανoιώθω», που είναι μαζί αίσθηση, συναίσθηση και κατανόηση, συνδέεται με τον μουσικό διάλογο από τον βραβευμένο με βραβείο Grammy Christopher King και τον μουσικό και συνθέτη Γιάννη Πανταζή. Όσοι βρεθούν  σε αυτήν την εκδήλωση, θα συμμετάσχουν σε έναν διάλογο γύρω από την τσαμπούνα και τα άλλα παραδοσιακά μουσικά όργανα της Νάξου, συνειδητοποιώντας τη σπουδαιότητά τους και την ατίμητη συμβολή τους στη θεραπεία της ψυχής.

Στόχος του φεστιβάλ «Γροικώ, Θωρώ, Ανοιώθω» είναι πρώτα απ’ όλα να τιμήσει την πολιτιστική παράδοση, την τέχνη, τη λαϊκή γλώσσα και την τοπική κουλτούρα της Νάξου. Κι έπειτα να αγγίξει κι όλους εμάς, τους επισκέπτες, να μας κάνει να αισθανθούμε, ακόμη και να ψυχο-θεραπευτούμε μέσω της τέχνης. Ακολουθεί αναλυτικά το πρόγραμμα του φεστιβάλ:

22 Σεπτεμβρίου | 17:00 |

Μουσικο/θεατρικό δρώμενο αφιερωμένο στον Ιάκωβο Καμπανέλλη

«Άκουσε τη φωνή μου κι έλα»

Σύλληψη ιδέας – Συρραφή κειμένων – Σκηνοθεσία: Αικατερίνη Παπαγεωργίου

Μουσική επιμέλεια – Παίζουν (αλφαβητικά): Αλέξανδρος Βάρθης, Γιώργος Πατεράκης, Ελίζα Σκολίδη

Αυτούσια αποσπάσματα από το εμβληματικό αφηγηματικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη «Μαουτχάουζεν», τα ποιήματα και τα μονόπρακτα θεατρικά του έργα  συνθέτουν έναν ύμνο στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Μέσα από το μουσικό/θεατρικό δρώμενο «Άκουσε τη φωνή μου κι έλα» καταθέτονται μνήμες, σκέψεις, όνειρα και σπαράγματα ελπίδας, όπως ακριβώς τα βίωσε και τα κατέγραψε ο συγγραφέας με αφορμή την παραμονή του στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν στην Αυστρία. Η εμπειρία του «επιζώντος» αποτελεί ταυτόχρονα και μαρτυρία της ναζιστικής θηριωδίας.

«Μάθε να σιωπάς χωρίς να σπας», γράφει ο Καμπανέλλης και παράλληλα στέλνει ένα εκκωφαντικό μήνυμα ελπίδας που μας πείθει ότι ο νους δεν φυλακίζεται. Μια ιστορία ανείπωτου πόνου αποτυπώνεται μέσα από το πρίσμα της προσμονής για τη «ζωή που θα επιστρέψει», του έρωτα που υπερνικά τα πάντα και της ελπίδας που ποτέ δεν σβήνει. Ο συγγραφέας καταθέτει πως ο έρωτας έχει τη δύναμη να ανθίσει ακόμα και στα πιο άγονα μέρη. 

«Έρωτα μες στο μεσημέρι

σ’ όλα τα μέρη του θανάτου

ώσπου ν’ αφανιστεί η σκιά του».

23 Σεπτεμβρίου| 17:00 | Μουσικός διάλογος

«Τσαμπούνα: Τα μελωδήματα της Νάξου»

Christopher King, Γιάννης Πανταζής

Παίζουν: Βαγγέλης Κριμιτζάς · Νίκος Μπαρδάνης

Grammy-winning producer and writer Christopher King and musician-scholar Yannis Pantazis present Τσαμπούνα: Τα μελωδήματα της Νάξου, at the venue of Μια βραδιά κάτω από την ελιά, on Naxos. It will be a unique evening of live music, discussions, and the playing of rare vintage recordings of tsabouna, focusing on the music of Naxos and its relationship to the larger cultural asset of traditional Greek music.

24 Σεπτεμβρίου| 17:00 | Συναυλία

«Τέμπλα και ράβδος, κέντρουλας, μποξάδες, πυρηνάκι»

Γιώργος Ξυλούρης

Ανδρέας Αρβανίτης · λαγούτο, λύρα, ασκομαντούρα

Ο Γιώργος Ξυλούρης με τη μουσική του θέλει να μας κεντρίσει με το χώμα, που πατούμε, καλλιεργούμε, και απάνω χορεύουμε. Ακούει τον απόηχο της ελιάς στη συγκομιδή από το τότε στο τώρα μιας διαχρονικής μουσικής που ανήκει και δονείται σε όλους. Μαζί του ο Ανδρέας Αρβανίτης στο λαγούτο, τη λύρα και την ασκομαντούρα, που με το προσωπικό του ύφος συνδράμει και εμπνέει το Γιώργη σε αυτό το ταξίδι.

*Η ATHENS VOICE είναι χορηγός επικοινωνίας.