David Bowie: Η ιστορία και η επίδραση του άλμπουμ «Aladdin Sane» που κυκλοφόρησε το 1973 και συμπληρώνει φέτος 50 χρόνια.
Παλιότερα παίρναμε τη μουσική στα σοβαρά: όταν κυκλοφόρησε το «Aladdin Sane» -πριν από πενήντα χρόνια- δεν ήμουν εκεί για να το ακούσω, αλλά όταν το αγόρασα σε CD το άκουσα πάνω από δέκα φορές μέσα σ’ ένα απόγευμα. Στην αρχή δεν μου πολυάρεσε· ακόμα και σήμερα το «Watch that Man» και το «Aladdin Sane» δεν με ενθουσιάζουν: αν τα καλύτερα κομμάτια από «The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars» και τα καλύτερα από το «Aladdin Sane» βρίσκονταν στο ίδιο LP, θα ήταν το καλύτερο άλμπουμ όλων των εποχών. Θα συνδύαζε ό,τι πιο επιτυχημένο από το βρετανικό glam rock με την αμερικανική εμπειρία του Ziggy που σ’ αυτό το άλμπουμ του 1973 διασχίζει με λεωφορείο, ως «Lad Insane», τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα περισσότερα κομμάτια γράφτηκαν στη διάρκεια της περιοδείας του David Bowie στα τέλη του 1972, όταν ο 26χρονος τότε Bowie εμφανιζόταν ως Ziggy σε πολλές αμερικανικές πόλεις: η «Αμερική» ήταν καθηλωτική· επικίνδυνη και γεμάτη πειρασμούς στους οποίους φαίνεται ότι δεν αντιστάθηκε. Οι μουσικές επιρροές του, που αποτυπώθηκαν στο «Aladdin Sane» περιλαμβάνουν τους New York Dolls, τους Rolling Stones -το «Exile on Main St» του 1972 είχε αντίκτυπο σε πολλούς rock μουσικούς - τον Bo Diddley και το doo-wop της δεκαετίας του 1950.
Το «Aladdin Sane» ηχογραφήθηκε εν μέρει μεταξύ Δεκεμβρίου 1972 και Ιανουαρίου 1973, ανάμεσα στα διαλείμματα του Ziggy Stardust Tour, με την μπάντα του Bowie, τους Spiders from Mars (Mick Ronson, Trevor Bolder και Mick Woodmansey) και με συνεργάτη στη σύνθεση τον Αμερικανό πιανίστα Mike Garson. Ο Garson προερχόταν από την τζαζ και τα μπλουζ με αποτέλεσμα να διευρύνει τον ορίζοντα των μουσικών πειραμάτων του Bowie. Τα καλύτερα κομμάτια του άλμπουμ είναι, για μένα, το «Panic in Detroit» που αιχμαλωτίζει το genius loci του Ντιτρόιτ· το «Drive-In Saturday» που δίνει μια εικόνα της αμερικανικής Δύσης, το «Cracked Actor» μια εντύπωση για το Λος Άντζελες, το «Τhe Jean Genie» γύρω από τη Νέα Υόρκη όπως ήταν εκείνη τη μακρινή εποχή. Οι στίχοι είχαν μια οσμή θανάτου· κάτι από την κατάρρευση των αμερικανικών πόλεων, από το πνευματικό κενό· πράγμα που ο Kim Fowley, ο οποίος έγραφε τότε στο Phonograph Record σχολίασε αρνητικά, χαρακτηρίζοντας τη στιχουργική «υπερλεκτικά πολυσυμβολική».
Τον Φεβρουάριο του 1973, λίγο μετά την ολοκλήρωση του Aladdin Sane, ο Bowie και το συγκρότημα επέστρεψαν στον δρόμο για το τελευταίο μέρος της περιοδείας Ziggy Stardust, το οποίο ονομάστηκε ως «Aladdin Sane Tour». Στο προσωπικό προστέθηκε ο κιθαρίστας John Hutchinson, ο οποίος είχε συνεργαστεί παλιότερα με τον Bowie. Με εξαίρεση το «Lady Grinning Soul», όλα τα κομμάτια από το «Aladdin Sane» περιλήφθηκαν στο setlist, ενώ σε αυτό το κομμάτι της περιοδείας ο Bowie άλλαξε κάπως τη σκηνική του συμπεριφορά: έγινε πιο ανοιχτός και διφορούμενος σε σύγκριση με τη συνεσταλμένη περσόνα του σε προηγούμενες εμφανίσεις, χρησιμοποιώντας μια σειρά από θεατρικά κοστούμια και μάσκες. Η σκηνική του παρουσία εγκωμιάστηκε και από το κοινό και τους κριτικούς: οι Japan Times τον χαιρέτισαν ως «έναν από τους πιο ενδιαφέροντες ερμηνευτές της ποπ μουσικής» και στη Βρετανία, μετά από μια αποτυχημένη πρώτη εμφάνιση στο Earls Court Arena του Λονδίνου, οι υπόλοιπες ήταν θριαμβευτικές. Η τελευταία εμφάνιση της περιοδείας στις 3 Ιουλίου 1973, στο Hammersmith Odeon στο Λονδίνο έγινε ντοκιμαντέρ από τον σκηνοθέτη DA Pennebaker και πρωτοπροβλήθηκε το 1979.
Αναδρομικά, το «Aladdin Sane» έχει λάβει θετικές κριτικές από μουσικοκριτικούς, αλλά το 2013 σε δημοσκόπηση αναγνωστών του Rolling Stone, ψηφίστηκε ως ο έκτος καλύτερος δίσκος του Bowie: πρώτος είναι «The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders from Mars» και ακολουθούν «Hunky Dory», «Station to Station», «Low» και «Diamond Dogs». Το 2003, το Aladdin Sane κατατάχθηκε ανάμεσα στις έξι συμμετοχές του Bowie στη λίστα του Rolling Stone με τα 500 καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών (στο Νο. 277) και στο Νο. 279 σε μια αναθεωρημένη λίστα το 2012. Αργότερα κατατάχθηκε στο Νο. 77 στη λίστα του Pitchfork με τα 100 καλύτερα άλμπουμ της δεκαετίας του 1970. Το 2013, το NME κατέταξε το άλμπουμ στην 230η θέση στη λίστα με τα 500 καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών. Το 2006 το άλμπουμ συμπεριλήφθηκε στο βιβλίο του Robert Dimery «1001 Albums You Must Hear Before You Die».
11°
