Ο Jack White και οι χρωματικές περιπέτειές του

Εν αρχή ην ο ήχος. Ακόμη και τα εξώφυλλα των δίσκων στη δεκαετία του 1920 και του 1930 ήταν πανομοιότυπα. Έγραφαν απλώς το όνομα της δισκογραφικής εταιρείας. Μόνο στην ετικέτα του δίσκου γραφόταν το όνομα του καλλιτέχνη, κι έπρεπε να σκύψεις αρκετά για να το δεις. Ύστερα ήρθαν τα εξώφυλλα με τις φωτογραφίες, και στο πέρασμα του χρόνου το εξώφυλλο ενός δίσκου προσπαθούσε να γίνει όσο πιο θελκτικό είχε τη δυνατότητα να το κάνει ο σχεδιαστής του. Στη δεκαετία του 1980 ήρθε το video clip, και η εικόνα νίκησε κατά κράτος τον ήχο. Οι μουσικοί και τα συγκροτήματα έδιναν και δίνουν μέχρι σήμερα πολύ μεγάλη σημασία στον τρόπο που παρουσιάζονται. Ολόκληρη η επικράτεια της pop μουσικής είναι ο κατεξοχήν τόπος της κυριαρχίας της εικόνας. Στον κόσμο του rock όμως, όπου οι παραδοσιακές αξίες εξακολουθούν να έχουν ισχύ, η εικόνα δεν θα μπορούσε να υποκαταστήσει ποτέ τον ήχο. Παρά την εμμονή όμως στην ουσία των πραγμάτων, υπάρχει ένα κομβικό σημείο όπου και το rock συναντά την pop, ένα κομβικό σημείο όπου η εικόνα έρχεται να υποστηρίξει τον ήχο, μετατρέποντας τον δίσκο σ’ ένα συνολικό έργο τέχνης. Όσο κι αν μουσικοί όπως ο David Bowie έδωσαν από πολύ νωρίς πολύ μεγάλη σημασία στην εικόνα, όσο κι αν συγκροτήματα όπως οι Pink Floyd δημιούργησαν εξώφυλλα που θα μείνουν στην ιστορία της μουσικής ως ολοκληρωτικά μνημεία υψηλής αισθητικής, ο Jack White ο Τρίτος πήγε τα πράγματα πολύ μπροστά.

Στους White Stripes υπήρχε μόνο το κόκκινο, το μαύρο και το λευκό. Κάθε άλλο χρώμα απουσίαζε από παντού: από τα εξώφυλλα, από τα ρούχα τους, από τη σκηνή στην οποία έβγαιναν να παίξουν. Το κόκκινο είναι το χρώμα του αίματος, της ταχύτητας, του θυμού, του κινδύνου, της επιθυμίας, του έρωτα. Επιστήμονες λένε ότι ότι, όταν βλέπουμε κόκκινο χρώμα, απελευθερώνεται επινεφρίνη στο αίμα, αναπνέουμε πιο γρήγορα, ανεβαίνουν οι σφυγμοί και η πίεση. Είναι ένα χρώμα που σαγηνεύει, συναρπάζει και προκαλεί. Ο συνδυασμός του κόκκινου με το μαύρο και το λευκό θεωρείται ο πιο ισχυρός στον κόσμο των χρωμάτων. Αιχμαλωτίζει αναπόδραστα το μάτι και οι εικόνες που βασίζονται σ’ αυτόν τον συνδυασμό μένουν καρφωμένες στο μυαλό. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι αυτός ήταν ο συνδυασμός των χρωμάτων που χρησιμοποίησε για την προπαγάνδα της η ναζιστική Γερμανία. Στην περίπτωση των White Stripes, ακόμη και όσοι μουσικόφιλοι ξεχνούν τίτλους τραγουδιών και ονόματα, δεν θα μπορούσαν να ξεχάσουν το συγκρότημα που στην παρουσία του κυριαρχεί το κόκκινο, το μαύρο και το λευκό.

Η Third Man Records από την άλλη πλευρά, όπως και οι Dead Weather του Jack White, υιοθέτησαν το κίτρινο και το μαύρο. Το κίτρινο είναι ζωντανό και χαρούμενο, φέρνει στον νου λιακάδα, ανοιξιάτικα λουλούδια και συναισθήματα ζωτικότητας και χαράς. Κάνει εξαιρετική αντίθεση με το μαύρο και ο συνδυασμός των δύο χρωμάτων έχει χρησιμοποιηθεί από τον άνθρωπο για τη σήμανση του κινδύνου ή των εμποδίων. Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος που χρησιμοποιεί τα χρώματα αυτά η Τροχαία. Στη Third Man Records, o Jack White χρησιμοποιεί σχεδόν ισότιμα το κίτρινο και το μαύρο, ίσως με μια ελαφρά πρωτοκαθεδρία του κίτρινου, δίνοντας στη σύνθεση έναν αισιόδοξο χαρακτήρα. Αντίθετα, στους Dead Weather, το μαύρο είναι κυρίαρχο με το τελικό αποτέλεσμα να είναι πιο σκοτεινό και το γενικό συναίσθημα αρκετά πιο απαισιόδοξο.

Η προσωπική καριέρα του Jack White κυριαρχείται από το μπλε. Πρόκειται για το χρώμα που παραπέμπει στα μυστήρια και τη δύναμη του φυσικού κόσμου, έτσι όπως το μπλε είναι το χρώμα της θάλασσας και του ουρανού. Φέρνει στον νου αναζωογονητικούς συσχετισμούς κι έχει μια απόλυτα καταπραϋντική και χαλαρωτική επίδραση. Πρόκειται για το χρώμα του εξαγνισμού και της ηρεμίας, που όταν μάλιστα είναι ανοιχτό δημιουργεί την αίσθηση μιας γαλήνιας και σοφής νεότητας.

Θα μπορούσαμε να βγάλουμε δεκάδες συμπεράσματα για τον τρόπο με τον οποίο σκέφτηκε ο Jack White για να δημιουργήσει τους χρωματικούς συνδυασμούς που ακολουθούν την καριέρα του από την αρχή της μέχρι σήμερα. Καθώς μια αναλυτική, αυτογνωσιακή, ή ψυχοθεραπευτική διαδικασία δεν είναι στις προθέσεις μας –άσε που το υπό εξέταση υποκείμενο βρίσκεται χιλιάδες μίλια μακριά– το μόνο που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι αυτός ο σπουδαίος μουσικός θέλησε να δημιουργήσει συνολικά concept για καθένα από τα συγκροτήματα που συμμετείχε –εκτός από τους Raconteurs– αλλά και για τη δισκογραφική του εταιρεία.

Είναι από τους λίγους μουσικούς που πέρα από μια παγιωμένη άποψη για τον τρόπο που ήθελε να ακούγεται ο ήχος των συγκροτημάτων του, είχε –και εξακολουθεί να έχει– συγκεκριμένη αντίληψη για την εικόνα του συνολικού υλικού του. Είναι κι αυτό ένα από τα πολύ σοβαρά στοιχεία, που τον καθιστούν μία από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες στην ιστορία της μουσικής από το 2000 και μετά.