Μουσικη

Στέρεο Νόβα στην Ελευσίνα γιατί ήταν Σάββατο Βράδυ

Κάθε live εμφάνιση μετά τη διάλυσή τους είναι συλλεκτική

Τάνια Σκραπαλιώρη
6’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Εντυπώσεις από την πολυαναμενόμενη εμφάνιση των Στέρεο Νόβα στο παλιό εργοστάσιο ΙΡΙΣ στο πλαίσιο της Τελετής Έναρξης του 2023 Ελευσίς.

Όταν ο ήλιος χαράξει, έρχεται η σκοτεινιά
κι είναι μόνο τότε που μια γύφτισσα μπορεί
να διαβάσει το χέρι σου και μετά να χαθεί.
Σ’ εκείνα τα σπίτια που κυλάνε με τροχούς.
Εδώ κι εκεί, σ’ ένα κόσμο από ελεεινούς.
Έλεος είναι κάτι που κανείς δεν το θέλει
μέχρι που φτάνεις στο σημείο να βγάζεις το χέρι.
Και κάπως έτσι περπατάει ο ένας πίσω απ’ τον άλλο
γελώντας ή κλαίγοντας σ’ ένα κόσμο μεγάλο.

«Ένας Μεγάλος Κόσμος», ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ, από το album «Ντισκολάτα» (1993)

Καλλιτέχνες και συγκροτήματα όπως οι Στέρεο Νόβα, που η μοίρα και η τέχνη τους τα έφερε έτσι ώστε να σημαδέψουν και να εκφράσουν μια ολόκληρη γενιά, να σφραγίσουν μια ολόκληρη εποχή, να δημιουργήσουν μια ολόκληρη κουλτούρα περνάνε σε μια σφαίρα ανέγγιχτου ειδώλου για τη γενιά που σημαδεύτηκε και εκφράστηκε, για εκείνους που έζησαν την εποχή, για εκείνους που κοινώνησαν πρώτοι την νέα κουλτούρα, τη νέα μόδα. Και για τις επόμενες γενιές, για όσους ακολουθούν ασθμαίνοντας, άθελά τους, λόγω της ημερομηνίας γέννησής τους, φαντασιώνοντας τις διηγήσεις από «εκείνες» τις μεγάλες μέρες και τα ακόμα μεγαλύτερα βράδια, στην αθώα αγκαλιά της νύχτας των 90s οι Στέρεο Νόβα έχουν περάσει στα όρια του μύθου. Το καλό όμως με όσους βρίσκονται στα όρια του μύθου είναι ότι η δικιά τους ημερομηνία γέννησης τους επιτρέπει συνήθως να τον συστήνουν, έστω και εκ των υστέρων, έστω και σε μικρές δόσεις, έστω και σε ψήγματα αναμνήσεων, σε όλους αυτούς τους ασθμαίνοντες που τα «χρυσά χρόνια» ήταν στην κούνια, στην κοιλιά ή στο μέλλον των γονιών τους.

Κάθε εμφάνιση των Στέρεο Νόβα, μετά τη διάλυσή τους το 1997, είναι, λοιπόν, συλλεκτική – μια limited ευκαιρία να βιώσεις τον απόηχο της μοναδικής αυτής περίπτωσης στα εγχώρια ηλεκτρονικά μουσικά χρονικά. Μετρημένες αυτές οι εμφανίσεις -μέχρι στιγμής- στα δάχτυλα του ενός χεριού: με τελευταία το αξέχαστο, χορταστικό live set το καλοκαίρι του 2018 στο Ξέφωτο του ΚΠΙΣΝ στον απόηχο της πολυσυζητημένης τότε δισκογραφικής επιστροφής των Στέρεο Νόβα, με το album «Ουρανός» την ίδια χρονιά.  Κι όταν ανακοινώθηκε η τελευταία εγγραφή σε αυτήν την μικρή, πολύτιμη λίστα, η εμφάνισή τους στο πλαίσιο της Τελετής Έναρξης του Eleusis 2023 (Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα) – εμφάνιση άμεσα συνδεδεμένη με το context της επαναφοράς τους στην επικαιρότητα της σύγχρονης ποπ κουλτούρας με την επετειακή ψηφιακή επανακυκλοφορία του αξεπέραστου ντεμπούτο album τους του 1992- ήταν πλήρως αναμενόμενο το σχεδόν αστραπιαίο sold – out, ο ενθουσιασμός, τα μακροσκελή αφιερώματα στον Τύπο, και την απελπισμένη γύρα για ένα δελτίο εισόδου.

© Πηνελόπη Γερασίμου

Είναι αλήθεια και έγινε κάτι παραπάνω από φανερό και το βράδυ του Σαββάτου στην Ελευσίνα ότι το live show των Στέρεο Νόβα έξω από το παλιό εργοστάσιο ΙΡΙΣ ήταν ένας βασικός πόλος έλξης σε αυτό το παραγνωρισμένο έως πραγκωνισμένο αττικό άκρο που πολύς κόσμος περιορίζεται να συνδέει με τα ομώνυμα διόδια και τις αποδράσεις που αυτά ξεκλειδώνουν ως που να το απογειώσει το 2023 Ελευσίς. Δεν ήταν καθόλου λίγοι αυτοί που δεν έκρυψαν ότι ο μόνος λόγος για να οδηγήσουν μέχρι εκεί ένα Σάββατο βράδυ, με έναν επαπειλούμενο χιονιά προ των πυλών, και με τα πρώτα σοβαρά κρύα του φετινού χειμώνα ήταν για να έχουν την ευκαιρία να φωνάξουν δυνατά «Γιατί Είναι Σάββατο Βράδυ, Σάββατο Βράδυ, Σάββατο Βράδυ» κάτω από μια σκηνή όπου οι Στέρεο Νόβα θα γύριζαν το φιλμ πίσω στις μέρες που ήταν εκείνη η καταιγιστική, καθοριστική και πιθανότατα ανεπανάληπτη για την ελληνική μουσική σκηνή «νέα τάξη που χτυπάει».

© Πηνελόπη Γερασίμου

Διασχίζοντας το παραλιακό μέτωπο της οδού Κανελλοπούλου, αμέσως μόλις το αρχετυπικό φωτισμένο κήτος που θα αποτελούσε το φωτογραφικό σήμα κατατεθέν των Μυστηρίων Μετάβασης ανέβηκε στον ελευσίνιο ουρανό η προσδοκία για μια συναυλία για την οποία θα μπορούσες περήφανα την επόμενη ημέρα να πεις «ήμουν κι εγώ εκεί» όλο και μεγάλωνε, με κάποια από τα παράλληλα δρώμενα, όπως αυτό στο συνεργείο – φανοποιείο «Ο Τέλειος» να είναι -με έναν δικό τους τρόπο- το ιδανικό opening act για τους Στέρεο Νόβα, βγαλμένο λες απευθείας από τους στίχους τους και τις γειτονιές που τους ανέθρεψαν. Αυτή η προσδοκία φούντωσε κι άλλο όταν -αρκετή ώρα πριν  την προγραμματισμένη έναρξη- της συναυλίας πατούσες πόδι στο χώμα του προαύλιου εργοστασιακού χώρου, άδειου ακόμα, και έβλεπες την άδεια σκηνή, με μια σκαλωσιά στο κέντρο της, και φόντο τις σκοτεινές βιομηχανικές αψίδες και το φωτισμένο φουγάρο. Και έφτασε πια σε επίπεδα κόκκινα όσο η ώρα πλησίαζε, όσο γέμιζε η αλάνα με μπουφάν, σκούφους και ανθρώπους που κόντρα στο κρύο και στο ψιλόβροχο που είχε αρχίσει να πέφτει, περίμεναν το πρώτο drone, το πρώτο beat, τον πρώτο στίχο, αστειευόμενοι, ανυπόμονοι, έτοιμοι -αν χρειαστεί- να ζήσουν το δικό τους, underground Glastonbury.

© Πηνελόπη Γερασίμου

Περίπου δέκα λεπτά μετά τις 21.30 στίχοι από τον «Εξώστη» αιωρήθηκαν στον αέρα και σχημάτισαν ένα μουσικό drone σύννεφο μέσα από το οποίο «αναδύθηκαν» οι Στέρεο Νόβα, κρυμμένοι πίσω από τις ιδιότυπες full head μάσκες τους, σε σχήμα τσιμεντόλιθου, ανέβηκαν τη σκαλωσιά και πήραν θέση πίσω από τις κονσόλες τους. Ο σχεδιασμός της σκηνικής παρουσίας σε συνδυασμό με το «φυσικό» βιομηχανικό περιβάλλον και το καλοστημένο light show, που δεν «κρέμασε» ούτε για ένα δευτερόλεπτο κατά τη διάρκεια της βραδιάς, είχαν δημιουργήσει, πέρα από κάθε αμφιβολία, ιδανικές συνθήκες για την πιο ολοκληρωμένη αισθητικά επανεμφάνιση των Στέρεο Νόβα μέχρι σήμερα, για το ένα βήμα παραπάνω που τελικώς όμως δεν έγινε.

© Πηνελόπη Γερασίμου

Οι λόγοι αδιευκρίνιστοι, κάπου χαμένοι σε μεγάλες δόσεις playback και σε ένα κοινό, σχετικά συγκρατημένο, με τους φανατικούς πιουρίστες και κατοίκους του πλανήτη Στέρεο Νόβα να χορεύουν τρελαμένοι σε μια μοναχική αποστολή διάσωσης, σταματώντας μόνο για να επιπλήξουν τα πηγαδάκια κάποιων λιγότερο φανατικών που πολύ πιθανόν να ξεβράστηκαν στην Ελευσίνα από τη βάρκα του hype αδυνατώντας, ίσως, να αναγνωρίσουν και να συνδεθούν με τις βραδύκαυστες επιλογές των Στέρεο Νόβα για το συγκεκριμένο set list, το «Τι Βι Ο», τα «Δέντρα», τη «Θηβών», το «Μάθημα», το «Όνομα». To εμβληματικό «Νέα Ζωή 705» και το αριστουργηματικό «Ταξίδι στη Γη» έμοιασαν βέλη που χάθηκαν στην εκτόξευση χωρίς να βρουν στόχο ποτέ. Οι «3000 μέρες» δεν εκτιμήθηκαν όπως τους έπρεπε, η α λα Daft Punk «Νέα Μόδα» ακούστηκε κάπως μπερδεμένη στο σημείο που παίχτηκε. Αλλά, όπως και να ‘χει, ένα Σάββατο βράδυ με τους Στέρεο Νόβα είναι πάντα ένα βράδυ με τους Στέρεο Νόβα και αυτή η κληρονομιά είναι που έσωσε την παρτίδα στο παρά πέντε με ένα τρίπτυχο μπαράζ με το «Ταξίδι της Φάλαινας», το «Παζλ στον Αέρα» και το «Μικρό Αγόρι» - τρία ανατριχιαστικά επίκαιρα μανιφέστα, που -έστω και υπό αντίξοες συνθήκες, κάτω από τις ομπρέλες που άνοιγαν και τη βροχή που δυνάμωνε- πήραν στην πλάτη τους τη βραδιά και την ανέβασαν κάπου κοντά από εκεί που της έπρεπε.

© Πηνελόπη Γερασίμου

Το θερμό, παρατεταμένο, ξελιγωμένο χειροκρότημα  για το encore και τα αποκαλυπτήρια των προσώπων του Κωνσταντίνου Βήτα και του Μιχάλη Δέλτα υπό τους ήχους του υστερόγραφου «Βίντεο Κλαμπ» ήταν το σκοινί που έριξε το διψασμένο για τον μύθο των Στέρεο Νόβα κοινό στη σκαλωσιά της σκηνής, ζητώντας επίμονα κι άλλο, ζητώντας επαφή με μουσική που ντύνει αναμνήσεις από τα καλύτερα τους χρόνια, με εκείνους που έφτιαξαν αυτή τη μουσική, αυτόν τον παράξενο, μαγικό, ασύρματο κόσμο. Αυτή η συγκίνηση που επιβιώνει στη θαλπωρή του βιώματος, μέσα στην οποία έχτισαν το σύμπαν τους οι Στέρεο Νόβα, είναι ο λόγος που θα επιβιώνει και η αίγλη τους, στο τέλος κάθε τους εμφάνισης, no matter what. Γιατί είναι Σάββατο βράδυ και την επόμενη μέρα είναι Κυριακή πρωί, και κάπως έτσι θα περπατήσουμε ο ένας πίσω από τον άλλο, γελώντας ή κλαίγοντας. Σε έναν κόσμο μεγάλο.