Ο δίσκος, το CD και το ψηφιακό αρχείο, το 1992 και το 2022
Όσοι από εμάς μπήκαν στο ραδιόφωνο ή στα περί μουσικής κείμενα στις αρχές της δεκαετίας του 1990, θυμούνται ότι τα πρώτα δωρεάν δείγματα που λάμβαναν από τις δισκογραφικές εταιρείες -για μετάδοση ή κριτική- ήταν σε βινύλιο. Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί εκείνη την εποχή είχαν τα πικάπ σε πολύ βολική θέση και τα cd players -που σπάνια χρησιμοποιούνταν ακόμη- σε σχετικά άβολη, δίπλα στα κασετόφωνα που έπαιζαν διαφημίσεις από auto-start κασέτες, δηλαδή κασέτες που δεν είχαν αυτό το πρώτο βουβό κομμάτι ταινίας, στο οποίο δεν μπορούσες να ηχογραφήσεις.
Το να κάνεις μια εκπομπή χωρίς ηχολήπτη -γιατί τέτοιον σπάνια συναντούσες στα μικρά ραδιόφωνα των early nineties- ήταν ένα είδος υπέροχων βαρέων ανθυγιεινών: έπρεπε να βγάλεις τον δίσκο, να τον τοποθετήσεις στο πικάπ, να τον καθαρίσεις, να βρεις με το μάτι το τραγούδι που θέλεις να παίξεις και να το ατακάρεις, δηλαδή να δώσεις την ελάχιστη αναγκαία ανάσα ανάμεσα στον λόγο και την πρώτη νότα χωρίς να «κλάψει», το πικάπ δηλαδή να έχει πάρει τις σωστές στροφές πριν ξεκινήσει το τραγούδι. Επιπλέον, έπρεπε να διαλέξεις τις κασέτες των διαφημιστικών κατά το πρόγραμμα, να τις παίξεις με τη σωστή σειρά, να της βάλεις στη σωστή τους θέση και να μην ξεχάσεις να τις γυρίσεις από την αρχή για να παιχτούν ξανά αργότερα μέσα στην ημέρα.
(Είναι αδύνατον να ξεχάσω το μικρό στουντιάκι του Ηχώ FM-και αργότερα του JazzFM- στο υπόγειο της Αγίας Σοφίας στον Βύρωνα με τις κασέτες τοποθετημένες στους τοίχους και τα πολύχρωμα σημειώματα του αγαπημένου Ιλάν παντού).
Όσο περνούσαν τα χρόνια, οι εταιρείες προτιμούσαν να στέλνουν cd αντί για βινύλια. Τα ραδιόφωνα έβαλαν σε πιο βολική θέση τα cd players από τα πικάπ, τα κασετόφωνα αντικαταστάθηκαν από τα mini disc και η ζωή του ραδιοφωνικού παραγωγού έγινε πολύ πιο εύκολη. Αντίστοιχα ευκολότερη έγινε και η ζωή εκείνου που έκανε κριτική σε κάποιον δίσκο καθώς μπορούσε να επαναλάβει ευκολότερα ένα τραγούδι ή και μέρος κάποιου τραγουδιού.
(Ακόμα και σήμερα οι συντριπτικά περισσότερες εκπομπές μου στο Τρίτο γίνονται με CD. Μάζεψα μέσα στα χρόνια απίστευτα πολύ υλικό, ψωνίζοντας από τα ελληνικά ειδικά δισκοπωλεία κλασικής μουσικής αλλά και ταξιδεύοντας -τρεις φορές τον χρόνο- στο Βερολίνο και το Λονδίνο, ειδικά ανάμεσα στο 2004 μέχρι το 2014).
Μα πλέον έχουν αλλάξει οι καιροί. Τα CD είναι εκτός μόδας. Το πιο απλό πράγμα είναι να αγοράσεις τα κομμάτια που θέλεις από τις πλατφόρμες στις οποίες διατίθενται. Με τον τρόπο αυτό στήνω πλέον τις εκπομπές των «Σημειώσεων…» στο Kosmos. Κι αν είναι να πάρω κάποιο album, τότε αυτό είναι μόνο βινύλιο: αυτό που σε κάνει να νιώθεις σαν βασιλιάς την ώρα που το βάζεις στο πικάπ σου. Αυτό που προορίζεται αποκλειστικά για τη δική σου ακουστική απόλαυση. Αυτό που δεν είναι ούτε στο ελάχιστο δουλειά -ακόμη κι αν πρόκειται για την καλύτερη δουλειά στον κόσμο- αλλά αποκλειστικά και μόνο διασκέδαση. Όπως παλιά, πριν το 1990.
Έχω μερικούς φίλους που πούλησαν ένα σωρό βινύλια την εποχή της ανόδου του cd. Έχω και κάποιους άλλους που προσπαθούσαν να τους αποτρέψουν, υποστηρίζοντας ότι η εποχή του βινυλίου θα επιστρέψει. Αυτοί οι τελευταίοι, δικαιώθηκαν. Τώρα, στην εποχή της απόλυτης επικράτησης των ψηφιακών αρχείων, έχω μερικούς φίλους που θέλουν να πουλήσουν τα cd τους. Και είναι οι ίδιοι παλιοί φίλοι που προσπαθούν να τους αποτρέψουν, υποστηρίζοντας ότι και το cd θα επιστρέψει, όπως ακριβώς συνέβη με το βινύλιο. Άραγε θα δικαιωθούν κι αυτή τη φορά;
(Έχω ένα σχολικό τσαντάκι που αυτές τις μέρες είναι επίκαιρο καθώς γράφει “BackToSchool”. Μ’ αυτό μεταφέρω τα CDμου κάθε πρωί στο στούντιο του Τρίτου. Έχω τρεις ψηφιακές πλατφόρμες και μερικά στικάκια που κουβαλάνε τους ήχους που παίζουν τα Σαββατοκύριακα στο Kosmos. Στο σπίτι δεν υπάρχει πουθενά τοίχος για να κρεμάσεις ένα κάδρο. Τα βινύλια, τα CD -εντάξει, και τα βιβλία- έχουν καταλάβει κάθε επιφάνεια. Προσποιούμαι ότι σε καθένα από αυτά υπάρχουν στοιχεία που θα με διδάξουν να γράφω καλύτερα. Μη σου πω και να γίνω λίγο καλύτερος άνθρωπος. Ίσως στην επόμενη ζωή…)
Έργο μεικτής τεχνικής του Γιώργου Φλωράκη για τη στήλη του Σημειώσεις Ενός Μονομανούς
Υ.Γ: Η λίστα του Spotify περιλαμβάνει αυτή την εβδομάδα 11 τραγούδια που θα ήθελα να ακούσεις για τον Σεπτέμβρη.
5°
