a-ha: Οι σημερινοί νέοι ζουν με αβέβαιο μέλλον

Το νορβηγικό τρίο που ανακάλυψε όλος ο κόσμος το 1985 με το τραγούδι “Take On Me”, το smash hit που συμπεριλαμβάνεται σε εκείνα τα τραγούδια που έχουν σπάσει το φράγμα του 1 δισεκατομμυρίου streams στο Spotify, συνδέει ξανά τους ανθρώπους με ένα μουσικό γράμμα από τον Αρκτικό Κύκλο. Το “True North” είναι το πρώτο άλμπουμ των a-ha με νέα τραγούδια μετά από οκτώ σχεδόν χρόνια, είναι ένα άλμπουμ από εκείνα που ανακαλύπτεις ίσως καλύτερα αφήνοντάς το να γυρνά στο πικάπ, σε μία περίοδο που ο πλανήτης γυρνά σε παράξενες στροφές. Είναι όμως και μια ταινία-χρονικό από την ηχογράφηση των τραγουδιών, τον Νοέμβριο του 2021 στο Bodø, τη νορβηγική πόλη που βρίσκεται 90 χιλιόμετρα μακριά από τον Αρκτικό Κύκλο. Αρχικά, οι a-ha είχαν την ιδέα να κάνουν μία ζωντανή ηχογράφηση σε στούντιο. Μετά να βιντεοσκοπήσουν την ηχογράφηση η οποία εξελίχθηκε σε μια παραγωγή με τη νορβηγική ορχήστρα, Τhe Arctic Philharmonic, με την οποία συνεργάστηκαν και θα δούμε στο πολυδιάστατο φιλμ που σκηνοθέτησε ο έμπιστος συνεργάτης των a-ha, Stian Andersen.

Λίγες ώρες μετά την παγκόσμια κυκλοφορία του άλμπουμ “True North” ο Magne Furuholmen μίλησε στην ATHENS VOICE για το πώς δημιουργήθηκε ο νέος, ενδέκατος, δίσκος τους, τη μεγάλη πορεία του θρυλικού pop σχήματος, τη σχέση του με τη Νορβηγία και τη σχέση μας με τη φύση.

Συγχαρητήρια για το νέο σας άλμπουμ “True North”. Πολύ συναισθηματικό, πολύ συναρπαστικό. Τι σας ενέπνευσε περισσότερο κατά τη διάρκεια της συγγραφής και των ηχογραφήσεων;

Πιστεύω ότι αυτό το άλμπουμ συνέβη ή προέκυψε εξαιτίας της πανδημίας και της κατάστασης γύρω από αυτήν. Δεν σημαίνει ότι αντλήσαμε έμπνευση από την πανδημία, όμως, η πραγματικότητα για εμάς, ως μπάντα, ήταν ότι αναγκαστήκαμε να ακυρώσουμε την παγκόσμια περιοδεία μας το 2020 και, όπως ο υπόλοιπος κόσμος, καταλήξαμε να περνάμε τον χρόνο μας απομονωμένοι. Έγραψα αυτά τα τραγούδια κατά τη διάρκεια της πανδημίας και νομίζω ότι εμπνεύστηκα από τη γενικότερη κατάσταση. Μία από τις μεγάλες αλλαγές για όλους ήταν οι κοινωνικές δομές. Πολλή μοναξιά, κακουχίες που προέκυπταν από την απομόνωση, προσωπικά η απομόνωση δεν αποτελεί πρόβλημα, όσο έχω την κιθάρα μου που συντελεί στη δημιουργικότητά μου, είμαι εντάξει. Παρατήρησα ότι κατά τη διάρκεια αυτής της κατάστασης, υπήρξε μία επανασύνδεση με τη φύση. Από τα λιγοστά που μπορούσαμε να κάνουμε ήταν περίπατοι έξω, μπορούσα να βγάλω τη βάρκα μου έξω στον ωκεανό, καθώς έγραφα τα τραγούδια λοιπόν, χρησιμοποίησα πολλές μεταφορές που συνδέονταν με τη φύση.

Αισθάνομαι ότι το “True North” συνδέει τους ακροατές κι εξερευνεί το πώς αλληλεπιδρούν με τη φύση. Ποια είναι η δική σας σύνδεση με τη φύση και τι πιστεύετε για το μέλλον του πλανήτη με δεδομένη την κλιματική κρίση που αντιμετωπίζουμε;

Είναι σίγουρα ένας μεγάλος προβληματισμός, ζούμε σε μπερδεμένους καιρούς συγκριτικά με το πώς ζούσα νεότερος, υπήρχε σίγουρα περισσότερη αισιοδοξία και ένα πιο σίγουρο μέλλον, αισθάνομαι ότι οι σημερινοί νέοι ζουν με αβέβαιο μέλλον μπροστά τους, όχι μόνο για ό,τι αφορά στην κλιματική αλλαγή, αλλά με την πανδημία στο προσκήνιο, μιλάμε για έναν κόσμο που έχει αποσυνδεθεί. Η μουσική προσφέρει ακριβώς αυτό, μία αίσθηση σύνδεσης, φέρνει τους ανθρώπους κοντά, άτομα με αντίθετες απόψεις να μοιράζονται στον ίδιο χώρο μουσική, τέχνη, μουσικούς και μπορεί να ανοίξει διάλογο. Παρατήρησα γράφοντας ότι οι περισσότεροι στίχοι μου προσπαθούν να συνδέσουν, να υποστηρίξουν ανθρώπους, να τους κάνουν να νιώσουν ότι υπάρχει ελπίδα, όλοι ξέρουμε πια ότι τίποτα δεν θα είναι όπως πριν, ότι πρέπει να δουλέψουμε για να δούμε την αλλαγή... Χωρίς να το έχω πραγματικά σχεδιάσει, τα τραγούδια που προέκυψαν έχουν στο κέντρο τους Ελπίδα και Πίστη. Δεν θέλω να πω σε κανέναν πώς να σκεφτεί ή τι να πιστέψει, όμως νομίζω ότι η μουσική έχει την ικανότητα να προνοεί την Ελπίδα. Μερικά από τα κομμάτια νιώθω ότι έχουν γραφτεί για τα αγέννητα εγγόνια μου. Οι Σκανδιναβοί έχουν μια ιδιαίτερη σύνδεση με τη φύση, ο τρόπος ζωής μας είναι έτσι δομημένος, να ανεβαίνουμε βουνά, να παγώνουμε μέχρι θανάτου και να το απολαμβάνουμε και τα καλοκαίρια να επισκεπτόμαστε τη θάλασσα. Η φύση χρησιμοποιείται ως πνευματικός σταθμός φόρτισης. Γι’ αυτό και ήθελα το νορβηγικό τοπίο που μας διαμόρφωσε στο άλμπουμ. Ήθελα να βρίσκεται το άλμπουμ στο σκηνικό που το δημιούργησε.

Πώς ήταν να μεγαλώνετε στη Νορβηγία και πώς σας επηρέασε σαν καλλιτέχνη;

Είναι διαφορετικά τώρα από όταν ήμουν νέος, όταν η μπάντα μας βρισκόταν στην αρχή ήμασταν πολύ πρόθυμοι να απομακρυνθούμε από τις ρίζες μας, μακριά από τη Νορβηγία. Μετακομίσαμε στο Λονδίνο, στο Λος Άντζελες, σε αστικό τρόπο ζωής. Καθώς μεγαλώναμε, επιστρέψαμε στη φύση με την οικογένειά μου και αυτό σε επηρεάζει με τρόπους που δεν σε αγγίζουν όταν είσαι μικρότερος. Η συνειδητοποίηση του πόσο σπουδαία είναι η σύνδεση με τη φύση, είναι πιο σαφής για εμένα τώρα, κατέχει μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μου πλέον. Η Νορβηγία έχει πολύ χώρο, έχουμε μία ακτογραμμή που αν την «ισιώσεις» κάνει δυόμιση φορές τον γύρο του κόσμου. Είναι μια μακριά και στενή χώρα, με παράδοση σε ψαράδες. Κατά τη διάρκεια της δικής μου ζωής γίναμε ένα πλούσιο έθνος χάρη στο πετρέλαιο...  Όλα αυτά τα σκέφτηκα όταν σχημάτιζα το concept για το φιλμ που θα συνόδευε την παράσταση… χρησιμοποιήθηκαν μεταφορές για τη φύση επίτηδες, γιατί ήθελα να αναδείξω τη μεγαλειώδη ποιότητα και ομορφιά των βουνών της Νορβηγίας και του ωκεανού. Αλλά και τη γνώση ότι αυτή η φύση είναι ευάλωτη και χρειάζεται να κατανοήσουμε το μέρος μας και τη θέση μας, δεν μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε και η φύση να μην αντεπιτίθεται. Όλα αυτά είναι αφηρημένες ιδέες, αλλά αυτές ήταν οι σκέψεις για να πραγματοποιηθεί αυτό το project.

Ποιο τραγούδι σας δυσκόλεψε περισσότερο στο στούντιο;

Ήταν μια πολύ φυσική διαδικασία, δεν πέρασα χρόνο για να διορθώσω πράγματα στο στούντιο, έφτιαξα σκετσάκια για την ορχήστρα, έφτιαξα demos, είχαμε αποφασίσει για τον ορχηστρικό ήχο του άλμπουμ και αυτό βοήθησε πολύ, οπότε δεν πέρασα χρόνο στο στούντιο προσπαθώντας να τα κάνω όλα σωστά. Για να απαντήσω στην ερώτησή σας, δεν θεωρώ ότι ήταν ένα συγκεκριμένο τραγούδι δύσκολο, όλα ήταν μέρος μιας ροής. Όταν είσαι στο στούντιο και προσπαθείς να τα κάνεις όλα τέλεια, χάνεις χρόνο δοκιμάζοντας διαφορετικούς ήχους και τρόπους για να κάνεις μία «ηχητική ζωγραφιά», αν θέλετε. Αυτός ήταν ο μόνος τρόπος να κάνουν άλμπουμ οι a-ha το 2022. Δηλαδή να μην πάμε στο στούντιο για δύο χρόνια… ενώσαμε τις δυνάμεις μας στη σύνθεση και τη φωνή του Paul. Όταν συμφωνείς ότι θα χρησιμοποιήσεις συμφωνική ορχήστρα, αυτό ανοίγει πολύ χώρο.

Είστε ένας άνθρωπος που έχει επηρεάσει πολλούς άλλους, έχετε εμπνεύσει άλλα άτομα να γίνουν μουσικοί. Έχετε μπει στο βιβλίο ρεκόρ Γκίνες για τη μεγαλύτερη προσέλευση κοινού το 1991 σε συναυλία στο στάδιο Μαρακανά κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ Rock in Rio, παίζοντας μπροστά σε 198.000 ανθρώπους. Πώς ορίζετε την επιτυχία;

Σίγουρα διαφορετικά από ό,τι την όριζα στο ξεκίνημά μας, τότε που θεωρούσα ότι είναι να κάνουμε επιτυχίες σε όλο τον κόσμο, να πουλάμε δίσκους, να παίζουμε σε μεγάλα πλήθη, είμαστε τυχεροί που έχουμε κοινό παντού μετά από τόσα χρόνια, το εκλαμβάνω ως τεράστιο πλεονέκτημα. Σήμερα δεν μετρούν αυτοί οι παράμετροι για μένα, η επιτυχία να υπάρχει κοινό που να θέλει να ακούσει, αυτό είναι πληρότητα. Συνειδητοποιώ ότι είμαστε εξαιρετικά τυχεροί… ελπίζω να επιτύχει το νέο μας project, ελπίζω ο κόσμος να βρει ανακούφιση και χαρά σε αυτό που ετοιμάσαμε…

Ποιες είναι οι σκέψεις σας όταν συνειδητοποιείτε ότι εκατομμύρια άνθρωποι ακούνε τη μουσική σας σε καθημερινή, εβδομαδιαία και μηνιαία βάση;

Δεν το πολυσκέφτομαι, προσπαθώ να παραμένω προσγειωμένος, με την οικογένειά μου, κάνοντας όσα έκανα όταν ήμουν νέος, γράφω τραγούδια. Υπήρξα εξαιρετικά τυχερός γιατί έκανα όσα με παθιάζουν…. Αν σκεφτόμουν πόσοι μας ακούν, θα φούσκωνε ο εγωισμός μου, οπότε δεν το κάνω.

Θυμάστε πώς νιώσατε όταν ακούσατε ένα τραγούδι σας στο ραδιόφωνο; Θυμάστε εκείνο το τραγούδι;

Στην αρχή αυτό είχε πολύ ενθουσιασμό, γιατί ένιωθες ότι έχεις καταφέρει κάτι. Τώρα, είναι πάντοτε ωραίο να ακούς ότι παίζονται και σε μαθαίνουν νεότεροι, αν επισκεφτούμε ένα εστιατόριο και κάποιοι μας πουν ότι ακούνε τη μουσική μας, αυτό δεν σταματά ποτέ να με συναρπάζει και με κάνει να σκέφτομαι ότι, όσες δυσκολίες και αν αντιμετωπίσαμε στη διαδρομή, άξιζαν τον κόπο.

Τι θα λέγατε ότι βλέπετε στον εαυτό σας κοιτάζοντας στον καθρέφτη; Τι θα λέγατε στον νεότερο εαυτό σας;

Νιώθω σύνδεση με εκείνο το άτομο που ήμουν, προσπάθησα να παραμείνω αληθινός σε πολλά από τα πιστεύω μου, αλλά φυσικά θα μπορούσα να πω πολλά στον νεότερο εαυτό μου. Απλώς δεν είμαι σίγουρος ότι θα άκουγε.

Από τη στιγμή που ξεκίνησε το μουσικό σας ταξίδι μέχρι σήμερα, ποια ήταν η πιο καθοριστική στιγμή για τους a-ha για εσάς;

Δύσκολο να μιλήσω για συγκεκριμένα πράγματα, έχουν γίνει πολλά. Όμως πιστεύω μία μεγάλη αλλαγή για μένα ήταν όταν συνειδητοποίησα ότι η συνεργασία μου με τον Paul στη σύνθεση τραγουδιών είχε τελειώσει, όταν έκανα το πρώτο σόλο άλμπουμ μου και την πρώτη φορά που τραγούδησα σε δίσκο…  πριν από αυτό είχα μικρή συνεισφορά προσθέτοντας κάποιο στίχο ή ολοκληρώνοντας κάτι που δουλεύαμε μαζί. Η αληθινή αλλαγή ήταν όταν χρησιμοποίησα τη φωνή μου στον κόσμο εκεί έξω. Αυτό επίσης άλλαξε τον τρόπο που εργαζόμουν για τους a-ha. Υπάρχουν πολλά που μπορώ να αναφέρω ως κομβικά, κάναμε το όνειρό μας πραγματικότητα, δουλέψαμε μαζί ακόμα και αν είμαστε τόσο διαφορετικοί άνθρωποι…

Θέλατε να γίνετε διάσημος; Όσο γινόσασταν ολοένα και περισσότερο γνωστός, υπήρξε ο φόβος ότι θα χάσετε τον εαυτό σας;

Σίγουρα έχουν υπάρξει περίοδοι που ήμουν εκτός εαυτού. Δεν θέλαμε να γίνουμε γνωστοί, απλώς για να γίνουμε. Θέλαμε η μουσική μας να έχει αξία, ζήσαμε σαν pop stars και όλοι νιώθαμε ότι η μουσική μας δεν ήταν αρκετά σημαντική, μα με τα χρόνια αυτό άλλαξε κατά πολύ. Είδαμε το πώς η μουσική μας αφορά τους νέους ανθρώπους, το είδαμε περιοδεύοντας σε κόσμο που δεν είχε καν γεννηθεί, όταν ξεκινούσαμε.

Από γενιά σε γενιά...

Ναι. Χωρίς το “Take On Me” είναι δύσκολο να ξέρουμε αν θα είχαμε την ίδια επιτυχία και το ίδιο στάτους που έχουμε τώρα, αλλά επάνω στο “Take On Me” έχουμε κάνει άλλα 10 στούντιο άλμπουμ. Δεν κουράζομαι ποτέ να ακούω ιστορίες ανθρώπων που βοηθήθηκαν σε ασθένειες, κατάθλιψη. Είναι όμορφο να είσαι 40 χρόνια σε αυτό και ο κόσμος να θυμάται ποιος είσαι.

Είστε ένας άνθρωπος που -υποθέτω- έχει ταξιδέψει πολύ. Ποιο είναι το πιο όμορφο μέρος που έχουν αντικρίσει ποτέ τα μάτια σας;

Τόσα όμορφα μέρη. Νιώθω Ευρωπαίος, έχω ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο και έχω γνωρίσει ανθρώπους από διαφορετικές κουλτούρες, αλλά, έχοντας μεγαλώσει στη Νορβηγία, μάλλον στη χώρα μου έχω ταξιδέψει λιγότερο, αλλά αυτό το μέρος του κόσμου σημαίνει πολλά για εμένα. Ήθελα να συμπεριλάβω αρκετά τη Νορβηγία σε αυτό το project που κάναμε.

Υπάρχουν δίσκοι των a-ha σε εκατομμύρια δισκοπωλεία και σπίτια. Θυμάστε το πρώτο άλμπουμ που αγοράσατε;

Ο πρώτος δίσκος που αγόρασα με δικά μου χρήματα ήταν του Jimi Hendrix. Κάτι σαν best of του. Μου είχαν δωρίσει διάφορους, σε γενέθλια ή κάτι ανάλογο, νομίζω το πρώτο σινγκλ που έλαβα ως παιδί ήταν το “She Loves You” των Beatles, οι οποίοι υπήρξαν τεράστια επιρροή, ο Jimi Hendrix επίσης, οι Doors ήταν ολοκληρωτική επιρροή καθώς μεγάλωνα. Όταν ήμουν έφηβος δεν ακούγαμε όλη τη μουσική που υπήρχε στα charts, όταν βγήκε η disco δεν άκουγα πολύ όλα αυτά τα ορχηστρικά, οπότε γύρισα πίσω στα 60s, και βρήκα το μουσικό βήμα μου εκεί.

Τα τελευταία τρία περίπου χρόνια της πανδημίας άλλαξαν πολλά στον κόσμο αλλά και στον κόσμο της μουσικής. Ποιες είναι οι κύριες σκέψεις σας για τον άνθρωπο και τον καλλιτέχνη, δεδομένων όσων συνέβησαν;

Η μουσική βιομηχανία έχει αλλάξει πολύ και δεν γνωρίζω αρκετά πια, υπήρξαμε τυχεροί που ήμασταν μέρος αυτής της βιομηχανίας μέσα από πολλές και μεγάλες αλλαγές, συνηθίζαμε να πηγαίνουμε περιοδείες για την προώθηση των άλμπουμ μας, τώρα κάνουμε άλμπουμ για να προωθήσουμε την περιοδεία. Ούτε οι δίσκοι είναι όπως παλιά. Τότε υπήρχε το βινύλιο, τώρα υπάρχουν οι υπηρεσίες streaming. Τα social media μπερδεύουν κάποιον σαν εμένα…

Ποιο είναι το πιο σημαντικό μάθημα που σας έμαθε η ζωή -εντός ή εκτός μουσικής- και γιατί είναι σημαντικό;

Είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιείς την ενέργεια που έχεις ως νέος, να έχεις πίστη στον εαυτό σου και σεβασμό για τους γύρω σου και να μην είσαι μαλάκας.

Πώς θα θέλατε να σας θυμούνται, όταν δεν θα βρίσκεστε στον πλανήτη Γη;
Ελπίζω να με θυμούνται σαν κάποιον που ήταν ενθουσιώδης και παθιασμένος με πράγματα, εύχομαι να με θυμούνται γενναιόδωρο, και φυσικά δεν θα με πείραζε καθόλου να με θυμούνται σαν ιδιοφυΐα! Σαν μία ταπεινή ιδιοφυΐα!

Τι σας κάνει να αισθάνεστε ζωντανός στην καθημερινότητά σας;
Όταν ανακαλύπτω κάτι καινούργιο, όταν γράφω ένα νέο τραγούδι, όταν ζωγραφίζω μια νέα εικόνα, η δουλειά με ενθουσιάζει όσο όταν ήμουν νέος. Και μιας και μιλήσαμε γι’ αυτό, νιώθω πιο συνδεδεμένος με τη φύση και με όσους αγαπώ. Είμαι ευτυχισμένος που έχω οικογένεια και είναι κοντά μου, και περνάμε χρόνο μαζί. Έχει παίξει σημαντικό ρόλο στο να αισθάνομαι προσγειωμένος και να μη νιώθω ότι είμαι σημαντικότερος από κάποιον άλλον.

Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας!
Κι εγώ ευχαριστώ, εύχομαι να έχω περισσότερη εμπειρία από την Ελλάδα στο μέλλον!