Η Τζουλιέττα Καρόρη μας ξεναγεί στο 7o Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής MuSifanto στη Σίφνο, 5-11 Ιουλίου, με σεμινάρια, συναυλίες, τη Συμφωνική της ΕΡΤ και Μουσικό Περίπατο.
Τα νησιά για τους περισσότερους από εμάς είναι τόπος διακοπών, γνώριμα κυρίως όταν ξεχειλίζουν από επισκέπτες και τουρίστες. Τι γίνεται όμως τον υπόλοιπο καιρό; Κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς; Όταν σε ένα νησί δεν υπάρχει Ωδείο, τα παιδιά που μεγαλώνουν εκεί δεν έχουν τη δυνατότητα να μάθουν κάποιο μουσικό όργανο. Αλλά και να υπάρχει δεν έχουν την ευκαιρία να πηγαίνουν στο Μέγαρο Μουσικής ή σε άλλους συναυλιακούς χώρους για να ακούσουν ζωντανά κλασική μουσική. Τότε πώς θα την αγαπήσουν; Είναι ένα ευρύτερο ζήτημα αυτό των ευκαιριών που δίνονται στους κατοίκους των απομακρυσμένων περιοχών, αλλά τώρα το γράφουμε με αφορμή το 7oΦεστιβάλ Κλασικής Μουσικής MuSifanto (5-11 Ιουλίου) που γίνεται στη Σίφνο και περιλαμβάνει: καθημερινές συναυλίες με έμφαση στην κλασική μουσική, σεμινάρια κλασικής κιθάρας, πιάνου, παλαιάς μουσικής, μονωδίας, τρομπέτας και δημιουργία μαθητικής ορχήστρας, Μουσικό περίπατο. Διεξάγεται κάθε Ιούλιο από το 2015 και δεν είναι απλώς και μόνο ένα Φεστιβάλ Κλασικής Μουσικής.
Σε μια σύντομη κουβέντα μας η Τζουλιέττα Καρόρη –της οποίας η φωνή είναι πολύ γνώριμη σε όσους έχουν υπάρξει ακροατές του Τρίτου Προγράμματος–, έκτη γενιά Σιφνιά, μου μιλάει με αγάπη για το νησί της και για πώς το Φεστιβάλ συνεχίζει το όραμα της μητέρας της, Φραγκίσκης Καρόρη, μιας φωτισμένης γυναίκας, σημαντικής φυσιογνωμίας της κλασικής μουσικής, του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης. «Η μητέρα μου είχε ένα όραμα –η κλασική μουσική για παιδιά και για νέους και πώς αυτή ανοίγει παράθυρα και ορίζοντες– και πίστευε στη μουσική εκπαίδευση των παιδιών. Αυτό το έκανε και στην Αθήνα, μέσω της τηλεόρασης, αλλά και στη Σίφνο. Τώρα πια υπηρετώ κι εγώ αυτό τον σκοπό».
[Για όσους δεν θυμούνται ή δεν γνωρίζουν τη Φ. Καρόρη, παρουσίαζε στην τηλεόραση τη «Μουσική Ανθολογία», έναν κύκλο εκπομπών σοβαρής μουσικής, και τον «Κόσμο της μουσικής» μια σειρά εκπομπών με στόχο τη γνωριμία των παιδιών με την κλασική μουσική. Έδωσε τη δυνατότητα σε πολλούς ταλαντούχους έλληνες νεαρούς –τότε– μουσικούς, να εμφανιστούν για πρώτη φορά στην τηλεόραση: Δημήτρης Σγούρος, Λεωνίδας Καβάκος, Σόνια Θεοδωρίδου, Διονύσης Μαλλούχος, Στέφανος Κορκολής, ο Γιώργος Λαζαρίδης και άλλοι που διαπρέπουν σήμερα με τις εξαιρετικές επιδόσεις τους στη μουσική.]
Το 1992, λοιπόν, η Φραγκίσκη Καρόρη συσπείρωσε γύρω από το όραμά της φωτισμένους φίλους της όπως ο Ιάκωβος Καμπανέλλης, ο Τίτος Πατρίκιος, ο Παναγιώτης Τέτσης, ο Λούλης και η Λίνα Κάσδαγλη και άλλες προσωπικότητες των τεχνών και των γραμμάτων και δημιούργησαν τον Σύνδεσμο «Οι φίλοι του ελληνικού νησιού και της θάλασσας», μία μη κερδοσκοπική οργάνωση με σκοπό να συμβάλουν στην ανάπτυξη της πολιτιστικής αποκέντρωσης και να προσφέρουν ευκαιρίες σε παιδιά που ζουν στα απομακρυσμένα νησιά της Ελλάδας. Το 1996 ο Σύνδεσμος ίδρυσε το Μουσικό Εργαστήρι της Σίφνου, που μετονομάστηκε προς τιμήν της σε Μουσικό Εργαστήρι «Φραγκίσκη Ψαχαροπούλου-Καρόρη». Ήταν η αρχή για μια σειρά εργαστηρίων που ιδρύθηκαν επίσης σε Σαντορίνη, Κέα, Κύθνο, Ικαρία, Λήμνο, Τήνο. Τα παιδιά των νησιών έρχονται έτσι σε επαφή με τη μουσική μέσω της εκπαίδευσης κάποιου οργάνου (πιάνο, κιθάρα, φλογέρα, φλάουτο, βιολί) ή συμμετέχοντας σε ομαδικά μουσικά μαθήματα (ορχήστρα, χορωδία, μουσική προπαιδεία), αλλά και με τη ζωντανή μουσική μέσα από τα Φεστιβάλ.
Με αυτό τον τρόπο λοιπόν το MuSifanto συμβάλλει ουσιαστικά στα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού, αποτελώντας έμπνευση για τα παιδιά που «φοιτούν» στο Μουσικό Εργαστήρι Σίφνου. Ταυτόχρονα κάτοικοι και επισκέπτες του νησιού έρχονται σε επαφή με σημαντικά έργα που ερμηνεύουν μουσικοί εγνωσμένου κύρους. Ενδεικτικά τα προηγούμενα χρόνια συμμετείχαν οι Ντόρα Μπακοπούλου, Νεφέλη Μούσουρα, Φανή Αντωνέλλου, Βασίλης Παπαβασιλείου, Κώστας Τοσίδης, Marco Ramelli, Michael Klinghoffer, και πολλοί ακόμα.
Όπως μας διευκρινίζει η Τζουλιέττα Καρόρη το MuSifanto «είναι παρεΐστικο, για αυτό και δεν υπάρχει καλλιτεχνικός διευθυντής». Το ξεκίνησαν με τον Διονύση Μαλλούχο (επίσης αγαπημένη φωνή του Τρίτου) και μετά μπήκε και ο κιθαρίστας και δάσκαλος Δημήτρης Κουζάκης, η φλαουτίστα Αμαλία Κουντούρη που (μαζί με τον Αλέξανδρο Κάλκο) ήταν και η πρώτη δασκάλα μουσικής στο Μουσικό Εργαστήριο της Σίφνου, η κιθαρίστα Αλίκη Νταή και ο νεότερος της παρέας Φάνης Ζαχόπουλος. «Εδώ θα πρέπει να προσθέσω πως το MuSifanto δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς τη σκληρή δουλειά και την αμέριστη στήριξη των εθελοντών μελών και του Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου "Οι φίλοι του ελληνικού νησιού και της θάλασσας". Όλοι μαζί, μουσικοί και εθελοντές αποτελούμε μια εξαιρετικά δεμένη ομάδα. Ο κύριος σκοπός μας είναι να δώσουμε στα παιδιά ένα όραμα για το τι σημαίνει να μελετούν κλασική μουσική. Γιατί είναι πολύ άχαρο να είσαι σε ένα πιάνο και να προσπαθείς να μάθεις ένα έργο και να μην ξέρεις τι είναι αυτό, πώς παρουσιάζεται».
Εκτός από το Φεστιβάλ της Σίφνου τον Ιούλιο, όταν τους επιτρέπουν τα οικονομικά τους προσπαθούν να διοργανώνουν και άλλα δρώμενα τον χειμώνα, ώστε τα παιδιά να έρχονται σε βιωματική σχέση με τη μουσική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το «Μουσική για Όλους».«Εκείνη τη χρονιά, με την υποστήριξη του Νιάρχος, 18 μουσικοί πήγαν σε 6 νησιά και δίδασκαν σεμινάρια, από μιούζικαλ και πώς φτιάχνουμε όπερα, μέχρι πώς ακούμε μουσική, ο Διονύσης π.χ. έκανε ένα θέμα γιατί τα παιδιά προοδεύουν περισσότερο αν μελετούν μουσική. Και είναι στα σχέδιά μας, εφόσον βρούμε οικονομική υποστήριξη, να ξαναγίνει».
Όμως όλο αυτό αφορά και σε ένα ευρύτερο όραμα: «Μας ενδιαφέρει πολύ το κομμάτι της ανάπτυξης και του τουρισμού και θέλουμε να προτείνουμε έναν διαφορετικό τρόπο διακοπών στο νησί. Δηλαδή να ξέρει κάποιος που έρχεται τον Ιούλιο στη Σίφνο ότι θα ακούσει καλούς μουσικούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό, και γενικότερα να προσελκύσουμε κι έναν άλλο κόσμο. Στο νησί μας έρχονται πολύ από την Αθήνα τα σ/κ, αλλά και πολλοί ξένοι, Γάλλοι, Αμερικανοί... που είναι εξοικειωμένοι σε καλής ποιότητας συναυλίες. Φέτος, λοιπόν, φέρνουμε στο MuSifanto τη Συμφωνική της ΕΡΤ. Επίσης, ένα άλλο highlight είναι ο Μουσικός Περίπατος την Παρασκευή, όπου προτείνουμε στον επισκέπτη να περπατήσει σε ένα παλιό μονοπάτι στον αγρό, ξεκινώντας από την Απολλωνία, και σε σημεία της διαδρομής θα υπάρχουν στάσεις όπου μουσικοί που θα παίζουν για κάποια λεπτά και στο τέλος της ένα μικρό ρεσιταλάκι των 15 λεπτών. Οπότε ουσιαστικά θα περάσουμε μια βραδιά περπατώντας σε ένα όμορφο μέρος ακούγοντας καλούς μουσικούς, θυμίζει λίγο τον Επιτάφιο, ο κόσμος ακολουθεί, προστίθενται, είναι πραγματικά πολύ όμορφα…»
Στο πλαίσιο του Φεστινάλ το πρωί είναι προγραμματισμένη μια σειρά σεμιναρίων και το απόγευμα οι συναυλίες. Το MuSifanto περιμένουν πώς και πώς τα παιδιά των νησιών που μελετούν μουσική στη διάρκεια του χρόνου, ενώ πολλά έρχονται και από την Αθήνα ή άλλες πόλεις για να τα παρακολουθήσουν. «Αυτό είναι που μας διαφοροποιεί από τα άλλα φεστιβάλ, ότι είμαστε εθελοντές και μας ενδιαφέρει να ρίξουμε ένα σποράκι στα παιδιά που θα το βρουν στη ζωή τους, π.χ. έχουμε παιδιά που πήγαν στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ή απλώς μαθαίνουν να ακούνε κλασική μουσική και να την απολαμβάνουν ή να παίζουν κάποιο όργανο». Όσο για εμάς θα μπορούμε να συνδυάσουμε τις διακοπές μας στο νησί με την εμπειρία της κλασικής μουσικής και φόντο το απέραντο γαλάζιο.
Ο Craig Ogden θα δώσει ρεσιτάλ κιθάρας την Τετάρτη στην αυλή ενός από τα πιο γραφικά μοναστήρια της Σίφνου, στην Παναγιά του Βουνού
Τον χειμώνα του 2019 τριανταπέντε μαθητές και πέντε δάσκαλοι από τέσσερα νησιά του Αιγαίου δημιούργησαν μια ιδιότυπη “εξ αποστάσεως” ορχήστρα με αφορμή την Air του J. S. Bach, μια ιδέα του Δημήτρη Κουρζάκη. Με τη βοήθεια του δάσκαλου κάθε μαθητής βιντεογράφησε το δικό του μέρος. 35 ηχογραφήσεις-βίντεο συνδυάστηκαν με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι μαθητές ήταν στα πρώτα στάδια των σπουδών τους. Ακόμα κι ένα μικρό παιδί μπορεί να καταπιαστεί με “άπιαστες” μουσικές σαν του Μπαχ. Αρκεί να του δοθεί η ευκαιρία. Είναι συγκινητικό να κάνεις εικόνα τα παιδιά αυτά και την αγάπη τους για τη μουσική.
Το ντουέτο D&AGuitarDuo, ο Δημήτρης Κουρζάκης και ο Άγγελος Μπότσης, μόνιμοι συνεργάτες του MuSifanto, ερμηνεύουν την «Κόρδοβα» του Ισπανού συνθέτη Ισαάκ Αλμπένιθ, στη Χερρόνησο της Σίφνου το καλοκαίρι του 2021, και μας ταξιδεύουν στο Αιγαίο.
Το MuSifanto συμμετείχε στην παγκόσμια πρωτοβουλία για όλα τα φεστιβάλ που δεν πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας, με τίτλο Festivals for Compassion, με την εκτέλεση του «Thin Air» της Καλλιόπης Τσουπάκη από τη σολίστ στο φλάουτο, Αμαλία Κουντούρη.
Γράφει η συνθέτις: Το έργο «Thin Air» μου ζητήθηκε από την διευθύντρια του Wonderfeel φεστιβάλ Tamar Brüggeman για την πρωτοβουλία Festivals for Compassion. Η ιδέα ήταν η σύνθεση ενός μουσικού κομματιού που να μπορεί να εκτελεστεί από όλα τα μουσικά όργανα και εκ μέρους όλων των μουσικών φεστιβάλ που ακυρώθηκαν εξαιτίας της πανδημίας και που να είναι αφιερωμένη στα άμεσα και έμμεσα θύματα αλλά και σε όλους εμάς, σαν έκφραση αλληλεγγύης. Είμαι βαθιά ευγνώμων που το «Thin Air» αγαπήθηκε από τόσους μουσικούς και φεστιβάλ έχοντας ξεπεράσει τις 50 πρεμιέρες παγκοσμίως και είμαι πάρα πολύ συγκινημένη με την συμμετοχή του Φεστιβάλ της Σίφνου.
Το «Thin Air» απέσπασε το βραβείο σύνθεσης Matthijs Vermeulen Composition Prize για το 2021.
Διοργανωτής του Φεστιβάλ: «Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας», με τη Συνδιοργάνωση του Δήμου Σίφνου και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Πολιτιστικού Κέντρου Σίφνου «Μαριάνθη Σίμου» και του Συλλόγου Επαγγελματιών Εμπόρων και Επισιτισμού Σίφνου.
Πληροφορίες: Οι Φίλοι του Ελληνικού Νησιού και της Θάλασσας, 2103252012, www.filoitounisiou.gr, filoi@filoitounisiou.gr
11°
