Lars Danielsson: Ο μουσικός που φέρνει κοντά τη σύγχρονη jazz με την κλασική μιλάει στην ATHENS VOICE

Έχω συναντήσει ανθρώπους που λατρεύουν την κλασική μουσική και αρνούνται να ακούσουν οτιδήποτε άλλο πέρα από αυτήν. Έχω συναντήσει και αρκετούς που προτιμούν αποκλειστικά την jazz. Αν θεωρήσουμε ότι σχεδόν τα πάντα έχουν παιχτεί -και μάλιστα περισσότερες από μία φορές- το να ανακαλύπτεις νέους τρόπους ανάμειξης των παλιών υλικών, είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Ο Lars Danielsson στο «Symphonized» βρίσκει έναν τρόπο να φέρει κοντά την κλασική μουσική με την jazz. Την ώρα που πολλές αντίστοιχες προσπάθειες απέτυχαν να κάνουν αυτούς τους δύο κόσμους να συνυπάρξουν αρμονικά, ο τσελίστας και μπασίστας από τη Σουηδία αποτελεί μια εξαιρετική πρόταση για δημιουργική ακρόαση.

Αν δεν είχες δει ποτέ τον Niels-Henning Ǿrsted Pedersen να παίζει ζωντανά, τι πιστεύεις ότι θα είχες κάνει; Θα ήσουν ένας σπουδαίος σολίστ του τσέλο, ίσως; Θα σου έφτανε αυτό;
Ήδη πριν ακούσω τον Niels ή οποιονδήποτε άλλο από τη σκηνή της jazz, ήξερα ότι δεν θα γίνω κλασικός τσελίστας. Είχα παίξει κιθάρα και hammond σε ένα rock συγκρότημα. Για μένα, ήταν σπουδαία στιγμή όταν ανακάλυψα την jazz.Ήξερα ότι ήθελα να εμβαθύνω σε αυτή τη μουσική. Ήταν η εποχή που ξεκινούσες σπουδές στο τσέλο, κι έτσι μου έπεσε πολλή δουλειά, αφού έπρεπε να βγάλω άκρη με τόσα πολλά πράγματα. Ήμουν τυχερός που πήρα μαθήματα τόσο στο τσέλο όσο και στο κοντραμπάσο. Εκείνη την εποχή στο ωδείο μπορούσες να σπουδάσεις στο ωδείο περισσότερα από ένα όργανα. Σήμερα δεν υπάρχουν τόσες πολλές επιλογές, από όσο ξέρω. Εκείνη την εποχή άκουγα επίσης πολλή free jazz όπως μουσική του Albert Ayler. Αυτή η μουσική με ταρακούνησε πραγματικά. Έτσι, όλος ο κόσμος των χρωμάτων και του πνεύματος που μου έδωσε η jazz ήταν ένας τρόπος να ανακαλύψω τη μουσική από την αρχή.

Τι σου έχουν δώσει οι κλασικές σπουδές;
Οι σπουδές της κλασικής μουσικής μου έδωσαν τεχνική στο τσέλο την οποία μπορούσα να μεταφέρω στο κοντραμπάσο. Το γεγονός ότι είχα παίξει κιθάρα και τσέλο διευκόλυνε την τεχνική του να πηγαίνω από το ένα όργανο στο άλλο. Θα έλεγα ότι η τεχνική του αριστερού μου χεριού στο κοντραμπάσο προέρχεται εντελώς από το τσέλο. Επίσης, όταν παίζω με δοξάρι στο μπάσο, το αντιμετωπίζω σαν τσέλο, πράγμα που δεν είναι ο τέλειος τρόπος αν πρέπει να παίξεις μπάσο σε μια συμφωνική ορχήστρα. Σήμερα, νομίζω ότι θα ήταν πιο εύκολο για μένα να εργαστώ σε μια ορχήστρα στη θέση του τσέλου παρά του κοντραμπάσου. Οι κλασικές σπουδές με βοηθούν πολύ όταν συνθέτω για την ορχήστρα και παρατηρώ ότι πολλά από τα κλασικά κομμάτια που έχω παίξει  νεότερος, τα έχω περάσει χωρίς να τα αναλύσω όσο θα τους άξιζε. Τέλος, όταν δουλεύω με ορχήστρες είναι πλέον πολύ φυσικό για μένα, αφού γνωρίζω καλά τα παιξίματα που χρειάζονται αλλά και το πώς να συνδεθώ μαζί τους μουσικά.

Και τι σου έχει δώσει η jazz;
Όπως σου είπα και πριν, ήταν σαν να ανακαλύπτω ξανά τη μουσική. Άκουσα πολλή jazz που δεν καταλάβαινα τι ήταν, απλά μου άρεσε ο ήχος της, και από την πρώτη στιγμή ένιωθα ότι αυτή είναι καταπληκτική μουσική. Για παράδειγμα, άκουσα ένα live albumτου Chick Corea με τον Stan Getz όπου έπαιζαν το“La Fiesta”, και η ανάμειξη μεταξύ των ειδών σε αυτό το κομμάτιήταν σαν γροθιά στο στομάχι. Μου άρεσε πολύ αυτή η ηχογράφηση. Νομίζω ότι είναι από το Montreux με τον Stanley Clarke στο μπάσο και τον Tony Williamsστα drums. Αργότερα, όταν άρχισα να παίζω μπάσο και μου δόθηκε η ευκαιρία να παίξω με κάποιους από τους ήρωές μου, ένιωσα ότι αυτό θέλω να κάνω. Αφού τελείωσα το κλασικό ωδείο, πούλησα το τσέλο μου, γιατί ένιωσα μια κρίση ταυτότητας για το ποιος ήμουν ως μουσικός. Μετά έπαιζα μόνο μπάσο για πολύ καιρό. Πέρασαν 15 χρόνια μέχρι να αγοράσω τσέλο πάλι. Ήταν ο Trilok Gurtu και ο Jon Christensen που με ανάγκασαν να ξαναπαίξω τσέλο. Είμαι πολύ ευγνώμων για αυτό γιατί μετά από αυτή τη συνεργασία βρήκα τον δικό μου τρόπο. Κάτι σαν σαν μίξη κιθάρας με τσέλο.

Στη μακρόχρονη καριέρα σου έχεις κάνει σχεδόν τα πάντα. Ποιες ήταν οι πιο ξέγνοιαστες, εύκολες, ευτυχισμένες μέρες για σένα;
Νομίζω ότι το καλύτερο είναι τώρα, έχω τόσες πολλές ιδέες για να φτιάξω νέα μουσική και είμαι τυχερός που παίζω με τους αγαπημένους μου μουσικούς που είναι πλέον και φίλοι μου. Η ευκαιρία να συνεργαστώ με ορχήστρες είναι και για μένα ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Νιώθω πολύ ευλογημένος από την άποψη ότι μπορώ να παίξω τη δική μου μουσική για ένα φανταστικό κοινό. Κάθε μέρα γίνεται και πιο όμορφο!

Και ποια ήταν τα πιο δύσκολα;
Κάτι που γίνεται όλο και πιο δύσκολο κάθε μέρα είναι τα ταξίδια. Είναι τρομερά κουραστικό αλλά είναι μέρος της δουλειάς. Check in, check out όλη την ώρα…

Δεν σε έχω ακούσει ποτέ να τραγουδάς. Έχετε σκεφτεί ποτέ να ηχογραφήσεις κάτι με τη φωνή σου;
Έκανα backing vocals σε ένα rock συγκρότημα όταν ήμουν νέος, αλλά η φωνή μου δεν είναι αρκετά καλή για να γίνω lead τραγουδιστής. Από μικρός τραγουδούσα επίσης και στη χορωδία της εκκλησίας. Η σύζυγός μου, η Caecilie Norby, η οποία είναι μια φανταστική τραγουδίστρια της jazz, μου είπε ότι μπορεί να κάνει παραγωγή σ’ έναν δίσκο μου, όπου θα τραγουδάω. Αλλά δεν την πιστεύω.

Αν ήταν να τραγουδήσεις, ποιο τραγούδι θα διάλεγες και γιατί;
Το «Nessun Dorma» του Puccini! Ο τρόπος του τραγουδιού όπως είναι στην κλασική όπερα μπορεί να μην είναι ο αγαπημένος μου, (μου αρέσει περισσότερο το στυλ του Chet Baker, αυτό χωρίς vibrato)αλλά το να τραγουδήσω αυτή την υπέροχη μελωδία με όλη τη δύναμη που απαιτεί, πρέπει να είναι φανταστικό. Αν είχα την ανάλογη φωνή για αυτό, θα μπορούσα να το δοκιμάσω ακόμα και σε ένα μπαρ καραόκε.

Τα τελευταία 20 περίπου χρόνια ηχογραφείς αποκλειστικά για την ACT. Τι σε έφερε κοντά σε αυτό το label;
Όταν ξεκίνησα στην ACT, ήξερα ότι η εταιρεία είχε βοηθήσει καλλιτέχνες να ανέβουν ψηλότερα αλλά δεν πίστευα ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί σε μένα. Λοιπόν, έκανα λάθος, γιατί αυτό ακριβώς συνέβη και σε μένα. Από τότε νιώθω πολύ ευγνώμων στην ACT. Χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσα ποτέ να προσεγγίσω τόσο μεγάλο κοινό όσο έχω κάνει κι επιπλέον δεν ήταν λίγες οι φορές που ο Siggi με ώθησε σε μια κατεύθυνση που δεν είχα σκεφτεί από μόνος μου. Από την πρώτη στιγμή ένιωθα ελεύθερος μουσικός στην ACT. Μπορούσα πάντα να κάνω αυτό που ήθελα, και αυτό ήταν πολύ σημαντικό για μένα.

Πώς γνωριστήκατε με τον Siegfried Loch;
Γνωριστήκαμε στο Polar Studio στη Στοκχόλμη, κατά την ηχογράφηση του «Sentimental Journey» του Nils Landgren. Ήταν πολύ καλός μαζί μου και εξαιρετικός ως παραγωγός της ηχογράφησης. Κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης με ρώτησε για τα δικά μου έργα κι έτσι ξεκίνησε. Μείναμε σε επαφή και του έστειλα υλικό.

Νιώθεις ότι οι Liberetto είναι ένα από τα καλύτερα συγκροτήματα με τα οποία έπαιξες ποτέ;
Ναι απολύτως! Αυτή είναι η πρώτη μπάντα που παίζει σχεδόν αποκλειστικά τη μουσική μου και νιώθω ότι με τους Liberetto έχουμε βρει τον δικό μας ήχο. Επίσης είμαστε πολύ καλοί φίλοι, και αυτό γίνεται όλο και πιο σημαντικό για μένα. Είμαι ευγνώμων που είχα την ευκαιρία να παίξω τόσες πολλές συναυλίες με τους ίδιους ανθρώπους. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αναπτύξουμε κάτι βαθύ όλοι μαζί. Θέλω πραγματικά να συνεχίσουμε για πολύ καιρό με αυτό το συγκρότημα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που δουλεύεις με ορχήστρα. Αλλά φαίνεται ότι το «Symphonized» είναι ένα πολύ ιδιαίτερο έργο για σένα. Νιώθεις πραγματικά έτσι;
Για μένα, το να κάνω αυτό το albumήταν ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα. Για δύο λόγους: επειδή συμμετείχαν οι Liberetto αλλά κι επειδή κάποιοι παλιοί φίλοι από την εποχή του ωδείου παίζουν στην ορχήστρα. Η Συμφωνική Ορχήστρα του Γκέτεμποργκ είναι μια πολύ ιδιαίτερη ορχήστρα, και ειδικά στο Μέγαρο Μουσικής τους, όπου έχουν απίστευτο ήχο. Το να είμαι εκεί και να παίζω μαζί τους ήταν φανταστικό. Επίσης, το να παίζουμε μερικά από τα τα κομμάτια των Liberetto μαζί με μια ορχήστρα ήταν καταπληκτικό. Το Διπλό Κοντσέρτο για Κόρνο και Ορχήστρα ήταν παραγγελία για την ορχήστρα και το είχαμε ήδη παίξει ζωντανά πριν το ηχογραφήσουμε. Την «Passacaglia» και το «The Fifth Grade», τα είχαμε παίξει επίσης ζωντανά κάποια στιγμή αλλά τα υπόλοιπα κομμάτια δεν τα είχαμε παίξει ποτέ. Είμαι πολύ ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα της ηχογράφησης. Είναι ένα ορόσημο για μένα.

Υπήρχαν κάποιες δύσκολες καταστάσεις που έπρεπε να ξεπεράσεις όταν έγραφες και ηχογραφούσες αυτό το ιδιαίτερο έργο;
Όταν βρισκόμαστε στην ηχογράφηση, η δουλειά μου πρέπει να έχει ήδη γίνει, άλλωστε ο χρόνος είναι υπερβολικά λίγος. Πριν από την ηχογράφηση, ευτυχώς ο μαέστρος και ο παραγωγός της ηχογράφησης έχουν κοιτάξει τις παρτιτούρες, πράγμα που για μένα είναι μεγάλη βοήθεια. Ο Lars Nilsson, που ήταν ο μηχανικός ήχου, είναι επιπλέον κι ένας κλασικός τρομπετίστας με απίστευτο αυτί για να ακούσει τι ακριβώς πρέπει να γίνει κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης. Όσον αφορά το γράψιμο και τη διασκευή των κομματιών που είχαμε ήδη παίξει με το Liberetto, θεωρώ ότι το πιο δύσκολο πράγμα είναι να στήσουμε έργα τόσο ενδιαφέροντα, όσο όταν αυτοσχεδιάζουμε με το κουαρτέτο. Θέλω να πω, παίζουμε διαφορετικά τα τραγούδια σε κάθε πρόβα ή σε κάθε συναυλία αλλά στην εκδοχή με την ορχήστρα κάθε κομμάτι πρέπει να παγιωθεί. Αυτό είναι κάτι στο οποίο οι παλιοί δάσκαλοι ήταν υπέροχοι. Κάθε φορά που ακούω την «Ιεροτελεστία της Άνοιξης» του Stravinsky νιώθω ότι είναι τέλεια. Δεν μπορείς να προσθέσεις κάτι με κανέναν τρόπο. Αλλά φυσικά, υπάρχουν πολλά που δεν έχουν ακόμα γίνει με μια ορχήστρα. Όσον αφορά τη δική μου γραφή, προσπαθώ να συνδυάσω τον κλασικό ήχο μιας ορχήστρας με τον τρόπο που παίζουμε ως Liberetto αλλά αυτό είναι μια μακρά διαδικασία.

Σου το είπα ήδη πριν αλλά νιώθω ότι έχεις κάνει σχεδόν τα πάντα στην καριέρα σου. Τι πιστεύεις ότι σου μένει να πετύχεις;
Θέλω να ηχογραφήσω solo ή σε ένα πολύ μικρό σχήμα, όπου θα μπορώ να είμαι πραγματικά ελεύθερος και να αυτοσχεδιάζω πολύ τόσο στο κοντραμπάσο όσο και στο τσέλο. Νομίζω ότι σε πολλά από τα δικά μου album, έχω την τάση να γράφω περισσότερο για τα υπόλοιπα όργανα της μπάντας μου, κάτι που ίσως έχει να κάνει με την αγάπη μου για τους μουσικούς που παίζουν μαζί μου και τα όργανα που συμμετέχουν. Για παράδειγμα, τα περισσότερα από τα κομμάτια μου είναι γραμμένα πιάνο ή κιθάρα.

Και τι σου μένει να πετύχεις στην προσωπική σου ζωή;
Να γίνω καλύτερος άνθρωπος, που να μπορεί να βοηθήσει άλλους ανθρώπους. Να αφήσω τον εγωισμό μου στην άκρη, πράγμα που πιστεύω ότι θα ήταν καλύτερο και για τη μουσική. Νομίζω ότι αυτό είναι το πιο σημαντικό σήμερα, με τόσα τρομερά πράγματα που συμβαίνουν στον κόσμο μας.

Τι ετοιμάζεις αυτόν τον καιρό;
Γράφω σε ένα κομμάτι που είναι παραγγελία από τη Συμφωνική Ορχήστρα του Γκέτεμποργκ. Είναι ένα διπλό Κοντσέρτο για κρουστά και μπάσο με συνοδεία ορχήστρας. Θα κάνει πρεμιέρα τον Μάιο του 2024!