Σημειώσεις ενός Μονομανούς: H ECM και η νέα γενιά των μουσικών της

Ο Mannfred Eicher ήταν μόλις είκοσι έξι ετών όταν ξεκίνησε την ECM (Edition Of Contemporary Music) το 1969. Το αρχικό του όραμα ήταν να ηχογραφεί καλλιτέχνες της jazz που κινούνται σ’ ένα post bop ηχητικό περιβάλλον, συχνά με διαθέσεις δημιουργίας έντονης ατμόσφαιρας. Επειδή το γήπεδό του είναι η Ευρώπη, ηχογραφεί πολλούς ευρωπαίους μουσικούς, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μένει περιορισμένος. Ο πιο εμπορικός δίσκος της ECM στη δεκαετία του 1970 μπορεί να ηχογραφείται στην Κολωνία, ο Keith Jarrett έρχεται όμως από την Αμερική. Οι γονείς του Jarrett έχουν καταγωγή από την Ευρώπη, γεγονός που του προσφέρει την ευκαιρία να ασχοληθεί από νωρίς (και) με την κλασική μουσική. Κι εδώ ακριβώς είναι το δεύτερο μεγάλο ζήτημα του Eicher: πιστεύει σε μια πολύ ιδιαίτερη σύγκλιση της jazz με την κλασική, πράγμα που επιδιώκει και πετυχαίνει στον ήχο της εταιρείας του. Υπάρχουν πολλές crossover ηχογραφήσεις της ECM, όπως υπάρχουν και πολλές καθαρόαιμες κλασικές αλλά και καθαρόαιμες jazz ηχογραφήσεις της σπουδαίας γερμανικής εταιρείας. Ο Eicher από κάποιο σημείο και μετά, υπογράφει μουσικούς που του αρέσουν με μόνο κριτήριο το προσωπικό του γούστο, τόσο ως προς τον τρόπο παιξίματός τους, όσο και ως προς το ρεπερτόριο -αν πρόκειται για κλασική μουσική- που αυτοί παίζουν. Αγκάλιασε μουσικούς όπως ο Jan Garbarek, ο Eberhard Weber, ο Stephan Micus, o Dave Holland, ο Terje Rypdal αλλά και ο Ralph Towner, ο Chick Corea, ο Pat Metheny, ο Charlie Haden. Αγκάλιασε τον Arvo Part και τον Gidon Kremer, τον Ketil Bjornstad και τον Steve Reich. Αγάπησε τον μινιμαλισμό, τόσο ως ιδίωμα όσο και ως επιλογή ενορχήστρωσης. Σήμερα, ο Maffred Eicher είναι 79 ετών και ασχολείται με τα πάντα ο ίδιος: από την επιλογή των καλλιτεχνών και τις παραγωγές όλων των δίσκων της ECM μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια των εξωφύλλων. Ασφαλώς, γι’ αυτό η εταιρεία του έχει τόσο υψηλή αλλά και τόσο συγκεκριμένη αισθητική. Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι τα τελευταία χρόνια ο Eicher και η ECM θα είχαν επαναπαυθεί στις δάφνες τους, ηχογραφώντας απλώς τις νέες δουλειές των παλιών και δοκιμασμένων -για την εταιρεία- μουσικών. Κι όμως, μέχρι αυτή τη στιγμή που μιλάμε, ο Eicher ψάχνει νέους ήχους, ήχους που να τον εκπλήσσουν με θετικό τρόπο, πράγμα όχι ιδιαίτερα εύκολο με τόσα πράγματα που έχει ακούσει στη ζωή του.

Μια αυτιά στις πρόσφατες -και σχετικά πρόσφατες- κυκλοφορίες της εταιρείας, αποκαλύπτει διαμάντια. Το νέο album του τρομπετίστα -ο κοντραμπασίστας είναι άλλος- Avishai Cohen λέγεται “Naked Truth”. Ένας δυνατός ωμός δίσκος, όπου δίπλα στον Cohen, στέκονται οι Yonathan Avishai, Barak Mori και Ziv Ravitz, μουσικοί που τον συνοδεύουν εδώ και πολλά χρόνια. Ο Νεουορκέζος σαξοφωνίστας Oded Tzur κυκλοφορεί το “Isabela”, τέταρτο προσωπικό του album και δεύτερο για την ECM. Ο δίσκος, όπως και όλοι του Tzur, έχουν και ελληνικό ενδιαφέρον, καθώς παίζει μαζί του -ήδη από το 2015- ο Πέτρος Κλαμπάνης. O Dominik Wania είναι ένας εξαιρετικός πιανίστας από την Πολωνία, που αποτελεί μια σπουδαία ανακάλυψη του Eicher. Έχει συνεργαστεί -μεταξύ άλλων- με τον Zbigniew Preisner, τον Thomasz Stanko, τον Ran Blake, τον Don Byron, τη Lisa Gerrard κι έχει κυκλοφορήσει έναν από τους καλύτερους δίσκους της ECM των τελευταίων χρόνων: το “Lonely Shadows”. O Shai Maestro, επίσης πιανίστας, είναι από τα σπουδαία ονόματα της ECM κι έχει ηχογραφήσει δύο δίσκους για την εταιρεία με πιο πράσφατο το “Human”. Δυναμικές αλλά και λυρικές στιγμές στο “Vermillion” των Kit Downes, Petter Eldh και James Maddren. Ο Eicher είχε πάντα τον τρόπο να διαλέγει σπουδαία trios. Ο κιθαρίστας από τη Δανία Jakob Bro ηχογραφεί από το 2003 και τελευταίοι 5 από τους 18 δίσκους του κυκλοφορούν από την ECM. Με Arve Henriksen στο πιο πρόσφατο “Uma Elmo”, δεν μπορείς παρά να περιμένεις σπουδαίο album.

Υ.Γ: Σε επόμενη ευκαιρία, θα μιλήσουμε και για τις πρόσφατες κλασικότροπες κυκλοφορίες της εταιρείας.