Pink Floyd: Το «Animals» και η Εποχή του

Η επανακυκλοφορία του “Animals”, του σπουδαίου δίσκου των Pink Floyd που πρωτοκυκλοφόρησε στις 21 Ιανουαρίου 1977, δίνει μια εξαιρετική αφορμή για μια περιήγηση στην εποχή που γέννησε αυτόν τον δίσκο, την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και τα όσα αυτός γέννησε για τα μέλη της μπάντας και πιο πολύ για τον Roger Waters.

Ο Απρίλιος του 1976 φέρνει μια αλλαγή πρωθυπουργού για τη Βρετανία. Ο James Callaghan αντικαθιστά τον Harold Wilson στα τέλη μιας εποχής που το κεντρικό ζήτημα για τη χώρα ήταν -για άλλη μια φορά- η σχέση της με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα - ΕΟΚ εκείνη την εποχή. Το θέμα κατέληξε σε ένα δημοψήφισμα που έφερε τους Άγγλους να αποφασίζουν με μεγάλη πλειοψηφία να μείνουν στην Κοινότητα της Ευρώπης. Ακόμη κι αν για τον υπόλοιπο κόσμο μια τέτοια συζήτηση θα μπορούσε -ή έστω θα έπρεπε- να είναι εστιασμένη σε ένα debate οικονομικών στοιχείων στο πλαίσιο μιας -κάπως πιο προχωρημένης αλλά σχεδόν- κοινής λογικής, για τους Άγγλους τα πράγματα είναι πάντα πιο σύνθετα: τέτοιου είδους ερωτήματα έχουν πάντα να κάνουν με την άποψή τους περί της θέσης τους στον κόσμο, θέση που καθορίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από συναισθηματικές συνιστώσες. Στην εποχή μας είδαμε -έστω από μακριά- να αναδύονται αντίστοιχες αντιδράσεις, τόσο με το Brexit, όσο και με τον θάνατο της Βασίλισσας Ελισάβετ.

Την ίδια εποχή, στα μέσα του 1976, έχουν αρχίσει να γίνονται πολύ εμφανή τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης που σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την πετρελαϊκή κρίση του 1973. Επιπλέον, η βρετανική αυτοκρατορία πνέει τα λοίσθια, με αποτέλεσμα να επικρατεί -πέραν της κακής οικονομικής- και μια χαοτική κατάσταση σε επίπεδο ιδεών.

Στους νέους ανθρώπους η άποψη περί της ιδιαίτερης θέσης που έχει -ή έστω που θα έπρεπε δικαιωματικά να έχει- η Βρετανία στον κόσμο, φαίνεται γελοία. Μαζί της φαίνεται γελοίο οτιδήποτε διατηρεί μια bigger than life οπτική. Έτσι, οι Pink Floyd βρίσκονται στη λάθος πλευρά της ιστορίας με τον ίδιο τρόπο που είχαν βρεθεί στη σωστή το 1966. Στα media κυριαρχούν οι Sex Pistols, με τον ίδιο τον Johnny Rotten να εμφανίζεται με t-shirt που γράφει “I Hate Pink Floyd”. Τα μέλη των Pink Floyd κατανοούσαν απόλυτα τη στάση του punk σε αρκετά ζητήματα, ανάμεσα στα οποία ήταν και η αντίδραση στην τακτική των δισκογραφικών εταιρειών να κρατούν στο roster τους μόνο αναγνωρισμένα συγκροτήματα που θα έφερναν πίσω με σιγουριά τα ποσά της επένδυσης για την ηχογράφηση. Για άλλη μια φορά, το underground επανέφερε στο προσκήνιο το γεγονός ότι μπορείς να ηχογραφήσεις έναν αρκετά καλό δίσκο με «30 λίρες και κάτι ψιλά», πράγμα αδιανόητο για τα μεγάλα συγκροτήματα της εποχής. Στην οπτική του punk που απαιτούσε «τον θάνατο των δεινοσαύρων» οι Pink Floyd απαντούσαν ότι «δεν γίνεται να αποτελείται ο κόσμος μόνο από δεινόσαυρους αλλά θα μπορούσες να κρατήσεις μερικούς από αυτούς χάριν της ποικιλίας».

Στα μέσα Απριλίου του 1976 και μέσα σ’ αυτήν την κατάσταση, η μπάντα μπαίνει στο ιδιόκτητο Brittania Row studio στο Islington για να ηχογραφήσει τον νέο δίσκο της. Σε αντίθεση με τις αρχές του punk, το “Animals” δεν είναι μόνο ένα progressive -άρα εξ ορισμού δεινοσαυρικό- album αλλά κι ένα concept album, πράγμα ακόμη χειρότερο για τους punks. Τα “Dogs”, “Pigs” και “Sheep” παίζουν ανάμεσα στα απαγορευτικά για την punk αισθητική 10 έως 17 λεπτά. Όσο για τα “Pigs On The Wing 1 & 2”, που είναι λιγότερο από 2 λεπτά το καθένα, αποτελούν ένα είδος intro και outro του δίσκου. Σημειωτέον, αυτά τα δύο τραγούδια δημιούργησαν μεγάλο θέμα στην μπάντα καθώς τα δικαιώματα εκείνη την εποχή μοιράζονται με βάση των αριθμό των τραγουδιών ενός δίσκου χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν η διάρκεια. Έτσι ο Waters έχει τέσσερα δικά του τραγούδια συν ένα συνεταιρικό με τον David Gilmour, το 17λεπτο “Dogs”. Η προσθήκη των δύο μικρών τραγουδιών, δίνει πολύ λιγότερα ποσοστά στον Gilmour από αυτά που θα είχε αν τα τραγούδια αυτά δεν περιλαμβάνονταν. Anyway, την ίδια στιγμή που το “Animals” φαντάζει ως ένα από τα τυπικά δείγματα δίσκου που οι punks θα έριχναν με χαρά στη φωτιά, υπάρχουν τρία στοιχεία που θα μπορούσαν να κάνουν μερικούς από αυτούς να το ξανασκεφτούν. Κατ’ αρχήν, ο δίσκος αν και έχει μια πιο εύληπτη δομή από το “Dark Side Of The Moon” και το “Wish You Were Here” είναι αρκετά σκληρός σε σημεία και δεν περιλαμβάνει ένα single που θα μπορούσε να παιχτεί στο ραδιόφωνο. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι βασίζεται σε ένα σοβαρό κείμενο αμφισβήτησης της καπιταλιστικής οργάνωσης της κοινωνίας -και μάλιστα όχι από τη σταλινική πλευρά- τη «Φάρμα των Ζώων» του George Orwell. Και το τρίτο είναι ότι το εξώφυλλο θα μπορούσε να θεωρηθεί βλάσφημο κατά κάποιον τρόπο. Εικονίζεται o Battersea Power Station, ένας σταθμός ηλεκτρικής ενέργειας που βρίσκεται στη νότια όχθη του Τάμεση. Ένας από τους αρχιτέκτονες του σταθμού -που σήμερα είναι από τα σημαντικά αξιοθέατα του Λονδίνου- ήταν ο Sir Giles Gilbert Scott, που είχε δημιουργήσει σπουδαία κτίρια στη Βρετανία, ανάμεσα στα οποία ήταν ο Καθεδρικός Ναός του Λίβερπουλ αλλά και ο εμβληματικός κόκκινος τηλεφωνικός θάλαμος που συναντάμε στο Λονδίνο. Αν θεωρήσουμε ότι τα τέσσερα φουγάρα του Battersea Power Station αποτελούν ένα ισχυρό στοιχείο της αγγλικής παράδοσης, ανάλογο με τον τηλεφωνικό θάλαμο, η παρουσία του ιπτάμενου γουρουνιού ανάμεσα στα δύο πιο κοντινά φουγάρα είναι μάλλον μια βλάσφημη προσθήκη, που θα ταίριαζε στις αντιλήψεις του punk. Βεβαίως, κανενός πάνκη το αυτί δεν ίδρωσε από τέτοιες λεπτομέρειες και οι Pink Floyd παρέμειναν οι δεινόσαυροι που καλό θα ήταν να εξαφανιστούν το συντομότερο.

Αν οι punks είχαν πρωταρχικά στο μυαλό τους την αντίθεση με τον αξιακό κόσμο που αντιπροσώπευαν τα «δεινοσαυρικά» συγκροτήματα των αγγλικών seventies, οι Pink Floyd βιώνουν τα συναισθηματικά αποτελέσματα μιας δεινοσαυρικής περιοδείας για την υποστήριξη του “Animals”. Τα συναισθήματα αυτά θα οδηγήσουν δύο χρόνια αργότερα στη δημιουργία του “The Wall”, του κορυφαίου αυτού album της αγγλικής μπάντας.

Το “Animals” στο remix του 2018 κυκλοφορεί αυτές τις μέρες σε βινύλιο που περιλαμβάνει ένα 28σέλιδο ένθετο με φωτογραφίες της εποχής. Επίσης, κυκλοφορεί και σε μια ειδική έκδοση που πέρα από το βινύλιο, περιλαμβάνει επίσης ένα CD, ένα DVDκι ένα Blu-ray. Το Blu-ray και το DVD φιλοξενούν το remix του 2018 σε Stereo, σε 5.1 Surround (και τα δύο από τον James Guthrie) και το αρχικό στερεοφωνικό mix του 1977. Το artwork του άλμπουμ είχε σχεδιαστεί από τον Storm Thorgerson των Hipgnosis Studios πάνω σ’ ένα concept του Roger Waters. Για αυτήν τη επανακυκλοφορία, επανασχεδιάστηκε για να αντικατοπτρίζει τη σύγχρονη εποχή από τον σημερινό συνεργάτη της Storm Hipgnosis, Aubrey ‘Po’ Powell. Το ιπτάμενο γουρούνι, ο Algie, υπάρχει και στις δύο εκδοχές.

Υ.Γ: Τα πιο σημαντικά στοιχεία για την εποχή που γέννησε το “Animals” και τον τρόπο που οι Pink Floyd την προσλάμβαναν, έρχονται από το βιβλίο του drummer της μπάντας Nick Mason “Inside Out, A Personal History Of Pink Floyd”.