Μουσικη

Αύγουστος 1993: οι Grateful Dead στη βόρεια Καλιφόρνια

«Δεν άργησα να γλιστρήσω σε κατάσταση υπνωτικής καταληψίας: τα λάιβ των Deads με απαλλάσσουν από την έλξη της Γης»

Σώτη Τριανταφύλλου
Σώτη Τριανταφύλλου
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Αύγουστος 1993: οι Grateful Dead στη βόρεια Καλιφόρνια
© Brooks Kraft LLC/Sygma via Getty Images

Η Σώτη Τριανταφύλλου θυμάται τη συναυλία των Grateful Dead στο Μάουντεν Βιού, τον Αύγουστο του 1993

Πρόλαβα να δω τους Grateful Dead τρεις φορές πριν από τον θάνατο του Jerry Garcia στις 9 Αυγούστου του 1995. «Η μουσική τους αγγίζει σφαίρες που οι περισσότερες μπάντες δεν διανοούνται καν ότι υπάρχουν» έλεγε ο Lenny Kaye από το Patti Smith Group: συμφωνώ κι εγώ. «Δεν είναι οι καλύτεροι σ’ αυτό που κάνουν» πρόσθετε ο Bill Graham, «αλλά μόνο αυτοί κάνουν αυτό που κάνουν». Aν και έχασα τις συναυλίες στο Fillmore, στο Matrix και στο Αvalon, ήμουν εκεί όταν έπαιξαν στους βράχους του Κολοράντο —τον Αύγουστο του ’87— και τέσσερα χρόνια αργότερα στο Σακραμέντο. Τον Αύγουστο του ’93, τους είδα στο Shoreline, στο Μάουντεν Βιού, κοντά στο Πάλο Άλτο — τη γενέθλια πόλη τους κατά κάποιον τρόπο. Αργότερα, τους είδα στη Νέα Υόρκη χωρίς τον Jerry, αλλά δεν θυμάμαι σε ποια αίθουσα και δεν μπόρεσα να βρω το λάιβ στο Διαδίκτυο: ήταν σε ένα από τα venues του Bίλλατζ· ίσως στο Knitting Factory — ή στο Wetlands στην Tribeca. Αν και δεν θυμάμαι τον τόπο, θυμάμαι πολύ καλά τη βραδιά: χορεύαμε σαν σεληνιασμένοι.

Μνημονεύω φέτος τον Αύγουστο του ’93 στο Μάουντεν Βιού γιατί πέρασαν από τότε τριάντα χρόνια: οι περισσότεροι άνθρωποι μετρούν τη ζωή τους με δεκαετίες· με επετείους· δεν είμαι εξαίρεση. Είχαμε φτάσει στην Καλιφόρνια από το Σικάγο: υπήρχε ακόμα η Route 66· εδώ και πολλά χρόνια, το μεγαλύτερο μέρος της έχει μετατραπεί στον διαπολιτειακό 40, ενώ μερικά τμήματα έχουν γίνει τουριστική ατραξιόν με ρετρό μαγαζάκια στις άκρες του δρόμου· πάντως, το ’93 μπορούσες να διανύσεις σχεδόν ολόκληρη τη διαδρομή από το Σικάγο στο Λος Άντζελες οδηγώντας στο παλιό οδόστρωμα. Από το Λος Άντζελες ανέβηκα στο Μπιγκ Σουρ και ύστερα στο Moντερέυ όπου περιπλανήθηκα δυο μερόνυχτα γύρω από το Πόιντ Λόμπος— εκεί, στην τοπική εφημερίδα, διάβασα ότι οι Deads έπαιζαν στο Μάουντεν Βιού. Ήταν ο πρώτος καιρός του Ίντερνετ· δεν υπήρχε δυνατότητα αγοράς εισιτηρίων online. Για να βρεις εισιτήριο έπρεπε να τηλεφωνήσεις ή να στηθείς σε κάποιο γκισέ μαζί με εκατοντάδες ανυπόμονους deadheads: ήταν κιόλας πολύ αργά για τηλεφωνήματα και ουρές· έτσι, αν και ήξερα ότι η συναυλία στο Shoreline ήταν sold out —πάντοτε τα λάιβ των Deads ήταν sold out— πήρα τον δρόμο για το Μάουντεν Βιού. Διαδρομή 87 μιλίων απ’ ό,τι βλέπω τώρα στο Google maps, κι απ’ ό,τι ίσως είδα τότε στις οδικές πινακίδες. «Το πολύ-πολύ,» σκεφτόμουν, «να μείνω έξω από το αμφιθέατρο και να ακούμε θραύσματα μουσικής.» Δεν θα ήταν η πρώτη φορά: έναν πικρό χειμώνα, στο Ντιτρόιτ, είχα ακούσει ολόκληρη τη συναυλία της Αρίθα Φράνκλιν, όρθια μέσα στο κρύο.

Grateful Dead

Έκανα ένα από τα λάθη που κάναμε πριν από τα GPS: δεν πήρα τον συντομότερο δρόμο για το Μάουντεν Βιού· πήρα την παράκτια Route 1 κι όταν έφτασα στο Half Moon Bay κατάλαβα ότι έπρεπε να κάνω ολόκληρο κύκλο με κατεύθυνση προς τα νότια. Fuck. Παρ’ όλ’ αυτά, σε τρία τέταρτα έφτασα από την ακτή του Ειρηνικού στο Μάουντεν Βιού —που το περίμενα μικρότερο, άρα ευκολότερο να το διασχίσει κανείς και να βρει το Shoreline Amphitheatre, το οποίο απεδείχθη ένας υπαίθριος χώρος με κόκκινα καθίσματα στην όχθη του Κόλπου. Απ’ έξω, νεαροί Αφροαμερικανοί πουλούσαν εισιτήρια: λίγο έλειψε να πέσω στην αγκαλιά τους· τα εισιτήρια των 25 δολαρίων κόστιζαν 40, αλλά, σκέφτηκα γεμάτη καλοσύνη, «θα μπορούσαν να κοστίζουν 60, ψέματα;» Όταν καθίσαμε σε μια από τις πιο απόμακρες, αλλά όχι και τόσο ψηλές θέσεις του Shoreline —δεν πρόκειται ακριβώς για «αμφιθέατρο»— οι Deads έπαιζαν το «Touch of Grey» από το άλμπουμ «In the Dark». Το «Ιn the Dark» είχε κυκλοφορήσει λίγο μετά την κατάρρευση της υγείας του Jerry Garcia το καλοκαίρι του 1986: εκείνη την εποχή ούτε η δική μου υγεία ήταν καλή· όντας κι εγώ «in the dark» μάθαινα ποιος ήταν άρρωστος και ποιος was knocking on heaven’s door.

Grateful Dead - Touch Of Grey (Official Music Video) [HD]

Δεν άργησα να γλιστρήσω σε κατάσταση υπνωτικής καταληψίας: τα λάιβ των Deads με απαλλάσσουν από την έλξη της Γης· λες και ταξιδεύω υπό την επήρεια μαγικών μανιταριών. Ακόμα και μετά το τέλος της συναυλίας ίσως φέγγω για πολλές ώρες: φαινόμενο «afterglow»… Γι’ αυτό, δεν θυμάμαι κανένα κομμάτι από το setlist εκτός από το ανκόρ: το «Lucy in the Sky with Diamonds». Θυμάμαι όμως ότι περίμενα το «Truckin», το «Casey Jones» και το «Uncle John’s Band» τα οποία δεν έπαιξαν. Όταν περιμένω να ακούσω συγκεκριμένα κομμάτια και οι μπάντες παίζουν τα κομμάτια του «καινούργιου» άλμπουμ που προωθούν, χάνω το κέφι μου· πάντως, οι Deads δεν προωθούσαν κανένα άλμπουμ· στη διάρκεια εκείνης της καλοκαιρινής περιοδείας έπαιζαν διαφορετικά κομμάτια κάθε μέρα εκτελώντας τα με ποικίλους αυτοσχεδιασμούς. Στα setlists περιλαμβάνονταν covers του Βob Dylan, του Gordon Lightfoot, του Van Morrison, του Chuck Berry, του Otis Redding, των CCR —ακόμα και της Dolly Parton. Aπ’ όσο μπορούσα να δω, ο Bob Weir και ο Mickey Hart έμοιαζαν ακμαίοι, αλλά ο Garcia, αν και ακούραστος στη δημιουργία ηχητικών τοπίων ακόμα και πάνω στη σκηνή του Shoreline, ήταν λιγομίλητος: ο Jerry ετοιμαζόταν να πεθάνει. Έτσι κι αλλιώς, κανείς μας δεν περίμενε ότι θα φτάσει στην ώριμη ηλικία των 53 ετών. Ο πρώτος κιμπορντίστας της μπάντας, ο Ron «Pigpen» McKernan, που έζησε τη σύντομη ζωή του πάνω-κάτω όπως ο Jerry, πέθανε το 1973 στη συμβολική ηλικία των 27.

Όταν η συναυλία τελείωσε ήταν σχεδόν μεσάνυχτα. Αν και δεν ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα τους Deads, η εγγύτητα στο Σαν Φρανσίσκο και στην ωκεάνια ακτή προσέδιδε στην εμπειρία ένα στοιχείο γνήσιας αμερικανικότητας: εδώ γεννήθηκε η ψυχεδέλεια. Βγαίνοντας από το Shoreline με την ελπίδα να θυμηθώ πού είχα παρκάρει, η καλιφορνέζικη νύχτα χύμηξε πάνω μου. Eπέστρεψα στο Μοντερέυ από τον μακρύ παράκτιο δρόμο προς τα νότια· στον καθαρό ουρανό κρεμόταν ένα φωτεινό μισοφέγγαρο.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.