Παναγιώτης Καλαντζόπουλος: Στη λίμνη με τις παπαρούνες

Δεν ξέρω πώς βρήκε το τηλέφωνό μου και με πήρε ένας λοχαγός Χατζημάρκος. Ήθελε να συμμετάσχει η Οπισθοδρομική Κομπανία σε μια χοροεσπερίδα στη Λέσχη Αξιωματικών. Ήταν το 1980. Αναρωτιόμασταν με τον Γιάννη Εμμανουηλίδη αν ήταν κάποιο τέχνασμα για να μας πάρουν φαντάρους. Πήγα στην λέσχη και τον συνάντησα. Ο άνθρωπος άλλαξε γνώμη με το που με είδε. Νομίζω φοβήθηκε ότι θα έμπλεκε. Εκεί όμως έκανε πρόβα για να παίξει με κάτι καραβανάδες μια μικρή κοπέλα. Ντυμένη σαν Πανκ. Έπαιζε κλαρίνο. Δημοτικά. Ήταν μια σουρεαλιστική εικόνα. Ήταν η Ελένη Καλαντζοπούλου. Της μίλησα και ενδιαφέρθηκε να γνωρίσει την Κομπανία που τότε είχε ολοκληρώσει την περιοδεία της με τον Διονύση Σαββόπουλο. Της άρεσε που ήμασταν γκρουπ και που δεν της είπαμε «προσπαθούμε να σώσουμε την παράδοση».

Η Ελένη μπήκε στην ομάδα. Γνωρίσαμε και τους δικούς της. Ο πατέρας της, ο ζωγράφος Παύλος Καλαντζόπουλος. Μάθαμε και για τον Παναγιώτη Καλαντζόπουλο, τον αδελφό της που σπούδαζε κλασική κιθάρα στην Αγγλία. Ήταν στο Guildhall School of Music & Drama στο Λονδίνο. Είναι μια σχολή που προσφέρει προπτυχιακή και μεταπτυχιακή μουσική εκπαίδευση σε όλες τις πτυχές της κλασικής, μαζί με τις τέχνες του θεάματος και της παραγωγής. Τον γνωρίσαμε το 1981 εκ του σύνεγγυς.

Μας διηγήθηκε ότι την πρώτη χρονιά τον κάλεσε ο διευθυντής. Αυτός ήταν σίγουρος ότι θα του δώσουν τουλάχιστο υποτροφία. Ο  διευθυντής όμως ήταν αμείλικτος. «Δεν θέλουμε να κλέβουμε τα χρήματα των γονιών σου. Δεν μας φτάνουν οι ευκολίες σου. Αν δεν μελετήσεις θα σε διώξουμε». Τότε άρχισε να μελετάει 10 ώρες την ημέρα. Στα καμαρίνια της σχολής που είχαν θέρμανση. Γιατί το δωμάτιο που νοίκιαζε δεν ζεσταινόταν εύκολα. Οι καθρέφτες τον βοηθούσαν να παρατηρεί τον εαυτό του. Καμαρώνει γιατί κατάφερε να αποκτήσει την κιθάρα του Julian Bream του μεγάλου κλασικού κιθαρίστα. Μια Khono του 1963. Μετά το Λονδίνο θα πάει στο Παρίσι, στην Ecole Normal de Musique de Paris Alfred Cortot. Εκεί θα του συστήσει ο Θοδωρής Κοτεπάνος την Ευανθία Ρεμπούτσικα. Η πρώτη έλξη.

Όταν θα έρθουν θα συνεργαστεί με τον Μάνο Χατζιδάκι σαν μουσικός. Με την καθοδήγηση του θα μεταγράψει τραγούδια για κιθάρα. Προετοιμασία για ένα ρεσιτάλ της Φλέρυς Νταντωνάκη.

Στις 19 Σεπτεμβρίου 1983 θα βρεθούμε μαζί στην ίδια κυκλική σκηνή καλεσμένοι του Διονύση Σαββόπουλου για να γιορτάσουμε τα 20 του χρόνια στο τραγούδι, στην γκράντε συναυλία στο ΟΑΚΑ. «Στο απόλυτο κενό» που λέει και ο Διονύσης. Εκεί έχει προσαρμοστεί με την τρέχουσα ζήτηση. Παίζει ηλεκτρική κιθάρα.

Θα ενορχηστρώσει τον δίσκο των Μανώλη Ρασούλη - Πέτρου Βαγιόπουλου, «Ναι στο ναι και ναι στο όχι» το 1984. Θα τσιμπήσει ο Νίκος Πορτοκάλογλου και θα τον προσεγγίσει. Ανιχνεύουν την περίπτωση να ενταχθεί στο σχήμα. Οι τέσσερεις ΦΑΤΜΕ να γίνουν πέντε. Παρουσιάζουν την προετοιμασία τους στο Δεύτερο Πρόγραμμα στην εκπομπή της Σοφίας Μιχαλίτση. Εκεί παίζεται και το σημαδιακό τραγούδι του Καλαντζόπουλου. «Η αρχή του τέλους».

Οι ΦΑΤΜΕ θα παραμείνουν τέσσερις και ο Παναγιώτης θα συνεχίσει τον δρόμο του με τις ενορχηστρώσεις. Το 1987 αναλαμβάνει τον δίσκο των Χάρη και Πάνου Κατσιμίχα. «Όταν σου λέω πορτοκάλι να βγαίνεις». Εγχείρημα ιδιαίτερα δύσκολο γιατί αυτός ο δίσκος ήταν μετά τα «Ζεστά Ποτά». Θα παντρευτούν με την Ευανθία το 1985. Θα συνδεθούμε πιο στενά. Θα γίνουμε φίλοι οικογενειακοί και ως νέοι γονείς τρέχουμε στα παιδικά πάρτι.

Παύλος, Αλέξανδρος, Ραχήλ, Ανδρέας, Αλέξανδρος... Η Ελλάδα που έρχεται. Κι εμείς αμήχανοι μπροστά στη νέα επέλαση. Το 1991 οι «Οπισθοδρομικοί» έχουν συσταθεί εκ νέου σε μουσικό πρόσωπο και παίζουν με την Ελευθερία Αρβανιτάκη, τον Μανώλη Μητσιά, την Ελένη Δήμου, τον Μανώλη Λιδάκη κ.α. στα Νέα Δειλινά. Κάνουμε πρόταση στον Καλαντζόπουλο να ενορχηστρώσει τον νέο μας δίσκο «Πάλι Μπρος». Θα προγραμματίσει στο στούντιό του. Θα φέρει αρκετό υλικό προηχογραφημένο στο Sierra.

Έχω ακούσει τραγούδια του Παναγιώτη και μου αρέσουν. Τον τσιγκλάω. Την επόμενη χρονιά ο Παναγιώτης και η Ευανθία μου προτείνουν υλικό για να κάνουμε δίσκο στη Λύρα. Τραγούδια για την Κρίστη Στασινοπούλου. Η Ευανθία και η Κρίστη γνωρίζονται από το 1978. Από το ανέβασμα της rock όπερας του Andrew Lloyd Webber, «Jesus Christ Super Star». Σαν να λέμε προ Χριστού. Μικρά Κορίτσια, πρωτάρες σε μια μεγάλη παραγωγή. Η Κρίστη ήταν η Μαγδαληνή και η Ευανθία το πρώτο βιολί. Στο ίδιο καμαρίνι.

Η Κρίστη είχε κάνει έναν δίσκο το 1986 με τους «Αφοι Φαληρέα» που άφησε δύο ραδιοφωνικά χιτ.

Στο ραντεβού της πρώτης ακρόασης του υλικού για τον δίσκο δεν μου αποκαλύπτουν την πατρότητα των τραγουδιών. Επιλέγω στα τυφλά. Αντιλαμβάνομαι όμως τη διαφορετική γραφή τους. Στίχους έχουν γράψει ο Παναγιώτης, η Κρίστη και η Αφροδίτη Ράιλα. Η επιλογή έγινε και προχωράμε στην εκτέλεση. Καμαρώνω γιατί ηχογραφώ για πρώτη φορά δύο νέους ταλαντούχους συνθέτες. Το ενορχηστρωτικό αλλά και το ηχοληπτικό μέρος το αναλαμβάνει ο Παναγιώτης. Έχει στήσει ένα χειροποίητο στούντιο στο σαλόνι του σπιτιού τους. Στον πρώτο όροφο μιας παλιάς μονοκατοικίας στην Αγία Παρασκευή. Πατρόκλου 19. New Age Studio. Στον κήπο παίζει η κοκκινομάλλα Ραχήλ. Ένας αέρας από το Woodstock φυσάει από το παράθυρο και την ανοιχτή πόρτα. Η Ευανθία πάει κι έρχεται με τον Παύλο στο καροτσάκι. Περνάνε οι Ρεμπουτσικαίοι που είναι όλοι μουσικάρες είτε για να παίξουν, είτε για να βοηθήσουν στο μπέιμπι σίτιγκ, είτε για παρέα. Έρχονται «τάπερ» για ανεφοδιασμό. Είναι μια πρωτόγνωρη χυπία. Μπιμπερόν, χορδές και κουρδιστήρια στο τραπέζι. Τα περίεργα όργανα που μαζεύει ο Παναγιώτης είναι στοιβαγμένα στα παιδικά καθίσματα αυτοκινήτου. Είναι τολμηρός κι ευφάνταστος. Ευφυής και πολυμήχανος. Είναι και «τρελός επιστήμονας». Παλεύει με τον ηλεκτρονικό κόσμο και τον νικάει. Έχει αυτιά εικαστικού. Θα βγάλει ένα ήχο πρωτότυπο που παίζει κρυφτούλι με την Ανατολή και με τη Δύση. Είναι και ο ιδιαίτερος ήχος του βιολιού της Ευανθίας που ξεχωρίζει. Πότε Κέλτικος πότε Ινδικός.

Θα παίξει κάτι κιθαριές ο Κλέων Αντωνίου. Ο Στάθης Καλυβιώτης ένα μπάσο. Ο Δημήτρης Μαρινάκης, το ΜΑ από τους «ΠΕΛΟΜΑ», θα παίξει τύμπανα και ο νεαρός Μιχάλης Διακογιώργης κρουστά.

Τη χρωματιστή φωτογράφιση θα κάνει ο Χρήστος Πότσιος στον κήπο της θλιμμένης Αμαλίας.

Βραβεύεται το 1992 η τηλεοπτική μουσική του από το «Africa» που συμμετέχει η Σαββίνα Γιαννάτου και η Ράνια Διζικιρίκη.

Εν τω μεταξύ τον επόμενο χειμώνα μετά από κάποιο στούντιο πηγαίνω το βράδυ στα εγκαίνια της Μαριώς. Έχει κατέβει από Θεσσαλονίκη και παίζει σε ένα νέο ρεμπετάδικο απέναντι από τον ΟΤΕ στην Πατησίων. Στο πάλκο είναι φίλοι μουσικοί που κάνουμε χαρές στο αντάμωμα. Είναι και ένας νέος άγνωστος σε με, που παίζει μπαγλαμά και μου αρέσει η φωνή του.

Ανεβαίνω στο πάλκο να συνοδεύσω με τα κρουστά τον Βασίλη Γιαννίση τον πάλαι «Οπισθοδρομικό» που παίζει βιολί. Του κάνω νόημα ότι ο νέος μου αρέσει. Μου λέει «θέλει να σου μιλήσει». Σκύβω και λέω στον νέο «πώς σε λένε;». «Γιάννη Κότσιρα» μου λέει. «Έλα αύριο στη μία στη Λύρα». Έρχεται με μια κασέτα. Έχει γράψει κάτι ελαφρά popίζοντα τραγούδια. «Άστα αυτά θα τα δούμε άλλη στιγμή» λέω. Παίρνω τον πρωτοπόρο Νίκο Μαμαγκάκη που μου είχε ζητήσει μια ανδρική φωνή. Πάμε επί τόπου. Δεν του αρέσει. Θέλει κάτι πιο μπρουτάλ. Με καλεί η Ελευθερία Αρβανιτάκη που προετοιμάζεται να παίξει στη «Σφεντόνα» και θέλει δύο νέους τραγουδιστές. Της στέλνω τον Κότσιρα. Ανταποκρίνεται ενθουσιασμένη. «Άγγελε, είναι πολύ καλός. Το πήρα. Δεν θα χρειαστώ άλλον». Έρχεται και η Ευανθία με το project «Εσύ αποφασίζεις». Σε κάθε αυτοτελές επεισόδιο ένα τραγούδι. Θέλει να τα κάνουμε δίσκο. Έχουν συμμετάσχει φίλοι και ηθοποιοί Δεν έχει τραγουδιστές. Της προτείνω την Αναστασία Μουτσάτσου, τον Ανδρέα Καρακότα και τον Κότσιρα. ΟΚ η Μουτσάτσου. Δεν τα ξέρει όμως τα αγόρια. Δεν υπάρχει και YouTube να τους δει. Ο Ανδρέας είναι Θεσσαλονίκη. Σα να στρίβει κέρμα και μου λέει «Τον Κότσιρα». Τον στέλνω στην Πατρόκλου στο στούντιο. Ενθουσιάζονται όλοι γιατί δοκιμάζει την Αλεξάνδρεια. Με καλεί. «Μας αρέσει. Αρέσει και στον Παναγιώτη κάτι θα κάνουμε με τον Κότσιρα».

Εξηγώ το σκηνικό στη Λύρα ότι βρήκα ένα νέο τραγουδιστή που τραγουδάει καλά, έχει ιδιαίτερο ηχόχρωμα και ανοίγουν οι ουρανοί στο πέρασμά του. Μπήκε στην ομάδα της Ελευθερίας. Στην «Σφεντόνα» θα γίνουν 60 εμφανίσεις. Στη Θεσσαλονίκη, στον «Μύλο» 40 και άλλες τόσες περιοδεία. Του γράφουν ο Καλαντζόπουλος και η Ρεμπούτσικα. Ο Γιάννης Κότσιρας έχει στρωμένο δρόμο. Πρέπει να τον υπογράψουν. Δεν με ακούει κανείς. Όταν θα ενδιαφερθούν, τον επόμενο Σεπτέμβρη, το αστέρι του Κότσιρα έχει δεσμευτεί σε άλλη τροχιά. Αισθάνομαι σαν τον οδηγό του σκαπτικού που άνοιξε τον δρόμο για να περάσουν άλλοι. Ο Κότσιρας και τα τραγούδια του έχουν διαχειριστή που έχει αποφασίσει πού θα την πάει τη δουλειά…

Έχω «Μεγάλο Θυμό» κι ας μην έχει γραφτεί το μυθιστόρημα. Φορτώνω με τη Λύρα και με τον Παναγιώτη. Γίνομαι «τσακωμένος φίλος». Και έρχονται τα ωραία τραγούδια με τη φωνή του Κότσιρα. Η «Αλεξάνδρεια», η «Μεγάλη αποκάλυψη», το «Λέει λέει», «Στο τσιγάρο που κρατώ». Το άστρο του Κότσιρα έχει ξεπεράσει τον θυμό μου. Μόνο να χαίρομαι μπορώ.

Το 1994 ο Παναγιώτης κυκλοφορεί το soundtrack «Το Κόκκινο φεγγάρι» με τη Δήμητρα Γαλάνη σε στίχους της Ελένης Ζιώγα.

Χιτάρει με την Έλλη Πασπαλά. «Λευκό μου γιασεμί» και το «Summer time in Prague» από την ταινία «Φθηνά Τσιγάρα» του Ρένου Χαραλαμπίδη.

Φτιάχνουν με την Ευανθία την «Ορχήστρα Του Δρόμου». Συμβουλόπουλος, Δημητρακόπουλος, Στόικος, Μαραβέγιας, Νέγκα, Πασπαλά, Dilec. Οργώνουν τις σκηνές με επιτυχία. Αισθάνεται ότι δεν βγάζει άκρη με τις εταιρείες. Το 1999 θα στήσουν με την Ευανθία το Cantini. Ενώνουν τις δυνάμεις τους. Ανεξάρτητη εταιρεία μουσικών εκδόσεων. Σίριαλ επιτυχιών και βραβεύσεων. Πολίτικη Κουζίνα, Peppermint, Urania, Palyrria, Maraveyas Ilegal, Με τα μάτια κλειστά.

Η πρώτη ανεξάρτητη εταιρεία που κάνει τόσες επιτυχίες. Είναι ένα φως που ξεγλιστράει από τα δίχτυα της κακογουστιάς… Το ωραίο ενώνει τους ανθρώπους. Ξετσακώνονται οι φίλοι.

Ο Παναγιώτης παλεύει να βρει «από μηχανής Θεό» για την τραγωδία των πνευματικών δικαιωμάτων. Θα ξαναβρεθούμε να χειροκροτάμε ωραίες μουσικές να τρέχουμε στις συνελεύσεις και σε γραφεία δικηγόρων για τα δικαιώματα των δημιουργών και για την αγωνία των ανεξάρτητων εταιρειών. Για το μετά…