Πέθανε ο μεγάλος σαξοφωνίστας και εμβληματικός συνθέτης της τζαζ Γουέιν Σόρτερ

Ο Γουέιν Σόρτερ, ο σαξοφωνίστας και συνθέτης που διαμόρφωσε το χρώμα και το περίγραμμα της σύγχρονης τζαζ πέθανε την Πέμπτη στο Λος Άντζελες σε ηλικία 89 ετών. Είχε ξεχωρίσει για τις συνεργασίες τους Μάιλς Ντέιβις, Weather Report, Τζόνι Μίτσελ, Κάρλος Σάντανα και Steely Dan εξίσου σημαντική ήταν και η σόλο καριέρα του. 

Όπως αναφέρουν οι New York Times «Είχε ένα πονηρό, εμπιστευτικό στυλ στο τενόρο σαξόφωνο, άμεσα αναγνωρίσιμο από τον χαμηλόφωνο τόνο του και την ελλειπτική αίσθηση της φράσης. Ο ήχος του ήταν πιο φωτεινός στο σοπράνο, ένα όργανο στο οποίο άφησε ανυπολόγιστη επιρροή- μπορούσε να είναι περίεργος, πειραγμένος ή φευγαλέος, αλλά πάντα με ακριβή τονισμό και σαφήνεια».

Ο συμπαίκτης του στο δεύτερο μεγάλο κουιτέντο του Μάιλς Ντέβις Χέρμπι Χάνκοκ είπε κάποτε «Ο κύριος συνθέτης για μένα, σε αυτό το γκρουπ, ήταν ο Γουέιν. Εξακολουθεί να είναι ο δάσκαλος. Ο Γουέιν ήταν ένας από τους λίγους ανθρώπους που έφεραν μουσική στον Μάιλς που δεν την άλλαξε».

O Γουέιν Σόρτερ γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Νιούαρκ το 1933. Σε πολύ μικρή ηλικία έμαθε κλαρινέτο, το οποίο στη συνέχεια «αντικατέστησε» με τενόρο σαξόφωνο, δημιουργώντας ταυτοχρόνως και το πρώτο του συγκρότημα, τους Jazz Ιnformers. Στη Νέα Υόρκη είχε την ευκαιρία να παρακολουθεί από κοντά τα όσα σημαντικά συνέβαιναν τότε στην τζαζ, στο Βirdland και στο Cafe Βohemia. Εκεί γνώρισε μουσικούς όπως ο Μαξ Ρόουτς, ο Αρτ Τέιλορ και ο Αρτ Μπλέικι. Και το 1958 βρέθηκε να τζαμάρει με τον Σόνι Ρόλινς και τον Τζον Κολτρέιν.

Οντας περιζήτητος προτού καν ξεκινήσει να ηχογραφεί, έγινε μέλος του συγκροτήματος του Αρτ Μπλέικι, στο οποίο και παρέμεινε ως το 1963. Συγχρόνως, τον ήθελε και ο Μάιλς Ντέιβις, καθώς έβλεπε στο πρόσωπό του τον τέλειο αντικαταστάτη του Κολτρέιν. Τελικά, ο Σόρτερ άφησε τον Μπλέικι για τον Ντέιβις το 1964. Τα αποτελέσματα αυτής της ιστορικής συνεργασίας αποτυπώθηκαν σε κλασικά κομμάτια, όπως «Ρrince of Darkness», «ΕSΡ», «Footprints», «Sanctuary» και «Νefertiti».

Η δεκαετία του 1970 τον βρήκε να σχηματίζει ένα από τα καλύτερα συγκροτήματα του τζαζ-ροκ-φιούζιον, τους Weather Report, θέτοντας έτσι νέα στάνταρ και μεγαλώνοντας αρκετά το λεξιλόγιο της τζαζ, μέσα από άλμπουμ όπως το «Ηeavy Weather» ή το διπλό λάιβ «8.30»- για το οποίο τιμήθηκε με Γκράμι. Την ίδια περίοδο ο Σόρτερ στράφηκε στον βουδισμό τη δεκαετία του 1970, μια στροφή που σηματοδότησε την πνευματικότητα που χαρακτηρίζει το μετέπειτα μουσικό του έργο.

Οι συνεργασίες του με την Tζόνι Μίτσελ ξεκίνησαν με το άλμπουμ «Don Juan's Reckless Daughter» του 1977, με τον Σόρτερ να λέει το 2013: «Είχε την αίσθηση ότι την συνόδευα ως ζωγράφος. Της αρέσει να ζωγραφίζει και εγώ σπούδασα καλές τέχνες πριν από τη μουσική. Και μου έλεγε: "Παίζεις σαν να έχεις ένα πινέλο, ξέρεις" ... επέλεγε από διαφορετικές λήψεις για να τις επεξεργαστεί σαν να χρησιμοποιούσε ένα πινέλο».

Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 ενώθηκαν με τα παλιά μέλη του κουιντέτου του Ντέιβις ως VSOP, με τον Φρέντι Χάμπαρντ στην τρομπέτα, τον Ρόν Κάρτερ, τον Τόνι Γουίλιαμς και τον Χέρμπι Χάνκοκ ενώ ηχογράφησαν το 1994 το βραβευμένο με Grammy άλμπουμ «A Tribute to Miles» με τον Γουάλας Ρόνι στην τρομπέτα.

Η σόλο καριέρα του έχει να επιδείξει εξαιρετικές δουλειές για την Βlue Νote στη δεκαετία του 1960 («Juju», «Speak no Εvil») και πιο πρόσφατα για τη Verve- άλμπουμ σαφώς πιο «περιπετειώδη» -, καθώς και ανένταχτες, όπως τα «Footprints Live!» και «Αlegria».

Το κουαρτέτο που ίδρυσε ο Σόρτερ με τους Ντανίλο Πέρεζ, Τζον Πατιτούτσι και Μπράιαν Μπλέιντ καθώς πλησίαζε τα εβδομήντα του αναγνωρίστηκε, τόσο για τη ακατάπαυστη εφευρετικότητα του Σόρτερ ως συνθέτη (στα 80 του, ο Σόρτερ κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Without A Net», Blue Note, 2013), όσο και για τη ζωτικότητα και το συλλογικό τρόπο με τον οποίο παίζουν οι μουσικοί του. 

Μια από τις λιγότερο γνωστές του συνεργασίες ήταν με τους Rolling Stones στο «Bridges to Babylon» όπου ο Τσάρλι Γουάτς και ο Κιθ Ρίτσαρντς ζήτησαν από τον Σόρτερ να παίξει στο «How Can I Stop».

Συνολικά, ο Σόρτερ κέρδισε 11 βραβεία Grammy, μαζί με μια τιμή για το έργο ζωής του από την Ακαδημία Ηχογραφήσεων το 2015. Ήταν υπότροφος Guggenheim το 2016 και National Endowment for the Arts Jazz Master το 1998. Το 2017 έλαβε το Polar Music Prize, μια διεθνή διάκριση που αναγνωρίζει τόσο την ποπ όσο και την κλασική μουσική. Και ήταν ανάμεσα στους αποδέκτες των Kennedy Center Honors του 2018, σε μια κατηγορία που περιλάμβανε επίσης τον συνθέτη Philip Glass.

Η προσωπική ζωή του Σόρτερ σημαδεύτηκε από τον χαμό της δεύτερης του κόρης Ίσκα το 1986 και της δεύτερης του γυναίκας Άνα Μάρια σε αεροπορικό δυστύχημα το 1996.